Sint-Annaland

Plaats
Dorp
Tholen
Zeeland

Sint Annaland Voorstraat 38 (Kopie).jpg

Sint-Annaland, rijksmonumentaal pand op Voorstraat 38, met rijk gedetailleerde trapgevel en overige gevelelementen

Sint-Annaland, rijksmonumentaal pand op Voorstraat 38, met rijk gedetailleerde trapgevel en overige gevelelementen

Sint Annaland Voorstraat 38 gevelsteen (Kopie).jpg

Sint-Annaland, Voorstraat 38, gevelsteen

Sint-Annaland, Voorstraat 38, gevelsteen

ZL gemeente St Annaland in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Sint-Annaland in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Sint-Annaland in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Sint-Annaland

Terug naar boven

Status

- Sint-Annaland is een dorp in de provincie Zeeland, op het schiereiland en in de gemeente Tholen, in de bestuurlijke regio West-Brabant. Het was een zelfstandige gemeente t/m 30-6-1971.

- Wapen van de voormalige gemeente Sint-Annaland.

Terug naar boven

Naam

In de volksmond
Stalland, Setalland.

Spelling
Deze plaatsnaam wordt soms nog als Sint Annaland gespeld (soms ook door lokale instellingen). De officiële spelling, volgens de plaatsnaamborden, het postcodeboek en de gemeentelijke basisregistratie (BAG), is echter met koppelteken.

Naamsverklaring
De kerk uit 1494 werd gewijd aan Sint Anna, de moeder van Maria. De naam heeft dus niets te maken met Anna van Bourgondië, die in 1476 de Anna Vosdijk en de Oudelandpolder liet bedijken.

Terug naar boven

Ligging

Sint-Annaland ligt NW van Tholen en Oud-Vossemeer, NO van Stavenisse.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Sint-Annaland (die enkel het dorp omvatte) 230 huizen met 1.792 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp Annaland ca. 1.300 huizen met ca. 3.400 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Vroeger stond er in Sint-Annaland een klooster. Dat is verdwenen rond het jaar 1500. Het was in die tijd ook een welvarend dorp met mooie gebouwen en huizen en het had een zeehaven. Een grote brand in 1692 maakte hier een einde aan.

Tot in de 19e eeuw verliet jaarlijks rond september een groot deel van de bevolking het dorp, om als drogers, drijvers of andere werklieden in de meestoven in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Holland te gaan arbeiden. Zij kwamen in april of mei dan weer terug. De meekrapteelt vond alleen plaats in Zuidwest-Nederland (Zeeland, West-Brabant en een deel van Zuid-Holland). De meekrapplant werd geteeld om de wortels die de grondstof leverden voor het roodbruin verven van textiel. In Zierikzee bevond zich de oudste, grootste en belangrijkste meekrap-keuring; men wilde namelijk nog weleens baksteengruis door de meekrap mengen. Eind 19e eeuw is de meekrapteelt geleidelijk verdwenen sinds men er in 1868 in slaagde om alizarine, het vervend bestanddeel van de meekrapwortels, kunstmatig uit steenkoolteer te bereiden. De arbeidsintensieve meekrapteelt kon hier niet tegenop.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Sint-Annaland, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- Streekmuseum De Meestoof is ondergebracht in het voormalige gemeentehuis van Sint-Annaland. Achter het gebouw staan twee Zeeuwse landbouwschuren. Museum De Meestoof is genoemd naar het gebouw waarin vroeger de meekrapwortels werden gedroogd. Het museum geeft een beeld van het leven op het Thoolse en Sint Philipslandse platteland in vroeger tijden. Naast de vaste collectie worden er ieder jaar wisselende exposities gehouden. In een van de kamers is een overzicht van de geschiedenis van het eiland Tholen en Sint Philipsland te zien. Met o.a. een prachtige collectie aardewerk uit het voormalige Reimerswaal, het keramisch werk van de uit het dorp afkomstige kunstenaar Chris Lanooy (1881-1948) en de geschiedenis van de meekrapteelt. Het schoollokaal geeft een indruk van het lager onderwijs medio 1900 met diverse typen schoolbankjes, leesplankjes en een natuurkunde- en handwerkkast. In een van de schuren bevindt zich een smederij, een wagenmakerij en een timmermanswerkplaats. Een van de speerpunten van het museum is de Thoolse klederdracht met bijbehorende sieraden. Op de zolderverdieping bevindt zich een ouderwets winkeltje, een arbeiderskamer van omstreeks 1900, de inventaris van een huisarts, een vitrine met bijbelse voorwerpen en merklappen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Sint-Annaland heeft 10 rijksmonumenten.

- Standerdmolen Sint-Annaland (Molendijk 56) is waarschijnlijk rond 1684 gebouwd. De molen is in 1966 ingrijpend gerestaureerd. Hierbij zijn de verhoudingen van de molen enigszins gewijzigd. In 2005 en 2006 heeft de molen andermaal een grote restauratie ondergaan. De molen is lang bemalen door de familie Kodde. Een telg uit dit geslacht stelt de molen als vrijwillig molenaar in bedrijf. De huidige eigenaar is de gemeente Tholen.

- Korenmolen De Vier Winden (F.M. Boogaardweg 4) is een ronde, uit baksteen opgetrokken stellingmolen uit 1847 en in de Zeeuwse traditie gewit. Tot 1952 is de molen op windkracht in bedrijf gebleven, waarna de molen grotendeels is uitgebroken om te dienen als silo en mechanische maalderij. Tussen 1969 en 1978 is de molen geheel gerestaureerd tot maalvaardige toestand, met twee koppels maalstenen. Na het overlijden van molenaar en toenmalig eigenaar Verhage in 1999, blijft de molen nog een tijdje in bedrijf, maar de onderhoudstoestand wordt steeds slechter. Onderwijl wisselt de molen enkele keren van (particuliere) eigenaar. De laatste restauratie is in 2011 gereed gekomen.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In 2015 is door projectbureau Zeeweringen de dijkversterking Sint-Annaland uitgevoerd. Dit was de belangrijkste groeilocatie voor het zeldzame groefwier (Pelvetia canaliculata) in Nederland. Dit bruinwier komt vanouds op een beperkt aantal plaatsen langs de Oosterschelde voor, maar als gevolg van de vervanging van oorspronkelijke steenbekleding door eerdere dijkversterkingen elders, is de soort op andere locaties inmiddels verdwenen. Dit dorp is daardoor de enige resterende groeilocatie met een redelijke omvang.

Om de groefwierpopulatie in Sint-Annaland te behouden, is in 2015 een 'transplantatie' van basaltzuilen met groefwier uitgevoerd. D.w.z. dat 700 oude basaltblokken die waren begroeid met groefwier in het nieuwe dijklichaam zijn geplaatst. Met het transplanteren was in Nederland tot dan toe geen ervaring. De transplantatie heeft geleid tot behoud van groefwier in 2015 en de eerste jonge groefwiertjes op de nieuwe betonzuilen in 2016. De groeiplaats van de soort in de Oosterschelde is door maatwerk behouden.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Sint-Annaland, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van Sint-Annaland door Kees Wittenbols uit Breda. Zie onderaan de pagina ook deel 2.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Sint-Annaland (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Zorg en welzijn: - "Zorgboerderij EQuiMio in Sint-Annaland is een kleinschalige, innovatieve organisatie waar mensen met een licht verstandelijke beperking en mensen met psychiatrische problematiek zich kunnen ontwikkelen. We bieden met behulp van de natuur om ons heen, de paarden en de honden een veilige omgeving, waarin een ieder mag groeien, leren en trainen om de beste versie van zichzelf te worden. Wij vinden dat er voor iedereen een plaats moet zijn om zichzelf te ontwikkelen. Te ontwikkelen tot een mens dat leeft vanuit haar eigen kracht, dat weet wat haar talenten zijn en dat weet hoe zij daarmee kan bijdragen aan een gezondere wereld. Bij EQuiMio vind je dieren die gewend zijn om mensen te ondersteunen, natuur om in te ontspannen en allerlei activiteiten. Bij EQuiMio sta jij centraal. Jij hebt zelf de regie over je eigen leven. Misschien weet je niet goed hoe dat moet of hoe dat voelt. Met behulp van de EQuiMio Methodiek helpen we je op weg, dankzij de ondersteuning van de natuur, ons team en de paarden.

Wij zoeken voor iedereen passende taken en activiteiten. We bieden onder andere: dierverzorging; onderhoud van de tuin; producten maken voor de webshop; huishoudelijke taken; administratieve taken; activiteiten organiseren; Equitherapie. Zaterdags en in de vakanties is er bij ons op de boerderij dagbesteding voor jeugd van 4 t/m 18 jaar, zodat het gezin tijdelijk wordt ontlast en de sociaal-emotionele ontwikkeling wordt gestimuleerd. In de vakanties organiseren wij ook Natuur & Creadagen voor broertjes en zusjes, vriendjes en de vriendinnetjes. De zaterdagopvang beschikt over twee locaties in Sint-Annaland. De kinderen worden verdeeld over de twee locaties naar ontwikkelingsniveau en spelbehoefte. Activiteiten die we op zaterdag en in de vakantie doen zijn: bakken; buiten spelen; werken in de moestuin; verzorgen van de dieren; houtbewerking; Equitherapie."

Reactie toevoegen