Status

- Oude Pekela is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Veenkoloniën, gemeente Pekela. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1989. Het is de hoofdplaats van de gemeente.

- Wapen van de voormalige gemeente Oude Pekela.

- Onder het dorp Oude Pekela valt ook de buurtschap Bronsveen.

Ligging

Het dorp Oude Pekela grenst in het ZW aan Nieuwe Pekela, in het W aan Zuidwending, in het NW aan Meeden, in het N aan Westerlee en Winschoten, in het NO aan Blijham en in het ZO van Wedde en Alteveer, en ligt NO van Boven Pekela, ONO van Wildervank, O van Ommelanderwijk en Veendam, ZZO van Scheemda, W van Bellingwolde, NW van Vlagtwedde en NNW van Onstwedde.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Oude Pekela 573 huizen met 3.986 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 563/3.908 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Pekeler Zuiderveen (Zuiderveen) 9/75 en Het Stroobos 1/3. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 3.000 huizen met ca. 7.600 inwoners.

Recente ontwikkelingen

- De afgelopen jaren is het gebied Hellingplein, Raadhuislaan en Raadhuisplein in Oude Pekela heringericht. De gemeente stak de nek uit met het opkopen van leegstaande verpauperde panden, zoals de ‘Witte Doos’ aan het Hellingplein. De 'rotte kiezen' in kwestie zijn afgebroken. Daarmee is het winkeloppervlak fors teruggebracht en ook de leegstand is flink teruggedrongen. Waar in 2017 nog sprake was van 33 procent leegstand, is dat anno 2020 nog slechts 5 procent. De twee pleinen en de straat hebben een flinke metamorfose gekregen. Ze zijn gebruiksvriendelijker geworden, aantrekkelijker om te zien en bovendien een centrale plek voor ondernemers, inwoners en bezoekers. De herinrichting heeft 5 miljoen euro gekost, maar het centrum is er dan ook flink van opgeknapt.

Bezienswaardigheden

- Oude Pekela heeft 9 rijksmonumenten.

- Hervormde (PKN) kerk (Hendrik Westerstraat 114). Kerk en toren op ruim Kerkhof. Langgerekt zaalgebouw, gesticht in 1683 en in 1783 vergroot. Toren uit 1804 die boven de nok van het kerkdak door afschuining van de hoeken beëindigd is om bekroond te worden door een sierlijk achtzijdig koepeltje. In de kerk een preekstoel met gedraaide hoekbalusters; bijbehorend achterschot en klankbord. Met ijzer beslagen offerblok. Compleet bijeen behorend meubilair van paneelwerk met gesneden lijsten. Van het doophek is nog slechts een gedeelte over. Gedenksteen voor H. Wester. In de pastorietuin een voetstuk (grafmonument?) met de naam van schoolopziener H. Wester. Het orgel is in 1865 gebouwd door P. van Oeckelen. Mechanisch smeedijzeren torenuurwerk uit circa 1580, gerestaureerd door de fa. Koek te Midwolda en van een electrische opwinding voorzien. Aan de toren zit op een houten bord, schuin geplaatst in de hoek van de zijgevel, een zonnewijzer. Toen in 2000 bij een storm het haantje van de toren vloog, werd duidelijk dat een restauratie van kerk en toren nodig waren. Dat is in de daaropvolgende jaren gebeurd. Op 10 december 2004 is de kerk weer in gebruik genomen. Sinds de vorming van de Protestantse Gemeente Oude Pekela, eind jaren 2000, heet deze kerk de Wedderwegkerk (de kerk staat op de hoek van de Hendrik Westerstraat en de Wedderweg).

- De hervormde Julianakapel is in 2011 gerestaureerd.

- De RK Sint-Willibrorduskerk in Oude Pekela (Feiko Clockstraat 228) is in 1896 gebouwd ter vervanging van een schuurkerk uit 1783. De bouw was lange tijd uitgesteld omdat de kerkgemeente geen nieuwbouw wenste. Het kerkbestuur vroeg van architect Nicolaas Molenaar sr. om de Sint-Bonifatiuskerk van Cuypers in Dokkum te kopiëren, maar de ervaren Molenaar kwam met een eigen ontwerp. Hij ontwierp een neogotische kruisbasiliek (de enige naast de Uithuizer Jacobuskerk in de provincie buiten de stad Groningen), met een toren boven de entree. De toren heeft veel weg van de toren die Pierre Cuypers ontwierp voor de Sint-Willibrorduskerk van Sappemeer. Dat de imposante kerk volledig naar het ontwerp werd gemaakt en er geen concessies werden gedaan om financiële redenen heeft vooral te maken met het feit dat papierfabrikant Freerk Liefkes Drenth van de Union de bouw financieel ondersteunde. Molenaar ontwierp ook de naastgelegen pastorie. De neogotische inventaris bestaande uit drie altaren, de preekstoel, heiligenbeelden en verlichting zijn gemaakt door de firma Mengelberg uit Utrecht. De kerk is van 1985-1989 gerestaureerd.

- Korenmolen De Onrust in Oude Pekela (Feiko Clockstraat 111a) is in 1850 als koren- en pelmolen gebouwd. Van het pelwerk zijn alleen enkele restanten overgebleven. De molen is eigendom van de gemeente. De molen is door de jaren heen enkele malen gerestaureerd en is regelmatig op vrijwillige basis in bedrijf, dankzij enkele vrijwillige molenaars, waaronder een instructrice van het Gilde van Vrijwillige Molenaars en haar leerlingen. De vangstok is beschilderd met prinsjeswerk. - Nieuws van Molen De Onrust op Facebook.

Jaarlijkse evenementen

- De Jaarmarkt Oude Pekela (2e zaterdag van september) is volgens de organisatie de grootste en gezelligste jaarmarkt van het Noorden. De jaarmarkt, met ruim 150 standhouders, trekt altijd duizenden bezoekers. Het aanbod van de standhouders is zeer gevarieerd. Op de parkeerplaats voor het gemeentehuis worden ruim 80 Oldtimers geshowd. De jaarmarkt wordt gehouden in het centrum van het dorp, langs het Pekelderdiep. De opening van de markt is om 9.00 uur bij de Wedderbrug. Tevens zijn er optredens van diverse bands. Om 17.00 uur is de markt afgelopen.

Natuur en recreatie

- De in 2014 van start gegane Kinderboerderij Pekela bevindt zich achteraan in het Hugo de Grootpark in een mooi aangelegd park.

- Winkelcentrum De Helling.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Oude Pekela, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Slideshow met oude ansichtkaarten van Nieuwe Pekela en Oude Pekela.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Oude Pekela (online te bestellen).

Links

- Onderwijs: - "OBS Hendrik Wester is een openbare basisschool, gevestigd in multifunctioneel gebouw de Groenling, waar we werken vanuit een warme, veilige omgeving aan de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en persoonlijkheid van kinderen, rekening houdend met de eigenheid van elk kind. We willen kinderen helpen de wereld te ontdekken en zich er verantwoordelijk voor te voelen. In het kader van talentontwikkeling op de Hendrik Wester, waar gekeken wordt naar de interesses, motivatie en talenten van de kinderen, worden periodiek keuzevakken georganiseerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van bedrijven en instellingen in Oude Pekela.

Zo is bijvoorbeeld een samenwerking met de Jumbo. Een groepje kinderen helpt mee op de verschillende afdelingen. Op deze manier ontdekken ze of het werken in een supermarkt iets voor ze is, leren ze meer over waar de boodschappen vandaan komen, het samenwerken, etc. De kinderen zijn hier erg enthousiast over. Naast de Jumbo gaan er ook kinderen naar Cevdet, waar in de pizzeria wordt gewerkt, de kinderboerderij, waar de dieren worden verzorgd en verpleegcentrum het Dokhuis, waar men meehelpt in de verzorging. Op school worden er workshops verzorgd door leerkrachten en ouders. Hier wordt de kinderen bijvoorbeeld geleerd om te programmeren met robots, worden er haarstyle workshops gegeven, kan men creatief aan de slag met o.a. origami en handlettering. Kinderen kunnen van te voren aangeven welke workshop ze willen volgen. Heeft jouw bedrijf ook iets te bieden voor onze kinderen op de Hendrik Wester in Oude Pekela, dan gaat de school graag de samenwerking aan. Voor een verkennend gesprek kun je altijd een afspraak maken." Voor een indruk van deze school zie deze videorportage over OBS Hendrik Wester.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Noordster. - Sinds kort is er de Noordster Kidsclub. Een onderdeel van de Kidsclub is het kaboutervoetbal voor kinderen van 3 t/m 6 jaar. Daarnaast worden er nevenactiviteiten georganiseerd voor kinderen van de kabouters t/m de E-pupillen. Iedere speler die meedoet aan het kaboutervoetbal of speelt in de F- of E-pupillen is automatisch lid van de Kidsclub, hier zijn geen verdere kosten aan verbonden.

- Korfbalvereniging WSS is opgericht in 1951.

- "Judovereniging Zempo in Oude Pekela biedt de volgende sporten aan: Judo, Systema, Fitness en Fitness 55+. Systema is een Russische vechtkunst die als basis natuurlijk bewegen, juiste ademhaling en ontspanning heeft. De trainingen zijn leuk en uitdagend en er hangt een ontspannen sfeer. Systema is een van de meest besproken vechtstijlen van de laatste jaren. Een effectief vechtsysteem dat niet op brute kracht is gebaseerd, maar op het gebruik maken van de kracht van je aanvaller met behulp van subtiele technieken. De trainingsmethodes van Systema zijn tevens zeer geschikt voor vrouwen. Zempo was een van de eerste verenigingen in Groningen waar de fitness sport werd aangeboden. Kenmerkend voor de fitness in onze dojo is: mooie en verzorgde ruimtes; beschermende omgeving; trainingsschema’s aanwezig, training onder begeleiding mogelijk; periodieke voedingsdeskundige aanwezig; gescheiden en goed verzorgde kleedkamers met douches; gezellige kantine. Speciaal voor de 55+ groep wordt door een erkende trainer een aangepaste fitnesstraining verzorgd. Naast het bewegen op muziek en gezond blijven, is ook de gezelligheid een belangrijk onderdeel van deze training."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Oude Pekela alg., - idem NH en - idem RK.