Spoelwijk, collage van buurtschapsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten). Helaas heeft de buurtschap geen plaatsnaambordjes, zodat je slechts aan de straatnamen Spoelwijkerlaan en Spoelwijkschedijk kunt zien dat je er bent aanbeland.
- Spoelwijk is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek Groene Hart, gemeente Alphen aan den Rijn. Vanouds gemeente (of ambachtsheerlijkheid) Middelburg, die ook wel 'Middelburg en Spoelwijk' werd genoemd. In 1812 over naar gemeente Boskoop, per 1-4-1817 over naar de opnieuw opgerichte gemeente Middelburg, per 1-9-1855 over naar gemeente Reeuwijk, per 1-2-1964 middels grenscorrectie over naar gemeente Boskoop, in 2014 over naar gemeente Alphen aan den Rijn.
- De buurtschap Spoelwijk valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Boskoop.
- De buurtschap Spoelwijk heeft geen plaatsnaamborden, je kunt dus slechts aan de straatnaambordjes Spoelwijkerlaan herkennen dat je er bent aanbeland.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1360/1361/1615 Spoelwyck, 1851 boerderij: Spoelwijk.
Naamsverklaring
Misschien spoel 'spoelwater' en wijk 'inham, zijkanaal'.(1)
De buurtschap Spoelwijk ligt O van de kern Boskoop, NW van de Reeuwijkse buurtschap Tempel, rond de Spoelwijkerlaan. De gelijknamige polder grenst in het noorden aan de polder Steekt, in het noordoosten aan de Binnenpolder, in het oosten aan De Wijk, in het zuiden aan Nieuwkoop (vroeger Noucoop geheten en vanouds ook onder Middelburg en later Reeuwijk gevallen hebbend) en in het westen aan Rijneveld.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Spoelwijk slechts 1 huis met 8 inwoners. Tegenwoordig omvat de bebouwing aan de Spoelwijkerlaan en Spoelwijkschedijk ca. 25 huizen met ca. 60 inwoners. Maar volgens (2) heeft de buurtschap ca. 260 inwoners en daarmee ruim 100 huizen, dus kennelijk worden omliggende wegen ook nog tot de buurtschap gerekend. Vermoedelijk betreft dat de wegen Insteek (ca. 60 huizen), Voshol (ca. 15 huizen) en Wijkdijk (ca. 15 huizen).
Terug naar bovenDe Polder Spoelwijk was het noordelijkste deel van het noord-zuid langgerekte, smalle ontginningsambacht Middelburg, dat verder uit de blokken Middelburg, Foreest en Nieuwkoop bestond. Vanaf 1352 had het ambacht Middelburg een gezamelijke uitwatering met de "Verenigde polder aan de oostzijde van de Gouwe". Die samenwerking werd verbroken toen er geleidelijk aparte bemalingen werden gesticht. Zo stichtte men in de 85 ha grote Polder Spoelwijk in 1494 een molen die uitsloeg op de Alphens, vanwaar het water zuidwaarts bij Gouda in de Hollandse IJssel stroomde. Op de kaart van Dou staat de molen aangegeven. Toen de IJssel begon dicht te slibben, werd vanaf 1665 het weggemalen water noordwaarts op de Oude Rijn gespuid. Na herhaaldelijk verzoek om het water van de polder te mogen lozen op de buurpolder Rijneveld, ging de laatste daarmee op 5 oktober 1711 akkoord. Feitelijk werd al eerder op Rijneveld geloosd, want de Spoelwijkers staken herhaaldelijk de Ruige Kade door om hun water kwijt te raken. Hiermee was de waterproblematiek van de kleine, ingesloten Polder Spoelwijk beëindigd en kon de eigen molen in 1711 worden opgeruimd. (bron: Molendatabase)
Terug naar boven- In 2015 is de 'waterberging Spoelwijk' gerealiseerd. Dit houdt o.a. in dat er een waterplas is gerealiseerd met een diepte van 1.20 meter. Deze berging creëert in het peilvak extra ruimte voor open water, waardoor de wateroverlast in dit gebied vermindert. Overige gerealiseerde maatregelen in de directe omgeving zijn o.a. het verbeteren van de waterafvoer door het aanleggen van extra duikerverbindingen onder het Rijneveld en de Halve Raak. In het Koetsveld is een watergang verbreed en zijn 2 duikers vergroot. Voor het verbeteren van de afvoer in deze gebieden blijft het overigens van belang dat eigenaren de watergangen op een minimale diepte van 50 cm onderhouden.
Waterbergingsgebied Spoelwijk omvat in totaal 2,5 hectare oppervlaktewater. Dat komt doordat kwekerij Bloemendaal de watercompensatie die het bedrijf moest aanleggen, aansluitend aan het waterbergingsgebied van het hoogheemraadschap heeft gerealiseerd. De oplevering van het waterbergingsgebied is een van de vele maatregelen die het Hoogheemraadschap van Rijnland realiseert binnen de Gouwepolder in Boskoop, een gebied dat gekenmerkt wordt door de boomteeltsector. Aanleg van extra duikers onder wegen, het vergroten van de afvoercapaciteit van watergangen en het optimaal aansturen van het hoofdgemaal zijn maatregelen die wateroverlast in de toekomst verder moet reduceren.
Stichting De Vlinder neemt met vrijwilligers het beheer van de 2 met bomen beplante eilandjes onder haar hoede. Op deze manier krijgt naast de wateropvang ook het groene gedeelte aandacht in het waterbergingsgebied. Dankzij deze bomen blijft de windwerking op het wateroppervlak beperkt, maar is het ook minder aantrekkelijk voor grote groepen watervogels.
Reactie toevoegen