Stad aan 't Haringvliet

Plaats
Dorp
Goeree-Overflakkee
Goeree-Overflakkee
Zuid-Holland

stad_aan_t_haringvliet_plaatsnaambord_kopie.jpg

Stad aan 't Haringvliet is een dorp in de provincie Zuid-Holland, op het schiereiland en in de gemeente Goeree-Overflakkee. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1965. In 1966 over naar gemeente Middelharnis, in 2013 over naar gemeente Goeree-Overflakkee.

Stad aan 't Haringvliet is een dorp in de provincie Zuid-Holland, op het schiereiland en in de gemeente Goeree-Overflakkee. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1965. In 1966 over naar gemeente Middelharnis, in 2013 over naar gemeente Goeree-Overflakkee.

ZH gemeente Stad aan t Haringvliet in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Stad aan 't Haringvliet in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Stad aan 't Haringvliet in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Stad aan 't Haringvliet

Terug naar boven

Status

- Stad aan 't Haringvliet is een dorp in de provincie Zuid-Holland, op het schiereiland en in de gemeente Goeree-Overflakkee. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1965. In 1966 over naar gemeente Middelharnis, in 2013 over naar gemeente Goeree-Overflakkee.

- Wapen van de voormalige gemeente Stad aan 't Haringvliet.

Terug naar boven

Naam

Inwoners
Een inwoner van dit dorp is een Stadtenaar.

Oudere vermeldingen
1395 "uitgors, ... geheeten die Stat", 1573 Stadt, ca. 1660 De Stadt, 1769 Stad aan 't Haringvliet, 1773 de Stad, 1810 Stad (op de ‘Algemene kaart van Holland’ met postroutes van 1810, een Franse uitgave gedurende de Franse bezetting), 1847 Stad-aan-het-Haringvliet.

Naamsverklaring
Het dorp is genoemd naar de ligging in het poldergebied Oude Stad (1527), bij stade 'oever, aanlegplaats', later samengevallen met stad 'plaats'. Het Haringvliet (1277 Herink, ca. 1310 Harinc-vliet) is ontstaan bij de stormvloed van 1216, toen de monding van de Maas zich verlegde van het Brielse Gat naar het nieuw gevormde Haringvliet door een gat in de duinen bij Voorne.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Stad aan 't Haringvliet ligt - zoals de plaatsnaam reeds suggereert - aan het Haringvliet en ligt verder W van het eiland Tiengemeten, ZZW van de dorpen Simonshaven en Goudswaard, ZW van het dorp Piershil, WZW van het dorp Zuid-Beijerland, NW van de dorpen Den Bommel en Achthuizen, NNO van het dorp Oude-Tonge, NO van het dorp Nieuwe Tonge, OZO van de dorpen Middelharnis en Sommelsdijk en Z van het dorp Zuidland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Stad aan 't Haringvliet, die alleen het gelijknamige dorp omvat, 133 huizen met 958 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 530 huizen met ca. 1.330 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- "Het StadsArchief is de historische website van het dorp Stad aan 't Haringvliet. Op deze website tref je allerhande materiaal aan dat te maken heeft met de geschiedenis van Stad. Doel is om de geschiedenis van het dorp voor een breed publiek toegankelijk te maken en mensen ook zelf onderdeel te laten worden van die geschiedenis. Naast een globaal overzicht van de historie vind je ook gedigitaliseerd archiefmateriaal, thematische artikelen die geschreven zijn door lokale historici en verhalen van mensen. Het zijn tenslotte de mensen die de geschiedenis maken. Ook is er in de beeldbank van deze site allerlei beeldmateriaal te vinden uit de rijke historie van het dorp."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Stad aan ´t Haringvliet heeft 12 rijksmonumenten.

- De Hervormde (PKN) kerk (Nieuwstraat 27) valt onder de Hervormde Gemeente Stad aan 't Haringvliet. Laatgotische dorpskerk met driezijdig gesloten koor, waarschijnlijk uit tweede kwart 16e eeuw. Hersteld na een brand in 1898, waarbij de oorspronkelijke dakruiter achterwege bleef en aan de westkant een toren verrees. Nogmaals gerestaureerd in 1925-1926 en in 1980. Tot de inventaris behoren: twee koperen kronen, 18e eeuw, enkele grafzerken uit de 17e en 18e eeuw en aan de kansel een koperen doopbekkenhouder, 17e eeuw. Orgelkas van J. Proper uit 1901.

- Molen De Korenaar (Molendijk 79) is een korenmolen, in 1746 gebouwd als vervanging van een eerdere standerdmolen. Tegenwoordig bevindt zich in de molen 1 koppel maalstenen, waarmee meestal zaterdags graan wordt gemalen. De molen was tot 1958 in bedrijf en raakte in verval. De toenmalige gemeente Stad aan 't Haringvliet kocht De Korenaer in 1965 en heeft de molen in 1969/1971 laten restaureren. Sinds 1988 is De Korenaar eigendom van Molenstichting Goeree-Overflakkee. De molen is te bezoeken als hij draait (dat is doorgaans op de zaterdag het geval).

- Gevelstenen in Stad aan 't Haringvliet.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Toneelvereniging STAD brengt jaarlijks in februari een nieuw stuk op de planken. Voor zover ons bekend is de vereniging nog niet met een website of -pagina op het internet aanwezig.

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van Stad aan ´t Haringvliet door Kees Wittenbols uit Breda. Zie onderaan de pagina ook deel 2 en 3.

- Met dit filmpje maak je een virtuele wandeling door Stad aan 't Haringvliet (met gesproken toelichting op wat je al kijkend tegenkomt).

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Stad aan 't Haringvliet (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Stad aan 't Haringvliet.

- Dorpshuis: - "Stichting Ons Trefpunt beheert dorpshuis Het Trefpunt, organiseert tevens activiteiten voor de inwoners van Stad aan 't Haringvliet en stimuleert anderen actief gebruik te maken van Ons Trefpunt. Stichting Ons Trefpunt zet zich in voor de gehele Stadse bevolking, van jong tot oud. Wij organiseren activiteiten voor alle leeftijdscategorieën en bieden Stadtenaren de mogelijkheid om zelf iets te op te zetten. Als je activiteiten wilt organiseren voor jeugd, jongeren, volwassenen en/of ouderen dan ben je van harte welkom. Voor het vieren van verjaardagen, feestjes en bruiloften van persoonlijke aard of activiteiten met commerciële doeleinden, vragen wij huur. Wij bieden de mogelijkheid om catering of eigen inkoop zelf te regelen, maar je kunt dit ook door 't Trefpunt laten verzorgen. Laten we ons met z’n allen inzetten om van Het Trefpunt een gezellige ontmoetingsplek te maken voor jong en ouder. Heb je suggesties of ideeën, deel ze met ons."

- Duurzaamheid en innovatie: - "Vattenfall heeft in Nederland haar grootste hybride energiepark van Europa gerealiseerd, bestaande uit zonnepanelen, windturbines en batterijen. Dit energiepark staat aan het Haringvliet, NW van Stad aan 't Haringvliet, deels op grondgebied van dat dorp (N van de Zeedijk), deels op grondgebied van buurdorp Middelharnis (N van de Johannispolderdijk). Windenergie en zonne-energie vullen elkaar goed aan. Dit past geheel bij de ambitie om binnen één generatie fossielvrij leven mogelijk te maken. Margit Deimel, directeur Zon en batterijen: “Als het stevig waait, schijnt er vaak minder zon. En als de zon goed schijnt, waait het meestal minder hard. Een prima combinatie dus. We willen slim omgaan met energie en daarom hebben we ook batterijen geplaatst. De batterijen zijn in eerste instantie bedoeld om het netwerk in balans te kunnen houden. Daarnaast kunnen ze in de toekomst ook dienen als opslag. Als het hard waait of als de zon veel schijnt, slaan we energie op. Wanneer er te weinig wind of zon is, leveren we groene stroom uit onze batterijen. Opwekking, opslag en netaansluiting maken gebruik van dezelfde infrastructuur en kunnen we dankzij synergie-effecten zuiniger exploiteren. Energiepark Haringvliet Zuid is het eerste energiepark van Vattenfall waar we windenergie, zonne-energie en batterijen combineren.”

Energiepark Haringvliet Zuid bestaat uit onder meer 6 windturbines. Het verwachte opgestelde vermogen van het windpark ligt rond de 22 MW. Hiermee kan Vattenfall ongeveer 27.000 huishoudens van groene stroom voorzien. De hoogte van de windmolens is maximaal 150 meter. Het zonnepark bestaat uit 124.000 zonnepanelen met in totaal 38 MW vermogen, wat genoeg groene stroom is voor zo’n 12.000 huishoudens. De batterijen staan in 12 zeecontainers bij het zonnepark. De batterijen zijn van BMW en hebben een vermogen van 12 MWh." (bron: Vattenfall)

"Energiepark Haringvliet Zuid bij Stad aan 't Haringvliet is op 22 maart 2022 officieel geopend. Het energiepark combineert wind, zon en batterij-opslag. Daardoor wordt de productie van energie goedkoper, wordt de beschikbare netcapaciteit beter gebruikt en is er minder impact op de omgeving. Een nieuwe ontwikkeling die zeker navolging krijgt. Landschapsarchitecten zorgden voor een voorbeeldige ruimtelijke inpassing. Berend Potjer, gedeputeerde Energie van Zuid-Holland: ‘Hier zien we de energietransitie aan het werk. En we weten allemaal hoe belangrijk dat is met het oog op de klimaatcrisis en onze afhankelijkheid van onder meer Russisch gas. Het slim combineren van bestaande technieken is óók innovatie. Op Goeree-Overflakkee is een energielandschap ontstaan met ruimtelijke kwaliteit, mede dankzij een goede samenwerking tussen de initiatiefnemer, de gemeente en mensen van de provincie. De omgeving profiteert, via een gebiedsfonds, maar dat doet ook de recreant dankzij een nieuwe fietsroute.’

Combineren is sneller en goedkoper. De voordelen zijn legio. Zo kost het ontwikkelen van een windpark al snel 10 jaar aan voorbereiding. Er wordt belangrijke tijdswinst geboekt door vanaf het begin ook zon en batterijen mee te nemen in de plannen. Bovendien is het bouwen van een energiepark met de 3 technologieën goedkoper dan er 3 aparte projecten van te maken: ze delen tenslotte hetzelfde onderstation, dezelfde kabels, onderhoudswegen en netaansluiting en de grond hoeft maar eenmaal open. Samenleving profiteert mee. De combinatie is niet alleen gunstig voor Vattenfall, maar ook voor de samenleving. Omdat de netaansluiting efficiënter wordt gebruikt, hoeft er minder capaciteit op het net te worden gereserveerd en verzwaring van het net blijft beperkt tot 1 plek. Een bijkomend voordeel is dat het schaarse technische personeel ook slechts eenmaal ingezet wordt voor een netaansluiting, waardoor de energietransitie kan worden versneld.

Voordeel voor de omgeving. Door de zonnepanelen en de windmolens bij elkaar te plaatsen, wordt de beschikbare ruimte efficiënt gebruikt. Zo’n compact ontwerp zorgt ervoor dat er meer ruimte overblijft voor andere functies in de omgeving, zoals landbouw en recreatie. Bovendien is de landschappelijke impact minder. De omgeving werd nauw betrokken bij de totstandkoming van het park. Via gebiedsateliers met omwonenden, belangenorganisaties, de gemeente, de provincie en de netbeheerder, werd input opgehaald voor het uiteindelijke parkontwerp. Ook werd rekening gehouden met de wensen van mensen die in het gebied fietsen en wandelen: zij mochten ideeën aandragen voor de aanleg van een fietspad en een uitkijkheuvel. Ook komen de zonnepanelen niet hoger dan 1,5 meter, zodat passanten er overheen kunnen kijken. Vattenfall plaatste er bovendien bijenkorven. Om omwonenden financieel mee te laten profiteren van de inkomsten, is samen met andere initiatiefnemers van windprojecten het Windfonds Goeree-Overflakkee opgericht. Eigenaren van windparken die na 2016 gebouwd zijn of worden, dragen jaarlijks af aan het Windfonds. Bewoners en organisaties kunnen beroep doen op het Windfonds voor ondersteuning van lokale projecten. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt met de direct omwonenden van het windpark. Deze huishoudens ontvangen een jaarlijkse vergoeding vanuit het windpark.

Blauwdruk voor toekomst. Het enthousiasme voor dit project is vanuit de verschillende betrokkenen tot nu toe erg groot. Lokale overheden zijn zeer tevreden door het compacte ontwerp dat toch maximale duurzame energie opbrengt. De netbeheerder omarmt dit project door het efficiënte gebruik van het gezamenlijke elektriciteitsnet en de vlotte inpassing. Omwonenden voelen zich betrokken en zijn tevreden met de landschappelijke inpassing. Kortom, de voordelen van een energiepark als deze zijn zo groot dat Vattenfall in het vervolg al vanaf het eerste begin zal onderzoeken of er mogelijkheden zijn om meerdere technologieën naast elkaar in te zetten. Het zal daarin erg helpen als lokale overheden dat in hun Regionale Energie Strategieën (RES) ook meer omarmen." (bron: Provincie Zuid-Holland, maart 2022) Zie ook deze video over Energiepark Haringvliet Zuid bij Stad aan 't Haringvliet.

- "Het in 2019 gerealiseerde Innovathuis in Stad aan 't Haringvliet is het voorbeeld van een innovatieve en duurzame nieuwbouwwoning met de nieuwste technologieën die bereikbaar zijn voor iedereen. Een huis ontwikkeld en gebouwd samen met alle partners uit de bouwketen om bewoners en de bouwsector te inspireren. Het Innovathuis is een bijzondere plek waar diverse partijen samen innoveren, verduurzamen en leren. Dit wordt de standaard in een nieuwbouw woning. Bijzondere kenmerken: huisbesturing; zonne-energie opslag; energiemanagement; slim sanitair; innovatieve keuken; verlichte trappen; prefab fundering; prefab casco; gemodificeerde kozijnen; slimme ventilatie; slektronische vloerverwarming.

Wij geloven dat innovatie en verandering alleen mogelijk is door het te doen en door het samen te doen. En precies dat maakt deze woning zo uniek. Door een bijzondere samenwerking tussen alle partners is deze woning tot stand gekomen. Een plek waar we laten zien wat de mogelijkheden zijn op het gebied van technologische innovatie en verduurzaming. Dit is bijzonder, omdat we in deze woning kunnen ervaren hoe alles bij elkaar past maar ook hoe systemen samenwerken. En daar kunnen we met elkaar ook van leren, en weer verder innoveren. De woning bevat bouwtechnische vernieuwing, zoals de prefab fundering en circulaire prefab wanden. Maar ook het nieuwste op het gebied van domotica en comfort. En natuurlijk is de woning all-electric, dus gasloos, en voorzien van zo veel mogelijk zonnepanelen en een eigen accupakket. En juist door dit allemaal te combineren in deze ene woning kunnen we zien en ervaren wat de effecten van deze technieken zijn in de praktijk.

De woning wordt daarmee ook een plek waar alle partners naar toe kunnen met klanten of relaties om hun onderdeel te laten zien in de praktijk. Maar ook om te testen, leren en verbeteren met deze praktijkervaring. Het wordt tevens een locatie waar het onderwijs praktijklessen kan geven en waar projectopdrachten worden uitgevoerd. Tot slot hebben we bewust gekozen om dit te realiseren in een eengezinswoning; alle toepassingen zijn bereikbaar en bruikbaar in gangbare woningen. Innovatie en verduurzaming is niet iets wat we in de toekomst gaan doen, we doen het nu! Samen met alle partners zijn we er van overtuigd dat het Innovathuis de ‘nieuwe standaard’ wordt in nieuwbouw. Het Innovathuis staat in de wijk Havenstadt. En dat is geen toeval. In Stad aan 't Haringvliet gebeurt veel op het gebied van vernieuwing en verduurzaming. Een unieke en bijzondere plek waar ondernemers, overheid en bewoners samenwerken aan bijzondere projecten. Zo is hier de toepassing van groene waterstof als alternatief voor aardgas in bestaande woningen al ver gevorderd. Een uitstekende locatie voor het Innovathuis." (bron: Innovathuis.nl)

"Het Innovathuis in Stad aan 't Haringvliet is de eerste Nederlandse waterstofwoning. Met een brandstofcel, elektrolyser en een speciale boiler kan het Innovathuis de seizoenscycli van groene energie overbruggen. En de hele installatie past in een flinke Amerikaanse koelkast. De primeur is hierheen gehaald door Wonen Op Flakkee. Jean Paul Scheurleer en Marijke de Wit van de projectontwikkelaar weten natuurlijk ook dat er al experimenten lopen met waterstof in de woningbouw, zoals in Rozenburg en op Ameland. Daar gaat het alleen om verwarming in collectieve systemen en wordt de waterstof uiteindelijk verbrand in een soort opgevoerde CV ketel. Dat vindt het ontwikkel-duo een beetje zonde van die hoogwaardige energiedrager die waterstof is. Daarom laten zij hem werken met een brandstofcel en een katalytische boiler. En niet in een groot complex maar in een doodgewone rijtjeswoning. Scheurleer: “Goed geïsoleerd , met vloervewarming, wtw installatie en met dertig zonnepanelen op het dak, maar dat is nauwelijks bijzonder te noemen. Zo worden woningen vandaag de dag gebouwd. Dit project moet aantonen, dat als het hier kan, het overal kan.”

Scheurleer en De Wit zijn er rotsvast van overtuigd dat waterstof de oplossing is om seizoenscycli van duurzame energie te overbruggen. Warmtepompen, zeker luchtwarmtepompen zien ze als een tussenoplossing. En elektrische batterijen kunnen misschien op termijn twee weken zonder zon overbruggen, maar nooit een hele winter. En een toekomst off-grid is volgens het duo waar we onvermijdelijk op afstevenen. En dat kan goed met woningen die de overtollige zonne-energie van de zomermaanden omzetten in waterstof. Ondanks de omzettingsverliezen die daarbij optreden. Een kwestie van voldoende zonnepanelen monteren. Dat gaan ze demonstreren in het Innovathuis in Stad aan 't Haringvliet. Plannen voor een vervolg zijn er ook al; nog in 2019 jaar hopen Scheurleer en De Wit bekend te kunnen maken dat ze een wijk met minimaal 250 waterstofwoningen gaan ontwikkelen. De nieuwe wijk moet in elk geval over vijf jaar (gerekend vanaf eind 2019) klaar zijn. “En dat is razendsnel voor ontwikkelaarsbegrippen. Zeker wanneer je bedenkt dat er een waterstofinfrastructuur moet worden aangelegd. Dan loop je echt nog wel tegen wat hobbels aan. Ondanks de ervaringen die we tegen die tijd hebben opgedaan met het Innovathuis.” (bron en voor veel uitgebreidere informatie over dit project en de werking van de waterstofwoning zie Cobouw, 30-8-2019)

- "Maar liefst 9 verschillende partijen hebben op 16 juli 2020 een handtekening gezet om hun samenwerking te bekrachtigen en te werken aan de realisering van Stad Aardgasvrij – Hydrogen City. De partijen gaan de komende periode verder samen onderzoeken of Stad aan 't Haringvliet de overstap kan maken van aardgas naar groene waterstof. Belangrijke voorwaarde is wel dat waterstof voor de inwoners niet duurder zal zijn dan aardgas. De intentieovereenkomst is ondertekend door 9 partijen, te weten Coöperatie Deltawind, Eneco, Gasunie, Greenpoint Group, HYGRO, Oost West Wonen, provincie Zuid-Holland, netbeheerder Stedin en de gemeente Goeree-Overflakkee. Tijdens een feestelijk moment is de ondertekende intentieovereenkomst aangeboden aan de inwoners.

Betrokken inwoners. Stad Aardgasvrij is een initiatief van inwoners van Stad aan 't Haringvliet. Een groep van vijftien zeer betrokken inwoners is in de afgelopen tijd aan de slag gegaan met de vragen die leven over groene waterstof. Wat betekent bijvoorbeeld de overstap voor de aanschaf van een andere ketel? Hoe zit het met de overstap naar een andere energieleverancier, kosten, veiligheid en de noodzaak tot het verduurzamen van woningen? Door middel van nieuwsbrieven, informatiemarkten, huisbezoeken, workshops en de website Stadaardgasvrij.nl is er inmiddels antwoord gegeven op die vragen. Uiteraard blijven deze vrijwilligers werken aan de informatievoorziening. Er staan de nodige vervolgacties gepland rondom het verduurzamen van woningen.

Samenwerking. Met de ondertekening van de intentieverklaring wordt een grote vervolgstap gezet in de groei naar een stevige projectorganisatie van het project Stad Aardgasvrij. Elke partij heeft zijn eigen rol in de komende onderzoeksperiode. Zo onderzoekt Stedin bijvoorbeeld of het bestaande gasnet ingezet kan worden voor het transport van waterstof en hoe alles veilig – zonder compromissen – gerealiseerd kan worden. Deltawind kijkt naar de mogelijkheid van het inzetten van een waterstofwindturbine; een bestaande windmolen die waterstof produceert. Gasunie onderzoekt hoe de waterstof van de productielocatie kan worden getransporteerd naar het gasnetwerk van Stedin, met tegelijk aandacht voor tijdelijke opslag van de waterstof. Woningcorporatie Oost West Wonen richt zich ook op het verduurzamen van hun woningen in Stad aan 't Haringvliet. Op deze wijze vullen partijen elkaar goed aan in de samenwerking.

Urgente opgave. Lokale groene waterstofproductie is op Goeree-Overflakkee haalbaar omdat op het eiland meer elektriciteit wordt geproduceerd dan verbruikt. Daarnaast wordt door een samenwerkingsverband bestaande uit Deltawind, Eneco en HYGRO gekeken naar de inzet van een waterstofwindturbine die zeer effectief waterstof produceert. Voor de leveringszekerheid wordt vanuit een tweede locatie door de Greenpoint Group waterstof geproduceerd op het energiepark. Gasunie, Stedin en de producenten werken samen aan het concretiseren van een basisontwerp dat is opgesteld bij het indienen van de aanvraag (voor een financiële bijdrage) voor het Programma Aardgasvrije wijken. De provincie ondersteunt via het H2GO-programma dit project in samenhang met andere waterstofprojecten op Goeree-Overflakkee. Berend Potjer, gedeputeerde energie, zegt hierover: “De energietransitie is een grote, urgente opgave, dus moeten wij er vol mee aan de slag. Uitproberen, kijken wat werkt en wat niet en daarvan leren. Goed dus dat de gemeente dit nu gaat doen. Uiteraard samen met inwoners.”

Draagvlak. Voor de gemeente Goeree-Overflakkee is draagvlak onder de inwoners cruciaal. “Alles valt of staat met de betrokkenheid van inwoners”, zo benadrukt wethouder duurzaamheid Tea Both-Verhoeven. “Het is mooi om dit initiatief in een behoorlijk snel tempo zich te zien ontwikkelen. We zien dat veel inwoners van Stad aan 't Haringvliet zich erachter scharen, meewerken en meedenken. Er is nog veel werk te verrichten, maar tegelijkertijd worden er ook mooie – én grote – stappen vooruitgezet.”" (bron: Gasunie, juli 2020)

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Stad aan 't Haringvliet.

Reacties

(2)

Op ‘Algemene kaart van Holland’ met post routes van 1810, een Franse uitgave gedurende de Franse bezetting, staat het als ‘Stad’ vermeld.
M.v.g.
Rob de Kok
Australia

Dank voor uw aanvulling! Ik heb het verwerkt.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen