Reek

Plaats
Dorp
Maashorst
Noordoost-Brabant
Noord-Brabant

reek_200_jaar_wapen_1818-2018_kopie.jpg

De inwoners van Reek hebben op 14 oktober 2018 uitbundig het 200-jarig bestaan van hun vroegere gemeentewapen, tegenwoordig dorpswapen gevierd. Je kunt daar meer over lezen in het hoofdstuk Status.

De inwoners van Reek hebben op 14 oktober 2018 uitbundig het 200-jarig bestaan van hun vroegere gemeentewapen, tegenwoordig dorpswapen gevierd. Je kunt daar meer over lezen in het hoofdstuk Status.

gemeente_reek_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Reek anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Reek anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Reek

Terug naar boven

Status

- Reek is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Maashorst. Het was een zelfstandige gemeente t/m 30-6-1942. Per 1-7-1942 grotendeels over naar gemeente Schaijk, in 1994 over naar gemeente Landerd, in 2022 over naar gemeente Maashorst. Bij de gemeentelijke herindeling per 1-7-1942 is een klein Z stukje van de gemeente middels grenscorrectie naar de gemeente Zeeland overgegaan. Het betrof de buurtschappen Duifhuis (met als onderdeel daarvan de huidige buurtschap Rusven) en Hoefkens, met in totaal 72 inwoners.

- Wapen van de voormalige gemeente. Op 14 oktober 1818 heeft de Hoge Raad van Adel dit wapen verleend, met daarin de letters RRR, die staan voor Reek Religione Regi (= "voor godsdienst en vorst"). Burgemeester Jan Baptist van Erp had de Hoge Raad van Adel weten te overtuigen van de moed van de Reekse manschappen van de Landstorm tijdens de beëindiging van de bezetting van Grave door de Fransen. Het Reekse wapen met de drie letters was de beloning voor getoonde inzet en moed.

Op 14 oktober 2018 is het feit '200 jaar wapen' in het dorp gevierd. In het gemeenschapshuis was een tentoonstelling waar de Reekse verhalen uit de Franse tijd tot leven kwamen. Daarnaast was er een vossenjacht, waarbij de vossen allemaal figuren waren uit deze bijzondere periode uit de Reekse geschiedenis. De groepen startten na elkaar, om via een wandeling door het dorp deze markante personen uit het verleden te ontmoeten. Alle deelnemers konden als hedendaagse Landstormers opnieuw worden beloond met 'Het Wapen van Reek'. Alle inwoners werden ook opgeroepen om op 14 oktober 2018 de vlag uit te steken, "om de herdenking van deze bijzondere dag in onze vaderlandse geschiedenis een extra feestelijk tintje te geven. Bij slecht weer kan iedereen zich wapenen met een paraplu; een Reekse Landstormer laat zich nu eenmaal onder geen enkele omstandigheid klein krijgen", aldus de aankondiging van het evenement.

- Onder het dorp Reek valt ook de buurtschap Driehuis.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Den Reek.

Oudere vermeldingen
1510 Reyck, 1553 Reeck, 1773 Reek.

Naamsverklaring
Betekent het Middelnederlandse reke 'strook land'.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp 't Kêlerijk.

Terug naar boven

Ligging

Reek ligt ZW van Grave, O van Schaijk.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Reek 122 huizen met 980 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 102/798 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Duifhuis 8/74, Driehuis 6/59, Hoefkens 3/28 en Den Elft 3/21. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 700 huizen met ca. 1.700 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De landbouw is in Reek eeuwenlang de voornaamste bestaansbron, maar de opbrengsten van de kleine bedrijven waren gering vóór de kanalisatie van de Maas in de jaren dertig van de 20e eeuw. De rivier trad namelijk voorheen regelmatig buiten haar oevers en zette daarmede grote delen van het dorp soms voor maanden onder water. Hierdoor kon de vruchtbare grond slechts als grasland worden gebruikt worden. Industriële bedrijvigheid kende Reek voor 1850 nauwelijks en tot op heden heeft het dorp zijn landelijk karakter behouden.

Was het ontstaan als zelfstandige gemeente een gevolg van de inval van de Fransen in 1794, ook haar opheffing vond zijn oorzaak in maatregelen van een bezettende macht; nadat in de 19e eeuw diverse pogingen om Reek als zelfstandige gemeente op te heffen schipbreuk hadden geleden, moest men tenslotte in 1942 zwichten voor de bevelen van de Duitse bezettingsmacht; de gemeente wordt opgeheven en over 3 omliggende gemeenten verdeeld. Grave kreeg het gebied de Bergen, het Duifhuis ging voor het grootste gedeelte naar Zeeland en het overige maakte voortaan deel uit van de gemeente Schaijk.

Reek heeft twee hoofdwegen; Heytmorgen en Mgr. Borretstraat. De kerk staat nabij het kruispunt van beide wegen. Het karakter van de kern wordt lange tijd bepaald door verspreid liggende boerderijen en enkele woonhuizen. Uitbreiding geschiedt in eerste instantie langs de hoofdwegen. De eerste planmatig opgezette uitbreiding dateert uit de jaren vijftig aan de zuidoost kant van het dorp. Hier ontstaan nieuwbouwwijken (Kennedyplein). In 1968 komt er uitbreiding in de omgeving van de Soeterstraat en ook rond het bejaardencentrum vindt woningbouw plaats. (bron: gemeente Landerd)

- Verhalen over de geschiedenis van Reek op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Heemkunde
"De doelstelling van Heemkundekring Schaijk-Reek is de plaatselijke en regionale geschiedenis uitzoeken, beschrijven en vastleggen. Dat doen we door het uitbrengen van artikelen, publicaties en boeken, het aanleggen van archieven en verzamelingen en het houden van tentoonstellingen, lezingen, geven van lessen aan de jeugd en andere activiteiten. Ook de gemeente en andere instanties informeren wij en geven adviezen over de lokale geschiedenis en denken mee over behoud van herinneringen aan die geschiedenis. Onze heemkundekring is opgericht in 1985 en is aangesloten bij Stichting Brabants Heem.

Wat doet de heemkundekring. Het jaarprogramma bestaat onder andere uit: - lezingen over diverse onderwerpen; - fiets- en wandeltochten; - bezoeken musea en andere bezienswaardigheden in onze omgeving; - algemene ledenvergadering; - (dag)excursies; - diverse(tijdelijke) projecten in werk- of projectgroepen; - tijdelijke tentoonstelling in De Komme. Beleef de geschiedenis. Wilt u een en ander weten over uw omgeving, waar u woont, werkt, waar uw voorouders gewoond hebben? Ga dan eens op een woensdagavond tussen 19.00 en 21.00 uur kijken in ons verenigingsgebouw De Komme. U kunt in onze bibliotheek kijken, uit boeken informatie halen, voorwerpen die uit die tijd zijn kunt u bekijken. Er zijn grote kaarten (minuutplans) van Schaijk en Reek. Daar kunt u de kadastergegevens uit 1832 bekijken alsook hoe de wegen toen liepen. Heeft u zelf informatie die u met ons wilt delen, dan zijn we daar altijd voor in."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Reek heeft 11 rijksmonumenten.

- Reek heeft 8 gemeentelijke monumenten.

- Beschrijving orgel Sint-Antoniuskerk.

- De Hellemolen is in 2014 gerestaureerd. Anno 2017 staat de molen te koop. De eigenaren, de Heeswijkse broers Paul en Marco Verkuijlen, wilden er een restaurant in beginnen, maar een haalbaarheidsstudie wees uit dat dit geen rendabel geheel zou worden. Daarop besloten de broers de molen te verkopen. Mogelijke bestemming zou volgens de broers kunnen zijn een atelier, kantoorruimte of woonhuis.

- Gevelstenen in Reek.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - CV De Kêleströpers is de carnavalsvereniging van 't Kêlerijk (de carnavalsnaam van Reek). De vereniging is opgericht in november 1962 vanuit het uniformenfonds van de plaatselijke fanfare. Met de gelden uit dit fonds zijn destijds de eerste kostuums gekocht. De naam Kêleströpers is afgeleid van het stropen der kelen, oftewel het jonge bladgroen van de lenteknollen afhalen. Deze lenteknollen zijn beter bekend als raapstelen. Met deze kelen werd stamppot gemaakt, dat 'kelemoes' werd genoemd. Als een Reekse boer ging verhuizen, bonden spotters soms wel een bosje kelen achter aan de kar van de verhuizers.

Jeugdcarnaval Reek is opgericht in 1983 en zorgt al meer dan 33 jaar voor grandioos jeugdcarnaval met De Hoogheden, Raad van Elf, Showdansgroep en Raapsteeltjes.

Dweilorkest Ongerakt maakt ieder jaar met Carnaval een gezellig stukje muziek, en zorgt daarmee voor een goede sfeer tijdens de carnavalsdagen van CV De Kêleströpers. Ook buiten het carnavalsseizoen zijn zij steeds vaker actief. Zo treden zij o.a. op bij de Bemmelse Dweildag en tijdens de Wijnfeesten in Cochem (D).

- Het stREEKfeest is een evenement voor jong en ouder, en biedt een programma met veel muziek van lokale en nationale artiesten, met Koningsnacht en Koningsdag als middelpunt. Stichting Evenementen Reek (SER) organiseert het stREEKfeest om de leefbaarheid en cohesie in het dorp te vergroten. Daarnaast is het doel van de SER om door middel van het stREEKfeest de Reekse verenigingen die belangeloos een bijdrage leveren aan het stREEKfeest extra financiële armslag te geven.

- Het Kelekeet kamp is het super leuke vakantiekamp voor Reekse kids van groep 2 t/m groep 8 van de basisschool. Het kamp wordt jaarlijks georganiseerd in de laatste week van de zomervakantie. Kinderen van deze leeftijd die niet naar het reguliere basisonderwijs gaan, zijn ook welkom. Omdat de vrijwilligers echter geen adequate opleiding of ervaring hebben met het begeleiden van deze kinderen, is het van belang dat er voor inschrijving eerst contact wordt gezocht met de organisatie zodat ze in overleg de deelname kunnen bespreken. Peuters vanaf 3 jaar en kinderen in groep 0 en 1 mogen alleen deelnemen wanneer een van de ouders (of beide ouders) minimaal twee dagen als vrijwilliger op het kamp aanwezig is. Voor deze kleinste Keleketers wordt een speciale groep opgericht.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De Reekse Heide is een 465 ha groot natuurgebied, gelegen tussen Schaijk, Reek, Velp en Langenboom. Het is eigendom van de gemeente Landerd en in gebruik bij het Ministerie van Defensie. Het was in 1850 reeds in gebruik als een militair oefenterrein en schietterrein voor het in Grave gelegerde garnizoen. De stuifduinen werden als kogelvangers gebruikt. Ook momenteel is het gebied als zodanig in gebruik. Een groot deel van het terrein is dan ook omheind. Het gedeelte dat niet omheind is, is toegankelijk met de restrictie dat het om militair oefenterrein gaat. Op het omheinde gedeelte zijn een aantal gebouwencomplexen en bijbehorende infrastructuur aangelegd. De Reekse Heide bestaat voornamelijk uit voormalig stuifzandgebied, grotendeels met naaldhout beplant en nog enkele heiderestanten bevattend. De beplanting dateert uit het begin van de 20e eeuw. Het O hiervan gelegen gebied de Reekse Bergen is vrij toegankelijk en geen militair terrein. Waterlopen direct ten oosten van de Reekse Bergen zijn de Halse Beek en de Hoge Raam, die ijzerhoudend kwelwater van de Peelhorst afvoeren naar de Graafse Raam. Naar het oosten gaat het bosgebied over in het gebied Langenboom en naar het westen in de Mineursberg, de Gaalse Heide en Natuurpark Maashorst.

In september en oktober 2019 heeft Bosgroep Zuid Nederland het heidegebied in de Reekse bossen hersteld. In deze bossen ligt ten zuiden van de kern Reek een voormalige crossbaan in een zandafgraving. Dit gebied is rijk aan (stuifzand)heide, stuifzand en ruigte. Door het veranderde gebruik en een groot aantal bosjes begonnen de open terreinen en poelen dicht te groeien. Om de biodiversiteit te behouden zijn maatregelen getroffen. Het bosgebied is dankzij haar heideterrein en stuifzand erg waardevol voor verschillende soorten insecten, flora, reptielen en vogels. Denk daarbij aan soorten zoals de zeldzame nachtzwaluw, grondster en levendbarende hagedis. Om het heidegebied te herstellen zijn bosjes teruggezet en delen van de bodem geplagd. Dit zorgt voor duurzaam herstel en uitbreiding van de vegetaties van zandverstuiving en droge (stuifzand)heide. Hier zullen veel plant- en diersoorten van profiteren. Er is gestart met het terugzetten van verschillende bosjes en stevig dunnen van de randen. Vervolgens is de bodem geplagd en heide gemaaid. (bron: gemeente Landerd)

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Reek.

- Nieuws: - Nieuws uit Reek op Facebook. - Sinds begin 2016 heeft het dorp een eigen glossy magazine 'Reek goed voor mekaar' met nieuws, informatie, wetenswaardigheden, interviews, achtergrondartikelen en een activiteiten- en evenementenagenda. Het blad verschijnt 11 keer per jaar, over het algemeen op de laatste zaterdag van de maand, en wordt in het dorp huis-aan-huis bezorgd. Via de link is het magazine ook online te lezen (ook oudere nummers).

- Belangenvereniging: - Stichting Dorpsontwikkeling Reek is een initiatief van de inwoners om te komen tot een visie voor het dorp en een Dorpsontwikkelingsplan (DOP) met bijbehorende uitvoeringsplannen.

- Dorpshuis: - Dorpshuis Het Wapen van Reek.

- Onderwijs: - Basisschool De Kreek'l is onderdeel van Optimus Onderwijs. Videoreportage over Basisschool De Kreek'l. - Basisschool De Vlinder, onderdeel van Stichting De Maashorst, verzorgt onderwijs en onderwijsactiviteiten voor kinderen met ernstige gedragsproblemen, ontwikkelingsproblemen en/of psychiatrische problemen. Het zijn vaak kinderen met autisme en aan autisme verwante contactstoornissen. Maar ook kinderen met hechtingsstoornissen, angststoornissen, dwangverschijnselen, tic-stoornissen en stemmingsstoornissen volgen onderwijs bij De Vlinder.

- Jeugd: - Jong Nederland Reek organiseert door het jaar heen allerlei evenementen en activiteiten voor de jeugd in het dorp.

- Muziek: - Muziekonderwijs en samen muziek maken, daar draait het om bij de in 1942 opgerichte Harmonie Semper Crescendo Reek. De muziekvereniging werkt vanuit de visie dat de beleving van en het plezier hebben in het maken van muziek belangrijk is voor de ontwikkeling van ieder individu, zowel jong als ouder. De harmonie biedt ieder kind vanaf 7 jaar, ongeacht opleidingsniveau, de kans om muziek te (leren) maken. Leerlingen kiezen een eigen traject, dat past bij hun interesses, mogelijkheden en inzet. De docenten hebben een adviserende rol en kiezen een passende, doorlopende leerlijn voor elke leerling. Het aanbod van de Reekse harmonie is aantrekkelijk en bereikbaar voor bijna alle doelgroepen. Met ‘het leren’ van muziek maken als start, stimuleert Semper Crescendo haar leerlingen om gezamenlijk muziek te maken in de harmonie.

Harmonie Semper Crescendo Reek wil graag een zo hoog mogelijk peil bereiken op het gebied van de amateurmuziek. Daarnaast is de harmonie vaak met een aansprekend repertoire aanwezig bij muzikale en culturele manifestaties. Ook het verzorgen van serenades behoort tot de activiteiten. De harmonie ontplooit zichzelf door regelmatig deel te nemen aan (uitwisselings)concerten, concoursen en wedstrijden. Van het allerhoogste belang is dat alle leden plezier beleven in het samen muziek maken.

- Sport: - Voetbalvereniging Achilles is opgericht in 1912. Onder de (2e) link vind je een mooi verhaal over hoe dat destijds gegaan is.

- Zorg: - Zorgboerderij Reek biedt mensen een zinvolle dagbesteding dichtbij de natuur. Ze mogen als echte hulpboeren volop meehelpen op de boerderij. Kalfjes voeren, schapen verzorgen en de tuinvrouw helpen in de tuin, is slechts een greep uit de vele dagelijkse activiteiten. De activiteiten worden aangepast naar ieders niveau en interesse. De zorgboerderij biedt plaats voor volwassenen, jongeren en kinderen. Iedereen met een zorgvraag is welkom. De zorgboerderij biedt ruimte voor zowel dagbesteding, tijdelijk of langdurig verblijf voor volwassenen, voor kinderen logeren en/of spelen in het weekend als ook vakantieweken. Iedere dag is er wat te beleven op de zorgboerderij. Het accent ligt op knuffelen, beleven en spelend leren.

- Bedrijfsleven / ondernemen: - Ondernemend Reek is een platform voor alle ondernemers in en uit dit dorp uit het Midden- en Kleinbedrijf (MKB), ook voor zelfstandigen zonder personeel (ZZP), freelancers en starters. Het platform biedt ondernemers de mogelijkheid contacten te leggen, samen te werken en zaken te doen.

Reactie toevoegen