Status

- Oostburg is een stad in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Sluis. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2002. Het is de hoofdplaats van de in 2003 ontstane huidige gemeente Sluis.

- Wapen van de voormalige gemeente Oostburg.

- De gemeente Oostburg is per 1-4-1970 vergroot met de gemeenten Breskens, Cadzand, Groede, Hoofdplaat, Nieuwvliet, Schoondijke, Waterlandkerkje, IJzendijke en Zuidzande.

- Onder de stad Oostburg vallen ook de buurtschappen Bakkersdam (grotendeels), De Munte, Maaidijk, Oostburgse Brug en Scherpbier.

Naam

In het Zeeuws-Vlaams
Wòstburg.

Oudere vermeldingen
949 Osborch, 1014 kopie 11e eeuw Ostburg, 1545 kopie 1612 Oistburg.

Naamsverklaring
Samenstelling van burg 'versterkte plaats, vluchtburg' en oost 'oostelijk gelegen', waarvoor zie in dit kader ook Domburg, Middelburg en West-Souburg.(1)

Ligging

Oostburg ligt ZW van Breskens, NO van Sluis.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Oostburg, die dan alleen nog de gelijknamige stad omvat en een handvol buurtschappen (oudere bronnen spreken van de buurtschappen Grootendam, Hoogendijk, Maagdenberg, Maaidijk en Scherpbier) 330 huizen met 1.660 inwoners. Tegenwoordig heeft de stad ca. 2.000 huizen met ca. 4.700 inwoners. Breskens is precies even groot qua inwonertal. Het zijn de 2 grootste kernen van de gemeente Sluis.

Geschiedenis

Naar verluidt zou Sint Eligius hier in 616 als missionaris actief zijn geweest. Even onzeker is de bewering dat de heilige Amandus hier in 643 een klooster zou hebben gesticht. Hij was de stichter van de Sint Pietersabdij te Gent, die grote invloed zou krijgen in dit gebied. Oostburg is in ieder geval ontstaan bij een aan het einde van de 9e eeuw aangelegde ringwalburg. Deze burg, die een buitendiameter van ongeveer 220 meter had, werd aangelegd om de bevolking te beschermen tegen aanvallen van de Vikingen. In 1237 krijgt de nederzetting stadsrechten van de graaf van Vlaanderen. Na de verovering van stad door Prins Maurits in 1604 wordt Oostburg een vestingstad. Ook de Linie van Oostburg is in dat jaar aangelegd. De vestingwerken zijn in 1673 geslecht. In het landschap zijn er nog wel vele sporen van te zien. Na 1839 zijn de wallen geslecht. In een parkje is een bastion gereconstrueerd.

Op 6 oktober 1944 wordt Oostburg voor een belangrijk deel verwoest, door geallieerde bombardementen, uitgevoerd door de Canadezen. Deze bombardementen waren militair gezien zinloos. Er vallen 106 slachtoffers en 353 panden worden verwoest, waaronder een aantal historische gebouwen. Veel inwoners hebben nog jarenlang in noodwoningen gewoond. De 'wederopbouw' heeft o.a. geleid tot het moderne winkelcentrum in de stad. De eerste winkel ervan is in 1948 geopend.

Tegenwoordig vervult Oostburg een centrumfunctie voor de huidige gemeente Sluis: het gemeentehuis, een school voor voortgezet onderwijs, het Ledeltheater en een ziekenhuis zijn er gevestigd. Daarnaast vervult de stad de rol van winkelcentrum en zijn er diverse banken gevestigd. Vroeger was de stad ook het toneel van botermarkten, paardenmarkten en vismarkten.

Archeologie
Tijdens archeologische opgravingen in 2016 bij 't Vestje, als onderdeel van rioleringswerkzaamheden, is een vijgenpit uit de eerste eeuw na Christus aangetroffen, als onderdeel van meerdere Romeinse vondsten. De vijgen zijn meegekomen met de Romeinen. Zij hebben die meegenomen uit mediterraan gebied en geïntroduceerd in de lage landen. De voorheen oudste vijgenpit kwam uit Goes en dateerde van ongeveer de 11e tot 13e eeuw. In Hulst en Aardenburg zijn eerder ook vijgen gevonden uit de middeleeuwen.

Bezienswaardigheden

- Oostburg heeft 3 rijksmonumenten, zijnde boerderij Konijnenberg uit 1764 op Brugsevaart 5, de villa met kantoor in overgangsarchitectuur uit 1909 op Meester Hennequinstraat 2, en een archeologisch monument 'terrein met daarin bewoningssporen, waarop in de late middeleeuwen tevens een verhoging is opgeworpen'.

- RK Eligiuskerk (Sint Eligiusplein 17) uit 1949.

- De Hervormde (PKN) Eloykerk (Kerkplein 2) dateert uit 1950 en vervangt de vorige kerk die in 1944 door de oorlog is verwoest.

- De Gereformeerde (PKN) kerk (Molenberg 3) dateert uit 1949 en vervangt de vorige kerk die in 1944 door de oorlog is verwoest.

- Kerk van de Gereformeerde Gemeente.

- De kerk van de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland (Zuidzandestraat 63) dateert uit 1958.

- Watertoren, met daarop een bijzonder 'druppelkunstwerk' van de Breskense kunstenaar Johnny Beerens. - Het kunstwerk is in 2014 door Beerens gerestaureerd.

- Tijdens de dodenherdenking op 4 mei 2011 is een herdenkings- en vredesmonument onthuld op het plein voor het gemeentehuis. Het is een modern beeld van roestvrij staal, ontworpen door kunstenaar Ton Koops uit IJzendijke. In oktober 1944 is Oostburg zwaar gebombardeerd, wat enorme schade en 140 doden tot gevolg had. De namen van deze omgekomenen staan op het monument.

- Symbool van Oostburg is de eenhoorn, waarvan gezegd wordt dat die de kracht en de moed van de bevolking vertegenwoordigt. Het symbool is geïnspireerd op de voormalige herberg De Eenhoorn die hier gestaan heeft. Een door mevr. Messer-Heijbroek vervaardigd beeldje van een eenhoorn is aangevuld met een 5-tal identieke eenhoorns, die vanaf hoge zuilen op het winkelende publiek van de Markt neerkijken.

- Oorlogsmuseum Switchback is het levenswerk van Erik Adriaansen. Reeds op jeugdige leeftijd is hij begonnen met het verzamelen van allerlei voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog. De collectie groeide gestaag, maar was enkel op afspraak te bezichtigen. Na een aantal tijdelijke exposities in de regio, kwam het idee van een permanente expositie. Aldus opende in 1995 het museum zijn deuren. Het museum is vernoemd naar de codenaam van de Canadese militaire operatie ter bevrijding van West-Zeeuws-Vlaanderen in oktober 1944: “Operatie Switch Back”. Reeds talloze bezoekers hebben het museum bezocht en lovende kritieken geuit. Openingstijden: iedere zaterdag in de maanden juni, juli en augustus van 13:00 tot 17:00 uur. Alleen voor groepen is het museum ook op afspraak te bezoeken.

Evenementen

- De in 2010 opgerichte wandelvereniging Voor de Wind organiseert door het jaar heen diverse wandeltochten. Voor nadere informatie zie de link.

- Metalfest Kashfest (februari, in 2020 voor de 11e keer) vindt plaats in The Lane in Oostburg.

- Het Eenhoornfestival (weekend eind augustus) is een jaarlijks terugkerend driedaags feest. Een festival dat er door zijn programmering naar streeft dat er voor iedere generatie, van heel jong tot heel oud, woonachtig in Oostburg maar ook daar buiten, wat te beleven is. Niet alleen voor ieder afzonderlijk, maar juist ook met elkaar. Het festival wil bruggen bouwen tussen mensen.

Natuur en recreatie

- In het Ledeltheater kun je genieten van o.a. film, toneel, muziek en theater. Op de pagina Historie kun je een interessant uitvoerig verslag lezen over de rijke geschiedenis van (de voorgangers van) dit pand. En je vindt er een uitleg over waarom het theater heet zoals het heet.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Oostburg, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Oostburg (online te bestellen).

Links

- Belangenvereniging: - De in 2007 opgerichte Stadsraad Oostburg is een onafhankelijke en niet-politieke stichting en heeft als doel het handhaven en waar mogelijk uitbreiden van het voorzieningenniveau van de stad, waarbij het woon- en leefgenot, de woonaantrekkelijkheid, steeds voorop staat. Tevens is de Stadsraad een platform voor meningsvorming en inbreng in het beleid van de gemeente Sluis. De Stadsraad wil niet alleen praten, maar vooral ook dóen. Inwoners van deze stad zijn van harte welkom om met hen mee te doen.

- Onderwijs / kinderopvang / jeugd: - Zwin College. - Basisschool De Berenburcht. - Sint Bavoschool. - Basisschool De Drieklank. - Kindercentrum Kidz! biedt 52 weken per jaar flexibele en persoonlijke kinderopvang in een natuurlijke omgeving voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 13 jaar. - Scouting Oostburg beschikt over een 8-tal speltakken. Jongens en meisjes vanaf 6 jaar kunnen bij de scoutinggroep terecht voor ontspanning en het beleven van een fantastische tijd.

- Muziek: - Bij Musicsande is het mogelijk om zanglessen te volgen, en muzieklessen voor de volgende instrumenten: accordeon, cello, dwarsfluit, fagot, gitaar, harp, hoorn, klarinet, keyboard, piano, saxofoon, slagwerk, trompet, trombone en viool. Daarnaast starten er regelmatig groepjes voor een AMV-cursus. Alle muzieklessen zijn zowel voor kinderen als volwassenen.

- Sport: - s.v. Oostburg (voetbal). - Zwemvereniging Scheldestroom. - Gymnastiekvereniging Turn '87. - Atletiekvereniging De Wielingen. - IJs- en Skeelerclub Het Grote Gat. - Bridge Sociëteit Oostburg. - Sportcomplex De Eenhoorn beschikt naast de diverse sportaccommodaties (o.a. zwembad, turnhal, squash, sporthal) over een vergaderruimte, een multifunctionele ruimte en een speelweide. De vergaderruimte is geschikt voor gebruik tot maximaal 20 personen voor (bestuurs)vergaderingen, cursussen en andere bijeenkomsten. De multifunctionele ruimte is voorzien van een speciale vloer, waardoor deze geschikt is voor feesten, recepties, bijeenkomsten, vergaderingen, (dans)cursussen en klein sportgebruik. De speelweide biedt mogelijkheden voor allerlei activiteiten. Zo is de speelweide al gebruikt voor sport- en spelactiviteiten, discopodium, tijdelijk tentenkamp, helicopter-landingsplaats en voor het plaatsen van speelkastelen tijdens diverse activiteiten.

- Overige verenigingen: - Toneelvereniging De Plattelanders.

- Fauna: - Imkervereniging afdeling Oostburg heeft als werkgebied West Zeeuws-Vlaanderen en heeft haar thuisbasis in Hoofdplaat, waar zij regelmatig bijeenkomen en o.a. informatieve Imkercafé's organiseren. Voor nadere toelichting zie Hoofdplaat > Links.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Oostburg.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)