Peizermade

Plaats
Dorp
Noordenveld
Drenthe

peizermade_plaatsnaambord_kopie.jpg

Peizermade is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Noordenveld. T/m 1997 gemeente Peize.

Peizermade is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Noordenveld. T/m 1997 gemeente Peize.

Peizermade, N372.jpg

Peizermade ligt aan de drukke N372 van Peize naar Groningen

Peizermade ligt aan de drukke N372 van Peize naar Groningen

Peizermade, Rondweg en Transferium (1).jpg

Bij Peizermade is recentelijk een rondweg met transferium aangelegd

Bij Peizermade is recentelijk een rondweg met transferium aangelegd

Peizermade, Rondweg en Transferium (2).jpg

Peizermade, ondweg met transferium

Peizermade, rondweg met transferium

Peizermade, ingang naar Stadspark Groningen.jpg

Peizermade, deze betonnen palen met opschrift 'Stadspark' markeren een fiets- en wandelpad als 'oprijlaan' naar het Stadspark Groningen

Peizermade, deze betonnen palen met opschrift 'Stadspark' markeren een fiets- en wandelpad als 'oprijlaan' naar het Stadspark Groningen

Peizermade, Dorpshuis De Schakel.jpg

Peizermade, dorpshuis De Schakel

Peizermade, dorpshuis De Schakel

peizermade_ooievaarsnest_kopie.jpg

Peizermade, ooievaarsnest in functie, april 2016 (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

Peizermade, ooievaarsnest in functie, april 2016 (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

peizermade_paarden.jpg

Deze foto is een mooi symbool voor het platteland (paarden in Peizermade) met de oprukkende stad (in dit geval Groningen) die steeds dichterbij komt (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2016/08/06/rondje-peize-5)

Deze foto is een mooi symbool voor het platteland (paarden in Peizermade) met de oprukkende stad (in dit geval Groningen) die steeds dichterbij komt (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2016/08/06/rondje-peize-5)

peizermade_onlandsedijk_kopie.jpg

W van Peizermade kun je over deze Onlandsedijk mooi binnendoor fietsen of wandelen naar Roderwolde, dwars door natuurgebied De Onlanden. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2019/07/07/onlander-rondje-peize-roderwolde)

W van Peizermade kun je over deze Onlandsedijk mooi binnendoor fietsen of wandelen naar Roderwolde, dwars door natuurgebied De Onlanden. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2019/07/07/onlander-rondje-peize-roder...)

Peizermade

Terug naar boven

Status

- Peizermade is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Noordenveld. T/m 1997 gemeente Peize.

- Het dorp Peizermade heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Peize.

- Het dorp omvat alleen lintbebouwing aan de provincialeweg N372. Ter plekke is wel sprake van een bebouwde kom. Het dorp heeft daarom blauwe plaatsnaamborden, binnen welk gebied de maximumsnelheid dus 50 km/uur is.

Terug naar boven

Naam

In het Drents
Paaizermoa (aldus 1), Paaizermao (aldus 2).

Naamsverklaring
De naam betekent made 'hooiland' bij Peize.(3) Dit achtervoegsel komt op diverse plaatsen in Nederland voor en vinden we ook terug in het nabijgelegen Matsloot. De omliggende polder heet de Peizer- en Eeldermaden.

Terug naar boven

Ligging

Peizermade ligt N van Peize aan de weg Peize-Hoogkerk/Groningen (Groningerweg, N372), pal aan de afslag van de A7.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Peizermade heeft ca. 40 huizen met ca. 80 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis en beschrijving

Peizermade is in het midden van de 19e eeuw ontstaan op een zandrug temidden van drassige landerijen op de Groningerweg van Peize naar Groningen, nabij de provinciegrens. Dat het gebied nogal eens te kampen had met wateroverlast (het dorpje ligt ingeklemd tussen Peizerdiep aan de westkant en Eelderdiep aan de oostkant) is te zien aan het feit dat bij enkele boerderijen het voorhuis hoger ligt dan het achtergedeelte (o.a. zichtbaar bij Groningerweg 69 en 79).

De aanleg van de Polder Peizer- en Eeldermaden tussen Peizermade / -wold en Eelderwolde verbeterde de situatie enigszins, terwijl het probleem pas definitief werd opgelost met de kanalisatie van het Peizerdiep in de jaren zestig van de 20e eeuw. De landerijen aan de zuidkant staan bekend als de Peizerweering (Peizer weilanden).

De aanleg van de tramlijn Drachten - Leek - Roden - Groningen in 1913 bracht weliswaar enige levendigheid, maar heeft nooit bijgedragen aan de ontwikkeling van de nederzetting. In 1948 stopte het personenvervoer, daarna bleef de lijn tot 1985 in stand als goederentreintje, die eenmaal per dag voor Philips goederen vervoerde. De rails zijn weggehaald, alleen aan de Drentselaan is een restant van de spoorbrug nog zichtbaar. Wel is het tracé nog herkenbaar in het feit dat de woningen aan de westkant vrij ver van de weg gelegen zijn.

Er is veel doorgaand verkeer in Peizermade, een plaats die door veel inwoners van Peize en Roden wordt gezien als onnodig oponthoud. De plaatsing van enkele flitspalen heeft de snelheid doen afnemen en na het benzinestation ben je de nederzetting ook zo uit. Het toenmalige Tankstation Noordenveld was zo slim om de naam www.noordenveld.nl vast te leggen, toen de nieuwe gelijknamige gemeente deze domeinnaam niet op tijd registreerde*. Recentelijk is een rondweg aangelegd met daarbij een transferium (parkeerterrein en knooppunt voor bussen langs de A7). Om dit mogelijk te maken, is de provinciegrens op een klein punt aangepast ten gunste van Groningen. Sinds 1961 staat halverwege het dorpje dorpshuis De Schakel. (© Robert H.C. Kemkers)
* Inmiddels is dit een onbemand Tamoil tankstation, waardoor de domeinnaam kennelijk is vrijgekomen. De gemeente heeft de domeinnaam toen zo te zien overgenomen, want dit www-adres linkt nu door naar de site van de gemeente.

- Beschrijving van de Peizermade in de winter van 1929.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Dieselgemaal Peizermade (Hamersweg bij nr. 3) is gebouwd in 1935 in eenvoudige Amsterdamse School-stijl. Het gemaal hield het water van de polder de Peizer- en Eeldermaden (circa 1800 hectare) op het gewenste niveau. Tot het gemaal in gebruik werd gesteld traden het Peizer- en Eelderdiep vaak buiten hun oevers en vormde zich in het gebied soms een onafzienbare watervlakte. Dit tot verdriet van de bewoners en de boeren. Veel woningen op de Peizermade zijn daarom toen verhoogd gebouwd, wat nu nog te zien is aan de stoepen. Maar menige hooioogst ging verloren.

Bij de aanleg van de polder zijn dijken langs het Peizer- en Eelderdiep opgeworpen en poldersloten gegraven of verbeterd. Ook zijn zandwegen aangelegd. Deze zijn later verhard. Het werk is uitgevoerd door grote aantallen werklozen die in de crisis van de jaren dertig hun baan hadden verloren. Het gemaal was tot medio 2015 nog dagelijks in gebruik en was daarmee een van de nog zeer weinige professionele dieselgemalen in ons land.

- In 2015 heeft het nieuwe Gemaal Transferium de functie van het oude gemaal overgenomen. Bijzonder aan het nieuwe gemaal, dat een visvriendelijke pomp* heeft gekregen, is dat het een veel kleinere capaciteit heeft dan het oude gemaal (doorgaans krijgen nieuwe gemalen immers juist een hógere capaciteit). Dat komt omdat een deel van de Peizer- en Eeldermaden de functie van waterberging heeft gekregen en daarmee niet meer bemalen hoeft te worden.
* De visvriendelijke pomp laat 100% van de paling en minimaal 97% van de schubvis onbeschadigd het gemaal passeren, aldus het Arcadis-rapport 'Natuurtoetsing t.b.v. de bouw van Gemaal Transferium'.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De Peizermade Marathon (op een woensdag in september) bestaat uit 7 ronden van bijna 6 km, met een aanloop vooraf. Totaal precies 42,2 km, maar een kortere afstand lopen is ook mogelijk. Iedereen wordt met de daadwerkelijk gelopen afstand en tijd in de uitslag vermeld. "De Eelder- en Peizermaden liggen ten zuidwesten van de stad Groningen. Onderdeel van de Drents-Groningse Onlanden waar ook het Leekstermeer toe behoort. Er wordt gewerkt aan een aantal recreatieve voorzieningen zoals een vogelkijkhut en misschien zelfs een uitkijktoren. Ook een nieuw 4 mijl trainingsparcours komt er. Voor de langeafstandslopers zou deze natuur nu de Marathonlanden kunnen gaan heten." Aldus de DFW Runners op de pagina onder de link. Het is een zeer kleinschalig evenement; volgens de pagina onder de link is het aantal deelnemers gelimiteerd tot 20.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Vanuit Peizermade loopt, ter hoogte van de bushalte, gemarkeerd met betonnen palen aan weerszijden met opschrift Stadspark (zie foto), een fiets- en wandelpad naar het Stadspark in Groningen. Over de bijzondere ontstaansgeschiedenis en ligging van dit pad kun je meer lezen onder deze link.

- De polder Peizer- en Eeldermaden was tot voor kort in gebruik voor de veeteelt. Recente aankopen door Natuurmonumenten hebben het omgevormd tot een geliefd gebied voor vogels. De aanwezige fietspaden en polderwegen zijn ook populair bij skeeleraars uit Groningen. Midden in het gebied zijn nog restanten aanwezig van een oud kerkpad. Er bloeien diverse plantensoorten, waaronder de dotterbloem, pinksterbloem en waterviolier. Ook de zeldzame ratelaar (een gele plant) komt in dit gebied voor. Aan de westkant, via de Hamersweg en Langmadijk, bereik je een nieuwe fietsbrug, alwaar via een onverharde maar goed begaanbare weg een leuke route naar Roderwolde voert. - Artikel over natuurontwikkeling in de Peizer- en Eeldermaden.

- In 2012 is de Waterberging Peizermade aangelegd. De dijken rondom het bergingsgebied zijn 'doorgeprikt' waardoor bij hevige regenval het overtollige water het speciaal daarvoor ingerichte natuurgebied 'de Onlanden' kan inlopen, om overstromingen in de bewoonde gebieden in het noordwesten van Drenthe te voorkomen. De waterberging heeft een oppervlakte van 700 hectare.

- O van Peizermade, op grondgebied van de gemeente Tynaarlo (kern Eelderwolde), is een Groene Buffer gerealiseerd, als buffer tussen dit dorp en de nieuwbouw van Eelderwolde (= Ter Borch).

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportages van flora, fauna, monumentale panden en andere bezienswaardige objecten in Peizermade en omgeving, door Harry Perton.

Terug naar boven

Links

- Verenigingen: - De Groninger Sierduivenclub (GSC) is opgericht in 1904, en is daarmee Nederlands oudste sierduivenclub. Hun 'nationale trots' is de Groninger Slenk. De vereniging houdt haar bijeenkomsten in het in 1961 gestichte dorpshuis De Schakel in Peizermade (Groningerweg 90) (dat voor zover ons bekend niet met een website of -pagina op het internet aanwezig is).

Reactie toevoegen