Status

- Sint Maarten is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gemeente Schagen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1989. In 1990 over naar gemeente Harenkarspel, in 2013 over naar gemeente Schagen.

- Wapen van de voormalige gemeente Sint Maarten.

- Onder het dorp Sint Maarten valt ook de buurtschap Dijkstaal, en voor de postadressen vallen ook 'gemakshalve' - omdat ze in 1978 geen eigen postcode hebben gekregen - onder dit dorp de dorpen Eenigenburg, Groenveld, Stroet en Valkkoog, en de buurtschappen Grootven en 't Rijpje.

Naam

In het dialect
Sunt Maarten, Sunt Mart.

Oudere vermeldingen
1289 Niwelant, 1319 Ste Maertijn, 1395-1396 Ecclesia beati Martini, 1421 Sinte Maertens, ca. 1513 Sunte Meerten, Sunte Merten, Sunte Mertyns, 1514 Tnyeuwelant van Sente Mertin, 1613 Sinte Maerten, 1639 S. Marten, 1680 herdruk 1745 Sinte Maerten.

Naamsverklaring
Naar de kerk gewijd aan de heilige Martinus (316-397), bisschop van Tours en nationale heilige van de Franken. De kerk viel indirect onder het domkapittel te Utrecht, waarvan Sint Maarten de patroonheilige was. Men beschouwde de naamsontwikkeling van Niwelant tot Sint Maarten als een voorbeeld van het proces, waarbij de oorspronkelijke naam door die van een heilige werd verdrongen.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Sint Knorrenburg.

Ligging

Sint Maarten ligt WZW van Schagen, W van Valkkoog, NW van Dirkshorn, NNW van Tuitjenhorn, NNO van Eenigenburg, NO van Burgerbrug, ONO van Petten, ZO van Sint Maartensbrug en Sint Maartensvlotbrug en ZZW van Schagerbrug.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Sint Maarten 142 huizen met 778 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 46/246 (= huizen/inwoners), de dorpen Eenigenburg 29/160 en Valkkoog 21/106 en de buurtschappen Stroet 12/66, Groeneveld 15/86, De Rijp 12/63, Dijkstaal 3/18, Groot-Ven 1/10 en Westerend 3/23. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 450 huizen met ca. 1.100 inwoners (dit is exclusief de aantallen voor de - voor de postadressen ook gemakshalve onder dit dorp vallende - dorpen Eenigenburg, Groenveld, Stroet en Valkkoog).

Geschiedenis

De burgers van Sint Maarten waren van oorsprong vissers, ook wel blauwboeren genaamd, maar hielden zich later tevens bezig met veeteelt en arbeid aan de dijken. De plaats wordt eind 13e eeuw voor het eerst in de archieven vermeld, dus na de voltooiing van de Westfriese Omringdijk. Er zijn in de loop der eeuwen vele dijkdoorbraken geweest - met diverse wielen = meertjes als restant van dijkdoorbraken - als gevolg van de slechte kwaliteit van het dijkonderhoud. Tot aan de drooglegging van de Zijpe in de 16e eeuw was Sint Maarten een zeedorp. In de 16e eeuw duikt de plaatsnaam weer prominent op in de regionale geschiedenis, wanneer het dorp arbeiders levert bij het opwerpen van de vestingwerken van de stad Alkmaar in de strijd tegen de Spanjaarden. Het dorp en omgeving was lange tijd belastingplichtig aan Alkmaar. Enkele stevige boerenopstanden waren daarvan het gevolg. In 1799 werd het gebied geconfronteerd met een inval van Franse en Russische troepen. In 1806 werd er zelfs gevochten in het dorp en is de kerk door het geschut aan puin geschoten.

Bezienswaardigheden

- Sint Maarten heeft 5 rijksmonumenten, zijnde het voormalige Raadhuis (Hoge Buurt 7), de ruïne van Kasteel Nieuwenhoorn (bij Burchtweg 3), een archeologisch monument zijnde een terp waarin vermoedelijk sporen van een kapel, en 2 rijksmonumenten die in de praktijk onder het dorp Groenveld vallen en daarom aldaar worden beschreven (= Molen De Groenvelder en de nabijgelegen stolphoeve op huisnr. 16).

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging CV Sint Knorrenburg.

- ACON Autocross organiseert van april t/m september een 6-tal 'dirt track races' op hun circuit aan de Breelandsweg in Sint Maarten. ACON dirt track racing is naar eigen zeggen "the greatest show on dirt". Op een wedstrijddag starten er 4 vaste klassen, namelijk Rodeo auto’s, Keverklasse, superstandaard klasse en stockcars. Tevens hebben ze bij iedere wedstrijd nog een gastklasse. In een raceseizoen strijdt iemand tegen ruim 100 andere coureurs. In 2016 is de baan ingrijpend gerenoveerd. Zo is de door velen gevreesde sloot gedempt, is er een boarding geplaatst en is het jurygebouw verplaatst naar de andere kant van de baan. De vereniging is ambitieus, want in het progammaboek 2016 schrijft het bestuur: "We gaan voor de mooiste baan van Nederland, waar het trouwe publiek zich thuis zal voelen."

- Tennisvereniging TV Sint Maarten organiseert jaarlijks in week 25 (juni) het Keuveltoernooi.

Natuur en recreatie

- Wandelroutes rond Sint Maarten.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Sint Maarten, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Diaserie van oude ansichtkaarten van Sint Maarten.

Links

- Algemeen: - Site van en over Sint Maarten.

- Nieuws: - Nieuws uit Sint Maarten op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Sint Maarten.

- Dorpshuis: - Dorpshuis en café De Klimop.

- Onderwijs en kinderopvang: - "Basisschool De Zwerm is een gemoedelijke school in het kleine dorp Sint Maarten. Dat klinkt pittoresk, maar ons onderwijs is dat zeker niet! Wij vinden het belangrijk dat onze kinderen vol zelfvertrouwen de moderne maatschappij tegemoet kunnen treden. Dit vraagt naast de aandacht voor kernvakken als rekenen en taal, ook veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en de ontwikkeling van vaardigheden als samenwerken, communiceren en oplossingsgericht denken. Onderzoekend en ontwerpend leren vormen dan ook het uitgangspunt van ons onderwijs, waarbij wij aansluiten op de talenten en onderwijsbehoefte van ieder kind afzonderlijk." Uitvoerige informatie over de filosofie en speerpunten van de school vind je onder de link.

Sinds 2014 werkt Basisschool De Zwerm in Sint Maarten aan de invoering van Wetenschap & Techniek in het onderwijs. Enerzijds zodat leerlingen al vroeg kennis kunnen maken met technische vraagstukken en technische vakken. Anderzijds omdat wetenschappelijk en technisch ‘denken’ bijdraagt aan de ontwikkeling van talenten en vaardigheden als creativiteit, vindingrijkheid, kritisch denken en ict-vaardigheden. De Zwerm streeft ernaar om wetenschappelijke en technische onderwerpen zoveel mogelijk te integreren in vakken als rekenen, taal en aardrijkskunde. Daarnaast vinden er techniekmiddagen plaats en is een technieklokaal ingericht waarin leerlingen kennismaken met onderwerpen als elektriciteit, constructie en laboratoriumwerk. In 2015 ontving De Zwerm de Techniektrofee, een prijs voor de beste techniekschool van Nederland.

In 2016 is de school gevraagd de rol van voorbeeldschool Wetenschap en Techniek op zich te nemen. Dit houdt in dat De Zwerm actief aan de slag gaat om kennis en kunde te delen met zo veel mogelijk andere scholen. Te denken valt bijvoorbeeld aan het organiseren van een wetenschap- en techniekmarkt, maar ook aan het online delen van kennis. Bovendien werkt de school aan een escaperoom vol Wetenschap & Techniek vraagstukken die kunnen worden afgestemd op alle niveaus. Het streven is deze escaperoom geschikt te maken om te delen met andere scholen. In het Nationale Techniekpact hebben overheid, bedrijfsleven en onderwijs afgesproken dat in 2020 alle basisscholen wetenschap en technologie hebben opgenomen in hun onderwijs. Om de scholen daartoe te stimuleren zijn 30 'voorbeeldscholen' in Nederland geselecteerd, waarvan 4 in Noord-Holland. Deze scholen stellen hun deuren open om hun kennis en ervaringen te delen met andere scholen. De Zwerm in Sint Maarten is er daar dus een van.

- In 2017 waren er plannen om in de basisschool ook kinderopvang (peuteropvang en voorschoolse opvang [vso]) te realiseren. Of dit inmiddels al geconcretiseerd, is ons nog niet bekend.

- Sport: - Sint Boys / D.E.S. in Sint Maarten is opgericht in 1947. Onder de link kun je lezen hoe de vereniging en de accommodaties zich door de jaren heen hebben ontwikkeld. De vereniging omvat de onderdelen voetbal, zaalvoetbal en handbal.

- De in 1978 opgerichte Tennisvereniging TV Sint Maarten heeft 3 goed onderhouden gravelbanen en ze hebben een kantine in eigen beheer. De vereniging heeft ca. 100 leden. Er worden jaarlijks 3 interne toernooien georganiseerd, en het open KNLTB toernooi het Keuveltoernooi, dat plaatsvindt in week 25 van elk kalenderjaar. Er kan op diverse dagen van de week competitie worden gespeeld en er vindt wekelijks een tosochtend en -avond plaats. De tennislessen worden verzorgd door tennisschool Advantage.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)