Ossenzijl

Plaats
Dorp
Steenwijkerland
Kop van Overijssel
Overijssel

ossenzijl_herinrichting_ossenzijlerweg_2015_kopie.jpg

De Ossenzijlerweg, N van Ossenzijl, is in 2015 heringericht om de weg o.a. verkeersveiliger te maken. De fa. Roelofs heeft in dat kader een fietspad ontworpen dat qua fundering is geoptimaliseerd voor de weke veenondergrond. (© www.roelofsgroep.nl)

De Ossenzijlerweg, N van Ossenzijl, is in 2015 heringericht om de weg o.a. verkeersveiliger te maken. De fa. Roelofs heeft in dat kader een fietspad ontworpen dat qua fundering is geoptimaliseerd voor de weke veenondergrond. (© www.roelofsgroep.nl)

Ossenzijl

Terug naar boven

Status

Ossenzijl is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Kop van Overijssel, gemeente Steenwijkerland. T/m 1972 gemeente Oldemarkt, in 1973 over naar gemeente IJsselham, in 2001 over naar gemeente Steenwijkerland.

Terug naar boven

Naam

In het Nedersaksisch
Ossenziel.

Oudere vermeldingen
1437 Ossenzyle.

Naamsverklaring
Een familie Osse zou hier een zijl '(uitwaterings)sluis' in de zijvaart van de Linde hebben aangelegd. Deze schutsluis, die vroeger de Linde met de boezemwateren van het Land van Vollenhove verbond, is in 1930 weggenomen na het leggen van schutsluizen in de Linde.(1) Het betrof een sluis in de Zuidwende dijk op de plaats waar de Oudewegsloot (later de Kalenbergergracht) werd verbonden met een sloot naar de Linde. De familie Osse bezat tot in de 20e eeuw veel onroerend goed aan weerszijden van de Linde.

Terug naar boven

Ligging

Ossenzijl ligt W van Steenwijk, ZW van Wolvega en Oldemarkt, en grenst in het N aan het riviertje de Linde / Lende, die hier de grens vormt met de provincie Fryslân (streek Stellingwerven). Het is een waterstreekdorp, gelegen aan de weg tussen Oldemarkt en Kuinre, aan de noordzijde van Nationaal Park Weerribben-Wieden.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Ossenzijl 63 huizen met 281 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 220 huizen met ca. 550 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De dorpskern van Ossenzijl is in de wederopbouwperiode uitgebreid met een kleine woonwijk aan de westzijde van de vaarweg naar Kalenberg. De verkaveling is typisch wederopbouw: vrij rechte straten en overwegend rijen- en halfvrijstaande woningen. In later jaren volgt een nieuwe woonwijk met vrijstaande woningen aan de oostzijde van het kanaal naar Steenwijk.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Dorpsplan Ossenzijl.

- In opdracht van de gemeente Steenwijkerland heeft de firma Roelofs uit Steenwijk, gespecialiseerd in duurzame vernieuwing van infrastructuur, in 2015 de herinrichting van de Ossenzijlerweg ontworpen. De gemeente heeft dit door een aannemer laten uitvoeren. Deze weg bevindt zich ten noorden van het dorp en loopt richting Oldemarkt. De belangrijkste verkeersader van het dorp is de Hoofdstraat. Deze loopt aan de noordzijde over in de Ossenzijlerweg. De Hoofdstraat is enkele jaren geleden al grondig aangepakt. Tevens is de Ossenzijlerweg, vanaf Oldemarkt richting Ossenzijl tot ca. 300 m voor de komgrens, reeds eerder voorzien van een nieuwe asfaltdeklaag.

De weg was toe aan een grondige opknapbeurt en het aanzicht van de dorpsentree aan deze zijde liet te wensen over. Daarom is besloten om de dorpsentree op te waarderen en de rijbaan verkeersveiliger te maken. De fietsers zijn nu gescheiden van de hoofdrijbaan. Ossenzijl is gevestigd in een omgeving waar de ondergrond voornamelijk bestaat uit veen. Deze ondergrond komt niet ten goede van de draagkracht van wegen. De gemeente heeft Roelofs daarom gevraagd een verhardingsonderzoek uit te voeren, waarbij gekeken wordt naar een goede draagkrachtige fundering inclusief de juiste verhardingslaag voor het naast de rijbaan aan te leggen fietspad. Het ontwerp is gebaseerd op de uitkomsten van dit onderzoek. Tevens zijn de bushaltes toegankelijker gemaakt voor de gebruiker van het openbaar vervoer, waarbij rekening is gehouden met mindervaliden.

Doordat er een nogal abrupte overgang was van 80 km/h naar 30 km/h is van de gelegenheid gebruik gemaakt om een plateau te realiseren dat functioneert als een snelheidsremmer. In de toekomst zal de uitbreiding van Ossenzijl ‘Weerribbenland’ op dit plateau aansluiten. Aangezien de herinrichting ervoor dient te zorgen dat de verkeerssnelheid omlaag wordt gehaald, is er voor gekozen om de rijbaan smaller te maken. Hierdoor wordt de weggebruiker ongemerkt gedwongen langzamer te rijden. Gezien het vele landbouwverkeer in deze omgeving, zijn aan weerszijden van de rijbaan geleidebanden met daarachter grasbetontegels aangelegd. Hierdoor is het voor de betreffende voertuigen mogelijk elkaar ongehinderd te passeren. Tot slot zijn de huidige bruglichten verplaatst naar de rand van het dorp. Hierdoor worden in de zomer files voorkomen ter plaatse van de kruising Venebosweg / Hoofdstraat / Schoolstraat. Dit komt ten goede van de doorstroming van het verkeer.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Ossenzijl heeft 1 rijksmonument, zijnde het pand uit 1918 van de Vrije Zendings Gemeente (Hoofdstraat 10), beschermd vanwege het midden 18e-eeuwse eenklaviersorgel van vooralsnog onbekende herkomst. De Vrije Zendings Gemeenten in Nederland vinden hun oorsprong in het evangelisatiewerk van ds. Jan de Liefde, o.a. oprichter van de stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam. In 1861 worden broeder Dirk de Gilde en zijn echtgenote Maria H. Hooms uitgezonden naar Noordwest Overijsel om daar in de dorpen en buurtschappen het evangelie te brengen. Omdat de verkondiging van het evangelie niet gebonden was aan een kerk of richting, werd dit 'vrije zending' genoemd. Deze benaming vind je dan ook terug in de naam van de gemeente. In 1863 is de lokale Vrije Zendings Gemeente ontstaan. Op deze plaats, de toenmalige boerderij van Koendert Zijlstra, wordt in dit dorp voor het eerst het evangelie gebracht. De eerste jaren worden de diensten gehouden in een houten kerkje. Het huidige kerkgebouw is in 1918 gerealiseerd.

- In 1878 wordt er een 'lokaal' gebouwd aan de Oudeweg, de doorgaande vaarverbinding tussen Friesland en de Kop van Overijssel. Hulpprediker dhr. Willemsen gaf hier ook voorheen al godsdienstonderwijs, in de woning van Jan Doeven. In 1962 komt er een einde aan het gebruik van het 'lokaal' als de huidige Hervormde kerk aan de G. B. Kooystraat gereed komt. De moderne kerk biedt plaats aan ruim 250 personen. De kerk is voorzien van een open toren met luidklok, die zijn klanken om 8.00 uur, om 12.00 uur en om 18.00 uur over Ossenzijl uitstrooit. Ook bij begrafenissen wordt de rouwstoet met klokgelui begeleid. Het orgel is overgeplaatst van het 'lokaal' naar de nieuwe kerk en doet nog altijd dienst. De kerk maakt deel uit van de Hervormde Gemeente Oldemarkt-Paasloo, die naast deze 3 dorpen ook nog het dorp Kalenberg omvat.

- Ossenzijl heeft 1 gemeentelijk monument, zijnde de begraafplaats op Lageweg 19.

- De paaltjasker bij Hoogeweg 27 te Ossenzijl dateert uit 1977 en is in 2013 gerestaureerd. Het molentje wordt gebruikt om het achterliggende rietland in de Weerribben in de zomer van water te voorzien. Z hiervan staat ook nog een tjasker. Deze valt onder het Z buurdorp Kalenberg.

Terug naar boven

Evenementen

- Nieuwjaarsduik.

- Toneelvereniging Ossenzijl brengt jaarlijks op een zaterdag in maart een nieuw stuk op de planken.

- Kom op 2e pinksterdag naar het Buitenfestival bij Buitencentrum Weerribben in Ossenzijl. Een gezellige dag buiten voor het hele gezin. De hele dag staan er leuke activiteiten op het programma. Van knutselactiviteiten, zoals je eigen dierenhotel of nestkastje maken, of uilenballen pluizen om er achter te komen wat een uil nou zoal eet. Kinderen kunnen zich laten schminken als een otter. Voor de waaghalzen is er een waterloopbal en voor de allerkleinsten is er een springkussen. Lekker actief? Ga dan op waterbeestjessafari of maak een vaartocht door de watergangen van de Weerribben. Op de Lentefair vind je vele kraampjes met de lekkerste streekproducten. En voor de lekkerbekken brandt een vuur waarboven je broodjes kunt bakken. De activiteiten zijn van 11.00 tot 16.00 uur. Gratis toegang, voor sommige activiteiten wordt een bijdrage gevraagd.

- De basisschool van Ossenzijl organiseert 1x per 2 jaar (in de oneven jaren) een Rommelmarkt, op een zaterdag begin september. De eerstvolgende keer is dus in 2019. Als je in de buurt woont, kun je vanaf enkele weken van tevoren bruikbare spullen bij de school inleveren.

- Onder het motto "niets moet, alles mag" wordt door een klein team vrijwilligers al menig jaar het Open Kano Festival (2e weekend van september) in Ossenzijl in goede banen geleid. Een gezellig samenkomen waar open kano-vaarders in ontspannen sfeer onderling veel kennis en laatste nieuwtjes uitwisselen over peddels, vaartechnieken en open kano's. Vanzelfsprekend wordt er ook nog gevaren. Naast de gebruikelijke toertochten door de Weerribben worden er diverse demonstraties op en aan het water verzorgd. Voor zowel de beginnende als meer gevorderde kanovaarder zijn er verschillende kanoworkshops in tandem- en/of solokano. Ook de jongste vaarders worden niet vergeten. Een leuk waterspektakel staat garant voor veel peddelplezier.

- Als het in de winter hard genoeg vriest, faciliteert IJsclub Opnieuw Verenigd het schaatsgebeuren in het dorp. De club is heropgericht in 1909 en telt ca. 50 leden. Tot ca. 40 jaar geleden werden er wedstrijden gehouden op de kortebaan. In 1978 is gestart met het houden van toertochten, waarbij samenwerking werd gezocht met omringende ijsclubs. Zo is de Lage Landentocht ‘geboren’, maar ook de Weerribbentocht en de Steenwijkertourtocht. De club beheert een ijsbaan ten oosten van het dorp waar activiteiten voor met name de schooljeugd worden georganiseerd, om te voorkomen dat al te snel het ijs op kanalen en vaarten wordt beproefd. Bij aanhoudend vriezend weer worden er in het schitterende gebied van de Weerribben natuurtochten georganiseerd. Bij aanhoudende vorst wordt Ossenzijl overspoeld met schaatsliefhebbers, die op eigen gelegenheid of deelnemend aan een georganiseerde toch genieten van het omringende schaatsgebied. Ook als de Overijsselse Merentocht wordt gehouden is het dorp een belangrijk knooppunt, daar zowel op de heenweg naar Oldemarkt en Kuinre, als ook op de terugweg het dorp gepasseerd wordt.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Fietsknooppuntenroute Ossenzijl - Blokzijl - Weerribben (40 km).

- In het dorp zijn vier aanlegmogelijkheden voor passanten met een bootje of jacht; drie kades en een jachthaven. Aan vrijwel de gehele westoever van de Kalenbergergracht kun je afmeren. O van de brug kun je afmeren aan de zuidoever van het Kanaal Steenwijk-Ossenzijl. Hier lig je wat rustiger dan aan de Kalenbergergracht. Er is een grasstrook langs de kade. Ook de O ever van de Ossenzijlersloot is ingericht voor passanten. Het uitzicht is hier weids.

- Buitencentrum Weerribben in Ossenzijl is hét startpunt voor een vaartocht met overdekte rondvaartboot, fluisterboot of kano in Nationaal Park Weerribben-Wieden. Of een wandel- of fietstocht. Met rust, riet en ruimte. Kom eerst binnen kijken om buiten meer te zien. In het buitencentrum is een toeristisch informatiepunt en veel informatie over het natuurgebied. Regelmatig zijn er leuke activiteiten zoals een vaartocht met de boswachter. Nieuws van Buitencentrum Weerribben op Facebook.

- De Weerribben moet je eigenlijk per boot verkennen. Het waterrijke natuurreservaat tussen het dorp en buurtschap Muggenbeet is vanuit een kano of vanuit een fluisterbootje het best te overzien. Maar een goed alternatief is het 3,5 kilometer lange Natuurpad vanuit Buitencentrum Weerribben. Deze route loopt grotendeels parallel aan Zompie's zoekpad, waarop kinderen met allerlei opdrachten aan het werk worden gezet. Het Natuurpad voert langs waterwegen, trilveen, hooiland, rietland en moerasbos. Dat betekent dat je binnen een uur zo'n beetje alle karakteristieke landschapselementen van de Weerribben doorkruist. - Natuurpad, fietsroute en kanoroute door de Weerribben vanuit Ossenzijl.

- De Groene Wens Boot is een fluisterboot, speciaal gebouwd voor mensen met een fysieke beperking, die samen met hun vrienden of familie willen genieten van de natuur in Nationaal Park Weerribben-Wieden. De Groene Wens Boot heeft een goede verwarming, vaart behoudens extreme weersomstandigheden van 15 januari tot 15 december, en wordt bestuurd door ervaren (vrijwillige) schippers.

- Dankzij de ligging aan het riviertje de Linde / Lende, die hier de grens vormt met de provincie Fryslân, en aan de Kalenbergergracht, die de verbinding vormt naar Kalenberg, Blokzijl en Giethoorn, is er in Ossenzijl een levendig scheepvaartverkeer.

- "Bij de renovatie van het fietspad Ossenzijl-Kalenberg-Wetering begin 2021 is de verlichting ook vervangen. Uit een enquête onder de aanwonenden en in overleg met de plaatselijke belangen heeft de gemeente gekozen voor natuurvriendelijke verlichting zonder dat op veiligheid wordt ingeleverd. Uitgangspunten nieuwe verlichting: 1. Draagvlak. 2. Verlichting mag niet verblindend zijn. 3. Verlichting dient diervriendelijk te zijn. 4. Energiezuinig / mogelijkheid tot dimmen. 5. Bestaande masten blijven staan. 6. Goed te onderhouden / toekomstigbestendig. 7. Donker waar het kan, licht waar het moet. Diervriendelijk. Uitgaande van de resultaten van o.a. de enquête is er vervolgens gekozen voor Brisa BAT van Lightronics met een armatuur met omlaag schijnend licht in een zogeheten kofferarmatuur (weinig rondstraling van licht) met led-verlichting in de kleur amber. Uit onderzoek is gebleken dat amber kleur licht het meest diervriendelijk is voor met name vleermuizen. Dimbaar. De verlichting is verder dimbaar volgens het standaard dimprotocol van de gemeente: tot 19.00 uur 100% verlichting, daarna 70% en van 22.00 uur tot 06.00 uur 50%. De praktijk leert dat het dimmen niet opgemerkt wordt, dus de impact is gering. Heuvenpad. Het Heuvenpad van Kalenberg naar Wetering is verbreed van 1,5 meter tot 2,5 meter. Het fietspad is voorzien van lichtgrijs beton, dat oplicht in het donker."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Ossenzijl, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- "Maar 500 inwoners en toch dagelijks een file! Dit dorp vormt, helemaal boven in de kop van Overijssel, de verbinding van de Friese meren met de Weerribben. Het is daarom niet verwonderlijk dat de enige brug in het dorp in de zomer meer open dan dicht staat. Vandaar. Maar Ossenzijl is meer dan alleen 'een brug die altijd openstaat'. Inwoner en verenigingsman Imke Weemstra neemt ons mee door zijn dorp en vertelt je de nodige wetenswaardigheden." (videoreportage van RTV Oost, 2017)

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Ossenzijl van Plaatselijk Belang op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Plaatselijk Belang Ossenzijl.

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Slinger is de thuishaven van de vele verenigingen in Ossenzijl. Het dorpshuis is in 2015 grootschalig gerenoveerd, waardoor het weer helemaal aan de eisen des tijds voldoet. Tegelijk is ook het naastgelegen evenemententerrein aangepakt. Beide waren grote wensen vanuit het dorp. Wethouder Erik Dahmen: "Een werkgroep bestaande uit een vertegenwoordiging van het dorpshuis­bestuur, Plaatselijk Belang en inwoners heeft verschillende scenario's besproken. Scenario's zoals het verplaatsen van het dorpshuis en sloop en herbouw vielen af. Het scenario om het gebouw te renoveren bleek qua draagvlak en financiën het meest haalbaar." Samen met de werkgroep heeft de architect het programma van eisen uitgewerkt en vertaald in een ontwerpplan voor het vernieuwde dorpshuis.

De renovatie maakt van Dorpshuis De Slinger een transparant, efficiënt en verduurzaamd gebouw. De vloeren op de begane grond zijn allemaal op dezelfde hoogte gebracht. Verder is het dorpshuis geschikt gemaakt voor gelijktijdig en multifunctioneel gebruik voor meerdere doeleinden. Zo is de vergaderruimte voorzien van dubbele deuren naar de entree en door een paneelwand geheel afsluitbaat te maken. Op deze wijze is de ruimte tevens geschikt te maken als opbaarruimte. Op het evenemententerrein is ook een pannakooi aangelegd, een wens van de jeugd. Ook de pannakooi is multifunctioneel en voor meerdere balspellen en balsporten geschikt. En de basisschool kan er ook mooi gebruik van maken voor hun bewegingsactiviteiten.

- Onderwijs en kinderopvang: - Gezien de grootte of beter gezegd kleinte van het dorp zal de school ook vast niet groot zijn, maar dat heeft ook zo zijn voordelen en ze gaan wél met hun tijd mee en lopen daarin zelfs voorop: Kindcentrum Eben Haëzer biedt basisonderwijs, buitenschoolse opvang en kinderopvang onder één dak. Ze garanderen daarmee een doorgaande lijn in de ontwikkeling van kinderen. En ze gaan er uit van de mogelijkheden van kinderen, die zich in hun eigen tempo en op hun eigen niveau kunnen ontwikkelen. Dat kan omdat zowel de leerkracht als de leerling gebruikt maken van digitale middelen. Voor de leerling betekent dit dat die op zijn eigen wijze werkt aan zijn ontwikkeling. Voor de leerkracht betekent dit minder organisatorische zaken, waardoor er veel tijd overblijft voor effectieve coaching en begeleiding. - Gastouder Shirley in Ossenzijl is van maandag t/m vrijdag 24/7 beschikbaar. Voor kinderen van 0 t/m 12 jaar. Voor vaste opvang, flexibele opvang en tijdens vakantie en zwangerschap.

- Sport: - Op donderdagavond is er heren volleybal in het dorpshuis.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Ossenzijl, met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen