Regio Arnhem Nijmegen

Streek
Regio Arnhem Nijmegen
Gelderland

regio_arnhem_nijmegen_kaart_kopie.jpg

Sinds 2016 is er de Gemeenschappelijke Regeling Regio Arnhem Nijmegen, waarin 19 gemeenten samenwerken op het gebied van duurzaamheid, economie, wonen en mobiliteit. Aanvankelijk was dit het KAN, en t/m 2015 Stadsregio Arnhem Nijmegen (© www.regioan.nl)

Sinds 2016 is er de Gemeenschappelijke Regeling Regio Arnhem Nijmegen, waarin 19 gemeenten samenwerken op het gebied van duurzaamheid, economie, wonen en mobiliteit. Aanvankelijk was dit het KAN, en t/m 2015 Stadsregio Arnhem Nijmegen (© www.regioan.nl)

Regio Arnhem Nijmegen

Terug naar boven

Status

- Regio Arnhem Nijmegen is een regionale samenwerking van gemeenten, gericht op een structurele verbetering van het vestigingsklimaat voor inwoners en bedrijven in deze regio, zowel in nationaal als internationaal perspectief. De Regio is een platform van overleg en afstemming, gericht op de beleidsterreinen Duurzaamheid, Economie, Wonen en Mobiliteit.

- Regio Arnhem Nijmegen omvat de 18 gemeenten Arnhem, Berg en Dal, Beuningen, Doesburg, Druten, Duiven, Heumen, Lingewaard, Montferland, Mook en Middelaar, Nijmegen, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Westervoort, Wijchen en Zevenaar.

Terug naar boven

Naam

Oudere benamingen / samenwerkingsverbanden
Het bestuurlijk samenwerkingsverband heette aanvankelijk Knooppunt Arnhem-Nijmegen (KAN), en later, t/m 2015, Stadsregio Arnhem Nijmegen. Door de invoering van de wet Afschaffing Plusregio’s, moest de Stadsregio Arnhem Nijmegen als orgaan worden opgeheven. Sinds 1 januari 2015 zijn de verkeer- en vervoertaken van de stadsregio aan de provincie Gelderland overgedragen. De Stadsregio Arnhem Nijmegen is tot 1 juli 2015 als gemeenschappelijke regeling blijven bestaan, zonder de plus voor verkeer- en vervoertaken. In december 2015 is het gemeenschappelijk orgaan Regio Arnhem Nijmegen van start gegaan*, waarin de gemeenten in de regio sindsdien overleg voeren.
* Onder de link vind je een verslag van de startbijeenkomst.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Regio Arnhem Nijmegen heeft ruim 700.000 inwoners op een oppervlakte van ca. 1.000 km2 (dat is dus gemiddeld ruim 700 inwoners per km2).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Regio Arnhem Nijmegen is een economisch zwaartepunt in Oost-Nederland. Gunstig gelegen tussen de Randstad en Nordrhein-Westfalen is het de natuurlijke schakel tussen Nederland en Duitsland. Met de topsectoren Health en Energy levert de regio een belangrijke bijdrage aan de internationale concurrentiepositie van Nederland. Om deze positie structureel te versterken, is er het portefeuillehoudersoverleg Economie (PFO Economie). Het doel is uitwisseling, beeldvorming en regionale afspraken met collega-bestuurders over de economische ontwikkeling van de regio. Dit PFO richt zich op vier thema’s: Versterking van het vestigingsklimaat; Ruimte voor bedrijvigheid, inclusief afstemming inzake de programmering van Bedrijventerreinen, Detailhandel en Kantoren; Stimuleren van werkgelegenheid; Externe financiering.

- Gedeputeerde Staten hebben in juni 2019 de ruimtelijke uitwerking van het Regionaal Programma Werklocaties (RPW) Arnhem-Nijmegen vastgesteld. In het RPW heeft de regio afspraken gemaakt om het overaanbod aan bedrijventerreinen, kantoorlocaties en perifere detailhandel terug te dringen. In de Ruimtelijke Uitwerking staat welke bedrijfskavels van bestemming wijzigen als ze niet voor 1 januari 2021 zijn uitgegeven. In de Regio Arnhem Nijmegen is een overaanbod aan werklocaties. Zolang er een overaanbod is kunnen er geen nieuwe bedrijfslocaties worden ontwikkeld. Het huidige aanbod sluit niet aan bij de toekomstige vraag van het bedrijfsleven. Door vraag en aanbod in evenwicht te brengen krijgt de regio weer ruimte voor economische groei. Met het juiste bedrijf op de juiste plek.

Tot 1 januari 2021 kunnen de aangewezen kavels nog als bedrijfslocatie worden uitgegeven. Er moet dan wel worden aangetoond dat er daadwerkelijk gebouwd gaat worden. Van de aangewezen kavels die voor 2021 nog niet zijn uitgegeven vervalt dan de bedrijfsbestemming. Met Regio Arnhem Nijmegen is afgesproken dat we ieder jaar de stand van zaken opnemen. Sinds de vaststelling van het RPW in 2018 is het overaanbod aan bedrijventerreinen al teruggebracht van 150 naar 72 ha. In het najaar van 2019 voert de regio een nieuwe monitoring uit." (bron: Provincie Gelderland, 7-6-2019)

- Regio Arnhem Nijmegen is een aantrekkelijk woongebied met een grote diversiteit aan woonmilieus. De onderlinge samenhang op de woningmarkt is groot. Daarom werken de 19 gemeenten samen in het kader van de woonruimteverdeling. Er is regionaal een modelverordening opgesteld, die door de gemeenteraden is vastgesteld. Arnhem is contactgemeente voor o.a. de urgentiecommissie en bezwaar- en beroepszaken. Ook is er een regionale woningbouwplanning en wordt er gezamenlijk onderzoek gedaan, bijvoorbeeld uitwerking van WoON 2015 naar de regiogemeenten. Op basis hiervan zullen de (sub)regionale woonagenda's worden geactualiseerd. Hierbij werkt Regio Arnhem Nijmegen samen met de Provincie. Een ander onderwerp is dat de gemeenten de regio hebben aangewezen als woningmarktgebied waarbinnen de woningcorporaties werkzaam mogen zijn. Verder worden actuele thema’s besproken en is er tweemaal per jaar een themabijeenkomst om kennis te delen met elkaar en stakeholders in de regio. Dit alles wordt gedaan door het portefeuillehoudersoverleg Wonen (PFO Wonen) dat tweemaal per jaar bij elkaar komt.

- Regio Arnhem Nijmegen fungeert vanouds als de draaischijf van Oost-Nederland. De regio wordt goed ontsloten via weg, spoor en water. Er zijn corridors: een A12/Rijncorridor naar Utrecht en Amsterdam, een A15/Waalcorridor naar de regio Rijnmond, de A50/IJsselcorridor die zorgt voor een verbinding met de regio's Zwolle en Eindhoven. De centrale ligging maakt daarmee deze regio ook tot de verbindende regio tussen Randstad en Ruhrgebied. De 19 betrokken gemeenten hebben veel maatschappelijke opgaven die mede op het terrein van mobiliteit en infrastructuur gevolgen hebben. In de nieuwe Omgevingsvisie wordt deze regio de economische motor van Gelderland genoemd. Op Rijksniveau wordt er veel geïnvesteerd in de infrastructuur van deze omgeving: in weg (doortrekking A15, snelwegverbredingen), spoor (PHS, spoorbrug bij Ravenstein, Maaslijn, spoorverbinding Arnhem-Düsseldorf) en water (Waalweelde). Dit portefeuillehoudersoverleg (PFO Mobiliteit) werkt aan een regionale infrastructuur die blijft voldoen aan de eisen/wensen van de tijd.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- De Liberation Route laat je beleven wat zich aan het eind van de Tweede Wereldoorlog afspeelde rondom Arnhem, Nijmegen en op de Veluwe. Op 48 locaties in de wijde omgeving liggen gemarkeerde veldkeien, de zogenoemde luisterplekken. Op iedere luisterplek is een hoorspel te beluisteren over de indrukwekkende belevenissen van één of meerdere personen uit die periode.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over de regio Arnhem Nijmegen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Officiële site van het samenwerkingsverband Regio Arnhem Nijmegen.

- Dans: - "Kansemble is een dansensemble dat optredens verzorgt op het gebied van folklore/werelddans. De groep is gevestigd in de regio Arnhem Nijmegen en repeteert 1x in de 14 dagen op maandag in wijkcentrum De Daalsehof in Nijmegen. Mocht je geïnteresseerd zijn in optredens of zelf graag willen komen dansen of muziek maken in onze groep, neem dan contact op. De groep staat onder leiding van Guus van Kan."

- Duurzaamheid: - "De energietransitie in Regio Arnhem Nijmegen is in volle gang. Toch gaat het nog niet snel genoeg om het doel van een energieneutrale regio in 2050 te halen. In 2013-2017 is het verbruik van fossiele energie weliswaar afgenomen, maar de productie van duurzame energie is ook verminderd. Energieneutraal in 2050 vergt daarom een versnelling. Die versnelingsopgave is fors en urgent: gemeenten en regio moeten daar nu mee starten. Het vergt een goede regionale samenwerking, duidelijke afspraken en een gezamenlijke marktbenadering. Om effectief te zijn én om de opgave van stedelijk en van landelijk gebied zowel ruimtelijk, economisch als maatschappelijk tijdig en voldoende het hoofd te kunnen bieden. Van 2013-2017 zijn in Regio Arnhem Nijmegen mooie projecten gerealiseerd: de eerste windparken in Duiven en Nijmegen; groei warmtenetten, 10% wonen is zonder gasketel; een toename van zonPV op daken met een factor 25; gezamenlijke inkoop 92 GWh duurzame elektriciteit; bouw van groen gas fabrieken bij ARN en Bergerden.

Regio Arnhem Nijmegen gebruikt op dit moment nog steeds ruim 62 PJ aan fossiele brandstoffen. De kosten van deze import bedragen ruim 1,5 miljard euro per jaar. Door energie te besparen en meer zelf op te wekken, kan dit geld (deels) in de regio blijven. Die besparing zal echter wel moeilijker worden, vanwege de aantrekkende economie en toegenomen bedrijvigheid. Extra aandacht voor de groei van duurzame energie in de komende jaren is dan ook noodzakelijk. Versnellen in energietransitie, maar hoe dan? De periode 2013-2017 laat vele ontwikkelingen zien op het gebied van techniek, akkoorden en financiering van de energietransitie. Dit biedt nieuwe mogelijkheden. De agenda is uitgebreid met onderwerpen als aardgasloos, circulaire economie, elektrisch vervoer, waterstof en geothermie. Veel gemeenten hebben een eigen energieplan en geven met inwoners, bedrijven en energiecoöperaties de energietransitie actief vorm en inhoud in het dagelijkse leven. De regio kan alleen goed op deze ontwikkelingen en mogelijkheden inspelen, als er een breed gedragen beeld is over de inrichting van de energiehuishouding op langere termijn.

De nieuwe Routekaart Energietransitie Regio Arnhem Nijmegen (2018) biedt dit actuele inzicht. Het richt zich vooral op de technologische dimensie, en dus alleen zijdelings op onder andere de ruimtelijke dimensie en de governance. De routekaart combineert de transitie op het gebied van elektriciteit, vervoer, en warmte. Bij warmte gaat het vooral om laag temperatuurwarmte, voor hoog temperatuurwarmte ligt een bedrijfsspecifieke aanpak voor de hand. De routekaart bestaat uit een mix van maatregelen die de regio kan nemen om zo bij te dragen aan energieneutraliteit. De filosofie van de nieuwe routekaart is als volgt: 1. Zorg eerst dat de energiebehoefte daalt (preventie) door o.a. stimuleren van circulaire economie; 2. Pas dan energiebesparing toe, ook door uitwisselen restwarmte en energiezuinige apparaten; 3. Produceer duurzame energie in gebouwde omgeving en bij bedrijven waar mogelijk; 4. Vul de resterende vraag naar energie in met grootschalige duurzame energie uit de regio; 5. Wanneer dit niet toereikend is importeer dan duurzame energie, denk aan wind op zee.

De routekaart leert dat 'Energieneutraal 2050' alleen kan worden gehaald als alle opties en kansen in Regio Arnhem Nijmegen zelf worden benut. Zowel de kleinschalige als de grootschalige opties zijn hard nodig. Grootschalig is vooral gekoppeld aan bedrijven en steden waar op grote schaal energie wordt verbruikt. Kleinschalig past bij de gebouwde omgeving en bij de energievraag in het landelijk gebied. De routekaart laat ook de noodzaak van innovatie zien: waterstof, energieopslag en circulaire economie zijn weliswaar nog onbekende factoren, maar ze maken dat de energievraag sneller kan dalen en duurzame energie beter inpasbaar wordt tegen lagere kosten. Andere inzichten uit de routekaart zijn: energie besparen blijft een must, maar is niet ongelimiteerd mogelijk; de elektriciteitsvraag stijgt (warmtepomp, elektrische auto en -processen); warmtenetten zijn nodig voor benutten restwarmte, grootschalige bronnen en verwarmen stad; windenergie, bioWKK en zonnevelden zijn, naast zonPV op dak nodig voor elektriciteitsproductie; de elektrische auto wordt gemeengoed, maar ook tweede generatie biobrandstoffen zijn nodig; de mogelijkheden van geothermie moeten benut worden, bij voorkeur voor warmte; voor individueel verwarmen van gebouwen zijn houtpelletketels en warmtepompen de opties.

De routekaart heeft ook een ruimtelijke dimensie. Duurzame energie vraagt bijvoorbeeld om ruimte. Een eerdere indicatie laat zien dat in 2050 circa 32 km2 aan zonnevelden nodig is, dat windparken ruim 216 km2 vragen en dat voor biomassa zelfs 268 km2 nodig is, bijna een kwart van de regio (Routekaart, 2013). Dat zijn forse keuzen, die (steeds weer) om zowel een afweging vragen binnen de actuele ruimtelijk-economische ontwikkelingen als om duidelijke bovenlokale afspraken voor de uitvoering." (aldus enkele citaten uit de Samenvatting Routekaart Energietransitie Regio Arnhem Nijmegen)

Reactie toevoegen