De buurtschap Oostmijzen is eeuwen geleden als Oost-Mijzen gespeld geweest, maar wordt al zeker sinds halverwege de 19e eeuw, tot heden, in atlassen en plaatsenlijsten eenduidig gespeld als Oostmijzen.
Daarom is het een beetje curieus dat de gemeente op enig moment ter plekke de straatnaam met de verouderde spelling Oost-Mijzen heeft vastgesteld. (© Google)
- Oostmijzen is een buurtschap in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gemeente Koggenland. T/m 1978 gemeente Avenhorn, in 1979 over naar gemeente Wester-Koggenland, in 2007 over naar gemeente Koggenland.
- De buurtschap Oostmijzen valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Avenhorn.
- De buurtschap Oostmijzen heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijknamige straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat, al kan de straatnaam Oost-Mijzen je daar wel een vermoeden van geven.
Terug naar bovenSpelling
In de atlassen en op de plattegronden staat de plaatsnaam - al zeker sinds medio 19e eeuw, tot heden - met de spelling Oostmijzen, en ook alle verdere ons bekende bronnen (bijvoorbeeld plaatsnaamlijsten en aardrijkskundige woordenboekenen zoals (1) en (2)) spellen de plaatsnaam in de loop der jaren op deze manier. De straatnaam ter plaatse is echter Oost-Mijzen. Meestal kiezen wij er dan voor de straatnaam voor de naam van de plaats aan te houden als er bovendien geen plaatsnaamborden zijn die uitsluitsel kunnen geven (zoals hier). Maar in dit geval spellen al onze bronnen de plaats dus als één woord. Bovendien zien wij dat dit dus al minstens anderhalve eeuw zo wordt gedaan. Daarom kiezen wij in dit geval toch voor die spelling en beschouwen wij de straatnaam-spelling - in het licht van het hiervóór gestelde - als een 'vergissing'.
Oudere vermeldingen
1e helft 11e eeuw Misna, 1639 Oostmysen, 1745 Oost Mysen. Volgens de beschrijving van de wandelroute rond Polder Mijzen (zie hieronder onder het kopje Landschap etc.) heeft de buurtschap vroeger ook Vijfmijzerhuizen geheten.
Naamsverklaring
Oorspronkelijk de naam van een polder, later van de aldaar gelegen buurtschap Mijzen (ter hoogte van de huidige Annahoeve). Oostelijk hiervan ontstond een tweede buurtschap, naar zijn ligging Oostmijzen genoemd. Waarna de buurtschap Mijzen wordt hernoemd in Westmijzen. Op grond van de vorm misna verbinden sommigen de naam met het Oudhoogduitse mios 'poel, moeras', maar beter lijkt het uit te gaan van een waternaam mîsina*, gevormd bij een waternaam mî (vergelijk Mijdrecht, Mijnden) met suffix -is(a)* (vergelijk Velsen, Maarssen) en daaraan weer een suffix -ina* (vergelijk Velsen, Maarssen en Oostvoorne).(3)
* Gereconstrueerde vorm.
De buurtschap Oostmijzen ligt rond de bijna gelijknamige weg Oost-Mijzen. De buurtschap ligt in de polder Mijzen, aan de Beemsterringvaart en aan de Ursemmervaart, en ZW van de dorpen Avenhorn en De Goorn, ZO van het dorp Ursem, ONO en NO van het dorp Schermerhorn, WNW en NW van het dorp Oudendijk, N en NNO van het dorp Noordbeemster, en O van de buurtschap Westmijzen.
Terug naar bovenIn 1840 omvat buurtschap Oostmijzen 18 huizen met 113 inwoners (onderverdeeld in 4 huizen en 30 inwoners onder de gemeente Avenhorn, en 14 huizen en 83 inwoners onder de gemeente Ursem). Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 15 huizen met ca. 40 inwoners.
Terug naar bovenWie nu uitkijkt over de schitterende, vredige Mijzenpolder, kan zich niet voorstellen dat hier vele strijden gestreden zijn. De ontginningsstrijd en de strijd tegen het oprukkende water van de meren Schermer en Beemster. De strijd tegen de buren, eerst om land, later om bemaling. De onderlinge strijd tussen de drie delen van de polder in de tijd dat het poldermodel nog niet was uitgevonden. En, hoogst actueel, de strijd voor het behoud van deze veenweidepolder. In de vlot geschreven historisch-geografische studie 'De Mijzenpolder. Duizend jaar veen en water'* beschrijft Dick Mantel het ontstaan van de Mijzenpolder, de strijd om zijn bestaan, het getalm rond de 'gemeenmaking', de bestuurlijke perikelen en de rol van de kerk en plaatst deze in een regionale, soms landelijke context. Zijn boek onderstreept het grote cultuurhistorische belang van veenweidegebieden en laat zien dat er mogelijkheden zijn om deze waardevolle gebieden te behouden.
* 168 pag., uitg. Verloren, 2005, via de link online te bestellen. Via deze link is het boek over de Mijzenpolder deels ook online te lezen.
Ook op de site van auteur Dick Mantel van het hierboven vermelde boek vind je heel veel informatie over de nederzetting Mijzen, de Mijzenpolder, het Schermereiland en de Eilandspolder.
Terug naar boven- Middels de ringdijk rond de polder kun je een mooi Rondje Polder Mijzen wandelen of fietsen. De dijk is 12 km lang. Het is maar één dijk, maar hij heeft wel vier namen; met de klok mee zijn dat de Westmijzerdijk, Mijzerdijk, Oost-Mijzen en Oostmijzerdijk. Onder de link beschrijft Ed Dekker de wandeling, waarbij hij deze polder kwalificeert als "een grillig pareltje, ingeklemd tussen de rationeel ingerichte knoerten van droogmakerijen als Beemster in het Z en Schermer in het W". Onder de link kun je lezen waarom hij dat vindt.
- In 2007 is Polder Mijzen gezien zijn bijzondere landschappelijke kwaliteiten als 'minst aangetaste gebied van Noord-Holland' benoemd tot provinciaal Aardkundig Monument (in totaal zijn er 17 in deze provincie). Bijzonder aan deze polder is o.a. dat het veenmosveen hier nog aan de oppervlakte ligt. Deze veensoort is in veel andere polders in de loop der jaren tot turf verwerkt en dus niet meer aanwezig. Het landschap in de polder is een geschikte biotoop voor, en dus van belang voor weidevogels, die het door de elders vaak strak gerationaliseerde rechthoekige biljartlaken-weilanden moeilijk hebben om hun popuaties in stand te houden. Een derde deel van de landerijen in de Mijzen is eigendom van Staatsbosbeheer. Boeren pachten dit land weer van deze organisatie.
- Midden door Polder Mijzen loopt horizontaal de waterloop Dijkstal of Banscheidsloot, die, zoals de naam al suggereert, de scheiding vormt tussen twee oude rechtsgebieden, tegenwoordig het grondgebied van Schermerhorn gem. Alkmaar in het Z en het grondgebied van Ursem en Avenhorn gem. Koggenland in het N. N hiervan loopt eveneens horizontaal door de polder de waterloop de Leet, een afsplitsing van het vroegere veenriviertje Schermer. Vanuit de Leet is dik 1000 jaar geleden de ontginning van Mijzen en Ursem aangevangen.
- Het had weinig gescheeld of Polder Mijzen was veranderd in een grote waterplas. In 1974 waren er plannen voor recreatiegebied Mijzermeer, die gelukkig zijn verijdeld. In 1998 komt de polder opnieuw in beeld voor 'herbestemming', deze keer als opvangbekken bij hoogwater in de regio. Of dit is doorgegaan, is ons niet bekend.
Terug naar boven- Zorg: - Adrie en Karin Dekker bieden op hun in 2008 gestarte Zorgboerderij De Mijzenhoeve (Oostmijzen 4a) een zinvolle dagbesteding aan mensen met een verstandelijke beperking, met psychische of psychiatrische problemen, met een autistische stoornis, (ex-)verslaafden en dementerende ouderen. De aard van de werkzaamheden wordt door het jaar heen bepaald door de seizoenen en het weer. Als het mooi weer is zijn ze veel buiten bezig met de dagelijkse klusjes of met de dieren. Of ze gaan met zijn allen in de tuin werken. Als het iets minder weer is zijn ze lekker in de stal bezig bij de dieren of in de kapruimte waar ze andere klusjes doen. Elke dag eitjes rapen (en er een paar opeten voor wie dat lekker vindt) en de hokken verschonen is ook een taak. Verder is er de kantine waar het nodige gedaan kan worden (koffie klaar maken, broodtafel verzorgen). En dan is er ook nog een mooie groentetuin waar de deelnemers hun eigen groenten planten en groot zien worden. Tot slot is er ook een creatieve ruimte waar deelnemers lekker kunnen knutselen, timmeren en dergelijke.
Reactie toevoegen