Steenwijksmoer

Plaats
Dorp
Coevorden
Drenthe

steenwijksmoer_dwarspop.jpg

In 2016 is in Steenwijksmoer voor de eerste keer muziekfesival Dwarspop georganiseerd, als initiatief van een handvol dorpelingen. Dat was een doorslaand succes (de tent was uitverkocht), dus het dorp heeft er weer een jaarlijkse traditie bij.

In 2016 is in Steenwijksmoer voor de eerste keer muziekfesival Dwarspop georganiseerd, als initiatief van een handvol dorpelingen. Dat was een doorslaand succes (de tent was uitverkocht), dus het dorp heeft er weer een jaarlijkse traditie bij.

Steenwijksmoer

Terug naar boven

Status

- Steenwijksmoer is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Coevorden.

- Het dorp Steenwijksmoer heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Coevorden.

Terug naar boven

Naam

In het Drents
Stienwieksmoer.

Oudere vermeldingen
1845 Steenwijks-Moer, 1848 Steenwijkermoer, Steenwijksmoer, op de kaart van 1851-1855 verdeeld in Boven- en Beneden.

Naamsverklaring
"Het dorp is genoemd naar de familie De Vos van Steenwijk, die in de 16e eeuw betrokken was bij de ontginning, en moer 'veengebied'."(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Steenwijksmoer ligt NW van de stad Coevorden, NNO van de stad Gramsbergen, NO van het dorp De Krim, OZO van het dorp Dalerpeel, Z van de A37, ZO van het dorp Zwinderen en ZW van het dorp Dalen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Steenwijksmoer 29 huizen met 252 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 400 huizen met ca. 1.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

"Steenwijksmoer is ontstaan aan het eind van de 18e eeuw. De naam geeft aan dat het bestond uit "moer" (een oude naam voor veen) van de Heren van Steenwijk van het landgoed "de Groote Scheere" op de grens van Coevorden en Gramsbergen. De bevolking is grotendeels katholiek en behoorde tot 1932 bij de parochie Coevorden. Generaties lang bezochten ze trouw de RK kerk in de stad, enkelen per koets, de meesten te voet over slechte of niet bestaande wegen.
Dezelfde gang moesten ook wekelijks de schoolkinderen maken, die de openbare school bezochten, maar ook hun catechismuslessen moesten ze halen in Coevorden en niet te vergeten de nieuw geborenen, die volgens toen katholiek voorschrift direct na de geboorte gedoopt moesten worden.

De nog altijd tot de verbeelding sprekende pastoor Slosser is in 1930 door de bisschop aangesteld tot bouwpastoor voor Steenwijksmoer. Hij was een krachtige persoonlijkheid, harde werker en aartsbedelaar. Na meer dan 80 bedelpreken in verschillende kerken en tienduizenden bedelbrieven, had hij ondanks de toen heersende crisis de financiële touwtjes gauw aan elkaar en verrees in korte tijd (1932) een eigen kerk met daarbij een grote pastorie en hoofdenwoning (totale bouwkosten f 79.820,-). Ook kreeg de nieuwe parochie een eigen kerkhof en een jaar later konden ook de kinderen, die verspreid waren over verschillende scholen, naar hun eigen katholieke school. Hiermee had de nieuwe pastoor alle schaapjes - destijds ongeveer 725 stuks - onder zijn hoede.

Slosser had grote verwachtingen voor de toekomst van de parochie. Als hem gewezen werd op de grootte van de kerk en pastorie dan was zijn antwoord: "Wacht maar, dit wordt een parochie met drie kapelaans." Die verwachtingen baseerde hij op de ontginningen van Dalerpeel en Nieuw-Zwinderen en op de eerste olie- en gasvondsten in de omgeving. Zijn verwachtingen werden echter niet bewaarheid. Tot ongeveer 1960 groeide de parochie tot zo'n 1.400 leden met een maximaal aantal schoolleerlingen tot 245. Door de geringe woningtoewijzing in de naoorlogse jaren, waardoor veel jongeren vertrokken, en de gezinsverdunning, liep het aantal parochianen gestaag terug tot nu 775 parochianen en moet Steenwijksmoer de pastoor nu delen met moederparochie Coevorden.

Gedurende de 37 jaar dat pastoor Slosser zijn parochie heeft gerund, heeft hij vele verfraaiingen laten aanbrengen; heiligenbeelden, muurschilderingen, Drents wapen op de buitengevel, beeldengroep voor de kerk, Calvariegroep en Lourdesgroep op het kerkhof, verwarming, luidklokken, een geluidsinstallatie, orgel en torenuurwerk. Het dorp Steenwijksmoer, dat zich na 1932 sterk ontwikkelde door de komst van een 10-tal winkels (die inmiddels weer grotendeels zijn verdwenen) heeft een uitgebreid verenigingsleven met goede sportvoorzieningen en een dorpshuis, waardoor het er goed wonen is." (bron: parochie)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2019 heeft het dorpshart van Steenwijksmoer een flinke metamorfose ondergaan. Zowel het dorpshuis, de aangrenzende speeltuin als de verpauperde tennisbanen zijn in samenhang met elkaar aangepakt. Uitbaters van het dorpshuis - dat eigendom van het dorp is - Wim en Thea Mars zijn per 1 mei 2019 met pensioen gegaan. Isabel van Dalsem en Michel Kok van Café Oale Jan in Coevorden doen het dorpshuis er sindsdien bij. Het dorpshuis heeft een 'make over' gekregen, zodat het aantrekkelijker is geworden voor mensen om er een feestje te houden. Daarnaast is het gebouw duurzamer gemaakt, ook om de energierekening te drukken. Zo zijn er zonnepanelen op het dak gekomen.

De tennisclub is rond 2010 opgeheven. De banen zijn toen overgedragen aan de buurt- en speeltuinvereniging, maar die kon er moeilijk mee uit de voeten. Het tenniscomplex is daarom ovegedragen aan Plaatselijk Belang. Ze hebben er een beweegtuin in gerealiseerd, met robuuste fitnesstoestellen. Ook is er een moestuin voor het dorp aangelegd. En een hondenuitlaatterrein. De hekken en bosschages tussen het dorpshuis, de speeltuin en de tennisbanen zijn opgeruimd. Een landschapsarchitect is ingehuurd om de drie gebieden tot een geheel te smeden, zodat het een aantrekkelijk park is geworden. Door diverse fondsen is in totaal ca. 400.000 euro beschikbaar gesteld. Ook door de inwoners is een groot aandeel in het geheel geleverd, in de vorm van zelfwerkzaamheid, zowel bij de herinrichting en aanleg als straks bij het onderhoud van bijvoorbeeld de moestuin.

- Het fietspad tussen Dalerpeel en Steenwijksmoer heeft in mei 2018 niet alleen deels een nieuw wegdek gekregen, maar ook nieuwe verlichting over het gehele traject. Het gaat om ledlampen die in het wegdek zelf zijn geplaatst, zodat het fietspad zelf licht geeft. De verlichting werkt op zonne-energie. Het is voor het eerst dat deze techniek in de gemeente Coevorden is toegepast. Wethouder Jeroen Huizing wil deze vorm van verlichting in meer fietspaden toepassen, vooral op schoolroutes.

- In de in 2016 verschenen Dorpsvisie Steenwijksmoer staat beschreven wat er leeft en speelt in het dorp en hoe wordt aangekeken tegen de toekomst van het dorp. Tijdens de vergadering van Plaatselijk Belang waarin de Dorpsvisie werd goedgekeurd, werd het idee geopperd de verenigingen in het dorp samen te voegen tot één vereniging met een aantal commissies. Gesteld werd dat er een goede mix van activiteiten en mogelijkheden voor jong en oud moet zijn om het dorp leefbaar te houden. Er zijn diverse actieve verenigingen zoals Protos, SVS, de Vrouwenvereniging, Anjobema en BSV De Uithoek, waarbij dorpshuis De Schalm een spilfunctie vervult.

"We moeten ervoor zorgen dat ouderen zo lang mogelijk in ons dorp kunnen blijven wonen door de beschikbaarheid van voldoende seniorenwoningen. Maar er wonen ook nog steeds genoeg jonge gezinnen met kinderen. Voor starters is het echter bijna niet mogelijk om een bestaande woning te kopen. Met de verdeling van bouwkavels/nieuwbouw moet creatief worden omgegaan zodat iedereen in Steenwijksmoer een woning kan kopen of huren. Het dorp moet aantrekkelijk blijven voor jonge gezinnen, onder andere door het instandhouden van een goede en veilige speeltuin en het organiseren van activiteiten voor kinderen en activiteiten voor en door jongeren. De school kan worden uitgebouwd tot een ontmoetingsplaats voor kinderopvang en bibliotheek. Het dorpshuis is en blijft het sociale centrum van het dorp.

Geld zal altijd een beperkende factor zijn als het gaat om het realiseren van wensen of goede voornemens. Een dorpsvisie helpt om keuzes te maken en versnippering van inzet van middelen en menskracht te verminderen. Nog belangrijker is de samenwerking tussen instanties, instellingen, verenigingen, ondernemers en bewoners", aldus enkele citaten uit de Dorpsvisie.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De buurtschap Steenwijksmoer wordt een dorp en parochie door de bouw van de RK Sint Franciscuskerk in 1932. De kerk is het enige rijksmonument in het dorp. De kerk maakt deel uit van de regionale, federatieve Immanuelparochie. "De kerk is een ontwerp van architect J. van Dongen uit Apeldoorn, gebouwd door de gebroeders Broring uit Stadskanaal, en biedt plaats aan ruim 500 gelovigen. De RK kerk in Assen is duidelijk zichtbaar van dezelfde architect maar van kleiner formaat. Naast het grote portaal bevindt zich een klein portaal en opgang naar het zangkoor (gezien vanuit de kerk). Waardoor het ontsnappen van koorzangers tijdens de preek hierdoor voorkomen is, aldus een artikel over de nieuwe kerk in het architectenblad uit 1932. Achter in de kerk zijn twee devotiekapellen: rechts de kapel van de H. Franciscus, patroon van de kerk en links de kapel van Maria van Altijddurende bijstand en de doopkapel, waarin de doopvont die vroeger als voederbak heeft gediend.

De afscheiding tussen kerkruimte en priesterkoor wordt gevormd door een mooi gemetselde boog. Het priesterkoor biedt ruim plaats aan het hardstenen altaar met het tabernakel (achter mooie gordijntjes) en bekroond met engelen met kroon. Naast de grootte van de kerk en gedeeltelijk zichtbare kapconstructie, vallen de muurschilderingen en typerend voor de katholieke kerk: de vele heiligenbeelden en kruiswegstaties het meest op. Speciaal willen wij wijzen op de beide zijaltaren met de beelden van Maria en Jozef. Het Mariabeeld is bij de ingebruikneming van de kerk aangeboden door de parochianen van Steenwijksmoer, terwijl het Jozefbeeld is aangeboden door de aannemers en medewerkers om daarmee St. Jozef, de patroon van de timmerlieden, te eren. De muurschilderingen zijn van Ydema en Lelyveld. De schilderingen op de achterwand in het portaal stellen bijbelse taferelen voor.

De schilderingen aan de voorkant springen het meest in het oog. Centraal staat boven het altaar het laatste avondmaal uitgebeeld. Links aan de kant van het Maria-altaar vinden we het leven van Jezus uitgebeeld resp. de boodschap van de engelen aan Maria, Jezus' geboorte, doop in de Jordaan, Kruisigingen, verrijzenis en Pinksteren. Rechts bij het Jozef-altaar zien we uitgebeeld de zeven sacramenten, die de Katholieke Kerk kent. Van boven af: doop, vormsel, biecht, communie, priesterschap, huwelijk en oliesel (sacrament der zieken). Achter in de kerk vinden wij de opgang naar het zangkoor, waar het pijporgel te zien is, aangeschaft in 1947. Buiten de kerk: Lourdesgrot en Calvariegroep op het kerkhof; Wapen van Drenthe (moeder en kind) op de voorgevel; Beeldengroep in de voortuin; Drentse kei, gesleept uit het veld achter de kerk; Franciscusbank, op de hoek van het kerkbosje, t.g.v. 50-jarig bestaan van de kerk." (bron: parochie)

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Nieuws van Stichting Activiteiten Commissie Steenwijksmoer (SACS) op Facebook.

- In 2016 is in Steenwijksmoer voor de 1e keer muziekfesival Dwarspop (weekend in juni) georganiseerd, als initiatief van een handvol dorpelingen. Dat was een doorslaand succes (de tent was uitverkocht), dus is het een jaarlijks evenement geworden.

- Trekkerslep (weekend begin augutus).

- Het Dorpsfeest (weekend in september) is 1x in de 3 jaar. De eerstvolgende keer is in 2021.

- Protos-Weeringtoernooi.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Buurt- en Speeltuinvereniging BSV De Uithoek biedt de volgende faciliteiten: 1) Grote Speeltuin. Voor alle kinderen. Rolstoelvriendelijk. Met schommels, klimrekken, voetbalveld en volleybalveld. 2) Kleine Speeltuin. Speciaal voor de allerkleinsten. Met wipwap, glijbaan, schommels, wipeend en klimrek. 3) Clubgebouw De Koterstee, voor activiteiten zoals kaarten, knutselen, carnaval en koffie-ochtend voor ouderen. Verder organiseert de BSV door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten met name voor de jeugd in het dorp.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Steenwijksmoer (is in ontwikkeling, gaat vermoedelijk medio herfst 2021 'de lucht in')..

- Nieuws: - Actualiteiten m.b.t. Steenwijksmoer op Facebook.

- Dorpshuis: - Het in 1962 gestichte Dorpshuis De Schalm is het bruisende centrum van Steenwijksmoer, waar alle dorpsactiviteiten plaatsvinden. De gezellige bar en snackbar worden beheerd door het pachtersechtpaar Wim en Thea Mars. Je kunt hier een kopje koffie drinken, een pilsje aan de bar nemen en van een snack genieten. In de zomer is het goed toeven op het terras voor het dorpshuis. De bar is het thuishonk van diverse verenigingen. Voor v.v. Protos is de bar haar ‘kantine’. Elk weekend is het gezellig druk met vele voetballiefhebbers. Protos heeft ook haar eigen onderkomen ondergebracht in een apart gedeelte van het dorpshuis met eigen ingang.

Ook diverse andere verenigingen maken gebruik van het dorpshuis, zoals sportvereniging SVS, die wekelijks gebruik maakt van de gymzaal voor de gym, streetdance, work-out en volleybal. Jeugdsoos Anjobema zit in een apart gedeelte van het dorpshuis met een eigen ingang. De biljartvereniging zit tijdens de thuiswedstrijden in het dorpshuis, de kaartclub schudt elke donderdag hier haar kaarten, de handwerkclub zit hier elke dinsdagmorgen en Vrouwenvereniging VVS houdt hier haar maandelijkse bijeenkomsten. De BSV organiseert haar bingo’s en elke vrijdag is er Single Dansen van Dansschool Veenstra. Naast alle vaste activiteiten zijn de zalen van het dorpshuis ook te huur voor evenementen, vergaderingen, feesten etc.

- Onderwijs: - Basisschool Sint Theresia.

- Jeugd: - Jeugdsoos Anjobema.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Protos. - NKvvProtos is een in 2003 opgerichte samenwerkende jeugdafdeling, gevormd uit de verenigingen v.v. Protos uit het dorp en v.v. NKVV uit buurdorp Dalerpeel.

- Sportvereniging Steenwijksmoer (SVS) is opgericht in 1966. Het is een algemene sportvereniging. De visie is dat iedereen mee kan bewegen / sporten bij de vereniging. Er worden lessen als gym, streetdance, work-out, hardlopen en volleybal gegeven.

- Kleindiersportvereniging PKV Ons Genoegen.

- Duurzaamheid: - In 2018 is 22 hectare aan zonnepanelen aan het Dwarspad (De Watering) en 8 hectare aan de Nieuwe Dijk/Krimweg door de gemeente vergund. In 2019 is daar nog 29 hectare aan Dwarspad/Dreef bij gekomen, waadoor dit, aldus de lokale media, het op dat moment grootste zonnepark van Nederland is geworden. Met name tegen dit laatste project is door de inwoners massaal geageerd, omdat ze vinden dat hun buitengebied dan een wel erg groot deel van de energieopgave van de gemeente voor haar rekening neemt en zij er wel jarenlang tegenaan moeten kijken. "De zonneparken tasten in ernstige mate de zeer gewaardeerde landschappelijke leefomgeving rondom Steenwijksmoer aan en gaan ten koste van goede landbouwgrond", aldus de inwoners. Ze zijn begin 2019 ook een petitie tegen de uitbreiding gestart. Het mocht niet baten: in juni 2019 heeft de gemeenteraad de 29 hectare uitbreiding goedgekeurd.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Steenwijksmoer.

Reactie toevoegen