Overdinkel

Plaats
Dorp
Losser
Twente
Overijssel

Overdinkel_Hoofdstraat [640x480].jpg

Overdinkel, Hoofdstraat

Overdinkel, Hoofdstraat

Overdinkel

Terug naar boven

Status

Overdinkel is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Losser.

Terug naar boven

Naam

Inwoners
Een inwoner van dit dorp is een Overdinkelaar.

In het Twents / Nedersaksisch
Oaverdeenkel.

Oudere vermeldingen
1846 en 1922 Overdinkel, 1892 Over Dinkel.

Naamsverklaring
Het dorp is vernoemd naar het Overdinkels Veld waarin het gelegen is. Dat gebied kreeg deze naam omdat het vanaf het hoofddorp Losser gezien ‘over de Dinkel’ ligt.

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Veldmoezendoarp (letterlijk ‘veldmuizendorp’).

Terug naar boven

Ligging

Overdinkel ligt Z van Losser en grenst in het Z aan de Duitse stad Gronau.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Overdinkel wordt in de volkstelling van 1840 niet apart benoemd, het grondgebied behoorde destijds toe aan de buurtschap Losser. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.700 huizen met ca. 4.300 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Overdinkel is als dorp relatief laat ontstaan en is een van de dorpen die haar ontwikkeling te danken heeft aan de textielindustrie in Oldenzaal en Gronau. Voor 1890 bestaat de buurtschap, die in die tijd bekend staat als het ‘Overdinkels Veld’, uit enkele erven langs de Ruhenbergerbeek. Voor de rest bestaat het gebied vooral uit bos en vooral veel heide, ook wel bekend als ‘woeste grond’.

De aanzet tot de ontwikkeling van het dorp Overdinkel was de groei van de textielindustrie in Oldenzaal en met name in het Duitse Gronau. Via pastoor Roberink, oud-Lossenaar en pastoor van de parochie in Steenwijkerwold, hoorden mensen in Noordwest-Overijssel en Friesland van de werkgelegenheid in de Twentse en Duitse textielindustrie. Veel mensen uit deze relatief verarmde streken kwamen naar Twente om zich te vestigen in Nederland en vervolgens te werken in de textielfabrieken “Baumwollspinnerei Deutschland” en “Baumwollspinnerei Eilermarke” over de grens. Daardoor groeit de buurtschap in gestaag tempo. In 1890 telt zij zo’n 1.000 inwoners. Vooral na de eeuwwisseling neemt de groei in rap tempo toe.

In november 1904 besluit de gemeenteraad van Losser tot de aanleg van een verharde weg tussen Losser en Overdinkel en in de jaren daarna wordt de buurtschap officieel een dorp door de bouw van twee kerken. Naast de in dit deel van Twente gebruikelijke Rooms-Katholieke kerk bestaat er in het dorp, als enige kern in de gemeente naast het hoofddorp Losser, door het grote aantal migranten uit het noorden, eveneens behoefte aan een Nederlands-Hervormde kerk. Bij de volkstelling van 1909 geeft het gemeentebestuur op dat het dorp dan ruim 1.700 inwoners telt.

Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 brengt de groei van het dorp in een stroomversnelling. Vele migranten die oorspronkelijk direct vanuit Friesland en Noordwest-Overijssel naar Gronau verhuisden, verkozen door het uitbreken van de oorlog toch het relatief veilige en bovendien neutrale Nederland als woonplaats. In 1916, op het hoogtepunt van de oorlog, stelde de gemeente Losser daarom het ‘Uitbreidingsplan Overdinkel’ op. Na de uitvoering hiervan stijgt het inwoneraantal van ca. 2.500 in 1920 naar ruim 3.000 bij de volkstelling van 1930.

Na de Tweede Wereldoorlog zet de groei van Overdinkel nog kort door, tot het dorp in 1970 zo’n 3.600 inwoners telt. Daarna komt de neergang van de textielindustrie in Twente en Gronau en dat doet de groei stagneren. In de afgelopen 40 jaar heeft het dorp ‘slechts’ 700 nieuwe inwoners verworven, waarbij er in de laatste jaren zelfs sprake is van een lichte daling. (© Andreas Bartelink)

- Nadere informatie over de geschiedenis van Overdinkel.

- In het vroegere regionale tijdschrift Inslag kwam telkens een andere plaats aan bod. In 1984 was er een themanummer over Overdinkel, met vele mooie verhalen over hoe het er in vroeger tijden in het dorp aan toeging. Vele inwoners werden geïnterviewd en hun verhalen werden gepubliceerd. Het geeft een mooi portret van een Twents dorp aan de grens. Ook is er veel beeldmateriaal te zien. Via de link is het tijdschrift (28 pag.) online te lezen.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De inwoners kijken uit naar de realisatie van een nieuw Kulturhus en dorpsplein, vernieuwing van ongeveer 500 woningen en winkels, wegen (waaronder de Hoofdstraat) en een waterberging. Kenmerkend is dat duurzaam wordt gebouwd met aandacht voor ruimtelijke kwaliteit. De uitbreiding van de waterberging zorgt voor vier keer zoveel capaciteit voor de opvang van regenwater dan de norm voorschrijft. Dat heeft positieve effecten op onder meer verdroging, de kwaliteit van het oppervlaktewater en wateroverlast vanuit de Dinkel. Het dorp had in de zomer van 2010 veel last van wateroverlast. Door deze maatregelen wordt het watersysteem robuuster en veerkrachtiger. Verder staan er nog allerlei andere projecten op stapel onder de noemer Hart voor Overdinkel.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Overdinkel heeft 1 rijksmonument.

- Overdinkel heeft 8 gemeentelijke monumenten.

- R.K. H. Gerardus Majellakerk (Hoofdstraat 76) uit 1911.

- Hervormde Kerk (PKN) (Hoofdstraat 182) uit 1908.

- In Overdinkel en omgeving vind je diverse Mariakapelletjes en een landkruis.

- Gerardus Majellapark (Hoofdstraat, naast R.K.-kerk).

- RK kloosterkapel OLV H. Hart van Tilburg (Weth. Hassingstraat 1, naast het Gerardus Majellapark) uit 1972. De voorganger aan de Hoofdstraat uit 1919 raakte in 1972 buiten gebruik en is gesloopt.

- Muziekkoepel (hoek Spinnersweg/Ds. Pasmastraat).

- ‘Drielandenpunt’ (nabij de Drielandweg).

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Euregiofeest (weekend begin juli).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Vanuit Duitsland loopt de Ruhenbergerbeek O langs Overdinkel en komt NW van het dorp uit in de rivier de Dinkel. Het is een beekje met bijzonder helder en schoon water waar kikkers, vissen en kreeftjes zich goed thuis voelen. De oevers en weilanden langs de beek trekken veel vogels aan zoals ooievaars, ijsvogels en andere watervogels.

"In 2021 hebben wij gewerkt aan de plannen voor het herinrichten van de Ruhenbergerbeek. Tussen de Gildehauserstraat en de uitmonding in de Dinkel wordt de Ruhenbergerbeek aangepast. Het Nederlandse deel van de Ruhenbergerbeek wordt aangepast met als doel de beek haar natuurlijke karakter terug te geven. De beek wordt plaatselijk verlegd en de oevers worden natuurvriendelijk ingericht. Hierdoor wordt de leefomgeving van planten en dieren verbeterd. Daarnaast worden de beek en de aanliggende gebieden zo ingericht dat er meer ruimte ontstaat om bij extreme weersomstandigheden het water tijdelijk in het gebied zelf op te slaan. Zo kan het water vertraagd worden afgevoerd, zodat het elders geen overlast veroorzaakt, én wordt het grondwater aangevuld." (bron: Waterschap Vechtstromen, oktober 2021)

- "Dinkeldal-Zuid betreft het gebied langs de Dinkel en het aangrenzende beekdal vanaf de Duitse grens via de Weertsbrug bij Glane en de Zoekerbrug Z van Losser tot aan de Ellermansbrug in de N731 direct ZO van Losser. Dit tracé vormt overigens de westgrens van het dorpsgebied van Overdinkel. Het gebied bestaat voornamelijk uit natuur en voormalige landbouwgronden, die in de afgelopen jaren zijn aangekocht. De Dinkel ten zuiden van de Zoekerbrug is in de jaren ’70 van de vorige eeuw rechtgetrokken en vastgelegd. Zo kon het water sneller wegstromen. Tegenwoordig willen wij water juist langer in het gebied vasthouden, zodat het elders niet voor wateroverlast zorgt en er tegelijkertijd een waterbuffer ontstaat voor droge tijden. Het noordelijk deel tussen de Zoekerbrug en de Ellermansbrug heeft wél zijn natuurlijke karakter behouden.

De Dinkel ten zuiden van de Zoekerbrug, W van de dorpskern van Overdinkel, voldoet dus niet meer aan de eisen die wij tegenwoordig stellen aan een klimaatbestendige rivier. Daarom gaan wij dit deel van de Dinkel natuurlijk inrichten. De oever- en bodembescherming wordt daar waar mogelijk verwijderd en de rivier wordt hier versmald. Zo ontstaat er meer ruimte voor een natuurlijke loop van het water, waarbij de Dinkel aan de ene oever stukjes land wegslaat (afkalving) en aan de andere kant weer land toevoegt (aanwas). Op deze manier verandert de loop van de rivier continu, net als het aangrenzende landschap. Zo krijgt de natuur de ruimte. Daarbij is het wel een uitdaging om, bijvoorbeeld bij hevige regenval, hoge waterstanden te voorkomen. Overstroming van het beekdal komt nu ook al voor en dat mag. Maar niet teveel en te vaak...

Als de plannen gerealiseerd zijn, ontstaat er een actief beekdal, met her en der oeverbeplanting in een meer natuurlijk grasland. Het bestaande fietspad langs de Dinkel wordt verlegd en verder doorgetrokken tot aan de Ellermansbrug. Zo kan niet alleen plant en dier genieten van het beekdal, maar ook de mens. De plannen worden uitgewerkt in samenwerking met provincie, gemeente, Staatsbosbeheer en omwonenden. Wij verwachten dat in de tweede helft van 2020 wordt gestart met de uitvoering van de herinrichting. Eind 2021 moet het werk gedaan zijn. Voor het project is een Provinciaal Inpassingsplan (PIP) vastgesteld." (bron en voor nadere informatie zie Waterschap Vechtstromen)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Overdinkel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Oude foto's, ansichtkaarten, krantenartikelen e.d. van Overdinkel op Facebook.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Overdinkel (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Overdinkel op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Overdinkel.

- Kulturhus: - Het in 2016 gerealiseerde Kulturhus 't Trefhuus is het bruisende dorpshart waar jong en ouder samenkomen om - zoals de naam het al zegt - elkaar te treffen en te ontspannen. 't Trefhuus is de ontmoetingsplek voor en door Overdinkelnaren. Binnen kun je het verleden van Overdinkel ontdekken. Er is een knipoog gemaakt naar het smokkelverleden van het dorp. De indeling, het gebruik van warme materialen en de smokkeltijd zijn op elkaar afgestemd. De openbare ruimte bevat een ontmoetingsplein, een bar met terras en een grote zaal die voor diverse doeleinden gehuurd kan worden. Al deze ruimtes zijn sfeervol ingericht vanuit het smokkelthema. Kom langs en ervaar de smokkelwaren, het mysterieuze bos, de grensovergang en de stoere douanebeambten die fysiek in het pand aanwezig zijn.

- Onderwijs en kinderopvang: - Brede School Overdinkel is een school met: -Moderne lestijden; schooldagen van 8:00 uur tot 14:00 uur, woensdag tot 12:15 uur. - Continurooster; met een dagprogramma waarbij het samen eten met de leerkracht een onderdeel is. - Lunch verzorgd door school; brood, drinken en fruit voor alle kinderen in de klas. - Aansluitende Buitenschoolse Opvang; een gezellige huiskamer in de school, met deskundige leiding. - Een school voor 0 t/m 12 jaar; met kinderdagverblijf en voorschoolse educatie (VVE) met aansluiting op groep 1. - Kwalitatief goed onderwijs: met extra aandacht voor taal en rekenen. - Met uitdagende speelomgeving; met o.a. een kunstgrasveld en speciale speelgelegenheid voor jonge kinderen. T/m schooljaar 2008-2009 was dit de Willem van den Bosschool. Onder de link vind je de Facebookpagina met herinneringen aan deze school.

- Muziek: - Muziekvereniging Crescendo is opgericht in 1926 en heeft ca. 80 leden. De vereniging omvat een harmonieorkest, een slagwerkgroep en een blokfluitgroep.

- De Grenslandkapel bestaat uit een kapel en een oberkrainergroep en staat voor een avondvullend programma met kwaliteit en gezelligheid. Ze bieden een veelzijdig programma met bekende en gewaardeerde muziekstijlen. Hun repertoire omvat originele egerländer, böhmische en oberkrainermuziek. Ze brengen virtuoze solistische optredens, show en zang. De Grenslandkapel speelt volledig versterkt en wordt daarbij ondersteund door een professioneel geluidsbureau.

- Sport: - Voetbalvereniging Sportclub Overdinkel.

- Zorg: - In Tiekerhook is het goed wonen voor iedereen die - bijvoorbeeld als gevolg van een chronische ziekte of een beperking - zorg en services nodig heeft. Tiekerhook is een opvallend frisse verschijning in het hart van Overdinkel. Kleinschalig van opzet en daardoor uitstekend passend bij de plaatselijke dorpsgemeenschap. Tiekerhook biedt je meer dan voldoende gelegenheid om andere mensen te ontmoeten. Tiekerhook ziet haar bewoners namelijk graag opgenomen in het dorpsleven. En stimuleert daarom ook de komst van Overdinkelaars naar Tiekerhook, en waar mogelijk het betrekken van de bewoners bij allerlei activiteiten in de dorpsgemeenschap. Hun belofte is 'Noa bie', oftewel 'Dichtbij'. Tiekerhook staat 'noa bie' het dorp, ze laten zien dat ze er zijn en verwelkomen iedereen die iets voor hen kan en wil betekenen net zoals noabers dat doen.

- Duurzaamheid: - In 2010 heeft het dorp in het kader van een duurzaamheidsproject voor dorpen en wijken van de provincie Overijssel een eigen duurzaamheidsplan opgesteld. Duurzaamheidsplan Overdinkel.

- Bedrijfsleven / ondernemen: - Het doel van Ondernemers Club Overdinkel is het verbinden van ondernemers gevestigd en/of woonachtig in het dorp; het onder de aandacht brengen van de dienstverlening van alle aangesloten ondernemers bij de inwoners; het ondersteunen van maatschappelijke doelen in het dorp.

Reactie toevoegen