Oosterbeek

Plaats
Dorp
Renkum
Veluwe
Gelderland

oosterbeek_plaatsnaambord_kopie.jpg

Oosterbeek is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Renkum. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1817.

Oosterbeek is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Renkum. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1817.

gemeente_oosterbeek_kadastraal_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Kaart van de in 1818 opgeheven gemeente Oosterbeek, exclusief de in 1812 daaraan toegevoegde gemeente Doorwerth, situatie anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Kaart van de in 1818 opgeheven gemeente Oosterbeek, exclusief de in 1812 daaraan toegevoegde gemeente Doorwerth, situatie anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

gemeente_doorwerth_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Doorwerth anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Doorwerth anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Oosterbeek

Terug naar boven

Status

- Oosterbeek is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Renkum. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1817. De gemeente is in 1812 vergroot met de gemeente Doorwerth. De gemeente is in 1818 opgeheven en gesplitst in de nieuwe gemeenten Renkum = Oosterbeek en Renkum, en Doorwerth = Doorwerth en Heelsum (die nieuwe gemeente Renkum had dus net zo goed Oosterbeek kunnen blijven heten. Dat dorp was immers ook toen al groter dan Renkum).

- Het dorp wordt door het Zweiersdal gescheiden in Oosterbeek-Hoog en -Laag.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
834 kopie eind 11e eeuw in Ostarbac, de Ostarbeke, 1028 kopie ca. 1530 de Oesterbeke, ws. 1195 in Ost(er)beke, 1355 Oesterbeec.

Naamsverklaring
Betekent 'de oostelijke beek'. De opvatting dat het dorp om de menigvuldige heesters ook Heesterbeek of Heisterbach zou hebben geheten, berust op een misverstand.(1) Deze beek zou betrekking hebben op de Ostbac, die door het Zweiersdal stroomde.

Terug naar boven

Ligging

Oosterbeek ligt direct W van Arnhem en grenst in het Z aan de Rijn.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Oosterbeek 263 huizen met 1.524 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 5.000 huizen met ca. 11.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Oosterbeek wordt voor het eerst vermeld in 834, als het door Wibrecht, een nazaat van de Saksische grootgrondbezitter Widukind, wordt geschonken aan de Sint Maartenskerk te Utrecht. Gezien de bosrijke en heuvelachtige ligging van het dorp had het in de 19e eeuw een grote aantrekkingskracht op kunstschilders, en werd daarom ook wel het Nederlandse Barbizon genoemd. O.a. Anton Mauve, Jan Toorop, Hendrik Willem Mesdag en de broers Jacob, Willem en Matthijs Maris hebben hier gewoond en gewerkt. Het aantrekkelijke landschap heeft sinds de tweede helft van de 19e eeuw ook geleid tot de groei van het dorp tot een villadorp.

De inwoners en bebouwing van Oosterbeek hebben zwaar geleden onder de Tweede Wereldoorlog, vooral tijdens de Slag om Arnhem, toen vrijwel het gehele 'benedendorp' is verwoest.

De Drijen / ontwikkeling van noordwest-Oosterbeek
Landgoed De Drijen heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het NW deel van het huidige dorp. In 1305 wordt De Dreden of De Drijen al vermeld, als bezitting van de Commanderij van Sint Jan te Arnhem (de Nederlandse tak van de Johanniter Orde). Deze Commanderij schenkt De Drijen in de 15e of 16e eeuw aan de Sint Nicolaas broederschap te Arnhem, een liefdadige instelling die zich het lot van de armen aantrok, hulp en steun verleende en zo nodig onderdak verschafte in het Sint Nicolaas Hospitaal. Tot in de 19e eeuw strekt landgoed De Drijen zich nog uit van de heidevelden van het klooster Mariendaal in het oosten tot bouwhoeve De Sonnenberg in het westen en van de huidige Utrechtseweg tot in Papendal en de Lichtenbeek.

In 1734 wordt de Utrechtseweg aangelegd vanaf herberg Het Rode Hert (nu Klein Hartenstein) rechtuit naar de Sint Eusebiustoren van Arnhem, zoals ook nu nog te zien is. Deze weg liep gedeeltelijk over landgoed De Drijen. In 1818 koopt jonkheer Van Haersolte de bouwhof van de Sint Nicolaas Broederschap met het omringende heideveld (ca. 50 hectare). Dit was ongeveer het stuk grond tussen de huidige Stationsweg, de spoorlijn, de Oranjeweg en de Utrechtseweg. De heidevelden worden voor een groot deel ontgonnen en naast bouwland legt Van Haersolte plantsoenen aan.

Later koopt de familie Westrik uit Arnhem De Drijen in Oosterbeek en gebruikt het huis als zomerverblijf. In de achtergevel van het hotel is nu nog een ingemetselde steen te zien met het jaartal 1845, dat aan de familie Westrik herinnert. In 1865 koopt de Amsterdamse makelaar Th. Sanders jr. De Dreijen en Hartenstein (samen 75 ha groot). Sanders, die op Hartenstein woonde, verkoopt veel kavels van De Drijen waardoor o.a. aan de Utrechtseweg, Joubertweg, Paul Krugerstraat, Mariaweg, Steijnweg en Stationsweg woningen worden gebouwd. Veel van de in die tijd gebouwde huizen staan daar nu nog. In 1882 koopt mr. Godert Willem Graaf van Rechteren van Appelten, lid van de Provinciale Staten van Gelderland, het huis Dreijen met omliggende gronden (ca. 48 ha). In 1884 verkrijgt Evert Rothuizen het eigendom van het huis en een klein gedeelte van De Dreijen (ca. 1 ha). Hij begint er een hotel en uitspanning. Sinds die tijd is het steeds een hotel gebleven. Na diverse opvolgende eigenaren en expoitanten is het hotel van 1948 tot 2014 geëxploiteerd door de familie Van der Straaten. Voor de verdere lotgevallen van Hotel Dreyeroord zie bij Bezienswaardigheden. (bron: inmiddels niet meer bestaande site van het voormalige Hotel Dreyeroord)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2020 beoogt er een Centrumplan voor Oosterbeek te komen. Burgemeester en wethouders beogen daarin duidelijk te maken wat er met Plein 1946, het Raadhuisplein en de Bernulphuskerk zou moeten of kunnen gebeuren. Er zijn in de afgeopen decennia al vele eerdere plannen en ideeën geweest voor dit gebied. Oosterbekers gaven in een brainstormsessie in 2019 aan dat ze in ieder geval willen dat het centrum compacter en groener wordt. Het dorp heeft een echt hart nodig, en dat is er nu niet. Om dat te bereiken zouden de supermarkten van de Coop en Aldi weg moeten van de Utrechtseweg, en een centralere plek moeten krijgen. Mogelijk komt er naast het Raadhuisplein, op de plek van het ABN AMRO-bankgebouw, een supermarkt met appartementen. De nieuwe eigenaar van dat pand heeft iets dergelijks voor ogen. Voor de herbestemming van de Bernulphuskerk opperen inwoners om er een museum van te maken. Het dorp heeft immers veel kunstenaars. Het zou mooi zijn als dat in een museum zichtbaar gemaakt zou kunnen worden. Ook een oorlogsmuseum zou een optie zijn.

- "Het voornemen bestaat om in de bebouwde kom van Oosterbeek, aan de Bato'sweg, woningen te realiseren. Op dit moment is het perceel in gebruik als volkstuin. In totaal zullen met dit plan (genaamd “Vera Eijbershof”) 10 woningen worden gerealiseerd. In totaal kunnen er maximaal 16 woningen worden gerealiseerd op het gehele gebied met de 'uit te werken woonbestemming' volgens de uitwerkingsregels. Op dit moment wordt invulling gegeven aan 10 woningen. Om de woningen mogelijk te maken op basis van de uitwerkingsregels uit het geldende bestemmingsplan is een uitwerkingsplan noodzakelijk. Onderhavig document geeft hier invulling aan." (bron: Bestemmingsplan, 2020)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Oosterbeek heeft 40 rijksmonumenten.

- Oosterbeek heeft 96 gemeentelijke monumenten.

- Het eenbeukige rechthoekige schip van tufsteen van de Hervormde (PKN) Oude Kerk van Oosterbeek (Benedendorpsweg 134) is gebouwd in de Karolingische periode (8e tot 10e eeuw), in preromaanse stijl. Delen van de kerk uit die tijd zijn in het huidige gebouw bewaard gebleven. Het is daarmee een van de oudste nog bestaande kerken in Nederland. Het schip heeft kleine rondbogige vensters. In de noord- en zuidgevel zitten dichtgemaakte boogopeningen die vroeger naar, inmiddels afgebroken, zijkapellen leidden. De toren van de kerk is 14e-eeuws en is met tufsteen bekleed. Het romaanse koor is in de 15e eeuw vervangen door een gotisch koor. De kerk was van oorsprong een zaalkerk maar is in 1856 uitgebreid met dwarsbeuken. Kerk en toren zijn in 1949-1950 hersteld en gerestaureerd nadat ze in de Tweede Wereldoorlog ernstig waren beschadigd. De toren kreeg een nieuwe, korte spits in de vorm van een tentdak. Toen heeft ook een belangrijke reconstructie naar de oorspronkelijke bouwvorm plaatsgevonden. Na de Tweede Wereldoorlog is de kerk tevens een pelgrimsoord geworden voor veteranen, nabestaanden en andere belangstellenden aangaande de Slag om Arnhem.

"De Oude Kerk is opengesteld van 1 mei tot 1 oktober op woensdag, donderdag en zondag van 13:00-16:00 uur. Er is bij openstelling een gids aanwezig voor informatie en rondleiding. Tevens is er een doorlopende voorstelling over de geschiedenis van de Oude Kerk. Daarnaast kunnen er o.a. films over de geschiedenis van De Oude Kerk worden vertoond. Beide films zijn eveneens in het Engels te beluisteren. Extra openstellingsdagen: Airbornewandeltocht (jaarlijks elke 1e zaterdag van september) en de Airbornefietstocht. Tijdens de herdenkingsperiode van de Slag om Arnhem (tweede helft september) is de kerk iedere middag geopend. Op aanvraag worden het hele jaar door rondleidingen verzorgd door Stichting Vrienden van de Oude Kerk Oosterbeek. De gidsen ontvangen naast individuele belangstellenden ook fiets- en wandelgroepen, bedrijfsuitstapjes, familiebijeenkomsten etc."

- De Remonstrantse kerk (Wilhelminastraat 10) is gebouwd in 1907, naar ontwerp van architect J. van Burk uit Oosterbeek. De kerk vormt een goed voorbeeld van de voor de bouwtijd kenmerkende Overgangsarchitectuur waarbij met name sprake is van Berlagiaanse invloeden, de Neo-Renaissancestijl en in mindere mate de Art Nouveaustijl. De alhier woonachtige Remonstranten kerkten tot het najaar van 1878 in Arnhem. Nadien kerkten zij in Concertzaal in het dorp. In de beginjaren van de 20e eeuw ontstond de behoefte aan een eigen kerkgebouw. De kerk kwam in 1907 gereed. De toren is in 1914 verhoogd zodat het mogelijk werd luidklokken en drie wijzerklokken aan te brengen. In datzelfde jaar is tevens de kerk van een portaal voorzien. De links van de kerk gelegen pastorie is in 1934 gebouwd ten behoeve van de eerste eigen predikant. Sinds dat jaar is het namelijk een zelfstandige Remonstrantse gemeente. In ca. 1935 zijn tenslotte een consistoriekamer en een predikantskamertje aangebouwd. Het interieur heeft ondanks latere aanpassingen aan de liturgische eisen, zoals met name in 1972, haar karakter goed behouden.

"Remonstranten Oosterbeek is een bloeiende gemeente die werk maakt van de toekomst. De gemeente heeft twee predikanten: Peter Nissen en Annemarieke van der Woude. Beiden houden zij zich bezig met vrijzinnige theologie en pastoraat, waarbij ieder zijn aandachtsgebied heeft. Remonstranten houden niet van dogma's en geloven dat God tussen mensen gebeurt. Kom eens kijken en luisteren. Er zijn gesprekskringen, filmkringen, lezingen en lunchbijeenkomsten. Acht idealen zijn de remonstranten dierbaar: vrijheid, verdraagzaamheid, verantwoordelijkheid, vrede, vriendschap, vertrouwen, verbinding en vrijmoedigheid."

- De meeste gesneuvelde geallieerde militairen van de Slag om Arnhem liggen begraven op de Airborne War Cemetery in Oosterbeek.

- De collectie van Airborne Museum Hartenstein bestaat uit uniformen, uitrusting, wapens, emblemen en materiaal dat gebruikt is door zowel de Britse en Poolse parachutisten als door de Duitse Wehrmacht tijdens de Slag om Arnhem (17 tot 25 september 1944). Het museum beschikt over een fotoarchief van ruim 3000 foto's, een bibliotheek en een archief. Verder heeft het museum een geluids- en beeld archief met betrekking tot de operatie Market Garden en de herdenkingen vanaf 1945 in Arnhem, Oosterbeek en omliggende gemeenten. Op landgoed Hartenstein stond in 1728 al een herberg. Omstreeks 1865 is de huidige villa gebouwd. Villa Hartenstein diende tijdens de Slag om Arnhem als hoofdkwartier voor de Britse luchtlandingstroepen onder leiding van generaal-majoor Roy Urquhart. Het gebouw raakte toen zwaar beschadigd. In 1978 heeft het Airborne Museum de villa betrokken.

In 2017 en 2018 is het pand gerestaureerd. Het gebouw had houtrot en een verkeerde verflaag. De gebruikte verf zou uiteindelijk het casco aantasten. Bovendien waren door de oorlog veel authentieke details van het pand verdwenen of kapot. Verder is er een nieuwe attiek op de villa geplaatst. Een attiek is een sierstuk bovenop de gevel waarachter het dak schuilgaat. De oude attiek van de villa is in de oorlog deels weggeschoten en is later verwijderd. In het najaar van 2019 start de vernieuwing en modernisering van de collectie van het Airborne Museum. Dat is in maart 2020 gereedgekomen.

"Tinker imagineers heeft in 2020 de succesvolle en internationaal gewaardeerde Airborne Experience in het Airborne Museum in Oosterbeek vernieuwd. Alsof de bezoeker er zelf bij was, beleeft hij de Slag om Arnhem scène voor scène. In een kleine groep bezoekers voel je je onderdeel van de enorme luchtlandingsoperatie en veldslag in september 1944 bij Arnhem. De geschiedenis komt tot leven door een state-of-the-art combinatie van realitische decors, overweldigende authentieke filmbeelden en licht- en rookeffecten. Bezoekers gaan aan boord van een zweefvliegtuig, nemen plaats en worden gebrieft over de missie. Door de ramen ziet men hoe het vliegtuig opgesleept wordt in Engeland - bankjes gaan trillen, de romp piept en kraakt, heldhaftige en angstige soldatenstemmen klinken. Na de landing loopt men de hectische landingsterreinen op. Wat vol goede moed begint, verandert echter al snel in een nachtmerrie, zodra de gevechten met Duitse troepen worden aanschouwd.

Licht, beeld en geluid omringen volledig de ervaring. Nieuw is dat deze ‘special effects’ slim op elkaar zijn afgestemd voor een intensere totaalbeleving. Rustige momenten wisselen af met heftige scènes. Plotseling staan de bezoekers tussen de felle gevechten in de Arnhemse straten van de jaren ’40 en worden zij onder schot gehouden. Het licht is onheilspellend, het geluid van een verscheurende oorlog klinkt: geweerschoten, explosies, Engelse kreten, Duitse bevelen en de angst van onderduikers. Dan nadert de brug bij Arnhem en volgt de aftocht naar de omgeving rond het museum, Hotel Hartenstein in Oosterbeek, waar de soldaten zich destijds terugtrokken voor een bloedige laatste slag. De bezoekers maken mee hoe de soldaten zich na zware verliezen uiteindelijk over de Rijn moesten terugtrekken. Het bezoek eindigt met een reflectiemoment waar onder een installatie van tientallen veldkruizen de vraag rijst waarom mensen ondanks zulke ervaringen nog altijd oorlog blijven voeren. Tinker imagineers heeft voor de vernieuwde museale tentoonstelling tevens een indrukwekkende filmzaal gemaakt, waarin het complexe verhaal van de slag op een overzichtelijke en eigentijdse manier wordt uitgelegd middels projection mapping op drie verschillende wanden." (bron: Tinker imagineers)

- De historische waarde van het van 1883 tot 2014 als zodanig gefunctioneerd hebbende markante Hotel Dreyeroord* in Oosterbeek (Graaf van Rechterenweg 12) zit voor een deel in de ontstaansgeschiedenis van het hotel als typische representant van een populaire bouwtypologie uit de 19e eeuw: een Zwitsers chalet. De grootste historische waarde zit echter in de belangrijke rol die het gebouw heeft gespeeld in de Tweede Wereldoorlog. Tijdens operatie Market Garden kwamen de gevechten rondom dit pand, dat ook wel Het Witte Huis werd genoemd, bekend te staan als 'The Battle for the White House'. Projectontwikkelaar Amvest en zorginstelling het Gastenhuis - een kleinschalige zorgformule speciaal voor mensen met dementie - hebben in 2019 op deze plek 20 zorgwoningen realiseren. Zij stelden dat het pand niet behouden kon blijven, omdat het niet geschikt gemaakt zou kunnen worden voor de beoogde (woon)zorgfuncties, en wilden het pand slopen. Stichting Behoud WO2 Erfgoed Gelderland heeft daarom in oktober 2016 een door haar en Adriaan Jurriens Architecten uitgevoerd haalbaarheidsonderzoek gepubliceerd, in relatie tot het door haar en vele anderen gewenste behoud van het pand. Het onderzoek concludeert dat herbestemming naar de beoogde functies wel mogelijk zou zijn.
* Onder de link vind je een uitvoerige geschiedenis van het hotel in tekst en beeld.

Amvest kwam echter tot de volgende conclusies: "Het laten wonen en verzorgen van mensen met een hoge leeftijd en een hoog niveau van dementie is alleen mogelijk als het gebouw daar volledig op is ingericht. De indeling en oppervlaktes van de kamers, de gezamenlijke keuken en woonkamer en de gangen moet daar aan aangepast zijn. Ook de installaties en verlichting moeten aan de juiste technische eisen voldoen. Dat is in het bestaande gebouw niet haalbaar. Amvest/Het Gastenhuis kan en wil geen concessie doen aan de kwaliteit van wonen en zorg voor deze kwetsbare groep. Naar aanleiding van de geuite bezwaren heeft Amvest dit, op verzoek van de gemeente, nogmaals laten onderbouwen in een rapportage door een onafhankelijk deskundig bureau. In het alternatieve plan van Stichting Behoud WOII Erfgoed Gelderland blijkt het programma van Het Gastenhuis niet inpasbaar. Het voldoet onder meer niet op aspecten als beschikbare ruimte, daglichttoetreding en ordening van verschillende functies die nodig zijn voor het leveren van kwalitatief goedr zorg.

Om toch zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de gevoelens rond dit pand, heeft Amvest een nieuw ontwerp laten maken waarin de kenmerkende onderdelen van het hotel, zoals het er tijdens WO II eruit zag, duidelijk terugkomen. Het Gastenhuis wil graag de naam Dreyeroord ook voor het nieuwe gebouw behouden. Tevens wil Het Gastenhuis tijdens de jaarlijkse Airborne herdenking het gebouw open stellen voor veteranen en hun familie. Daarnaast wordt de woonkamer van Het Gastenhuis ingericht met schilderijen en foto´s die gemaakt zijn in de oorlogsjaren op deze plek of in de omgeving. Reactie Stichting Behoud WO2 Erfgoed Gelderland: "Wij vinden unaniem dat het nieuwe ontwerp van Amvest recht doet aan het verleden." - Beluister hier de reportage met Sander Wolterink van de stichting, door Omroep Gelderland, februari 2017. Het oude pand is in 2018 gesloopt. De nieuwbouw is in zomer 2019 gereedgekomen. Alle ontwikkelingen door de tijd heen kun je teruglezen en -zien op de Facebookpagina van Werkgroep Behoud Dreyeroord Oosterbeek.

- Onder Rijksbouwmeester Friedhoff (1946-1957) hadden architecten een relatief grote vrijheid voor wat betreft de architectonische vormgeving van rijksgebouwen. Dit leverde een grote diversiteit op in de stijl- en architectuurkeuze van het ontwerp van onder meer postkantoren. Het postkantoor in Oosterbeek is een goed voorbeeld van de voor de jaren vijftig kenmerkende shake-hands architectuur. In 1954 kregen de bekende architecten W. Gerretsen en C.J. Kramer van de PTT de opdracht tot het bouwen van een nieuw postkantoor alhier. Dit gebouw moest het in 1945 door oorlogshandelingen vernielde gebouw vervangen. Het duo, dat een architectenbureau had in Arnhem, had op dat moment al een groot postkantoor in Zutphen gerealiseerd (1953-1954). Het PTT-gebouw aan Plein 1946 is in 1958 in gebruik genomen. Na 2010 is het postkantoor uitgebreid en verbouwd tot winkelruimten met kantoorruimten in de voormalige directeurswoning. De afgelopen jaren werden er sloopplannen gemaakt voor het gebouw. Het zou moeten plaatsmaken voor nieuwbouw. Historische verenigingen en Heemschut trokken aan de bel. In juli 2019 stuurde Heemschut nog een brief aan het college over de zaak. In augustus 2019 is het voormalige postkantoor aangewezen tot gemeentelijk monument. Heemschut is zeer verheugd met de monumentenstatus. (bron: Heemschut) Oosterbekers opperen dat ze graag een publiekstrekker in het pand zouden zien, zoals een filmhuis, bibliotheek of cultureel centrum.

- Gevelstenen in Oosterbeek.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- "Kreek is het cultuur- en ontmoetingscentrum in het hart van Oosterbeek, gelegen aan de Weverstraat in het Zweiersdal. Kreek is een klein, sfeervol en gezellig centrum waar ontmoeten en cultuur centraal staan en waar activiteiten net een beetje verder gaan. Kreek is ontsproten aan de kraakbeweging en is dankzij de enthousiaste buurtbewoners en inspanningen van velen tot leven gekomen. Kreek is een non-profit organisatie die voor en door de inwoners als een 'tweede huiskamer' kan worden gebruikt. De ruimtes in Kreek kunnen ook worden gehuurd om workshops, lezingen, presentaties, optredens en voorstellingen te geven. Naast dit alles biedt Kreek ook expositieruimte aan kunstenaars. Ook aan musici is gedacht. Zij kunnen terecht in de oefenruimte (tevens geschikt voor muzieklessen) in de kelder en kunnen optreden in de exporuimte waar standaard een piano, geluidsapparatuur, een podium en licht voorhanden zijn.

In Kreek gebeurt veel. Elke dag is er wel iets te doen. Mensen geven workshops en cursussen op velerlei gebied. Muzikanten maken gebruik van de oefenruimtes om te repeteren of muziekles te geven. Duurzame projecten zoals het Repair Café en het Ruilcafé worden door betrokken burgers in het leven geroepen. Open Coffee waarbij ondernemers/ZZP-ers uit Oosterbeek e.o. samenkomen en elkaar ondersteunen bij hun werkzaamheden. Vele andere activiteiten ontspruiten in Kreek, allemaal mogelijk gemaakt door vrijwilligers, zoals een filosofie-avond, een kunstkoepelavond, een poëzie-avond, en het creatief café. In deze gehaaste maatschappij, waar onze agenda al snel volloopt met to-do’s, is een gezellige onthaastplek een schaars goed geworden. Een ieder die gezelligheid zoekt is van harte welkom. Bij ons is er altijd tijd en plaats voor een ongedwongen en spontane ontmoeting.

Op de eerste dinsdag van de maand staat al geruime tijd de Kunstkoepelavond op de agenda. Een avond waar het publiek de exposerende kunstenaar kan ontmoeten en wat meer te weten kan komen over de beweegredenen, gebruikte technieken en achtergronden van de kunstenaar. Een “must” voor de liefhebbers van kunst. Elke 2e dinsdag van de maand is er een filosofische avond. Ook zijn er verschillende eetclubs en vegannights op sommige avonden. Kijk voor data en hoe je je kan opgeven in de Agenda van Kreek. Op andere dagen laten we muziek uit het pand klinken. We creëren voor musici een gelegenheid om hun klanken kleur te geven en te jammen met andere musici. De jamsessies zijn geheel gratis toegankelijk. Op andere dagen presenteren we een willekeur van muziek en we dagen een ieder die het aandurft om op het podium plaats te nemen uit om contact met ons op te nemen.

Andere ideeën die in de maak zijn, zijn onder andere een meezingavond, een spelletjes- en kaart middag, een fröbelworkshop voor kinderen om hun creativiteit te stimuleren, een denkstorm-avond waar menig geest verrijkt zal worden, een “hangplek” voor Weverstraat bewoners waar het wel en wee van de Weverstraat besproken kan worden etc. Wil je meedenken met het opzetten van nieuwe activiteiten in Kreek? Word dan vrijwilliger, mail naar vrijwilligers@kreekoosterbeek.nl voor een kennismakingsgesprek. De visie van Kreek is dat inwoners van Oosterbeek en omgeving zelf initiatieven ondernemen om de behoeftes van de omgeving zelf in te vullen. Kreek is een pracht van een locatie waar veel mogelijk is maar waar zelfwerkzaamheid hoog in het vaandel staat. Kreek hoopt in deze tijd van culturele en maatschappelijke bezuinigingen een laatste bolwerk te zijn om de geestelijke uitholling van de maatschappij een halt toe te roepen, en roept een ieder die aan de SAMENleving een steentje wil bijdragen, op om deze locatie in stand te houden. Kreek is er voor en door de Oosterbekers en aangrenzende dorpen en steden."

- De tweejaarlijkse Zompmarkt (in de even jaren, op een zondag eind mei) in Oosterbeek is een natuurmarkt waar je onder andere bijzondere wilde planten, biologische producten uit de regio en tweedehands natuurboeken kunt vinden. Ook zijn diverse organisaties op het gebied van natuur, milieu en duurzaamheid vertegenwoordigd. Er zijn rondleidingen door de heemtuin en activiteiten voor kinderen. Locatie: Heemtuin De Zomp (De Dam). Tijd: 12-16 uur. Organisatie: IVN Zuidwest Veluwezoom.

- Het Park Vertelt (eind augustus, in 2020 voor de 16e keer) is een feest van taal in vele vormen: poëzie, muziek, spoken word, korte verhalen, theater, woordwandelingen, silent poetry en workshops. Voor een indruk van wat er zoal te doen is zie de aankondiging van Het Park Vertelt editie 2019.

- De Kneppelhoutwandeling (op een zondag eind augustus, in 2020 voor de 15e keer) is een cultuurhistorische wandeling door het Oosterbeek van de 19e eeuw. Tijdens de wandelingen mogen de deelnemers zich steeds verheugen op een keur aan vooraanstaande inleiders (waarvoor zie de link). Zij allen laten de literatuur, muziek, architectuur, beeldende kunst en landschapsinrichting van 19e eeuw herleven. De inleidingen worden op fraaie plekken in het Oosterbeekse landschap van de 21e eeuw gehouden. Het maximum aantal deelnemera is 40, en het is altijd snel volgeboekt, dus als je wilt deelnemen; zorg dat je er op tijd bij bent. De deelname aan de wandeling is voor donateurs van Stichting Heemkunde Renkum gratis, terwijl van niet-donateurs een bijdrage van € 5,- wordt gevraagd.

- Ter herdenking van de Slag om Arnhem vindt iedere 1e zaterdag van september in Oosterbeek de Airborne Wandeltocht plaats, met ca. 35.000 deelnemers het grootste eendaagse wandelevenement ter wereld. - Videoreportage Airborne Wandeltocht 2019.

- Airborne Taptoe Oosterbeek (op een zaterdag eind september, in 2019 voor de 45e keer) is het muzikale slotstuk van de jaarlijkse Airborne Herdenkingen en tevens het grootste muziekevenement van de gemeente Renkum. Sinds de eerste editie in 1975 vindt deze taptoe plaats op het Raadhuisplein in het hart van het dorp. Het bijzonder fraaie taptoeterrein heeft een kasteelmuur als decor, het gemeentehuis aangekleed met Airborne-rode banieren. Het geheel ademt een warme en sfeervolle ambiance. Op de dag van deze herdenkingstaptoe bruist het in Oosterbeek. De hele dag vliegen Herculesvliegtuigen en Dakota’s over en in de middag trekt de parade met voertuigen van ‘Keep them Rolling’ door het centrum.

Jong en ouder komen samen om te genieten van het muziek- en showspektakel. De organisatie streeft naar een aansprekend programma met variatie en goed muzikaal niveau. Aansluitend aan het hoofdprogramma volgt de traditionele finale, bestaande uit het koraal ‘Abide with me’, en de volksliederen van Engeland, Polen en Nederland, die uit volle borst worden meegezongen. Het taptoesignaal maakt ook deel uit van de finale en is een moment van bezinning en herdenking. Gedachten dwalen af naar alle strijders die hun leven gaven voor onze vrijheid, dankbaar en eervol. Dit alles onderscheidt de Airborne Taptoe van andere taptoes; het unieke Oosterbeekse taptoegevoel.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- "Filmhuis Oosterbeek is misschien wel het kleinste, maar zeker het gezelligste filmhuis van Nederland. Voorzien van de nieuwste projectietechniek, 3D-installatie en Dolby 7.1 surround geluid en gedragen door een team van enthousiaste vrijwilligers. Wil je meer weten over onze geschiedenis, dan raden we je aan de documentaire 'As Time goes By' te bekijken. We maakten deze docu in 2018 ter gelegenheid van ons twintigjarig bestaan. Via deze link kun je meer lezen over onze geschiedenis. Elke vrijdag en zondag is bij ons de betere publieksfilm te zien, maar er is veel meer. In ons maandelijkse Dokart-programma vertonen we bijzondere documentaires, in het bijzijn van bijzondere gasten en met volop ruimte voor interactie met de zaal. En elke 4e zondagmiddag is er het altijd drukbezochte Kinderfilmhuis.

De club vrienden uit de begintijd is inmiddels uitgegroeid tot een team van zo’n 20 vrijwilligers, waar ieder zijn taken heeft. Samen zorgen ze voor het boeken van de films, de publiciteit, financiën, reserveringen, website, techniek en projectie en niet te vergeten de bar, waaraan al menige film werd geëvalueerd. De vrijwilligers doen dit allemaal naast een drukke baan, geheel om niet, ieder met zijn of haar eigen motief, uit betrokkenheid, liefde voor de film, sociale bewogenheid en vooral voor hun plezier."

- "Concertzaal Oosterbeek (CO) is gevestigd in het in 1868 door schrijver Johannes Kneppelhout opgezette concertgebouw en is gelegen nabij de uiterwaarden van de Rijn. EventTheater CO heeft de beschikking over drie sfeervolle zalen voor grote en kleinere gezelschappen. Uiteraard zijn de zalen te combineren. De Concertzaal is een monumentale zaal met een toneel en biedt plaats aan 50 tot 400 gasten. De Rijnzaal is een frisse moderne zaal en biedt plaats aan 10 tot 150 gasten. Theatercafé de Klikspaan biedt plaats aan 75 gasten."

- Landgoed De Oorsprong is in 2012 gerenoveerd.

- De Rosandepolder, een uiterwaardengebied Z van Oosterbeek langs de Neder-Rijn, wordt de komende jaren intensief beplant met heggen en hagen. De herinrichting van de veelal agrarische gronden omvat de komst van bloemrijke graslanden, het herstel van geulen, aanleggen van poelen en het planten van heggen, hagen en knotwilgen langs de beeklopen. Ook de beken in de Rosandepolder en Doorwerthse Waard worden uiteindelijk gekoppeld. Boeren uit de omgeving krijgen een belangrijke rol in het toekomstige landschapsbeheer. Stichting Het Geldersch Landschap heeft voor 1 euro een groot deel van de Rosandepolder (85 hectare) van de rijksoverheid overgenomen. Als tegenprestatie neemt de natuurbeschermingsorganisatie de herinrichting van een groot deel van het uiterwaardengebied voor zijn rekening.

- Heemtuin De Zomp (De Dam) is een prachtig gebiedje, gelegen in het Zweiersdal midden in Oosterbeek. Nadat in 1996 de gemeente het natuurgebiedje door bezuinigingen niet meer kan onderhouden, krijgt IVN Zuidwest Veluwezoom van de gemeente het verzoek de kleine beheerswerkzaamheden uit te voeren. Het groot onderhoud, zoals kappen van bomen en uitbaggeren van de vijver, blijft de gemeente doen. Op een klein oppervlak (2500 m2) komen diverse biotopen voor. Middenin ligt een vijver, waaruit de Zuiderbeek ontspringt. Er wordt gewerkt op elke 2e en 4e woensdagavond van 19.00-21.00 uur en elke maand een zaterdagmorgen (of tot het donker wordt), in kleine groepjes onder deskundige leiding. Het uitgangspunt blijft dat De Zomp voor de bevolking van Oosterbeek een aantrekkelijke en ook leerzame heemtuin moet zijn, waar het goed toeven is. Extra vrijwilligers zijn altijd welkom.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Oosterbeek, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Facebookpagina met honderden oude foto's van Oosterbeek.

- Slideshow met oude ansichtkaarten van Oosterbeek.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Oosterbeek (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - "Het fraai uitgevoerde glossy magazine 'Oosterbeek Belééft!', met een omvang van 96 pagina’s, verschijnt 3x keer per jaar, in een oplage van 1.500 exemplaren. Het magazine staat vol met wetenswaardigheden, kijkjes achter de schermen, interviews met bekende en minder bekende Oosterbekers, en veel fraaie foto’s. Initiatiefnemer en uitgever is Egbert Sloet van Oldruitenborgh*, die sinds 1969 in het dorp woont en werkt. In de jaren tachtig heeft hij diverse boekwerken over het dorp en andere dorpen in de gemeente gepubliceerd. Verspreiding: losse verkoop (prijs € 5,95) bij boekhandel Meijer & Siegers en Albert Heijn in het dorp en bij de Readshop in Doorwerth. Inkijkexemplaren op leestafels van alle horecabedrijven in het dorp en omgeving, leestafels van (tand)artsen, gezondheidszorg, gemeentehuis, bibliotheek en diverse winkelzaken. Iedere zaterdag na verschijning staat de uitgever met een verkoopstand bij de Albert Heijn."
* Onder de link vind je een interview met Egbert t.g.v. het 5-jarig bestaan van het magazine in 2019.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsplatform Oosterbeek wil samen-werken aan een leefbaar dorp door: ondersteuning van bewonersinitiatieven die bijdragen aan een mooi dorp en ruimte scheppen voor ontmoeten; stimuleren van participatie bij ruimtelijke ontwikkelingen, die het karakter van het dorp betreffen; daarbij ook zelf onderwerpen signaleren en onder de aandacht brengen; dorpsgenoten en organisaties te verbinden en inspireren, om samen hun kracht in te zetten voor de kwaliteit van het dorp en het welzijn van haar inwoners; buurtwandelingen te organiseren, om van bewoners te horen wat er leeft en bij te dragen aan het realiseren van wensen en het creëren van een veilige en prettige woonomgeving; cultuurhistorie, landschappelijke waarden, bijzondere plekken en gebouwen van het dorp onder de aandacht te brengen voor inwoners en bezoekers, kortom: het Dorpsplatform zet zich ‘breed’ in, om met bewoners, ondernemers en organisaties samen te werken aan een leefbaar Oosterbeek."

- Jeugd: - Zeekadetkorps Willem Ruys Arnhem heeft haar basis in Oosterbeek en is er voor de jeugd van 10 tot 18 jaar. Er zijn in Nederland 22 Zeekadetkorpsen actief. Een Zeekadetkorps is een maritieme jeugdvereniging en dat betekent dat ze allerlei activiteiten doen op en rond het water. Ze zijn lang geleden opgericht door de Koopvaardij en Koninklijke Marine. Zij wilden namelijk graag dat kinderen interesse kregen in de maritieme wereld en zouden gaan varen. Daarom is het officiële motto van het Zeekadetkorps Nederland “Wijs de jeugd de weg naar zee”. Ze vinden het belangrijk dat je niet alleen lol hebt, maar ook iets leert. Ze besteden dan ook veel tijd aan opleidingen en hoe je aan boord van hun schip de Pax moet leven. Stapje voor stapje leren ze de kinderen om een viekolwaardig bemanningslid te worden.

- Lezen: - Meino Doornbos heeft op Paul Krugerstraat 14 een Minibiebje voor kinderboeken.

- Muziek: - "Het harmonieorkest van de in 1897 opgerichte Koninklijke Harmonie Oosterbeek (KHO), tegenwoordig aangeduid als Symfonisch Blaasorkest, telt ca. 50 muzikanten. Het orkest speelt een zeer gevarieerd repertoire. Zo worden er originele en eigentijdse composities voor blaasorkest gespeeld, maar ook klassieke arrangementen, film- en musicalmuziek, marsen, lichte muziek, koralen enz. Voor elk wat wils en voor diverse gelegenheden. Terugkerende optredens zijn het Voorjaars- en Najaarsconcert, het Nieuwjaars- en het Parkconcert. Ook verzorgt het orkest de muziek bij de jaarlijkse Airborne herdenking, op het Oorlogskerkhof van het Gemenebest, waar de geallieerde gesneuvelden van de Slag om Arnhem liggen begraven. Het orkest legt zich sinds een jaar of tien toe op het geven van bijzondere concerten, die meestal op projectbasis worden georganiseerd. Met deze concerten stelt de KHO zich ten doel een zo breed mogelijk publiek kennis te laten maken met de muzikale mogelijkheden die een modern symfonisch blaasorkest in huis heeft, en dat zijn er heel veel." Verder zijn er nog dweilorkest FLOB, het Koperensemble en Opleidingsorkest Da Capo.

- De Airborne Malletband is opgericht in 2005. Begin jaren vijftig begonnen als Tamboerkorps van Koninklijke Harmonie Oosterbeek, werd dat in 1983 het Tamboer-Lyra Korps, in 1995 de Melody Percussion Band en in 2005 dus de Airborne Malletband. "Net als bij alle verenigingen kennen ook wij onze ups en downs, maar ondanks dat blijft onze vereniging groeien en maken we op alle gebieden grote stappen. Dit mede door onze instructeur René Keulers, die in 2014 bij ons aantrad. Door de saamhorigheid van onze leden telt de vereniging momenteel 21 actief spelende leden. En wordt er muziek gemaakt in een gezellige ontspannen sfeer."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Oosterbeek RK.

Reactie toevoegen