Ter Apel

Plaats
Dorp
Westerwolde
Westerwolde
Groningen

ter_apel_plaatsnaambord_kopie.jpg

Ter Apel is een dorp in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerwolde. T/m 2017 gemeente Vlagtwedde. (© H.W. Fluks)

Ter Apel is een dorp in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerwolde. T/m 2017 gemeente Vlagtwedde. (© H.W. Fluks)

Ter Apel

Terug naar boven

Status

- Ter Apel is een dorp in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerwolde. T/m 2017 gemeente Vlagtwedde.

- Onder het dorp Ter Apel vallen ook de buurtschappen Agodorp, Barnflair, Burgemeester Beinsdorp, De Bruil, De Maten, Hanetange (deels), Laudermarke (grotendeels), Munnekemoer, Roelage, 't Schot en Ter Haar. Dit zijn in totaal 11 buurtschappen. Ook bij 't Heem staan witte plaatsnaambordjes, wat een buurtschap suggereert, maar dit is tegenwoordig opgegaan in de bebouwing in het noorden van de dorpskern, en is daarmee geografisch niet meer als buurtschap te beschouwen.

Terug naar boven

Naam

In het dialect
Ter Oapel, Troapel, Drapel.

Oudere vermeldingen
Ter-Apel, Ter-Aple, 1458 kopie geheten van oldes Apel, 1464 myn guet Apell geheiten in Westerwolde, de stede Apel, 1466 Ghemene Convente to Nyenlechte Apell ghenant, In den Cloister Apel, 1517 tho Apell, 1595 ther Aepell, 1602 Draepel, ca. 1660 Het Clooster ter Appel, 1781 't Clooster ter Apel.

Naamsverklaring
Etymologie onbekend. Men ziet hierin een samenstelling van aa 'water, rivier' en pôl 'poel'. Een andere verklaring gaat uit van het Oudfriese apal 'beschoeiingspaal', letterlijk 'waterpaal'. Apel is eerder een variant van appel 'boomvrucht' en de lange a hoeft een verklaring als 'bos met wilde appelbomen' niet in de weg te staan, vergelijk Apeldoorn en Aperloo, naast Appeltern. De plaatsaanduidende datief tho der, geworden tot ter, is de algemene vorm geworden. Met de stichting van een kapel in 1216 ontstond hier het klooster Domus Lucis. Na een onderbreking aan het begin van de 15e eeuw kwam er in 1464 een nieuw klooster van de Kruisdragers met de naam Domus novae lucis (Nyenlechte), waarnaar men ook het dorp vaak Klooster Ter Apel noemde.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Kloosterwiek.

Terug naar boven

Ligging

Ter Apel ligt in het uiterste ZO van de provincie Groningen en grenst in het W en Z aan de provincie Drenthe en in het O aan Duitsland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Ter Apel (weliswaar zonder de omliggende buurtschappen) nog slechts 23 huizen met 136 inwoners. Met ca. 3.600 huizen en ca. 9.000 inwoners was het dorp de grootste kern van de - sinds 2018 voormalige - gemeente Vlagtwedde, en is het de grootste kern van de - sinds 2018 - gemeente Westerwolde.

Terug naar boven

Geschiedenis

Ter Apel is een voormalige vesting, waar nog restanten van over zijn. Hoewel het dorp van oorsprong geen veenkolonie is, heeft het wel een veenkoloniaal karakter gekregen. Het dorp heeft in tegenstelling tot andere veenkoloniën veel bos. Na de eeuwwisseling heeft het dorp zich nog sterk uitgebreid. Het is nu de belangrijkste industrie- en handelskern van de voormalige gemeente Vlagtwedde. Het dorp heeft een nieuw winkelcentrum, volop voorzieningen en een Regionale Scholengemeenschap (het RSG), de enige locatie binnen de voormalige gemeente Vlagtwedde waar voortgezet onderwijs wordt gegeven.

Zwembad Fietje/Moekesgat
Het huidige natuur-openluchtzwembad Moekesgat in Ter Apel - waarvoor zie het kopje Landschap etc. - heeft een interessante voorgeschiedenis. De plas ligt deels op een terrein dat oorspronkelijk eigendom was van de heren Stoker en Beckmann (van Hotel De Posthoorn). Het terrein is in de jaren twintig uitgegraven ten behoeve van de ophoging van het spoorwegemplacement, dat direct Z hiervan lag. Door de afgraving was het terrein eigenlijk waardeloos geworden, maar Willem Moeke ziet wel wat in de exploitatie van de plas water als zwembad, en koopt in 1924 voor 100 gulden de hele plas met enige grond eromheen. Veel hulp, bijv. bij de verdere uitbouw van het complex met o.a. badhokjes, het geven van zwemlessen en het houden van toezicht, krijgt Moeke van zijn twee dochters. Het bad krijgt al snel de naam Moeke's Gat.

In 1935 verkoopt Moeke het gehele zwembadcomplex, met inmiddels ook een woning erbij, aan Geert Fietje, een ondernemende winkelier uit Emmer-Compascuum, die op zijn eigen energieke wijze de zaak voortzet en uitbouwt. Ook diens kinderen hebben een belangrijk aandeel in de gang van zaken. Uitbouw en verfraaiing gaan voort. Er komen roeiboten, kano's en allerlei speelobjecten. Vele oudere inwoners van Ter Apel zullen zich de waterfiets, het vlot en de 'poale' nog herinneren. Er wordt ook zwemles gegeven - aan een 'hengel' met tuigje - en ook scholen komen er met hun klassen zwemmen. In het 'gebouw' wordt snoepgoed, limonade en dergelijke verkocht en men kan er een badpak huren. Boven op het gebouw kan men zonnen. Ook voor vissers is het een populaire stek.

In 1965 is dhr. Fietje 83 jaar en wil hij onderhand weleens van zijn welverdiende rust gaan genieten. Het bad is oud en in vervallen staat geraakt, en Fietje heeft geen trek om er nog grote investeringen in te doen. De gemeente wil het bad renoveren zodat het weer aan de eisen des tijds voldoet, mede omdat Ter Apel - na aanvankelijke plannen voor aanwijzing tot industriekern - als primaire recreatiekern is aangewezen, maar kan niet met dhr. Fietje tot overeenstemming komen. Vandaar dat de gemeente besluit tot de bouw van een nieuw zwembad direct N van het bestaande bad.

Het complex is begroot op 800.000 gulden, en om te laten zien dat het de inwoners 'menens' is, moeten zij zelf ook 10 procent daarvan, dus 80.000 gulden, bijeenbrengen. Er wordt daarvoor huis-aan-huis gecollecteerd. In mei 1967 wordt het nieuwe zwemcomplex Moekesgat - zo genoemd als eerbetoon aan de grondleggers van het zwemmen alhier, de familie Moeke - feestelijk geopend. In 1972 verkrijgt de gemeente het oude, voormalige zwembad in eigendom, dat bij het nieuwe bad wordt getrokken. Dit alles is een korte samenvatting van het artikel 'Zwembad Fietje/Moekesgat' op de site Oud Ter Apel, waar je nog veel uitvoeriger informatie in tekst en beeld vindt over deze materie.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende instantie, site en literatuur:

- Sinds oktober 2018 wordt gewerkt aan de oprichting van Historische Kring Ter Apel. Het wordt een 'club binnen de club'; ze opereren namelijk onder de vleugels van Historische Vereniging Westerwolde. Je kunt ook alleen meedoen aan de activiteiten van de historische kring als je lid bent van de historische vereniging. De werkgroep in oprichting is bezig met het samenstellen van een programma. Dan moet je denken aan bijvoorbeeld een historische wandeling door het dorp met behulp van oude foto’s, en aan lezingen in bij voorkeur de Hesse bibliotheek. Verder willen ze inwoners op leeftijd gaan interviewen die een boeiend verhaal over vroeger kunnen vertellen. Er worden opnames gemaakt van het gesprek en de tekst wordt eveneens op papier gezet. Daarnaast gaan ze enkele artikelen schrijven over het dorp, die dan geplaatst worden in Terra Westerwolda; het tijdschrift van de historische vereniging. Als je nadere informatie wilt oer de historische kring in oprichting, stuur dan een mail naar Jakob Been.

- De site Oud Ter Apel bevat vele artikelen over de geschiedenis van het dorp en zijn buurtschappen, in tekst en beeld, ingedeeld op onderwerp.

- Radioloog Rienhart Wolf (1960) uit Annen, zoon van de toenmalige notaris Dirk Wolf in Ter Apel, schreef sinds 2006 om de drie weken een verhaal voor de populaire rubriek 'Vervlogen Tijden' in de kranten Kanaalstreek en de Ter Apeler Courant. Medio 2017 is die rubriek overgenomen door Jakob Been uit Ter Apel. Na het schrijven van de eerste bijdrage van 'Vervlogen Tijden' voor de krant bedacht Rienhart - die ook de hierboven gelinkte website Oudterapel.nl runt - al het plan om er ooit een boek over uit te geven. In 2017 is dat plan werkelijkheid geworden. "De vroegste fotografische geschiedenis van het dorp en de daarmee nauw verbonden plaatsen Ter Apelkanaal, Barnflair en Munnekemoer was voorheen slechts fragmentarisch gedocumenteerd", lichtte Rienhart toe bij de verschijning van het boek. "De samenhang van die plaatsen in hun vroege ontwikkeling en met name de relatie tot het graven van het kanaal was tot nu toe niet op een overzichtelijke manier in beeld gebracht. Door eigen archiefonderzoek maar ook door gesprekken met veel oudere inwoners is dit uitgemond in een uniek fotodocument. Verder heb ik gebruik gemaakt van de omvangrijke collectie foto's en knipsels die door mijn vader zijn verzameld. Vele tientallen albums."

"Het boek is een waardevol document geworden. Voor de oudere inwoners roept het veel herinneringen op, voor nieuwkomers is het boek een openbaring." De mooiste foto’s zijn meestal op oorspronkelijke grootte op de linkerpagina weergegeven met op de rechterpagina begeleidende tekst en aanvullende foto’s. Het boek 'Vervlogen Tijden: een fotografische geschiedenis van Ter Apel, Ter Apelkanaal, Barnflair en Munnekemoer' telt 256 pagina's in kleur, met 700 historische foto's en een harde omslag, en kost 24,95 euro. Een breed scala aan onderwerpen wordt belicht, zoals Ter Apeler garagebedrijven, smederijen en stelmakers, de vrijwillige brandweer, sigaren, ansichtkaarten en kappers. De 1e druk van 1.000 exemplaren was snel uitverkocht, maar gelukkig is besloten tot een 2e druk. Informatie over de verkrijgbaarheid van het boek kun je verkrijgen bij dhr. Rienhart Wolf, e-mail rfewolf@gmail.com.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Stichting Dorpsbelangen Ter Apel is in 2015 opgeheven. Volgens voormalig voorzitter Marco Visscher is er naarstig gezocht naar enthousiastelingen die de stichting nieuw leven wilden inblazen, maar was de animo er niet onder de Ter Apeler bevolking. “Misschien was Dorpsbelangen een orgaan dat een te grote groep moest vertegenwoordigen.” Visscher vindt het wel jammer dat het orgaan ermee moet stoppen. “Ik zag en zie nog veel kansen, we hadden nog heel veel kunnen doen. Denk dan bijvoorbeeld in het gezamenlijk aanschaffen van zonnepanelen.” En: "In 2010 zijn we langzamerhand begonnen met het opzetten van Dorpsbelangen. Er waren projecten in het dorp die niet van de grond kwamen en daar wilden we wat aan doen. Zo werd er al vanaf 2005 gesproken over de herinrichting van de Hoofdstraat en werd er ook weinig voortgang geboekt bij het Moekesgat. Al vrij snel hadden we een grote groep bij elkaar, een man of tien, elf. Als Dorpsbelangen hebben we vanaf dat moment een steentje kunnen bijdragen aan de realisatie van een aantal projecten. Daar zijn we trots op."

Wethouder Seine Lok, tevens inwoner van Ter Apel, vindt het eveneens jammer dat de belangenvereniging ermee moet stoppen. “Zoiets is altijd jammer. Dorpsbelangen was voor ons als gemeente toch een belangrijke gesprekspartner. Je verliest toch een direct aanspreekpunt voor het hele dorp. Nu is het wel zo dat het dorp uit meerdere buurtschappen bestaat. We zullen ons toch meer op dat spoor gaan richten. Bij de grote projecten zoals de herinrichting van de Hoofdstraat en de Runde - Ruiten Aa hebben we als gemeente gekozen voor een brede aanvliegroute, waar Dorpsbelangen ook onderdeel van uitmaakte. Maar met name het overleg om kleine aandachtspunten uit te wisselen zal gemist worden.” “Misschien is het dorp wel te groot voor één overkoepelende organisatie als Dorpsbelangen. Daar is blijkbaar geen draagvlak voor. Daartegenover staat dat de kleinere kernen vaak wel heel actieve buurtverenigingen hebben. Die verenigingen zijn heel levendig. Maar juist een overkoepelend orgaan kent blijkbaar onvoldoende draagvlak. Ik denk dat dat een belangrijke constatering is.” (bron: Groot Groningen, 21-1-2015)

- De afgelopen jaren is gewerkt aan het vergroten van de verkeersveiligheid en de doorstroming van de provincialeweg N366 (Veendam - Ter Apel), onder de noemer 'N366: Vaart met veiligheid'. In dat kader zijn o.a. viaducten aangelegd waar voorheen sprake was van gelijkvloerse kruisingen. Een van die punten was de kruising met de Westerstraat (= de weg in het W verlengde van de Hoofdstraat, langs de waterloop Weerdingermond). Er is een prijsvraag gehouden om een passende naam te bedenken voor het aldaar in 2016 aangelegde viaduct. Dat is geworden Kloostervenen, omdat die naam verwijst naar het omliggende gebied, dat begin 19e eeuw al zo werd genoemd. De weg die O hiervan naar Ter Apelkanaal loopt, heet ook Kloosterveenweg.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Ter Apel heeft 13 rijksmonumenten.

- "De eerste in deze omgeving toegestane RK kerk werd de St. Josephkerk, in 1843 gebouwd 'op de Zandberg'. Door de groei van het 19e-eeuwse veenkoloniale Ter Apel werd hier in 1860 al een bijkerk (of rectoraat) gebouwd langs het Stads-ter-Apelerkanaal. Mede door de groei van het aantal inwoners is de bijkerk in 1876 door aartsbisschop van Utrecht mgr. dr. Schaepman tot zelfstandige parochie verheven, toegewijd aan de H. Willibrordus. Bouw van de huidige kerk. Een nieuw kerkgebouw werd noodzakelijk. In de geest van die tijd is in 1880/1881 de huidige, neogotische Willibrorduskerk (Hoofdstraat 75) gebouwd (het bevreemst ons dat dit geen rijksmonument is en ook geen gemeentelijk monument), naar ontwerp van architect Alfred Tepe. De plannen waren berekend op uitbouw, eerst slechts het koor, transept en twee traveeën. Het werd een neogotische driebeukige hallenkerk met pseudo-transept, eenvoudig doch sierlijk tegelijk. Verdere groei maakte uitbreiding noodzakelijk. Onder architect Wolter te Riele uit Deventer zijn drie traveeën in westelijke richting bijgebouwd, geheel in de stijl van Alfred Tepe. Door geldgebrek kon de 50 meter hoge westtoren echter niet worden gerealiseerd. Behalve kerkportaal en eerste geleding bleef de toren onvoltooid. Twee westtorentjes markeren de plek van de beoogde hoofdtoren. Jubileumboek. In 2002 is gevierd dat het 125 jaar geleden was dat de parochie werd gesticht. Bij die gelegenheid is een herdenkingsboek uitgegeven. Hiervan is nog een beperkt aantal beschikbaar. Het boek kost € 25,- inclusief verzendkosten." (bron: voorheen parochie, thans locatie St. Willibrordus, sinds 2015 onderdeel van de nieuwe parochie Heilig Kruis)

- Klooster Ter Apel is tegenwoordig een museum voor kloostergeschiedenis, kerkgeschiedenis en religeuze kunst. Het voormalige Kruisdragersklooser, ook wel het Huis des Lichts genoemd, is in 1464 gesticht door Jacobus Wiltinck. Het is het oudste nog bestaande klooster in ons land. In 1619 kocht de stad Groningen heel Westerwolde aan. De stad liet de kloosterlingen die wilden blijven, de vrijheid om er hun levensdagen te eindigen, welk aanbod door de Prior werd aangenomen, die er dan ook in 1626 overleed. De meeste kloosterlingen begaven zich echter naar een klooster van hun orde in Westfalen (Duitsland).

"In september 2019 is de 'Landschapsvisie Klooster Ter Apel en omgeving' gereedgekomen. Het klooster is zeer geliefd en bekend in Noord-Nederland. De plek is meer dan alleen het klooster. Een betere samenhang tussen klooster en omgeving met de cultuurhistorie als basis, maakt het gebied aantrekkelijker. En door meer en beter samen te werken en krachten te bundelen, wordt het mogelijk om meerdere functies in het complex onder te brengen. Daarmee functioneert de kloosterenclave als economisch vliegwiel voor een nog groter gebied en alle bewoners en gebruikers. Het Wandelbos, de zwerm van bebouwing, de Ruiten Aa en het populaire Boschhuis zijn essentiële onderdelen van de Kloosterenclave. Je moet de kloosteromgeving als één geheel zien om de historische rijkdom van het gebied tot haar recht te laten komen.

De afgelopen jaren werkten Stichting Museum Klooster Ter Apel, de gemeente Westerwolde, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Staatsbosbeheer samen met bewoners en gebruikers aan de landschapsvisie. Alle partijen die actief zijn in het gebied zijn, onder leiding van LAOS landschapsarchitecten, betrokken bij de planvorming. Zo is een breed gedragen landschapsvisie voor het klooster en de directe omgeving gerealiseerd. De Landschapsvisie gaat uit van de kloosterenclave door de eeuwen heen. De visie onderscheidt 3 perioden in de geschiedenis van het klooster en de omgeving: de kloosterenclave als zelfvoorzienende eenheid (1465–1619), de kloosterenclave als eigendom van de stad Groningen (1619-1970) en de kloosterenclave in het landschap (1970-heden). Deze historische gelaagdheid is in de omgeving van het klooster nog altijd herkenbaar." (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, september 2019)

In 1818 is in de omstreken van het dorp, op de grens met Drenthe, een brug of houten voetpad ontdekt. Men vermoedt dat dit pad destijds is aangelegd om de stenen, benodigd voor het bouwen van het klooster, aan te voeren door het lage en weke moeras. Een andere mogelijkheid is dat de uitgestrekte houten weg behoort tot de lange bruggen, die hier door de Romeinen zijn aangelegd en waarvan door Tacitus melding wordt gemaakt.

Bij het klooster staat de Twaalf-Apostelenboom, naar men zegt de oudste boom van Nederland. Bij het klooster bevindt zich een kerk met middeleeuws beeldhouwwerk en in de vleugels gebrandschilderde ramen uit 1561, een preekstoel uit 1711 en een oud torenuurwerk. In de binnenhof bevindt zich een kruidentuin met zo'n 80 soorten kruiden. Verder een collectie neogotisch meubilair uit circa 1850, vervaardigd uit Sloveens eiken. In de kloosterzaal zijn regelmatig concerten en evenementen.

- De spoorlijn Ter Apel - Rijksgrens (= Munnekemoer) is slechts twee jaar in gebruik geweest (1924-1926) en opgebroken toen duidelijk werd dat de verlenging naar Duitsland niet zou worden gerealiseerd. Van de voormalige spoorlijn zijn nog diverse restanten zichtbaar. - Fotoreportage van Victor M. Lansink over het spoortraject Ter Apel - Ter Apelkanaal op zijn site Railtrash.

- Gevelstenen in Ter Apel.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging CV De Kloosterwiekers. - In het overwegend protestantse Groningen is Ter Apel een van de handvol Groningse plaatsen waar carnaval wordt gevierd. In 2020 al voor de 55e keer. Op de donderdag bezorgen leden van de carnavalsvereniging fruitbakjes bij zieken en 80-plussers in het dorp. Marc Jansma, Prins Marc de 1e tijdens het carnaval van 2018, vindt het carnaval hier erg bijzonder: "'Het is ooit uit katholiek oogpunt begonnen, maar wordt van oudsher ook breed gedragen door de hervormden en gereformeerden in het dorp. Mede dat maakt dit carnavalsfeest zo groot en saamhorig. Als het goed weer is, staan er 30.000 mensen te kijken. Best absurd als je bedenkt dat er in ons dorp 9.000 mensen wonen. Geweldig dat we carnaval hier kunnen uitdragen als volksfeest. Al dat enthousiasme, die belangstelling. Dat geeft je als carnavalsvereniging en als Prins een heel trots gevoel." - Carnavalsbouwgroep Scouting. - CV De Bende van Ellende is een serieuze en gezellige groep die sinds 2014 aan carnavalsoptochten in Ter Apel, Rütenbrock en Barger-Oosterveld meedoet.

- Bij de Triathlon Ter Apel (op een zondag eind juni) kun je starten in verschillende klassen, met name Jumbo Kids Triathlon, Middelbare Scholieren Triathlon, Try Triathlon voor beginners, 1/16 Triathlon en 1/8 Triathlon.

- Jaarlijks is er in een weekend eind augustus het Internationale Zepta Beach Waterpolotoernooi (in 2018 voor de 50e keer). Er nemen ca. 100 dames- en herenteams aan deel. Samen spelen zij meer dan 400 wedstrijden in 16 verschillende poules. De teams variëren in niveau (van eredivisie tot district) en komen uit verschillende landen, waaronder Nederland, Duitsland, België en Groot-Brittannië. Zowel op de vrijdag- als op de zaterdagavond is er een feest in de feesttent. Op vrijdagavond is er een DJ en op zaterdagavond een groots feest met een live TOP40 band. In juni is er ook nog jaarlijks een Jeugdtoernooi.

- Rond het middeleeuwse klooster in de bossen is jaarlijks het evenement Middeleeuws Ter Apel (weekend begin september). Kom een dagje kennismaken met hoe het er in de 15e eeuw aan toeging. Het is het grootste middeleeuwse evenement van ons land met o.a. veldslagen tussen legers, boogschiet- en zwaardvechtdemonstraties, verhalen, workshops, acrobatiek, middeleeuwse spelletjes voor de kinderen en op zaterdagavond een sprookjesachtig verlicht klooster met muziek en dans rond een groot kampvuur.

- Ga jij een uitdaging niet uit de weg? Ben jij een echte doorzetter? Hou je van rennen, klimmen en ben je niet bang om vies te worden? Doe dan mee aan Moekes Mud Run in Ter Apel (sinds 2017, op een zaterdag begin september). Ze zorgen voor een uitdagend hindernissenparcours waarbij je een uitgestippelde route loopt en daarbij diverse hindernissen ‘overwint’. Ze hebben verschillende categorieën waarvoor je je kunt opgeven, dus iedereen kan meedoen. Er is een 2,5 km Family Run voor kids van 6 t/m 12 jaar samen met een ouder, en er zijn de afstanden 5 en 10 km voor kinderen vanaf 13 jaar en volwassenen. - De 1e editie op 9-9-2017 was een groot succes.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Ter Apel ligt in een prachtige bosrijke omgeving te midden van een reeks zeer landelijke buurtschappen. De omgeving is royaal voorzien van fiets- en wandelpaden.

- De openluchtzwembaden Moekesgat in Ter Apel en De Barkhoorn in Sellingen hebben 3 bassins en prachtige ligweiden met speeltuin. De zwembaden zijn geopend van eind april tot begin september. Faciliteiten: peuterbad met kleine speeltuin; ondiep bassin (van 0.25 m aflopend naar 1.40 m); waterglijbaan bij ondiep bassin; diep 25 meter bassin (van 1.90 aflopend naar 3.80); lage en hoge duikplank; ligweide met speeltuin; verhuur ligstoelen; kiosk met versnaperingen. Ook zwemlessen zijn mogelijk. Toegang kost slechts 4 euro voor volwassenen en 3 euro t/m 17 jaar. Zie hier voor openingsdagen, -tijden e.d.

- "Wonderwereld is gelegen in een zeer bosrijk Westerwolde gebied in Ter Apel. Het park is in 1999 gemaakt door de fam. Van Dashorst in het pand van een voormalig architectenbureau. In eerste instantie bestond het park uit het Natuurontdek Centrum waar je allerlei items uit de natuur van dichtbij kunt zien en aanraken zoals bijvoorbeeld een stuk huid van een olifant of een wervel van een walvis en het insectarium. Zeker niet te vergeten zijn de fantasiefiguren die door de grot, bosrand en kasteel in het pand te vinden zijn zoals Beppie de heks, Greurt de Groninger reus, Bultheuvelrug met een heel dorp op zijn rug of Zwammer het paddenstoelmannetje, Merlijn de tovenaar, de Verhalenverteller, de Takkenman, de Elfenprins etc. Het Jungle Café waar de gasten een hapje en een drankje kunnen nuttigen met een heerlijk buitenterras. Hier worden ook de kinderfeestjes en familiedagen gegeven. Het winkeltje Merlijn met allerlei beeldjes, knuffels en ontdekdingetjes die gericht zijn op het thema van het park. Door de jaren heen zijn verschillende onderdelen steeds verder uitgebreid. Zo kwam er de subtopische kas met losvliegende vogels, daarna de Uilenburcht met een grote collectie uilen, Speelruïne op de speelweide, Speeltuin aan de voorzijde van het terrein met torens en een loopbrug. Tevens hebben de voorhal en het Jungle Café een metamorfose ondergaan."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Ter Apel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Oude foto's, ansichtkaarten e.d. van Ter Apel en Ter Apelkanaal op Facebook.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Ter Apel (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Ter Apel op Facebook.

- Voortgezet onderwijs: - Medio 2020 komt het nieuwbouwcomplex - als vervanging van oudere bebouwing - gereed van scholengemeenschap RSG Ter Apel. - Hier vind je er een video-animatie van. "Onderwijs op maat. Iedereen is uniek, met eigen kwaliteiten en mogelijkheden. Elke leerling is ons even dierbaar. Daarom willen wij al onze leerlingen een passende leerroute bieden: alle leerlingen kunnen op de RSG de richting volgen die hen het beste past en hen de meeste mogelijkheden biedt. Alle leerlingen worden uitgedaagd. Wil je een vak op een hoger niveau volgen? Of wil je graag een extra certificaat, vak, stage of meeloopdag? Het kan allemaal op de RSG Ter Apel. Wij geven graag de ruimte aan ambitie. De RSG daagt de leerlingen breed uit om de lat op verschillende niveaus net even hoger te leggen. Dat geldt voor de reguliere vakken maar ook voor bijvoorbeeld cultuur of sport. Vooruitstrevend en toekomstgericht onderwijs. Op de RSG krijg je eigentijds onderwijs. Daarbij maken wij optimaal gebruik van digitale middelen. Zo volgen wij samen de nieuwste ICT-ontwikkelingen en verwerf jij voldoende ICT-vaardigheden om zelfstandig te kunnen werken. Leerlingen voelen zich gekend en gesteund. Iedereen respecteert iedereen op de RSG. Alle medewerkers - zowel docenten als ondersteunend personeel – kennen de leerlingen en bieden steun als het even moeilijk is of als er vervelende situaties spelen, op school of daarbuiten. Samen vormen we de bevolking van de school, samen delen we het RSG-gevoel.

Samen stimuleren wij gezond gedrag. Wie gezond leeft, presteert beter en is minder vaak ziek. Wij vinden het belangrijk dat mensen zich lekker voelen en geven graag het goede voorbeeld. Zo is het aanbod in onze kantine gezond, is er gelegenheid voor voldoende beweging en is RSG Ter Apel een rookvrije school. Ook respectvol met elkaar omgaan en voldoende aandacht voor elkaars welbevinden horen bij gezond gedrag. Onze kernwaarden: de 4 B’s. Wij verzorgen goed, uitdagend, ambitieus en maatschappijgericht onderwijs. Dit vatten we samen in onze kernwaarden: de 4 B’s: Beschaving. Beschaving krijgt op de RSG vorm in normen, waarden en veiligheid. Bij ons kan en mag iedereen zichzelf zijn. Betrokkenheid. Onze leerlingen en onze medewerkers hebben oog voor elkaar. En betrokkenheid bij de ander houdt wat ons betreft niet op bij de poort van de school. Betrouwbaarheid. We zeggen wat we doen en we doen wat we zeggen. Zo zorgen we dat we van elkaar op aan kunnen. Bevlogenheid. Onze medewerkers zijn bevlogen, zowel in hun vak als in het omgaan met leerlingen. Zij zetten zich met hart en ziel in om het beste uit onze leerlingen te halen. Een gedegen voorbereiding op een mooie toekomst."

- Jeugd: - "Scouting Guy de Fontgalland is opgericht in 1946. Guido Pierrre Emanuel de Fontgalland is in 1913 geboren in Die (Frankrijk). Hij was een zoon van Graaf Pierre de Fontgalland. De reden voor de oprichters van de vereniging om Guido de Fontgalland te kiezen als patroon van de vereniging was, dat deze jongen een echte natuurliefhebber en speurder was. Door zijn ogen en oren goed de kost te geven en z’n verstand te gebruiken wist hij moeilijkheden op te lossen en bleef er weinig in zijn omgeving voor hem verborgen. Daarom leek deze Guy de Fontgalland de oprichters van de vereniging een uitstekend voorbeeld voor elke verkenner. Na diverse eerdere onderkomens bij andere instanties beschikken we sinds 1988 over ons eigen onderkomen op het Dr. Mansholtpark.

Wij zijn een Scoutinggroep met ongeveer 200 leden, waarvan zo'n 40 kaderleden. Elk weekend is het dan ook weer een drukte van jewelste bij ons in en om het gebouw. Heb je ook zin in een spannende speurtocht, je eigen eten koken op een houtvuur of een bosspel met je leeftijdsgenoten? Weg van huis, weg van school; theorie is leuk, maar de praktijk is toevallig veel leuker en bovendien win je met Scouting elke week! Als je zin hebt om Scouting zelf eens mee te maken, kom dan eens een keer kijken bij Scoutinggroep Guy de Fontgalland in Ter Apel (Havenstraat 2a)."

- Muziek: - "Voor de oorlog kende Ter Apel 3 muziekverenigingen, namelijk het Dullmer Orkest, Muziekvereniging Voorwaarts en Prins Bernhard. Het Dullmer Orkest en Voorwaarts gingen kort na de oorlog een fusie aan onder de naam Ter Apeler Harmonie. Prins Bernhard bleef zelfstandig. In 1953 werd een dag voor Koninginnedag een gelegenheidsorkest bij elkaar getrommeld. Het gezamenlijk optreden op die dag had zo'n goede weerklank bij zowel de muzikanten als de bevolking, dat nog diezelfde avond Harmonie-Orkest Ter Apel is opgericht. De naam Ter Apeler Harmonie bleef echter bij een ieder leven. Daarom is dit later de officiële naam geworden. De harmonie staat onder leiding van dirigent Jan ten Bos. De Christmasproms, het Voorjaarsconcert, en het Donateursconcert zijn van oorsprong onze vaste optredens. De pleinconcerten, het optreden op de Boeskoolmarkt en de carnavalsoptocht en Buutavonden kunnen aan dit lijstje worden toegevoegd. Zo is de Ter Apeler Harmonie in de loop der jaren in wijde omgeving een begrip geworden. Het orkest bestaat uit een A-orkest, en de intentie is om ook weer een Jeugdorkest op te zetten."

- "De Høksons is een vierkoppige formatie uit Ter Apel en omstreken, louter bestaande uit liefhebbers van het rock ’n roll-genre, die maar één ding wil: vol gas knapp’n! De gouden strot en knijterstrakke slaggitaar van de ijzersterke frontman Gert Huls, aangevuld met een dampend ritmetandem en gierende gitaarsolo’s, zorgen samen voor de beukende Veenkoloniale Rock ’n Roll van de Høksons! Voeg aan dit recept een gezonde dosis energie, humor, interactie en spelvreugde toe en je krijgt een spectaculaire show vol rock ’n roll!

De heren van de Høksons hebben de afgelopen jaren al veel zalen door heel Nederland omvergeblazen met hun Veenkoloniale Rock ‘n Roll! De heren rockers weten op hun eigen energieke wijze covers van Normaal naadloos te combineren met hun eigen werk. Dit eigen werk valt te omschrijven als rock ‘n roll met invloeden die vallen te typeren als een kruisbestuiving tussen Status Quo en AC/DC die zo af en toe een groene beugelfles drinkt met Normaal en Chuck Berry. Kortom: Veenkoloniale Rock ’n Roll! Dialectrock van de bovenste plank met een hoog feest- en beukgehalte! Dat zijn de Høksons!" Aldus de beschrijving van de band op hun site. - Hier vind je hun YouTube-kanaal, waar je optredens en nummers kunt beluisteren en bekijken.

- Sport: - Zepta (Zwem- en Poloclub Ter Apel) is opgericht in 1934. "Bij waterpolo proberen 2 teams van 7 spelers zoveel mogelijk doelpunten te maken. Het is een echte teamsport, waarbij iedereen meedoet in de aanval en de verdediging. Iedereen kan dus scoren. Je kunt waterpolo een beetje vergelijken met handbal, maar dan volledig in het water. De spelers mogen met hun voeten de bodem niet aanraken. Daarom zijn waterpolospelers heel goed in watertrappelen en borstcrawl. Ze kunnen ook vangen en gooien als de beste, omdat de bal maar met 1 hand aangeraakt mag worden. De wedstrijden gaan heel snel. Het team dat de bal heeft, moet binnen 30 seconden op het doel van de tegenstander schieten. Lukt dat niet, dan gaat de bal naar de andere partij. Waterpolo kun je spelen van 6 tot 75 jaar. Bij waterpolo komen heel weinig blessures voor. Het is gezond en als je traint en speelt gebruik je heel veel spieren. Je krijgt er een 'bereconditie' van."

- TFC De Ketting (wielrennen) is opgericht in 1979. De vereniging organiseert door het jaar heen o.a. gezamenlijke toertochten en trainingstochten, recreatieve tochten, de Interclubtocht, Weekend Tecklenburg (ATB & Race), ATB-veldtoertocht Gronings Mooiste, KloosterzomerATBtocht, deelname aan o.a. Elfstedentocht, Teutoburgerwaldtour, Nederduitseheuveltocht, Regionale Race- en ATB-toertochten. Naast een race-afdeling kent TFC De Ketting ook een recreanten-afdeling. Deze groep fietst op gewone fietsen en maakt diverse leuke fietstochten in de regio.

- "Schermvereniging Ter Apel (kortweg SVTA) bestaat al sinds 1971, maar er wordt in het dorp al vanaf 1954 geschermd. Deelname aan toernooien vinden we belangrijk, zowel voor de beginners als voor de gevorderden. Zo nemen we vaak deel aan de Best of Six, toernooien voor de jeugd in de drie noordelijke provincies, maar zijn we ook al meerdere keren naar de Nederlandse Jeugdkampioenschappen, het Adventsturnier Emden en, al wat langer geleden, Kopenhagen afgereisd. Elk jaar sluiten we af met een kerstballentoernooi, waarin de leden strijden om de Gouden Kerstbal. Ook al liggen we niet centraal, we zijn elk jaar even het middelpunt van de schermsport wanneer we zelf een groot internationaal florettoernooi organiseren. Dit 2-daagse evenement, 'Het Wapen van Vlagtwedde', wordt al meer dan 45 jaar achtereen georganiseerd. Schermers uit binnen- en buitenland strijden dan om het felbegeerde Schermertje. Ben je geïnteresseerd in de schermsport, dan mag je twee keer gratis meedoen om kennis te maken met het schermen en onze vereniging."

- Veiligheid: - BPT Ter Apel (wat allicht 'buurtpreventieteam' zal betekenen) is er door en voor de burgers, met als doel een veilig dorp.

- Asielzoekerscentrum: - Het Asielzoekerscentrum (AZC) Ter Apel (Ter Apelervenen 4) is de eerste verblijfplaats voor vreemdelingen die in Nederland asiel willen aanvragen. Dat vindt plaats in de zogeheten COL, de centrale ontvangstlocatie. Naast de COL zijn er in het centrum nog drie andere typen opvanglocaties: de procesopvanglocatie (POL), de vrijheidsbeperkende locatie (VBL) en de opvang van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV). Het AZC is in 2017 uitgebreid van 1.200 naar 2.000 personen en is daarmee het grootste AZC in Nederland. In 2010 gaf de gemeente reeds toestemming voor een tijdelijke uitbreiding tot 1.650 personen. Kleinere centra elders in het land zijn gesloten. De gemeenteraad van Vlagtwedde is akkoord gegaan met een contract voor 30 jaar. Doorslaggevend voor Vlagtwedde om in te stemmen met het uitbreidingsverzoek van het COA was de economische impuls en stabiliteit die het AZC brengt. Er werkten al 950 mensen op het AZC en daar zijn na de uitbreiding 200 banen bij gekomen. Samen met de 400 werknemers van de penitentiaire inrichting die ook op het terrein staat, biedt het terrein werkgelegenheid aan 1.500 mensen. Daarmee is het de grootste werkgever in de gemeente. Na de recentelijk gerealiseerde nieuwbouw kunnen asielzoekers er verblijven van het moment van binnenkomst tot hun statusverlening of terugkeer.

Het verouderde opvangcentrum heeft in 2017 plaatsgemaakt voor nieuwbouw, gebaseerd op de vergrote capaciteit van 2.000 asielzoekers. Door een intelligente organisatie van het gebied, zorgvuldige uitwerking in ontwerp en efficiënte bouwmethodiek is het architectenbureau De Zwarte Hond en de bouwers gelukt om binnen de sobere en doelmatige randvoorwaarden een duurzaam asielcomplex te realiseren met optimale verblijfskwaliteit. Het opvangcentrum bij Ter Apel ligt op enige afstand van de omliggende dorpen en is daarom opgezet als een zelfstandig dorp dat huisvesting met faciliteiten en voorzieningen combineert. De 258 beneden- en bovenwoningen zijn geclusterd in acht buurten rondom een centrale parkstrip, waar zich de centrale voorzieningen bevinden. Leefbaarheid, veiligheid en beheersbaarheid stonden voorop in het ontwerp. Er is ook nieuwbouw gerealiseerd van een basisschool, voortgezet onderwijs en een sportaccommodatie.

De nieuwbouw in Ter Apel is in zeer korte tijd gerealiseerd en het AZC bleef bovendien gedurende de bouwperiode in bedrijf. Door toepassing van systeembouw, snelle bouwmethoden, een gedetailleerde (LEAN)-planning en een zeer integrale aanpak is de gefaseerde bouw in minder dan twee jaar uitgevoerd. 8 buurten met in totaal 258 woningen, 8 was-/uitgiftegebouwen, 2 kantoren, een gezondheidscentrum, een lagere school en 3 dagbestedingsgebouwen zijn in 1 3/4 jaar gerealiseerd, inclusief de sloop van het bestaande centrum en de compleet nieuwe aanleg van zowel ondergrondse als bovengronds infrastructuur. Voor de woningen is door BAM techniek bijvoorbeeld een speciale installatie-skid ontworpen. Deze skid is in zijn geheel in een geconditioneerde omgeving in elkaar gezet, waardoor een hogere kwaliteit in techniek kon worden bereikt. Op de bouwplaats zijn deze in zijn geheel op de zolder van de woning gehesen. Zo kon onder hoge tijdsdruk worden gebouwd en zijn faalkosten beperkt. De installatie-skid is van buitenaf bereikbaar. Voor onderhoudswerkzaamheden hoeven bewoners dus niet te worden gestoord.

Ter Apel is een permanent opvangcomplex, waardoor geïnvesteerd kon worden in duurzame methodes en technieken op middellange en lange termijn. De energieprestatiecoëfficiënt (EPC) van de woningen is 0 en daarmee zijn ze energieneutraal. Dit wordt bereikt door toepassen van hoogwaardige isolatie, warmteterugwinning met hoog rendement, betonkernactivering, zonnepanelen op alle daken en een hoge mate van prefabriceren van bouwonderdelen. Het ontwerp haalt hiermee een energielabel van A++++. De eerste jaren wordt er nog op gas gestookt. Daarna kan eenvoudig worden overgeschakeld op all-electric. De installatie-skid is hier al helemaal op voorbereid. (bron en voor nadere informatie zie: architectenbureau De Zwarte Hond)

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Ter Apel Kapelweg, - idem Kapelweg RK en - idem Poortweg.

Reactie toevoegen