Rottumerplaat

Eiland
Het Hogeland
Hoogeland Waddengebied
Groningen

Rottumerplaat

Terug naar boven

Status

- Rottumerplaat is een eiland in de provincie Groningen, in de streken Hoogeland en Waddengebied, gemeente Het Hogeland. T/m 1989 gemeente Warffum. In 1990 over naar gemeente Eemsmond, in 2019 over naar gemeente Het Hogeland.

- Het eiland Rottumerplaat is onbewoond en de toegang is verboden.

Terug naar boven

Naam

Alternatieve naam
Op de site van beheerder Staatsbosbeheer staat dat de eilandjes Rottumeroog, Rottumerplaat en Zuiderduin gezamenlijk ook wel Rottum worden genoemd.

Naamsverklaring
Het is niet bekend of het eiland naar het dorp Rottum is vernoemd of naar buureiland Rottumeroog.

Terug naar boven

Ligging

Het eiland Rottumerplaat ligt O van het Waddeneiland Schiermonnikoog en W van het Waddeneiland Rottumeroog en het Duitse Waddeneiland Borkum.

Terug naar boven

Geschiedenis

Op de plek van het huidige Rottumerplaat lag rond 1600 het eiland Rottumeroog, dat zich sindsdien echter verder in oostelijke richting verplaatste. Het eiland is ontstaan vanaf 1833, aanvankelijk als zandplaat. Rond 1860 is deze zandplaat aan de bestaande Kapersplaat of Kaapplaat vastgegroeid en krijgt het geheel de huidige naam, aanvankelijk ook wel Noordwestplaat geheten. In 1950 legt Rijkswaterstaat er een stuifdijk aan, met de intentie het eiland in de toekomst te gebruiken als werkeiland voor het inpolderen van de Waddenzee. Gelukkig zijn die plannen niet doorgegaan. Toen eenmaal de gedachte aan inpoldering was losgelaten, was de intentie om de locatie van de eilanden te fixeren. Waar de natuurlijke dynamiek uitging van 'wandelende' eilanden, wilde Rijkswaterstaat dit proces tegengaan.

Toch verplaatsen Rottumeroog en Rottumerplaat zich langzaam naar het oosten, doordat de westzijde afkalft en de oostzijde aanslibt. In 1959 groeit de zuidelijker gelegen zandplaat Boschplaat - niet te verwarren met de Boschplaat op Terschelling - eraan vast. De Boschplaat is het restant van het in de 16e eeuw verloren gegane eiland Bosch, dat vroeger in de volksmond ook wel Oliebult werd genoemd, vanwege het feit dat er in de 19e eeuw een Spaans olieschip is vergaan. Van 1965 tot 1985 neemt de omvang van het eiland toe tot 900 hectare. Daarna is een kentering ingetreden en is het eiland gedurende tien jaar langzaam kleiner geworden. Sinds het midden van de jaren negentig lijkt het eiland weer te groeien. Enerzijds heeft er sindsdien veel duinvorming plaatsgevonden aan de noordwestzijde van het eiland en anderzijds zet de aanwas aan de oostzijde gestaag door.

Tot 1991 is getracht de kustlijn te handhaven. In 1991 is voor Rottumeroog en Rottumerplaat een beheersplan opgesteld, met daarin de bepaling dat het eiland voortaan alleen nog tweemaal per jaar wordt ontdaan van zwerfvuil. Daarnaast zijn enkele kleine geulen voor het aanlanden voorzien van prikken. Er is heftig tegen de plannen geprotesteerd. Beide eilandjes zouden worden weggespoeld onder het geweld van de zee en de noordwester stormen, aldus de tegenstanders. Rottumerplaat is sindsdien alleen maar groter geworden en qua natuurrijkdom alleen maar interessanter. Na het stoppen van het onderhoudswerk, is er een dynamisch duingebied ontstaan, waarachter zich een grote kwelder heeft ontwikkeld. Het aantal soorten broedvogels verdubbelde in dertien jaar tijd tot 35 soorten, het aantal soorten hogere planten nam toe van 100 in 1988 tot 160 dit jaar, waaronder dertien die op de Rode Lijst voorkomen. Dit jaar hebben de beide vogelwachters voorts zestien soorten dagvlinders geteld, terwijl ook het aantal zeehonden dat er komt rusten gestaag is toegenomen.

- Artikelen over de geschiedenis van Rottumeroog en Rottumerplaat.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Op Rottumeroog en Rottumerplaat bevinden zich enkele panden t.b.v. het beheer van de eilanden door Staatsbosbeheer. Anno 2013 woedde de discussie of die panden een straatnaam (met straatnaamborden) en huisnummer moeten krijgen, in het kader van de in 2009 in werking getreden Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), die voorschrijft dat een gebouw geïdentificeerd moet kunnen worden aan de hand van ligging aan een straat met huisnummer. In 2014 is besloten op Rottumerplaat het adres Marten Toonder Senior*-pad toe te kennen, met huisnummer 1. Straatnaamborden komen er niet: dat vonden alle betrokkenen te ver gaan. De eilanden worden ook geen formele woonplaats en krijgen daarmee ook geen eigen postcode. De plaatsnaam in het postadres wordt Warffum, zijnde het dorp en de voormalige gemeente waar de eilanden vanouds onder vallen.
* Dat is de in Warffum geboren vader van de bekende striptekenaar Marten Toonder.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Op het eiland is een post gevestigd waar gedurende het broedseizoen vogelwachters tellingen verrichten. In 1971 brengen de schrijvers Jan Wolkers en Godfried Bomans ieder een week op het eiland door tijdens de vakantie van de vogelwachters: Bomans van 10 juli tot 17 juli, en Wolkers aansluitend tot 24 juli. Hun enige verbinding met de buitenwereld bestond uit een kort dagelijks radiocontact met VARA-medewerker Willem Ruis, die in een hotel in Warffum verbleef. Het programma, met de naam Alleen op een eiland - Dagboek van een eilandbewoner, verscheen later ook op een verzameling cd's. Wolkers bracht verslag van zijn belevenissen uit in het boek 'Groeten van Rottumerplaat' (1971); het dagboek van Bomans verscheen postuum in het boek 'Op Reis rond de Wereld en op Rottumerplaat' (1972). - Reportage over de vogelwachters van dit eiland anno 2000 Giny Kasemir en Date Lutterop*. - Reportage over de vogelwachters van dit eiland anno 2012*: Nelly van Brederode en Hans Roersma.
* Die dat in dat jaar al 13 jaar doen.
** Die dat in dat jaar al 10 jaar doen.

Terug naar boven

Beeld

- Foto-impressie van het eiland Rottumerplaat anno 2012 van verslaggever Rob Buiter.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Rottumerplaat (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Rottumerplaat op Wikipedia.

- Nieuws: - Op Boswachtersblog Rottum vertellen de boswachters en de vogelwachters regelmatig over wat er zoal gebeurt op de eilanden Rottumeroog en Rottumerplaat.

- Belangenvereniging: - Stichting Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat (SVRR)* zet zich in voor het behoud van deze twee belangrijke natuurgebieden in de Waddenzee. Ook uit cultuurhistorisch oogpunt zijn de eilanden de moeite van het bewaren waard. En 'Oog' en 'Plaat' spelen een belangrijke rol bij de kustverdediging. De SVRR brengt haar doelstelling in praktijk door vrijwilligers in te zetten voor het onderhoud, door onderzoek te stimuleren, en door de kennis over deze eilanden bij het publiek te vergroten.
* Ook de oude site van de SVRR is nog altijd in de lucht. Daar is nog veel oudere, maar nog altijd relevante informatie vinden.

2x per jaar publiceert de SVRR haar nieuwsbrief 'De Kaap'. Hierin worden recente ontwikkelingen aan de orde gesteld. Ook is er ruimte voor nieuws uit de stichting, verslagen van vrijwilligerswerkzaamheden, artikelen over natuur, cultuur en geschiedenis van de eilanden, beeldmateriaal en meningen. De SVRR organiseert op regelmatige basis bijeenkomsten voor haar donateurs. Tijdens deze dagen is ruimte voor lezingen en voor het uitwisselen van meningen en gedachten. En natuurlijk om oude en nieuwe bekenden te ontmoeten.

Reacties

(2)

goed artikel
gr. henk

Dank voor uw compliment! Dat doet ons uiteraard goed. Ik heb de pagina nog iets verder uitgewerkt, die was nog niet echt af. Wij wensen u nog veel lees- en kijkplezier op onze site (en bij het in het echt bekijken van de plaatsen, behalve Rottumerplaat, want daar mogen nu eenmaal geen mensen komen, behalve de vogelwachters...).
M.vr.gr, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen