Sleen

Plaats
Dorp
Coevorden
Drenthe

sleen_plaatsnaambord_kopie.jpg

Sleen is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Coevorden. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1997.

Sleen is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Coevorden. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1997.

gemeente_sleen_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Sleen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Sleen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Sleen

Terug naar boven

Status

- Sleen is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Coevorden. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1997.

- Wapen van de voormalige gemeente Sleen.

Terug naar boven

Naam

In het Drents
Slien. Een inwoner van dit dorp is een Sliener.

Oudere vermeldingen
12e eeuw? in Slene, in Sle, ca. 1335 Scleen, 1338 de Slen, 1342 de Sleen, 1381-1383 Zuetsleen. Ook in de 19e en 20e eeuw nog heeft het dorp zekere tijd ook Zuid-Sleen geheten, om het ook in naam expliciet te onderscheiden van het N gelegen buurdorp Noord-Sleen. Bijvoorbeeld in de Volkstelling van 1840(). Kort erna verdwijnt dat voorvoegsel van de kaarten. Rond 1900 verschijnt de spelling Zuidsleen op de kaarten, als één woord dus. In de jaren twintig verdwijnt het voorvoegsel weer van de kaarten.

Naamsverklaring
"Moeilijk te duiden. Bij gebrek aan oude vormen met een d en gezien de plaatselijke uitspraak Slien is het niet gerechtvaardigd uit te gaan van Sleden* 'in de dalen'. Verder verbindt men de plaatsnaam met slee 'kleine wilde pruim, sleedoorn', maar de n in de oudste vorm is geen buigingsuitgang en dat staat deze verklaring in de weg. Sleen was de hoofdplaats van het dingspel Zuidenveld, een van de zes dingspelen van Drenthe, waarvan men aanneemt dat het de oerparochies waren die terugreiken tot in de Karolingische tijd."(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp ligt Z van het dorp Noord-Sleen, ZW van de dorpen 't Haantje en Klijndijk, O van de stad Emmen, WNW van het dorp Zuidbarge, NW van de dorpen Erm en Nieuw-Amsterdam, NNO van het dorp Holsloot, NO van het dorp Wachtum, ONO van het dorp Oosterhesselen, OZO van het dorp Benneveld en ZO van de dorpen Aalden en Zweeloo.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Sleen 192 huizen met 1.284 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 53/360, en de - dan nog - buurtschappen Noord-Sleen 52/350, Erm 62/400, Diphoorn 12/82, Den Hool 5/40 en De Haar 8/52. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 900 huizen met ruim 2.200 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Heemkunde
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp en deze voormalige gemeente, kun je terecht bij de in 1989 opgerichte Stichting Streekeigen Sleen, die als doelen heeft de culturele en historische belangen van dit dorp en omgeving te behartigen en de kennis daarvan te vergroten, de erkenning en de betekenis van de streektaal te bevorderen benevens het gebruik van die streektaal in de ruimste zin van het woord, en de belangstelling voor de geschiedenis van het dorp en omgeving te stimuleren en zich in te zetten voor behoud en herstel van monumenten en andere karakteristieke waarden van de streek.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

Rijksmonumenten
Sleen heeft 15 rijksmonumenten.

Dorpskerk
De Hervormde (PKN) Dorpskerk of Grote Kerk (Brink 7) is een driebeukige hallenkerk uit de 15e eeuw. De toren bij de kerk is de hoogste van Drenthe. De huidige kerk is waarschijnlijk de derde kerk op dezelfde plek. De oudste kerk moet een houten gebouw zijn geweest, dat rond 1100 is vervangen door een stenen zaalkerk. Het driezijdig gesloten koor, het oudste deel van de huidige kerk, is waarschijnlijk aan die zaalkerk aangebouwd. Het schip is gebouwd tussen 1350 en 1450. De driebeukige hallenkerk die toen ontstond is de enige uit deze tijd in Drenthe en getuigt van de positie van Sleen als hoofdplaats van het dingspil Zuidenveld. Het koor is rond 1500 opgehoogd. In 1880 is het dak gedeeltelijk ingestort. Bij de daaropvolgende restauratie onder leiding van C.H. Peters kreeg de kerk een neogotisch uiterlijk. Tussen 1962 en 1966 volgde een tweede ingrijpende restauratie, waarbij een consistorie is toegevoegd.

De kerk heeft een kerktoren die met een hoogte van 64 meter de hoogste van Drenthe is. De huidige toren heeft drie geledingen die bekroond worden met een naaldspits. De toren heeft een mechanisch uurwerk uit 1949 van B. Eijsbouts uit Asten, dat buiten gebruik is gesteld. De kerk heeft kruisribgewelven in het schip en een netgewelf in het koor. De gewelven zijn aangebracht bij de ophoging van het koor. De gewelfschilderingen van Jan van Aken en zijn broer, die rond 1500 zijn aangebracht, zijn verborgen onder een pleisterlaag. Bij de laatste restauratie zijn de schilderingen wegens geldgebrek onberoerd gelaten. De kerk heeft een zandstenen doopvont uit de 13e eeuw. De preekstoel uit 1668 is in renaissancestijl. Uit dezelfde tijd stamt de avondmaaltafel. Het orgel dateert uit begin 19e eeuw. De kerk valt tegenwoordig onder de Protestantse Gemeente Sleen.

Molen
Korenmolen De Hoop in Sleen (Drostenstraat 16) is in 1914 opgebouwd voor molenaar H. Berends, door molenmaker L. Reinds uit Beilen. Voorheen was het molen De Gunst van Nefkens te Amersfoort. Het is de opvolger van een achtkante bovenkruier zonder stelling uit 1850, die toen aan de rand van de heide stond en in 1914 is afgebrand. Van 1953-1956 is de molen gerestaureerd. In 1976 begon molenmaker J.D. Medendorp uit Zuidlaren aan een weer noodzakelijke ingrijpende restauratie, die door subsidie-problemen lange tijd in beslag nam. De molen is in bedrijf geweest tot in de jaren zeventig, en daarna gebruikt als opslagplaats. De laatste eigenaar, Gerrit Hidding, heeft de molen zo goed mogelijk onderhouden. In 2010 heeft de gemeente Coevorden de molen overgenomen en de verantwoordelijkheid voor het onderhoud op zich genomen, waarmee de toekomst van de molen is gewaarborgd. In 2013 is de buitenzijde van de molen door de vrijwilligers geschilderd. - Site van Sleener Molenstichting De Hoop.

Voormalig gemeentehuis
In jaren dertig van de 20e eeuw was het oude gemeentehuis van Sleen te klein geworden om alle gemeentelijke functionarissen te kunnen huisvesten. De gemeente kampte in diezelfde tijd ook met een hoge werkloosheid onder de bevolking. Met hulp van een bijdrage van het rijk uit het zogeheten "Werkfonds 1934" konden de plannen voor een nieuw gemeentehuis in 1938 worden gerealiseerd. De architect heeft het gebouw (adres: Brink 1) vormgegeven in een neo-Hollandse renaissance stijl met trapgevels, muren van kloostermoppen, kruisvensters en smeedijzeren sierankers. Hij greep daarmee terug op vroegere bouwstijlen op een manier die verwant is aan de binnen de Delftse school toegepaste werkwijze. Het gebruik van het wapen van de gemeente - een schild met drie ramskoppen met twee wildemannen als schildhouders - in de zuidgevel was een ontwerp van burgemeester Gerlof Bontekoe. Op het midden van het zadeldak staat een spits torentje met een vergulde bol en daarop een gietijzeren windwijzer.

In de zuidoostelijke gevel bevinden zich op de verdieping drie glas-in-loodramen met afbeeldingen van het wapen van Drenthe, het wapen van Sleen en de Nederlandse leeuw. De uitbouw aan de achterzijde van het gebouw is voorzien van een lessenaarsdak. In 1947 is in de voorgevel van het gemeentehuis het sculptuur "De ziener" van de Groninger beeldhouwer Willem Valk geplaatst ter herinnering aan het vertrek van de Drentse afgescheidenen onder leiding van dominee A.C. van Raalte naar Michigan in de Verenigde Staten. Afgebeeld is het hoofd van Evert Zagers, een van de deelnemers aan de zogenaamde Van Raaltetrek naar Michigan. In de jaren 1979/1980 vond een uitbreiding van het gemeentehuis plaats door de bouw van een vijftal paviljoens, die zowel met het bestaande gemeentehuis als onderling verbonden zijn. Het uitbreidingsplan is ontworpen door architectenbureau Wierenga-Dijkstra uit Coevorden. Na de gemeentelijke herindeling van 1998 verloor het gebouw zijn functie. In 2005 kreeg het gebouw en nieuwe bestemming; het pand is herbestemd tot Multifunctioneel Centrum De Brink, waarvoor zie verder het hoofdstuk Links > MFC.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

Festival der Zoete Verleidingen
Hou je van zoet, kom dan naar het Festival der Zoete Verleidingen in Sleen (gedurende 4 dagen in mei). Je vindt er hemelse taarten gemaakt door gepassioneerde taartenbakkers, maar ook ambachtelijke jams, de beste koffie en thee en andere aan zoet gerelateerde zaken. In de idyllische tuin staan overal sfeervolle terrasjes om te genieten van het lekkers. Laat je inspireren en verleiden bij stands met een divers creatief aanbod en leuke spullen zoals serviezen, bakbenodigdheden, brocante, kookboeken en meer. Trek gerust de hele dag uit, want er zijn bakwedstrijden, bekende patissiers geven bakdemonstraties en er staan originele workshops op het programma. En ben je niet zo’n zoetekauw kom dan vooral voor de verrassende theateroptredens, fijne muziek, het heerlijke landelijke sfeertje en voor het shop-plezier bij ruim 80 stands. Ook voor kinderen is er volop vertier.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Sleen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Sleen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Sleen.

- Nieuws: - Nieuws uit het dorp op Facebook.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsbelangen Sleen-Diphoorn is opgericht na de gemeentelijke herindeling van 1998. Doel was en is nog steeds ons sterk te maken voor wat er beweegt en leeft onder de inwoners in relatie tot de gemeente. Ook valt de herdenking op 4 mei onder de verantwoordelijkheid van Dorpsbelangen. Hiervoor is een 4 mei werkgroep opgericht. Verder is Dorpsbelangen verantwoordelijk voor de AED's bij de Rabobank en de sporthal. Niet alleen financieel, maar ook voor het team dat de bediening verzorgt. Het bestuur van Dorpsbelangen vergadert 10 maal per jaar in MFC De Brink. Om iedereen een kans te geven alle mogelijke lokale zaken te komen bespreken is een deel van de vergaderingen een inloopvergadering. U bent dan van harte welkom om 19:30 uur in het MFC om met het bestuur zaken te bespreken.

We zijn aanspreekpunt voor de gemeente en fungeren namens beide kernen als spreekbuis richting de gemeente. Zo zijn we actief betrokken bij de ontwikkelingen rond de nieuwbouw bij de manege, worden we betrokken in de voorfase van bestemmingswijzigingen en hebben we overleg met de gemeente over onderwerpen als de woonwagens, vrachtwagens en de ontwikkelingen rond het MFC. Daarnaast zijn we begonnen met de organisatie van de aanleg van een breedband netwerk in Sleen-Diphoorn. Vind je het leuk om actief mee te denken over een visie voor de toekomst van onze dorpen en een actieve rol te spelen bij de concrete uitwerking van die visie neem dan eens contact met ons op om meer te horen over het bestuur en de activiteiten van Dorpsbelangen."

- MFC: - In 2005 is in het rijksmonumentale voormalige gemeentehuis multifunctioneel centrum MFC De Brink (Brink 1) gerealiseerd. "In MFC De Brink zijn kleine en grote ruimtes te huur, tot maximaal 150 personen. Workshop? Bijeenkomst? Vergadering? Opslag? Volop mogelijkheden! Wij bieden veel verschillende ruimtes, ook voor een (meerdaags) evenement. Op de eerste verdieping in het monumentale gedeelte van De Brink is de voormalige raadzaal. Deze ruimte met prachtig glas-in-loodwerk is een populaire trouwzaal geworden. Het MFC is door de week praktisch elke avond open. Overdag alleen geopend als er activiteiten zijn. MFC De Brink is de thuisbasis van een reeks lokale verenigingen en instellingen. Vaste huurders: twee Bridgeclubs, Dartclub, Duofietsen, EHBO, Fotoclub VAFS, Gemeente Coevorden trouwzaal, Gemengde zangvereniging, Icare, Kaartclub, Kapsalon Josiene, Muziekvereniging Crescendo, Re-Move bedrijfstraining, Rode Kruis Zuid-Oost Drenthe, Stichtingen Activiteiten, Sport Initiatief, Sneak Out, Dorpsbelangen, Stichting Streekeigen Sleen, Uitvaartverzorging Louissen en Vrouwen van Nu."

- Muziek: - "Muziekvereniging Crescendo uit Sleen bestaat uit het harmonieorkest, de malletband, het jeugdorkest en instroomorkest ‘de Opmaatjes’. De harmonie staat onder de bezielende leiding van Wilfred Grootenhuis, de malletband wordt enthousiast aangevoerd door Jan ter Haar. De Opmaatjes is vooral bedoeld voor diegenen die net zijn begonnen, de groep is net als het jeugdorkest een samenwerking met muziekvereniging Excelsior uit Oosterhesselen. Zin om (weer) muziek te maken? Sluit je aan of kom eens kijken!"

- "Gemengde Zangvereniging (GZV) Sleen is opgericht in 1917. Plezier in het zingen en proberen de zangkunst op een hoger niveau te krijgen waren en zijn de doelstellingen van deze vereniging. Samen zingen schept een band, en medekoorleden worden al snel vrienden. Vandaag de dag bestaat de vereniging nog altijd, bloeit zij als nooit tevoren en heeft in 2017 het predikaat Koninklijk gekregen. Met drie koren (gemengd koor Pur Sang, mannenkoor de Sleener Torenzangers en Kinder- en Jeugdkoor Kids Sound) is het een van de grootste zangverenigingen van Drenthe.

Pur Sang bestaat uit sopranen, alten, tenoren en bassen. Het koor bestaat uit zo’n 70 leden en repeteert elke donderdagavond in MFC De Brink, het voormalige gemeentehuis, onder de bezielende leiding van dirigent Ronald Kreuk. De meeste leden hebben geen muzikale opleiding genoten, maar genieten wel van de koorrepetities, en al repeterend leer je steeds beter zingen, en begrijp je ook steeds meer van de muziek. Pur Sang heeft een breed repertoire, dat, heel democratisch, door de muziekcommissie, in overleg met de dirigent, wordt vastgesteld. Er wordt zowel klassieke als hedendaagse muziek gezongen. Zingende mensen zijn plezierige mensen. Er wordt tijdens de repetities niet alleen hard gewerkt, maar ook veel gelachen. Kom eens een donderdagavond sfeer proeven en meezingen tijdens een koorrepetitie. En... lid worden van Pur Sang is dé manier om te integreren in de Slener dorpsgemeenschap. Je bent van harte welkom!"

- "Vocation, dat 'geroepen om te zingen' betekent, is een zanggroep in Sleen die bestaat uit zo'n 30 enthousiaste zangers en zangeressen. Wij zingen een breed scala aan Engels- en Nederlandstalige songs over de grote en kleine wonderen van alledag. Wij zijn niet gerelateerd aan een bepaalde geloofsstroming, maar het geloof vormt vaak wel het fundament van onze songs. Wij verlenen regelmatig medewerking aan kerkdiensten, korenfestivals, kerst- en nieuwjaarsconcerten, en treden desgewenst op in verpleeghuizen en ziekenhuizen. Ons repertoire is zeer gevarieerd zodat de nummers vaak aansluiten bij een themadienst, jeugddienst, paas- of kerstviering. Wij zingen zonder microfoons, alhoewel een eventuele solo wel versterkt kan worden. De muzikale begeleiding is op eigen keyboard/piano in handen van Karin Heeling."

- Sport: - "HV Exito is een relatief kleine handbalvereninging uit Sleen, waar plezier voorop staat! Exito heeft ongeveer 90 leden en speelt met 10 teams in de competitie. Heren 1 speelt in de tweede klasse. Daarnaast hebben we 2 dames senioren recreanten teams. Deze teams spelen hun wedstrijden op trainingsavonden. Al onze teams worden getraind en gecoacht door een trainer. Jeugd vanaf 12 jaar (C en ouder) en senioren trainen 2 keer per week. Wij vinden het belangrijk dat mensen in de vereniging elkaar helpen en elkaar enthousiasmeren om deze leuke sport te beoefenen.

Sinds 2020 ligt er achter de sporthal in Sleen een prachtig sport- en spelterrein waar voor beachhandbal een prachtig veld ligt. Met de volleybalvereniging delen we dit terrein. Beachhandbal is enorm in opkomst en een super fijne sport in de zomermaanden. Het beachhandbalveld maakt het voor ons mogelijk om lang door te trainen en daarmee buiten de schoolvakanties om, jaar rond handbal aan te bieden. We zijn hier enorm trots op en hopen veel nieuwe leden te enthousiasmeren om een paar keer buiten mee te komen trainen! Beachhandbal zit boordevol leuke trucs en is super snel!

HV Exito is op verschillende momenten in het jaar in de omgeving zichtbaar. De meeste jeugdleden zullen ons kennen via het jaarlijkse school-handbaltoernooi dat wij organiseren. Verder zijn we altijd vertegenwoordigd bij markten en doe-dagen. Maar het meest zichtbaar zijn we in de sporthal in Sleen tijdens de trainingen op maandag en vrijdag en wedstrijden op zondag. Kom daarom vooral eens langs om te kijken hoe leuk handbal is! Iedereen is welkom om 3x gratis mee te trainen dus als je eens wilt proeven van een handbaltraining, neem dan een korte broek, shirtje en zaalschoenen mee en kom langs of mail naar exito@handbal.nl."

- Senioren: - "Voor alle senioren in het dorp is in 2015 de vereniging Senioren Belang Sleen e.o.* opgericht. Door middel van het organiseren van diverse activiteiten en het geven van voorlichtingen, willen we bewerkstelligen dat ouderen, naar vermogen, in volwaardigheid en zelfstandigheid kunnen blijven deelnemen aan het maatschappelijk verkeer. Maandelijks komt de vereniging bij elkaar om samen iets gezelligs te doen, of te genieten van een lezing of een voorstelling. In de zomermaanden is het mogelijk om deel te nemen aan een fietstocht. Mocht het nodig zijn helpen wij onze leden als er problemen zijn, dit doen we zelf of we zoeken iemand of een organisatie die het betreffende lid kan helpen. Dit alles met als uitgangspunt een respectvolle bejegening van iedereen, ongeacht sociale identiteit of levensbeschouwing. We zijn volstrekt onafhankelijk. We zijn aangesloten bij de NVOG en FASv. Deze organisaties verdedigen onze belangen in Den Haag. Zij komen op voor de belangen van 3 miljoen gepensioneerden."
* Daarmee bedoelen ze met name de kernen Diphoorn, Erm, Achterste Erm, Noord-Sleen en 't Haantje e.o.

- Woonzorg: - "De Schoel is een modern woonzorgcentrum in het centrum van Sleen, een van de meest authentieke brinkdorpen van Drenthe. Het is een rustige en schitterende omgeving. U kunt er heerlijk wandelen en fietsen. Het woonzorgcentrum is gebouwd in 2008 en bestaat uit twee bouwlagen. De appartementen zijn ruim van opzet en met een extra logeerkamer onderscheidt het woonzorgcentrum zich van andere zorglocaties. Wonen in De Schoel nodigt uit tot zelfstandigheid evenals tot gezamenlijkheid. Aan u de keus! Hecht u veel waarde aan uw zelfstandigheid dan kunt u zich prima terugtrekken in uw appartement en de voorzieningen in het centrum van het dorp. Voelt u zich prettiger bij of bent u aangewezen op de hulp en het gezelschap van anderen, dan biedt De Schoel u deze mogelijkheid. In De Schoel wonen zowel ouderen die verzorging nodig hebben als ouderen die (nog) geen zorg behoeven."

- Veiligheid: - Brandweer Sleen.

- Bedrijfsleven / ondernemen: - "Netwerkcafé Sleen is er voor de ondernemers in dit dorp en de buurdorpen Erm, Diphoorn en Noord-Sleen. Heb je een bedrijf in dit gebied? Woon je hier en heb je elders een bedrijf? Dan ben je van harte welkom bij het Netwerkcafé. Wat doen we? We bestaan sinds 2015 en organiseren verschillende activiteiten. Twee keer per jaar een borrel (zomer en nieuwjaar) en bijeenkomsten als bedrijfsbezoeken, een thema-avond of een presentatie. Bij elke bijeenkomst is er ruimte om informeel bij te praten. Deelnemen? Het Netwerkcafé is geen vereniging, je bepaalt per keer of je er bij wilt zijn. Deelname kost € 10,00 per keer. Wil je op de mailinglijst en een uitnodiging ontvangen als we iets organiseren? Mail naar info@netwerkcafesleen.nl. Ontmoet mede-ondernemers in het Netwerkcafé. Maak kennis, deel je kennis, leer van een ander en ontdek wat er ondernemend gebeurt in je directe omgeving! Facebookgroep. Op Facebook is een besloten groep om kennis te delen en vragen te stellen. Lid worden? Ga naar de Facebookpagina en doe een verzoek om Lid te worden."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de algemene begraafplaats van Sleen, met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen