Status

- Pasop is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 2018 gemeente Leek.

- De buurtschap Pasop valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Midwolde.

Naam

Oudere vermeldingen
Deze naam verschijnt voor het eerst in documenten in een handgetekende plattegrond uit 1810 van de Midwolder meentscheer (= de gemeenschappelijke weidegronden N van Midwolde). Op dat moment is het alleen nog de naam van een herberg en boerderij, die tot dan Klein Auwema heet, en sindsdien - ook - de naam Pasop krijgt. Het gaat om het perceel op huisnr. 27.

Naamgeving
De naam van de hiervoor genoemde herberg is later dus op het hele streekje - tussen Midwolde en Dijkstreek - overgegaan.

Naamsverklaring
- Volgens G.H. Ligterink (in zijn boek 'Tussen Hunze en Lauwers. Kultuur-historische schetsen uit het Groninger Westerkwartier', 1968) werd de weg door de meentscheer die nu Pasop heet, op basis van aandelen onderhouden door de Midwolder boeren die gerechtigd waren tot het laten lopen van vee en paarden in de meentscheer. Bij het begin van de meentscheer bevond zich een wring of hek: “Daar stond de herberg waar de boeren die naar hun vee kwamen kijken, door het uithangbord werden uitgenodigd tot een dronk. De herbergier hield tevens enig toezicht op het ingeschaarde vee, waardoor de herberg de naam ‘Pasop’ kreeg. De naam is tot op heden blijven bestaan voor het hele meentscheergebied.” Harry Perton (zie de alinea hierna) suggereert dat het ook mogelijk is dat de herbergier 'Pas op' geroepen zal hebben naar zijn klanten en andere passanten als zij vergaten de wring (het hek dat toegang gaf tot de meentscheer) te sluiten.

- Harry Perton licht in zijn weblog-artikel 'Waar komt de naam Pasop vandaan?' toe waarom de volgende 2 verklaringen niet door de 'ballotage' komen:
1) Vroeger was hier een tolhuis. Als de tollenaar even in de tuin aan het werk was, probeerden de mensen zonder te betalen langs het hek te komen. De tollenaar zou dan uit de verte met de vuist omhoog ‘Pas op!’ geschreeuwd hebben.
2) De naam zou een verbastering zijn van het Latijnse pascua, dat 'weiland' en 'rijk aan weiden' betekent, of van het werkwoord pascere, 'weiden of laten grazen'.
En dan is er als 3e 'afvaller' nog de verder niet onderbouwde suggestie in de Nieuwe Groninger Encyclopedie (1999) die, gezien het vorenstaande, ook niet plausibel is: "Men zou bij Pasop dus aan een hut voor een veehoeder kunnen denken.”

Ligging

De buurtschap ligt N van het dorp Leek en ZW van het dorp Enumatil, rond de wegen Traansterweg en Pasop, die loopt tussen de Hoofdstraat in het dorp Midwolde en de Dorpsstraat in Enumatil. De weg loopt onder de A7 door. N van de A7 is het deels een provincialeweg (N978). Bijzonder is dat de weg diverse doodlopende zijweggetjes heeft, met bebouwing. Bijzonder is ook dat het postcodeboek bij de oneven nummers tot voor kort t/m nummer 55 liep, en tegenwoordig t/m nummer 9999. Dat zou kúnnen duiden op reservering van een nummerreeks voor grote bouwplannen ter plekke. Maar, wees niet bevreesd: het blijkt te gaan om een expliciet huisnummer 9999 voor een object (niet zijnde een woonhuis) ter plekke.

Statistische gegevens

De buurtschap Pasop omvat ca. 60 huizen met ca. 150 inwoners.

Geschiedenis

"De straat, die tegenwoordig Pasop heet, was vroeger een druk gebruikte, zeer zwaar trekkende puin-, zand- en veenweg. In eerste instantie liep deze vanaf de kruising met de Noorderweg tot aan de brug over de Matsloot en heette Auwemaweg. Hier lag het mientescheer van Midwolde. In dit gemeenschappelijk stuk schraal grasland werd jongvee geweid. Waar tegenwoordig het pand op huisnr. 27 staat (de boerderij van de fam. Steenbergen) was in de eerste helft van de 19e eeuw een herberg. De herbergier, Sietze Bousema, hield toezicht op het vee. Zijn vrouw, kastelein Grietje Olthof, bediende de gasten. Op het uithangbord aan de herberg stond:

Hier wordt verkocht aan alle man
Elk land brengt zijn producten voort
Bij 't glaasje, kruik of bij de kan,
Men weid hier vee in vele soort
't staat ieder vrij, treed in dees woning
En uit Schiedam komt edel nat
'k laat u bedienen als een koning
Dat hier getapt wordt uit het vat

Hoewel de herberg Klein Auwema heette, werd deze in de wandeling de Pasop genoemd. Even voor 1810 is de weg doorgetrokken naar de Hoofdstraat in Midwolde en in 1858 is het door de provincie verhard. Wanneer de weg officieel is hernoemd is niet bekend." (bron: Dorpsvereniging Midwolde)

In 1971 werd rijksweg 43 van Drachten naar Groningen een autosnelweg (A7). Hierdoor werd de Pasop in tweeën gesneden.

Recente ontwikkelingen

- "Sinds begin 2019 is de Dorpsvereniging (DV) in gesprek met de Provincie over de snelheid van het verkeer op de Pasop. Het resultaat van die gesprekken is dat sinds begin maart halverwege de buurtschap de snelheid van het verkeer gemeten wordt m.b.v. een Smiley. Op deze manier kunnen we aan de gemeente en de Provincie laten zien hoe (te) snel hier gereden wordt en worden tegelijkertijd de automobilisten op hun snelheid gettandeerd. Ook zijn in april 2019 op verzoek van de DV twee 60-km-zone herhalingsborden geplaatst. We hebben na overleg met de bewoners ook de eerste 60 km stickers op de huisvuilcontainers geplakt en willen dit graag langs de hele buurtschap doen."

- Het pand van de vroegere sexclub Club 94 in buurtschap Pasop staat sinds medio 2016 leeg. Anno 2019 is het pand dichtgetimmerd en maakt het een verloederde indruk. Op termijn wordt het pand gesloopt en komt er een nieuw pand, met vermoedelijk dezelfde bestemming. Het is het enige pand in de voormalige gemeente Leek met deze bestemming. De beoogde nieuwe eigenaar heeft de financiering echter nog niet rond (en betaalt ondertussen maandelijks huur aan de huidige eigenaar). Daarom kan de sloop en nieuwbouw nog 'even' duren.

- In 2005 is de brug over de Matsloot vernieuwd.

Landschap, natuur en recreatie

- Tot in de jaren zeventig werd de Pasop nog gekenmerkt door een aaneensluitende rij imposante iepen. De twee die er nu nog staan hebben tot dusver de iepziekte overleefd.