Steendam

Plaats
Dorp
Midden-Groningen
Duurswold
Groningen

Steendam

Terug naar boven

Status

Steendam is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Duurswold, gemeente Midden-Groningen. T/m 2017 gemeente Slochteren.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Staindam.

Oudere vermeldingen
1867 (Kuijperkaart) Steendam.

Naamsverklaring
Omdat het hier oorspronkelijk een vrij drassig gebied was, is hier met stenen een dam opgeworpen.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Steendam grenst in het ZW aan Hellum, in het W nog net aan buitengebied van Schildwolde, het Schildmeer (dat voor ongeveer de helft ook binnen het dorpsgebied ligt) en Overschild, in het N aan Appingedam, in het NO aan Meedhuizen en Tjuchem, in het O ook aan Tjuchem en in het O en ZO aan Siddeburen, en ligt O van Woltersum en Ten Boer, ZO van Winneweer, Garrelsweer, Wirdum en Loppersum, ZW van Delfzijl en Farmsum, W van Woldendorp, NW van Wagenborgen en NNO van Schildwolde en Slochteren.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Het dorp Steendam omvat ca. 75 huizen met ca. 185 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Hellum, Siddeburen, Steendam en/of Tjuchem, kun je terecht bij Historische Vereniging Bie 't Schildt, die in 2001 is opgericht en inmidderls meer dan 500 leden heeft. De vereniging richt zich op iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van dit gebied. Er worden lezingen gehouden en excursies georganiseerd voor de leden. Daarnaast wordt twee maal per jaar een tijdschrift uitgegeven met artikelen over de historie van dit gebied.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De gemeente Midden-Groningen heeft in april 2018 1,1 miljoen subsidie ontvangen van Kansrijk Groningen, het programma van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) voor projecten die de leefbaarheid bevorderen in het aardbevingsgebied. Een groot deel daarvan komt ten goede aan de inwoners en het toerisme in het dorp Steendam. Zo gaat er 150.000 euro naar het Kultuureiland Damsterplas, tussen het strand en het Afwateringskanaal. Dat gebeurt door de aanleg van beleefroutes voor meerdere doelgroepen en van een speelarena en bezoekerscentrum. Voor het multifunctioneel dorpshuis komt €160.000 beschikbaar en voor het dorpshart en plein €390.000. Het geld word gestoken in de verbouw van de informele dorpsstek tot een toekomstbestendig dorpshuis. Daardoor is multifunctioneel gebruik mogelijk in een bovendien versterkt en energiezuinig gebouw. Het inrichten van het ‘Dorpsplein’ in het dorp (tegenover het dorpshuis) met parkeerplaatsen en terrassen vergt ook een flinke investering.

- Tim Willems-Kruize van Stichting Libau, Team Ruimtelijke Kwaliteit is in november 2017 aangesteld als gebiedsregisseur voor het dorp Steendam. Een gebiedsregisseur is een ter zake kundige adviseur die de bewoners en andere relevante partijen creatief begeleidt bij het mooi en leefbaar houden van een gebied, vanuit een integrale, gebiedsgerichte benadering. In opdracht van de Dorpsvereniging ondersteunt hij samen met Janneke Verdijk het dorp bij het maken van de Dorpsvisie. Uit de startbijeenkomst in voorjaar 2017 kwam onder andere het ontbreken van een dorpshart als knelpunt naar voren. Werkgroepen uit het dorp hebben, ondersteund door professionals van Royal Haskoning, gemeente en Stichting Libau, schetsplannen ontwikkeld voor het maken van een dorpshuis in combinatie met het herinrichten van het aangrenzende deel van de Damsterweg tot dorpshart.

De werkgroepen hebben bovengenoemde schetsplannen zelf gepresenteerd aan zo’n 50 inwoners van Steendam en Tim Willems-Kruize heeft aan de hand van enkele inspirerende voorbeelden tips gegeven voor het vervolgtraject waarin deze schetsen nader uitgewerkt en op elkaar afgestemd gaan worden. De aanwezigen waren enthousiast over de schetsplannen en de tips. Een 6-tal dorpsgenoten heeft zich aangemeld om deel te nemen aan een ontwerpgroep voor het vervolg.

- "In 2009 heeft de gemeente Slochteren de “Structuurvisie Steendam-Schildmeer 2009-2019” vastgesteld. De structuurvisie is door de economische crisis gedeeltelijk achterhaald. Met de actualisering van het bestemmingsplan voor de deur is een herijking van deze visie op onderdelen noodzakelijk. Dat de visie gedeeltelijk is achterhaald, wil niet zeggen dat de visie niet meer bruikbaar is. In de structuurvisie is een uitvoerige analyse van de knelpunten opgenomen. In deze analyse spelen de bereikbaarheid vanuit de regio en de gebrekkige ruimtelijke samenhang in enerzijds het dorp en anderzijds tussen het dorp en de toeristisch recreatieve voorzieningen langs de zuidoever een centrale rol. Op basis van deze analyse zijn een aantal voorstellen gedaan die gedeeltelijk ook al zijn gerealiseerd. Voorbeelden hiervan zijn de extra aansluiting op de N33, de restauratie van de Haanssluis en het rondje Schildmeer. Andere planonderdelen, zoals de herinrichting van de Damsterweg tot ‘dorpsstraat’, het ontwikkelen van een dorpsplein ten noordoosten van de brug over het Afwateringskanaal van Duurswold en de aanleg van een boulevard met recreatiewoningen tussen het dorp en de toeristisch recreatieve voorzieningen langs de zuidoever van het Schildmeer zijn tot op heden te ambitieus gebleken." (bron en voor nadere informatie zie een Libau-rapport over het dorp uit 2013)

- Bestemmingsplan Steendam.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Wat eens klein begon als een expressie van kunst, hobby en levensstijl van een groep samenwerkende kunstenaars is uitgegroeid tot een van de meest opvallende 'voel-je goed' festivals; een kunstzinnig familiefestival voor iedereen en alle leeftijden. Met veel kunst, muziek, theater, lekkernijen, kinderactiviteiten en een grote creatieve markt in het prachtige strandpark aan het Schildmeer is er op Festival Art Carnivale in Steendam (weekend in juli, in 2020 voor de 12e keer) voor iedereen wat te beleven. Ieder jaar anders en altijd weer vernieuwend.

Art Carnivale biedt uitersten op muzikaal gebied, van traditionele folk tot trashcore en van enthousiast jeugdtheater tot een knetterende vuur- en watershow. Naast de muziek- en theatervoorstellingen kun je terecht bij de kunst- en streekproductenmarkt, en proeven van de veelzijdige catering met o.a. vegetarische hapjes. Op vier podia, en met een flink aantal acts verspreid over het terrein kun je genieten van muzikale en theatrale pareltjes. Voor een indruk van het festival zie de videoreportage van 3 live bands op Art Carnivale 2017.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "In het Steendamsterbos is, met prachtig beschilderde kabouterpalen, een geweldig leuke wandelroute uitgezet! Het in 2016 gerealiseerde Kabouterpad is geschikt voor de allerkleinsten, maar ook leuk voor de basisschooljeugd. Door de kabouters te volgen, vind je vanzelf de juiste weg door het bos. De hoofdroute is 2,3 km maar mocht je deze te lang vinden, is er ook de mogelijkheid een traject te lopen dat 1 km korter is. De start van het pad vind je schuin tegenover restaurant Kaap Steendam aan de overkant van het Afwateringskanaal. Bij het restaurant is ook de Kabouterkrant te halen, met vragen, opdrachten en informatie over de natuur en de kabouters. Parkeren kan op de parkeerplaats van het restaurant. Het pad en het parkeren zijn gratis. Laarzen kunnen handig zijn... Het Kabouterpad is een initiatief van leden van de Dorpsvereniging in samenwerking met Staatsbosbeheer en wordt financieel gesteund door het Loket Leefbaarheid en lokale ondernemers."

Kinderen uit het dorp hebben aan de kabouters meegeschilderd. Het Kabouterpad is een groot succes. Het pad blijkt in een behoefte te voorzien van kinderen, kleinkinderen en hun (groot)ouders in de regio. Ook de Kabouterkrant vindt gretig afname. De krant staat vol met info over de natuur, vragen en opdrachten en weetjes over kabouters. Vooral de letterzoekopdracht is populair; kinderen noteren tijdens het wandelen de letters die achterop een aantal in de krant afgebeelde kabouters staan, en vinden zo een bepaald woord. Het Kabouterpad wordt periodiek door vrijwilligers uit het dorp geïnspecteerd en onderhouden.

- Sinds medio 2021 wordt bij de zandafgraving in Steendam Kultuureiland Damsterplas gecreëerd. Een innovatief, dynamisch en groeiend project waarbij kunstenaars uit diverse disciplines kunst en natuur laten samensmelten tot een artistiek, attractief en duurzaam belevenispark voor jong en ouder. Het doel van het project is het ontwikkelen van een groen en langjarig kunst- en cultuurproject en een even zo langdurige reeks culturele experimenten in het landschapspark Damsterplas nabij het Schildmeer. Dit wordt een multifunctionele parkomgeving als creatief en innovatief podium waar kunst, cultuur, innovatie, natuur en duurzaamheid in een langdurig proces vrij baan krijgen. Zo ontstaat een cultuurtoeristische trekpleister met bovenregionale aantrekkingskracht.

Kultuureiland Damsterplas is een project van Stichting Kultuureiland in nauwe samenwerking met kunstenaarscollectief stichting De Draad en stichting Beleveniscollectief. Het Beleveniscollectief bestaat uit een groep kunstenaars die het woon- en leefklimaat wil verbeteren d.m.v. bespeelbare en beleefbare sculpturen en objecten, speelterreinen, belevenislandschappen, ontmoetingsplaatsen en recreatieve voorzieningen. Het Kultuureiland in Steendam wordt de komende jaren in diverse fasen vormgegeven. In 2021 krijgt het landschap vorm met vaste planten- en kruidenheuvels, er worden duizend wilde bloemen gezaaid, er worden zit- en kijkplekken aan het water gemaakt, een toegangsweg met een parkeerplaats, amfitheaters voor optredens, een theetuin, plekken om kunstwerken te plaatsen en er komt een zaagpodium waar door houtbewerkers o.a. prachtige kunstwerken worden gemaakt. In de komende jaren komen er van houtbouw ook paviljoens op het Kultuureiland o.a. voor de horeca.

- "Waterschap Hunze en Aa's verbetert in 2021 de kade langs het Afwateringskanaal Steendam - Tjuchem en ontsluitingswegen worden verplaatst. mdat de kade langs dit kanaal niet voldoet voor de toekomst, passen we het aan. Al langere tijd doen we onderzoek en voeren we gesprekken met aanwonenden en andere naast betrokkenen. Hieruit is een plan gekomen waarbij de kade voor de komende 30 jaar weer veilig is. Het fietspad blijft op de kade, maar de ontsluitingswegen worden verplaatst. We werken hierin samen met de gemeente. Zij zijn verantwoordelijk voor de infrastructuur. De aanwonenden en grondeigenaren zijn hier nauw bij betrokken. Er zijn mogelijkheden ter hoogte van de ijsbaan van Tjuchem voor de aanleg van een natuurvriendelijke oever. Hiervoor is een paar jaar geleden al een plan gemaakt met vertegenwoordigers van de IJsclub, de vereniging School en Dorpsbelangen en andere betrokkenen zoals Werkgroep ’t Kooilaand. Er is echter nog geen geld voor de uitvoering. Mogelijk wordt dit op een later moment opgepakt. Voor nadere informatie zie de Planschets kadeverbetering, de Voorbeeldprofielen kadeverbetering en de nieuwsbrief m.b.t. de start van het project in augustus 2021." (bron: Waterschap Hunze en Aa's)

- De aanleg van een ecologische vooroever op het Schildmeer nabij Steendam is in 2011 voltooid. De vooroever beschermt achterliggende oeverlanden tegen golven en stroming die voorheen afkalving en beschadigingen veroorzaakten. De vooroever is gerealiseerd in een zeer hoogwaardig natuurgebied en zorgt ervoor dat het veenmosrietland vanuit de oever op een natuurlijke manier aangroeit. De constructie is opgebouwd uit 188 stalen palen waarop schanskorven zijn gemonteerd. Onder de schanskorven zijn wiepenschermen aangebracht die de stroming tussen de oever en de constructie moet minimaliseren.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Steendam, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Mooie dronefilm van een besneeuwd Steendam en het Schildmeer d.d. 17 januari 2016.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Steendam.

- Belangenorganisatie: - Dorpsvereniging Steendam is een vereniging voor alle inwoners van het dorp, met als doelen belangbehartiging, ontspanning en gezelligheid, educatie en welzijn.

- Sport: - In 2011 is Golfclub Duurswold opgericht. De club heeft ca. 300 leden. Haar terrein is een 44 ha grote golfbaan aan de Roegeweg in Steendam. Het complex was voorheen al deels in handen van de gemeente Slochteren, die in 2017 eigenaar van het hele complex is geworden.

- Duurzaamheid: - Coöperatie Steendam zet zich - na een geslaagde start met de aanleg van glasvezel, waarvoor zie dat kopje hieronder - in voor op termijn een energieneutraal dorp. Dat willen ze bereiken door inwoners te stimuleren en te helpen om energie te besparen in de eigen woning. Daarnaast onderzoeken ze hoe ze de resterende energiebehoefte op een duurzame manier kunnen invullen. Ze willen graag een start maken met collectieve zonneweide(s), kleine windmolens en warmtebronnen. Het dorp is door de Provincie Groningen - uit bijna 30 lokale initiatieven in de provincie - geselecteerd als een van de 6 pilots om op korte termijn te komen tot een energieneutraal dorp.

Het initiatief 'Steendam Gas(t)vrij' krijgt actief steun van de Provincie. De provincie gaat de Steendammer dorpscoöperatie verder helpen bij de financiering, publiciteit en regelgeving rondom de ruimtelijke inpassing. De projecten krijgen vanuit de provincie Groningen een contactpersoon toegewezen, die hen verder gaat begeleiden. "Wie weet kunnen we ons dorp over een paar jaar uitroepen tot het eerste energieneutrale dorp van Groningen", aldus coöperatie-voorzitter Klaas Smit.

- In mei 2021 is het eigen zonnepark met 700 panelen in gebruik genomen. Het project 'Steendam Gas(t)vrij' had aanvankelijk de wind in de zeilen. Het werd door de provincie verkozen tot pilotproject en ook de toenmalige gemeente Slochteren was positief. 'Maar toen kwam de herindeling en kregen we met de gemeente Midden-Groningen te maken. Zowel bij de gemeente als de provincie was er weinig kennis over duurzaamheid. We zijn zo'n anderhalf jaar bezig geweest om duidelijk te maken wat onze plannen waren', aldus voorzitter Klaas Smit van de coöperatie. Een tegenslag was ook dat netbeheerder Enexis niet genoeg ruimte had op het net om het zonnepark aan te sluiten. In overleg met Enexis heeft de coöperatie uiteindelijk een aanvraag gedaan voor vijf huisaansluitingen. Op die manier kon het zonnepark toch worden aangesloten. Het plan om het dorp gasloos en helemaal energieneutraal te maken, is met dit zonnepark nog niet gerealiseerd. Het bestuur van de coöperatie ambieert dat nog wel, maar zet die plannen even op de lange baan. 'Het is hartstikke mooi dat dit park er nu ligt, maar het heeft ook veel energie gekost. Het is eerst even mooi zo', zegt Smit. Voor nadere informatie zie het Bestemmingsplan Duurzaamheidspark.

- Glasvezel: - In Steendam hebben de inwoners de handen ineengeslagen om van achtergesteld gebied een dorp, klaar voor de toekomst te maken. Ze gaan in korte tijd van het ene uiterste naar het andere uiterste. "Van achtergesteld naar voorgesteld", zoals ze het zelf gekscherend noemen. Deze korte video-impressie toont het enthousiasme van de inwoners over het samen aanleggen van een glasvezelnetwerk (2016) om de potentie van het dorp te versterken. Het dorp zuchtte jaren onder een trage internetverbinding. De Dorpsvereniging zag geen snelle oplossing tot stand komen via Breedband Noord-Groningen, waarin de 9 aardbevingsgemeenten samenwerken aan snel internet voor de ’witte vlekken’. De inwoners hebben daarom een coöperatie opgericht en groeven zich - met hulp van een in glasvezel gespecialiseerde lokale ondernemer - binnen een jaar letterlijk eigenhandig naar snel internet. Na dit geslaagde initiatief gaan de inwoners verder met volgende plannen, o.a. om het dorp energieneutraal te maken. Zie daarvoor verder bij het kopje Duurzaamheid.

Reactie toevoegen