Opeinde

Plaats
Dorp
Smallingerland
Fryslân

opeinde_collage.jpg

Opeinde, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Opeinde, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Opeinde.JPG

Daar hebben we Opeinde

Daar hebben we Opeinde

Opeinde (3).JPG

De kerk langs de straatweg in Opeinde

De kerk langs de straatweg in Opeinde

Opeinde (4).JPG

Opeinde

Opeinde

Opeinde (2).JPG

Boerderij in Opeinde

Boerderij in Opeinde

opeinde_kommisjewei_52_boerderij_met_ooievaarsnest.jpg

Opeinde, boerderij op Kommisjewei 52 met anno eind februari 2022 reeds in bezit genomen ooievaarsnest. (© weblog Afanja / https://afanja.com)

Opeinde, boerderij op Kommisjewei 52 met anno eind februari 2022 reeds in bezit genomen ooievaarsnest. (© weblog Afanja / https://afanja.com)

Opeinde

Terug naar boven

Status

- Opeinde is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland.

- Sinds 2011 bezit Opeinde een eigen vlag en dorpswapen, ontworpen door de Fryske Rie foar Heraldiek.

- Onder het dorp Opeinde valt ook de buurtschap De Kletten.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
De Pein.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Opeinde ligt NW van de kern Drachten, N van het dorp Kortehemmen, NNO van de dorpen De Wilgen en Boornbergum, NO van de dorpen Smalle Ee, Nij Beets en De Veenhoop, ONO van het dorp Oudega, O van het dorp Earnewâld en het Nationale Park De Alde Feanen, ZW van de dorpen Nijega, De Tike, Sumar, Garyp en Burgum, Z van het dorp Eastermar, ZW van de dorpen Rottevalle, Houtigehage, Boelenslaan, Harkema en Surhuisterveen en W van het dorp Drachtstercompagnie.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Opeinde 54 huizen met 412 inwoners. Tegenwoordig omvat het dorp ca. 700 huizen met ca. 1.700 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Intercultural Open University
Het kleine dorp Opeinde heeft enkele decennia min of meer wereldwijde bekendheid genoten wegens de aanwezigheid van een 'universiteit'. Begin jaren tachtig vestigt de zelfbenoemde professor en doctor Jan Roelof Hakemulder zich met zijn vrouw Fijtje in een riante woning in het Legaukebos. De oud-onderwijsinspecteur, met een geschiedenis in het Afrikaanse ontwikkelingswerk, begint er een informatie- en documentatiecentrum voor Afrikaanse cultuur en filosofie. Het Legauke wordt de bewaarplaats van vele Ethiopische kunstschatten, tekeningen en geschriften.

Hij begint er ook de Intercultural Open University Foundation (IOUF), die zich wereldwijd profileerde als "een van de toonaangevende universiteiten in de wereld, gevestigd in Opeinde, Nederland (bekend als Holland). De universiteit heeft over de hele wereld studenten en ontving waardering van UNESCO, UNICEF, ILO etc. De IOU is een universiteit voor hoger onderwijs die onder de Nederlandse wet gerechtigd is om internationaal geaccrediteerde graden en kwalificaties uit te reiken." In werkelijkheid zat de vork toch net even iets anders in de steel, om het netjes te zeggen. Dat kun je lezen in dit artikel van Rob Nanninga van Stichting Skepsis, "die zich ten doel stelt om buitengewone beweringen aan een kritisch onderzoek te onderwerpen. Meestal blijkt dat de beweringen niet zijn gebaseerd op fatsoenlijk bewijsmateriaal of door de mand vallen wanneer ze op de proef worden gesteld". Na het overlijden van Hakemulder in 2008, wordt het instituut overgenomen door Sandra Hurling. De IOUF heeft tegenwoordig vestigingen in de Verenigde Staten en Spanje.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Histoaryske Feriening De Pein, die op haar site o.a. een pagina heeft over de geschiedenis van Opeinde.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Aan de Z kant van het dorp verrijst vanaf 2018 een heel bijzondere nieuwe wijk. De Peinder Mieden moet 'de groene long van Drachten' worden. Op 90 hectare grond komen 45 door de eigenaren zelf te ontwerpen woningen met een gemiddelde kavelgrootte van 1.000 m2. Een groot deel van het gebied blijft groen voor natuur en recreatie. De bewoners worden via een Vereniging van Eigenaren bezitter van het gebied en gaan dat zelf ook onderhouden. Naar de mening van het Friese college is het landschap tussen Drachten en Opeinde te kleinschalig voor agrarisch gebruik, maar vormt het een waardevol coulissenlandschap dat vanuit deze beide kernen mogelijkheden voor recreatie biedt.

Als reactie op iemand die op de Facebookpagina van het project reageerde dat hier "weer een stuk natuur om zeep wordt geholpen", licht de projectorganisatie als volgt toe dat dat volgens hen juist niet zo is, en dat het er juist beter op wordt: "Als je je verdiept in het plan kun je zien dat er juist meer natuur komt. Minder ingrijpen door de mens en daardoor meer ruimte geven voor natuurontwikkeling. Slechts 5% van het gebied wordt als bouwkavels uitgegeven om het betaalbaar te houden. De overige 95% worden extensief beheerd door vooral een kudde runderen. Zowel flora als fauna varen hier wel bij. Meer biodiversiteit trekt insecten, vogels e.d aan."

- De gemeente Smallingerland waarschuwt anno 2018 voor een bedrijf dat ten oosten van Opeinde grond doorverkoopt aan particuliere beleggers. De firma in kwestie heeft in maart 2018 een strook grond gekocht direct O van de dorpskern, en verkoopt die in 20 percelen door aan particulieren. De gemeente vraagt beleggers op te passen met dit soort transacties. Zij kan geen stappen ondernemen tegen de grondspeculanten, omdat nergens in de brochure van de firma letterlijk wordt beweerd dat hier mogelijk gebouwd kan gaan worden. Die suggestie wordt wel gewekt. In dit gebied zijn echter geen bouwplannen, zo laat de gemeente weten.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Opeinde heeft 10 rijksmonumenten.

- Opeinde heeft 4 gemeentelijke monumenten.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Activiteitencommissie Opeinde organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten.

- Dorpsfeest Opeinde (september).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Vogelwacht Opeinde e.o. is opgericht in 1956.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Opeinde, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Opeinde.

- Nieuws: - De fraaie Doarpskrante It Brechje verschijnt 1x per kwartaal en is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers). - Nieuws uit Opeinde op Facebook.

- Belangenorganisatie: - "Vereeniging Dorpsbelang Opeinde is opgericht op 28 december 1901 en bestaat dus al meer dan 120 jaar. In die tijd was er al behoefte om namens het dorp een vertegenwoordigend bestuur te hebben dat sprak met ambtenaren, bestuurders van gemeente en andere overheden."

- Onderwijs en kinderopvang: - Samenwerkingsschool De Leister Igge in Opeinde is in 2018 duurzaam gerenoveerd tot een aardgasvrije, energieneutrale, frisse en moderne kindvoorziening. De school heeft als eerste bestaande basisschool in Nederland een opwaardering gekregen naar frisse school (klasse B), Nul op de Meter (NOM) én IKC. Dat is al best bijzonder. Wat dit project helemaal uniek maakt, is dat gemeente en schoolbestuur samen investeren. De gemeente draagt in totaal ruim € 1.2 miljoen bij aan de renovatie. Het schoolbestuur legt de volledige vergoeding in die ze krijgt van de Rijksoverheid voor energie en onderhoud. Dit kan omdat aannemer Grenovation garanties geeft dat er gedurende 20 jaar geen kosten zullen zijn voor onderhoud en/of energie. Een sterk staaltje innovatief samenwerken aan duurzaamheid.

Het gebouw van De Leister Igge was eigenlijk niet meer geschikt om er les in te geven. De indeling was hokkerig en onhandig, het was er donker en het gebouw verbruikte enorm veel energie. Omdat nieuwbouw was uitgesloten, is er gezocht naar andere mogelijkheden. Renovatie op basis van het concept van het programma School Vol Energie van Platform31 bood uitkomst. Het innovatieve concept om het gebouw onderwijskundig te upgraden, energieneutraal en fris te maken met een financieringsconstructie op basis van levensduurdenken werd door alle partijen omarmd. “Natuurlijk waren er wel hobbels, maar iedereen was telkens bereid om die te nemen. Het was ook zo’n uitgelezen kans: het gebouw was geschikt, de school wilde het, en het schoolbestuur ging er in mee. Op een of andere manier klopte het hele pakketje”, aldus Yvonne Hofstee, beleidsmedewerker van de gemeente Smallingerland.

Consortium Grenovation met onder andere Liag Architecten en kartrekker Meerbouw Rotterdam heeft het project uitgevoerd. Het consortium heeft een kant-en-klaar concept voor de renovatie van scholen. “Pragmatisch, duurzaam en financieel haalbaar”, volgens directeur Jan Anker. Naast bouwkundige aanpassingen ten behoeve van onderwijskundige verbeteringen zijn een goed geïsoleerde gebouwschil en een slim modulair toepasbaar ventilatiesysteem inclusief verwarming in ieder klaslokaal essentieel. “De installatie draait met een heel laag toerental en is bijzonder energiezuinig. We hoeven nog maar 16-20 procent van de inblaaslucht bij te verwarmen. Dat is heel weinig.”

Door de doortastende aanpak in Opeinde kan De Leister Igge er weer 40 jaar tegen. Twee noodlokalen zijn weggehaald en in het oorspronkelijke gebouw zijn extra lokalen en faciliteiten voor kinder- en peuteropvang gemaakt. De inrichting is licht, strak en modern. Yvonne Hofstee: “Doordat de school van buiten hetzelfde is gebleven, hebben de dorpsbewoners hun eigen school gehouden en daar zijn ze erg blij mee. Maar binnen ben je ineens in een hele andere wereld, want die binnenkant is meegegroeid met de huidige staat van het onderwijs.”

Ook programmaleider Olivier Lauteslager van Plafform31 is opgetogen over het eindresultaat. “Wij hebben jarenlang overal in Nederland geprobeerd om dit concept over de bühne te krijgen. Dat is nu gelukt en het is geweldig om te zien dat het aan de verwachtingen voldoet. Want Opeinde heeft met deze renovatie nu een schoolgebouw gekregen dat vergelijkbaar is met nieuwbouw, maar zowel schoolbestuur als gemeente veel minder geld kost.” Nadere details, bijvoorbeeld over de gebruikte technieken, hoe men het gefinancierd heeft, en welke factoren cruciaal zijn geweest in de goede samenwerking tussen alle betrokken partijen, kun je lezen in dit verslag van Platform31. Wellicht ook ter inspiratie voor andere scholen die met soortgelijke problematieken en uitdagingen kampen.

De Leister Igge in Opeinde heeft in februari 2019 de Gouden Kikker, de prijs in de categorie ‘Meest duurzame project’ van de Duurzaam Bouwen Awards 2019, gewonnen. De jury roemde het project omdat het een inspirerend voorbeeld is voor alle onderwijsgebouwen in Nederland. Inko Tien van de BCN Groep, die het traject heeft begeleid, zei eerder in een artikel van Duurzaam Gebouwd dat De Leister Igge heeft bewezen dat door anders te financieren en goed samen te werken oude scholen succesvol kunnen worden gerenoveerd. De gemeente en het schoolbestuur hebben onmiskenbaar een vernieuwend proces doorlopen op het gebied van financieringsvorm, contractvorm en businesscase. De grootste verschillen met een traditionele renovatie zijn: een zeer korte voorbereidingstijd (8 maanden) en bouwperiode (7 weken); de verantwoordelijkheid inclusief onderhoud en energie ligt volledig bij een marktpartij; de uitvoering is de start van een langdurige samenwerking.

- In april 2017 is VANDAAG gestart met een kinderdagverblijf in Opeinde, voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Samen spelen, ontdekken en leren. Dat is kinderopvang bij VANDAAG. Er staan altijd vaste leidsters voor kleine groepen. Ze hebben een specifiek activiteitenaanbod voor baby's, dreumesen en peuters.

- Jeugd: - Jeugdsoos It Peinder Plakje.

- Muziek: - Fanfare Apollo-Foarút is in 1970 ontstaan uit een fusie van Apollo uit Opeinde en Foarút uit Oudega, omdat beide korpsen met het probleem kampten dat ze niet genoeg leden hadden om zelfstandig als fanfarekorps te opereren. De leeftijden variëren van ca. 10 tot ca. 80.

- Het in 1997 opgerichte Shantykoor De Brêgesjongers behoort zo langzamerhand tot het neusje van de zalm in de noordelijke shantywereld. Het 35 leden tellende koor is dan ook een graag geziene gast bij de diverse shantyfestivals, dorpsfeesten en andere evenementen en festiviteiten. Daarnaast ontvangen ze ook regelmatig uitnodigingen om de bewoners van ouderencentra een aangename middag of avond te bezorgen. Onder leiding van onze 'muzikale alleskunner' Willem Zijlstra wordt er door het koor tweemaal per maand serieus geoefend. De muzikale begeleiding bestaat uit twee accordeons, drie trekzakken, bastuba, fluit, drums, basgitaar en gitaar.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. ONT is opgericht in 1962 en heeft ruim 500 leden, waarvan bijna 400 spelende leden. - Facebookpagina Vrouwen 1.

- Tot 1944 is het vooral voetbal wat de klok slaat in Opeinde. Als echter de enige bal in het bezit van het dorp in de vernieling raakt, stelt meester Sinnema de bal van de school beschikbaar, op voorwaarde dat er niet mee gevoetbald wordt. Werd er eerder al in Nijega en Oudega gekorfbald, ook Opeinde is sindsdien op de korfbalkaart te vinden, want op 1 augustus 1944 wordt K.C. De Pein officieel opgericht.

- Tennisvereniging Douwekamp.

- De in 1966 opgerichte Gymnastiekvereniging Toneo (= Tot Ons Nut en Ontspanning) is er voor de dorpen Opeinde (waar de gymzaal is), Nijega en De Tike. "Waar Toneo ooit begon met alleen gymnastiek, is het in de loop der jaren uitgebreid met turnen, streetdance, dance aerobics en freerunning. Men begon met gymnastiek in de openbare basisschool. In 1977 is de nieuwe gemeenschappelijke gymnastiekzaal geopend. In 2016 is de gymnastiekzaal opgeknapt tot een zeer moderne zaal. Een zaal volgens het Ispace sports concept. Hier kan men d.m.v. een beamer en vloer met led-verlichting allerlei soorten sporten, spellen en oefeningen uitvoeren. Je kan nu bijvoorbeeld levend Pacman doen, doolhoftikkertje of een oceaanspel (met touwen slingeren over het water en de vissen). Ook kunnen we onze oefeningen op de muur projecteren zodat onze leden een voorbeeld hebben. Dit geldt voor alle sporten die wij beoefenen in de zaal."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Opeinde en - idem Crematorium.

Reactie toevoegen