Steurgat

Plaats
Buurtschap
Altena
West-Brabant Land van Heusden en Altena
Noord-Brabant

steurgat_straatnaambord.jpg

Net als bij buurtschap Kievitswaard zijn ook de plaatsnaambordjes van buurtschap Steurgat kennelijk ooit 'zoekgeraakt', waardoor de voorbijganger er niet meer op wordt geattendeerd dat hij niet alleen de straat maar ook de buurtschap Steurgat binnenkomt.

Net als bij buurtschap Kievitswaard zijn ook de plaatsnaambordjes van buurtschap Steurgat kennelijk ooit 'zoekgeraakt', waardoor de voorbijganger er niet meer op wordt geattendeerd dat hij niet alleen de straat maar ook de buurtschap Steurgat binnenkomt.

steurgat_fort.jpg

Fort bij het Steurgat is de afgelopen jaren getransformeerd tot een 'woonfort' met 11 luxe woningen. Het complex is zo te zien middels een afsluitbaar hek alleen toegankelijk voor bewoners e.a. genodigden. Zoiets wordt een 'gated community' genoemd.

Fort bij het Steurgat is de afgelopen jaren getransformeerd tot een 'woonfort' met 11 luxe woningen. Het complex is zo te zien middels een afsluitbaar hek alleen toegankelijk voor bewoners e.a. genodigden. Zoiets wordt een 'gated community' genoemd.

Steurgat

Terug naar boven

Status

- Steurgat is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en in de streek Land van Heusden en Altena, gemeente Altena. T/m 2018 gemeente Werkendam.

- De buurtschap Steurgat valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Werkendam.

- Buurtschap Steurgat heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen. Wij menen ons te herinneren dat hier ooit wel plaatsnaamborden hebben gestaan, zoals ook in de nabijgelegen - eveneens voorheen gemeente Werkendam-se - buurtschappen Kievitswaard, Kille en Peerenboom. Vermoedelijk is dit ooit gezamenlijk als één project gerealiseerd, omdat ze allemaal bordjes hebben in een zelfde, elders in het land niet gebruikte lay out. Ook uit deze beschrijving menen wij dat te kunnen opmaken. Wellicht zijn hier de bordjes ook ooit bij wegwerkzaamheden verdwenen, welk lot buurtschap Kievitswaard ook is overkomen?

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1729-1730 water: "het Steurgat, of de Draep Kille", 1874 polder: Steurgat, 1899 idem voor polder en fort.

Naamsverklaring
De buurtschap is genoemd naar de hieraan gelegen gelijknamige waterloop, een samenstelling van gat 'monding van een kreek' en de vissoort steur (Acipenser sturio), een kraakbenige zoetwatervis. Van stuur in de betekenis 'wild, onstuimig' is hier geen sprake.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Steurgat ligt rond de gelijknamige weg - en W van de gelijknamige waterloop - en rond de weg Het Fort en een aangrenzend deel van de Bandijk, direct ZW van het dorp Werkendam, en ZZW van het dorp Boven-Hardinxveld.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Buurtschap Steurgat omvat ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De Biesboschsluis is een schutsluis met puntdeuren tussen de Nieuwe Merwede bij kilometerraai 962,3 en het Steurgat. De vaarweg is CEMT-klasse I. De sluis is 61,95 m lang, de wijdte is 7 m. Naast de binnendeuren ligt een ophaalbrug.

- Fort bij het Steurgat is het meest zuidelijke fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het is in 1881-1882 gebouwd. Het fort diende ter verdediging van de gelijknamige waterloop en van de Nieuwe Merwede. Het vijfhoekige forteiland is ongeveer 1,5 hectare groot en is omringd door een brede fortgracht met brug. Binnen de aarden omwalling staan twee voormalige militaire bouwwerken; een bomvrije kazerne en een grote stalling voor geschut met ondergrondse opslag voor buskruit. De remise wordt ook wel 'kruithuis' genoemd. Door middel van een poterne waren de gebouwen met elkaar verbonden. Ze zijn deels aangeaard; de dikke aarden laag moest de bakstenen muren beschermen tegen granaatinslagen. Nadat het fort in particulier bezit kwam, zijn de kazerne en remise in 1999-2000 bewoonbaar gemaakt en verrezen er in totaal 11 villa's, appartementen en penthouses. Het complex is middels een af te sluiten hek alleen toegankelijk voor de bewoners en anderen die zij tot hun domein wensen toe te laten. Dat wordt een 'gated community' genoemd.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De buurtschap ligt aan - en is genoemd naar - de gelijknamige waterloop. Vroeger stond deze in open verbinding met de Merwede. In tijden van hoge waterafvoer kon zij daardoor een aanzienlijke hoeveelheid water aan de rivier onttrekken. Sinds de bouw van de Biesboschsluis is de open verbinding verdwenen, en vormt deze schutsluis de verbinding tussen beide waterlopen. Het Steurgat wordt in de zomermaanden intensief gebruikt door de pleziervaart en wordt incidenteel ook door de beroepsvaart gebruikt (kleine schepen). De waterweg kent slechts één brug (bij de Biesboschsluis) voor alle verkeer, en één - hiena beschreven - veerpont.

- Fiets- en voetveer Pontje Steur vaart in 2021 alweer voor het 16e seizoen* en brengt elk jaar meer fietsers en voetgangers naar de overkant van het Steurgat. Te bereiken vanuit de gelijknamige buurtschap en vanuit het dorp Werkendam. De vrijwillige pontschippers geven graag informatie over de Biesbosch en alles wat er in de nabije omgeving te zien en te doen is. Reden genoeg voor elke recreant om zijn wandel- of fietstocht ook via het pontje te laten lopen, om zo zelf deze plekjes te ontdekken en tegelijkertijd te genieten van een overtocht waarop de Biesbosch zich op z’n mooist laat zien. Vaar mee tussen 10:00 en 18:00 uur: mei: weekenden en feestdagen; juni t/m 15 september: dagelijks; 16-30 september: weekenden. Tel. 06-27574184.
* In 2020 komt het pontje niet in de vaart i.v.m. de coronamaatregelen.

Reactie toevoegen