Overloon

Plaats
Dorp
Land van Cuijk
Noordoost-Brabant Land van Cuijk
Noord-Brabant

Overloon

Terug naar boven

Status

- Overloon is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente (en streek) Land van Cuijk. T/m 30-4-1942 gemeente Maashees en Overloon. Per 1-5-1942 over naar gemeente Vierlingsbeek, in 1998 over naar gemeente Boxmeer, in 2022 over naar gemeente Land van Cuijk.

- Onder het dorp Overloon vallen ook de buurtschappen Heikant en Siberië.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Loêwen.

Oudere vermeldingen
1308 kopie 17e eeuw Loon, 1527 Loen, 1773 Over Loon, 1803-1820 Overloone.

Naamsverklaring
Samenstelling van over 'hoger gelegen, stroomopwaarts' en loon, datief meervoud (met plaatsaanduidende functie) van lo 'licht, open bos', ter onderscheiding van Neerloon.(1)

Terug naar boven

Ligging

Overloon ligt Z van Boxmeer, ZW van Vierlingsbeek.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Overloon 105 huizen met 532 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.600 huizen met ca. 3.900 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Verhalen over de geschiedenis van Maashees en Overloon op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Op het terrein van de Boerenbond aan de Baansestraat komen mogelijk 35 tot 40 woningen. Dat is in ieder geval het plan van Boerenbond Ysselsteyn die in Overloon begin 2009 is gestopt met de productie van veevoeder. Volgens directeur Eric Michels wordt het bouwplan uitgewerkt samen met een projectontwikkelaar. Het gaat bij de woningen wat hem betreft voor een belangrijk deel om sociale woningbouw. De Overloonse productie wordt verplaatst naar een grote nieuwe veevoederfabriek aan de rand van Ysselsteyn. Deze nieuwe fabriek neemt het merendeel van de productie van de coöperaties Boerenbond in Ysselsteyn en SaWeCo in Oirlo op zich. Deze coöperaties zijn in 2008 gefuseerd.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Overloon heeft 3 rijksmonumenten.

- Overloon heeft 2 gemeentelijke monumenten.

- Mariakapel.

- Gevelstenen in Overloon.

- Oorlog hoort in een museum. Dát is de boodschap van Oorlogsmuseum Overloon. Het Oorlogsmuseum vertelt het verhaal van de Tweede Wereldoorlog. Daarbij gaat het niet alleen om militaire aspecten maar vooral ook om hoe de gewone mensen de oorlog ervaren hebben. Bij dit museum hoort ook het Kampen-gebouw, dat speciaal de aandacht vestigt op vervolging in de concentratiekampen tijdens deze oorlog. Sinds 2006 is hier ook het Marshall Museum ondergebracht. Deze collectie bevat meer dan 300 militaire voertuigen en uitrustingsstukken die zijn te bezichtigen in een levensechte opstelling.

Het museum is opgericht door Overloner Harrie van Daal. Hij was in de jaren dertig ambtenaar bij de gemeente Vierlingsbeek en had ook het WO1-slagveld van het Belgische Ieper bezocht. Die oorlog was toen net twintig jaar geleden en de verwoestingen hadden indruk op hem gemaakt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Van Daal ambtenaar. Hij wist een aantal mannen uit de Arbeitseinsatz te houden door ze, althans op papier, lid van de vrijwillige brandweer te maken. En toen kwam de Slag om Overloon. De bevolking moest op stel en sprong evacueren, ook Van Daal. Toen hij na de Slag terugkwam bleek zijn 'achtertuin' een soort tweede Ieper te zijn geworden. Het dorp was totaal verwoest. Langzaam bouwden de mensen hun leven weer op.

In mei 1945 liep Van Daal door het kapotgeschoten Overloonse bos met alle overblijfselen van de strijd. Van Daal en een bosarbeider bekeken de situatie en vonden dat hier eigenlijk een monument zou moeten komen, bijvoorbeeld een museum, ter ere van hen die vielen voor de vrijheid. Ze legden hun idee voor aan de burgemeester en natuurlijk, zoals dat toen nog hoorde, aan de pastoor. Een jaar later, op 25 mei 1946, ging het museum open voor het publiek - zelfs nog voordat het dorp weer opgebouwd was. Het was het eerste museum over de Tweede Wereldoorlog in West-Europa. Van Daal, die de publiciteit schuwde, bleef daarbij altijd de man op de achtergrond, als secretaris van het bestuur. Voor zijn inspanningen ontving hij onder meer het Duitse Bundesverdienstkreuz.

Sinds september 2019 kun je fietsen door het Oorlogsmuseum. De bijzondere fietsbrug loopt dwars door de militaire hal en biedt fietsers uitzicht op de collectie militaire voertuigen en kanonnen. De brug door het museum is 90 meter lang en ligt op een hoogte van 3 meter. "De mensen krijgen een goede indruk van wat er te zien is. We krijgen positieve reacties, mensen vinden het heel interessant. Zoiets bestaat ook nog nergens ter wereld", aldus Janneke Kennis van het Oologsmuseum. De brug maakt deel uit van de fietsroute 'Aan de andere kant', die de Duitse oorlogsbegraafplaats in Ysselsteyn verbindt met de Britse oorlogsbegraafplaats in Overloon.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Het ontstaan van carnavalsvereniging CV De Huibuuke is opmerkelijk, omdat de eerste aanzet tot oprichting van de carnaval in 1954 gegeven werd door pastoor van Boxtel. Hoewel de meeste geestelijke leidsmannen hun parochianen wilden beschermen tegen al het kwaad dat hen tijdens de dagen van plezier kon overkomen, stond Van Boxtel juist aan de wieg hiervan. Aan het begin van de jaren vijftig werd carnaval voornamelijk gevierd in de wat grotere dorpen en steden, zoals Venlo en Venray. Pastoor van Boxtel die niet graag zag dat de jeugd buitendorps ging om carnaval te gaan vieren, heeft zich daarom ingezet om de carnaval ook in Overloon van de grond te krijgen. Hij benaderde daarvoor het bestuur van het Oorlogsmuseum, die daarmee de eerste oprichters werden van de Lonse Carnaval. Om er zoveel mogelijk mensen bij te betrekken werd besloten om bij toerbeurt de sportverenigingen (SSS ’18, Korfbalclub, Gymclub jonge boeren en boerinnen, Rijdansclub) en de culturele verenigingen (Fanfare, Gilde, Logeko, Toneel) de Carnaval te laten organiseren.

De Huibuuke mag men in het Nederlands vertalen als Hooibuiken. De naam heeft veel te maken met de ligging van het dorp. De schrale, zeer droge zandgrond bracht in vroeger tijden in de zomer te weinig gras voor het vee. De Overloonse boeren waren dan ook genoodzaakt om in de lager gelegen maasdorpen hooi te vergaren. Met paard en wagen ging een boerengezin op pad en er werd zoveel mogelijk hooi geladen. In de maasdorpen kregen de Overloonse boeren al snel de bijnaam de Huibuuke, omdat volgens de overlevering de boeren zelfs onder hun boerenkielen hooi stopten om zoveel mogelijk mee te kunnen nemen huiswaarts. In 1954 is deze toen al bijna in vergetelheid geraakte naam verbonden aan de carnavalsvereniging en sindsdien wonen er tijdens de carnaval in Overloon geen 'Lónders' maar Huibuuke en Huibuukinne.

Naast de typische carnavalsactiviteiten zoals de optocht en in vroeger jaren de boerenbruiloft vinden er in Overloon een aantal echt 'Lónse' gebruiken plaats. Zoals de stunt, waarbij de Huibuuke het dorp op ludieke wijze iets aanbieden, en de jaarlijkse uitreiking van de Huibuuk van ’t jaor. Deze breed gedragen onderscheiding heeft eigenlijk niets met de carnaval te maken, maar is een eerbetoon aan díe man of vrouw die zich op een onopvallende manier verdienstelijk heeft gemaakt voor de Overloonse gemeenschap op sociaal, maatschappelijk en cultureel gebied.

- Tijdens het jaarlijkse evenement Militracks (3e weekend in mei), op het terrein van Oorlogsmuseum Overloon, zijn er Duitse motoren, personenvoertuigen, vrachtwagens, halfrupsen en tanks te zien, die overwegend in dienst waren bij de Wehrmacht. De Duitse voertuigtechniek was in die tijd in veel gevallen kwalitatief beter dan die van de Geallieerden. Op Militracks wordt getoond - en in sommige gevallen ook letterlijk - hoe die techniek werkte. De voertuigen staan overigens niet alleen statisch opgesteld, maar rijden ook rond op het speciale, anderhalf kilometer lange parcours in het museumpark. Het is ook mogelijk om mee te rijden. Kaartjes daarvoor kun je op het terrein zelf kopen. Hier kun je zien welke voertuigen er worden verwacht.

Militracks is niet alleen dé plek om historische militaire voertuigen te zien, maar ook om voertuigonderdelen, militaria, historische boeken en andere zaken uit de Tweede Wereldoorlog aan te schaffen. De Militariabeurs is beide dagen open van 09.00 tot 17.00 uur. Voor bezoekers is toegang tot de markt inbegrepen in de entreeprijs.

- Tentfeest Overloon (weekend in oktober).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

Algemeen
"Het doel van Recreatief Overloon is om u als (toekomstige) gast zoveel mogelijk faciliteiten en handvaten te bieden op toeristisch en recreatief gebied. Onze missie is het online ondersteunen van de recreatieve sector in ons dorp en omgeving, die zich bij uitstek leent voor een geslaagde vakantie of uitstapje. Er zijn vele mogelijkheden om uw bezoek aan dit prachtige dorp, gelegen in een uiterst bosrijke omgeving, tot een geslaagd en een hopelijk voor herhaling vatbaar uitje te maken. Op onze site heeft u in één oogopslag een mooi overzicht van de diverse bezienswaardigheden, dagrecreatie, eet- en drinkgelegenheden en accommodaties om uw verblijf zo aangenaam als mogelijk te maken. Ideaal voor een familieweekend, vriendenweekend of een lekker dagje uit."

- Iedere zomer valt er weer het een en ander te beleven in Openluchttheater Overloon. In de zomervakantie worden ca. 5 familievoorstellingen gepland, door verschillende gezelschappen en artiesten uit de regio. Het Openluchttheater is net als het Oorlogsmuseum gelegen in het Museumpark. De bosrijke omgeving zorgt voor een sfeervol decor. Een plek met een intieme sfeer en een verbazingwekkende akoestiek. Ruik en proef de buitenlucht in het theater met het mooiste 'plafond' van de regio, dat elk kwartier anders is. Mocht het zo hard regenen dat dit mooie plafond te hard gaat lekken, dan wijken ze uit naar Gemeenschapshuis De Pit in het centrum van het dorp.

- O van de dorpskern ligt recreatieplas Natuurbad 't Schaartven, wat geen ven is maar een vroegere zandwinningsplas. De firma Leasurelands was anno 2015 kandidaat voor het beheer van deze plas en wilde dit gebied met een groot gebied er omheen kopen van de gemeente Boxmeer. De inwoners van de O buurdorpen Holthees en Smakt vonden dit geen goed plan, omdat dan ook de Holtheseweg, die door dat gebied loopt, zou worden afgesloten, waardoor zij in het vervolg een flink eind zouden moeten omrijden naar buurdorp Overloon (met schade ook voor bedrijven). Leisurelands bleef bij het standpunt dat de Holthesedijk uiterlijk 2020 voor gemotoriseerd verkeer afgesloten zou moeten worden. In de gemeenteraad is hier onvoldoende draagvlak voor. Er is vervolgens eind 2015 een werkgroep 'Ontwikkeling Schaartven' geformeerd die de kaders voor de exploitatie van en ontwikkelingen rond het Schaartven gaat herijken. Ook de dorpsraden zijn hierbij betrokken.

Lokaal Collectief het Schaartven wil dit initiatief graag overnemen/oppakken. Hun doelen zijn een kwalitatief beheer, instandhouding en doorontwikkeling van een groter gebied om het huidige Schaartven. Belangrijke aspecten voor hen zijn: het niet afsluiten van de Holthesedijk; de huidige milieustraat op termijn pas 'schoon'’ toevoegen; het openbaar toegankelijk houden van het zwemwater; een realistische en (gefaseerd) haalbare recreatieve doorontwikkeling op basis van hun huidige visie; het gebied aan beide kanten van de Holthesedijk gefaseerd recreatief uitbaten; breed lokaal draagvlak voor de plannen.

- Beleef een spannende ontdekkingsreis langs bijzondere dier- en plantensoorten in het natuurrijke ZooParc Overloon. Sta oog in oog met cheetahs, tapirs, gibbons, flamingo’s, vari’s, kleine panda’s en dwergnijlpaarden en laat je verrassen door de grootste strohalsibissengroep ter wereld. Het Zoo Parc is sinds 2015 eigendom van Libéma (die o.a. ook de Beekse Bergen in Hilvarenbeek en Dierenrijk in Nuenen exploiteert). Libéma heeft het dierenpark gerenoveerd en uitgebreid met nieuwe soorten bewoners: kangoeroes, witte tijgers en zwartvoetpinguïns.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Overloon, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Overloon (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Website Overloon Nieuws, sinds 2011 opgezet en onderhouden door Albert Hendriks.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsraad Overloon zet zich in om de leefbaarheid in het dorp nu en voor de toekomst te behouden. We volgen met een opbouwende maar kritische blik de ontwikkelingen en plannen op diverse gebieden. Ook ondersteunen we inwoners, buurten en/of groepen op diverse gebieden. Diverse keren wordt de mening van de dorpsraad gevraagd. Daarnaast geeft de dorpsraad gevraagd en ongevraagd advies, zowel aan officiële instanties, als aan ondernemers en particulieren. Onze onafhankelijke positie heeft een positieve bijdrage aan de oplossing, verduidelijking en/of realisering van de diverse zaken. Het is van belang dat inwoners de dorpsraad weten te vinden bij zaken en onderwerpen die betrekking hebben op en van belang zijn voor het dorp. Een goede communicatie met de inwoners is van wezenlijk belang."

- Dorpshuis: - Het nieuwe Gemeenschapshuis De Pit is in 2013 gereed gekomen. - Onder deze link kun je zien waar die naam allemaal voor staat.

- Jeugd: - "The Sjillers Overloon is een werkgroep die samen met jongeren activiteiten organiseert. Een keer in de maand vindt op zaterdagavond van 19.30 – 23.00 uur (tenzij voor een activiteit een andere tijd wenselijk is) onze Sjillers-avond plaats. Deze is bestemd voor pubers van 2e/3e/4e klas middelbare school. Er vinden wisselende activiteiten plaats. Deze activiteiten starten in de kelder van De Pit, enkele activiteiten uitgezonderd. Deelnemers kunnen zelf aangeven wanneer zij een activiteit willen organiseren. De activiteiten zijn dus door de deelnemers zelf bedacht. Denk hierbij aan de volgende activiteiten: Ruilspel, dropping / vossenjacht, zwemmen, jumpen, lasergamen o.i.d., bowlen, BBQ, film etc. Uiteraard gebeurt dit onder begeleiding maar we vinden het bij de leeftijd van de jeugd horen dat zij ook zelf meedenken en organiseren, daar leren ze in onze ogen veel van. Een jaarkaart kost € 50,00, waarmee deelgenomen kan worden aan de 10 activiteiten, dit is dus inclusief minimaal 4 uitstapjes! Bij diverse activiteiten hebben we ouderhulp nodig, bijv. i.v.m. vervoer. Alle ouders worden dan ook maximaal 2 keer per jaar ingepland om te helpen bij een activiteit."

- Sport: - Met 24Fit Overloon kun je buiten sporten op je eigen niveau zonder abonnement of lidmaatschap. Er is ook in bredere zin aandacht voor je gezondheid en voeding. De Bootcamp is op woensdagen van 19:00 tot 20:00 uur. Wil je graag meedoen, kom dan een half uurtje eerder om even kennis te maken.

- Volleybalvereniging Sportivo in Overloon is een kleine maar gezellige club met een herenteam en een damesteam. Daarnaast organiseren ze jaarlijks een toernooi op Hemelvaartsdag.

- Gilde: - Wanneer het Sint Theobaldusgilde in Overloon is gesticht, is niet meer te achterhalen, sinds het gilde alle papieren verloor toen in 1822 het tegenover de oude kerk gelegen huis van Peter van Kempen, klompenmaker en winkelier, door brand verwoest werd. Als gildemeester had hij de gildedocumenten en het zilver in bewaring en met diens woning ging al het gildemateriaal in vlammen op. Slechts twee voorwerpen zijn teruggevonden: de papegaai en de gildetrom. De papegaai is door een deskundige gedateerd rond 1400. De trom, waarvan sinds de bevrijding alleen nog de ketel aanwezig is, die onherstelbaar beschadigd werd door granaten, is van veel jongere datum. Het betreft hier een militaire trom, gezien het schild met opschrift. Dit schild, omgeven door enige decoratie, stelt een steigerend paard voor. Onder het schild staat te lezen: - "1 Bat. - 1e Regt - Nro. 8" en "Nec asperea terrent". Dit laatste betekent: "gevaren schrikken ons niet af", de zinspreuk derhalve van het betrokken regiment.

Een deskundige heeft eens als zijn oordeel uitgesproken dat deze trom behoord zou hebben aan een Hannover-regiment. Historisch is dit niet onmogelijk. In de lente van 1815 hebben Hannoveranen behorende tot het leger van Blücher, gebivakkeerd en huisgehouden in Overloon, toen zij op weg waren naar de vlakte van Waterloo in juni 1815. Wellicht is de trom bij het vertrek uit het dorp achtergebleven en is deze op een of andere manier in het bezit van het gilde geraakt. Het weinige bezit dat het gilde sindsdien verwierf, ging andermaal verloren. Ditmaal in de totale verwoesting waaraan het dorp in september en oktober 1944 ten offer viel. Zo ging het gildevaandel verloren maar de koningsschilden konden, door een kordate Overloonse vrouw, onder de ogen van souvenirzoekende tommies gered worden. Een met het gilde sympathiserend inwoner schonk later een nieuw vaandel.

- Duurzaamheid: - "Energiecoöperatie Duurzaam Overloon! is een initiatief voor het dorp en omliggende postcodes dat in 2017 is gestart als werkgroep “Zon op De Pit” om de energiekosten van gemeenschapshuis De Pit te reduceren. Gebleken is dat bij de nieuwbouw in 2013 goed werk is geleverd en er weinig aan het gebouw te verbeteren is. Om serieus resultaat te boeken is besloten om zonnepanelen te plaatsen en zodoende de energiekosten te verlagen. Om de aanschafkosten voor De Pit zo laag mogelijk te houden is het initiatief ontstaan om in gezamenlijkheid met een energiecoöperatie voor het dorp en omliggende postcodes de zonnepanelen aan te schaffen. Daarmee sponsort de deelnemer aan de coöperatie met elk paneel dat een deelnemer aankoop ook een deel van een paneel voor De Pit.

Om het initiatief te steunen heeft Nationaal Oorlogsmuseum Overloon belangeloos een deel van het dak beschikbaar gesteld om de panelen van de coöperatie te plaatsen. Ook de gemeente Boxmeer heeft het initiatief van de eerste energiecoöperatie voor de gemeente gesteund. Door deel te nemen aan de coöperatie waren de kosten voor de deelnemer lager dan wanneer ze zelf gelijkwaardige panelen zouden laten plaatsen en tegelijk werd een sociaal cultureel initiatief gesteund door een deel van een paneel voor De Pit te sponsoren." Zie ook deze video over de energiecoöperatie (november 2021).

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Overloon RK.

Reactie toevoegen