Terziet

Plaats
Buurtschap
Gulpen-Wittem
Heuvelland
Limburg

DK_20110508_4485_Vakwerk_huizen_te_Terziet_Limburg.jpg

Terziet is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Gulpen-Wittem. T/m 1998 gemeente Wittem. Buurtschap Terziet is rijk aan monumentale vakwerkhuizen en -hoeven.

Terziet is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Gulpen-Wittem. T/m 1998 gemeente Wittem. Buurtschap Terziet is rijk aan monumentale vakwerkhuizen en -hoeven.

DK_20110508_4489_Boerderij_de_Helberg_Limburg.jpg

Terziet, Hoeve De Helberg, ten noorden van de buurtschap

Terziet, Hoeve De Helberg, ten noorden van de buurtschap

DK_20110508_4491_Weggetje_naar_de_Helberg_Limburg.jpg

Terziet, het weggetje de Helberg op, ten noorden van Terziet

Terziet, het weggetje de Helberg op, ten noorden van Terziet

Terziet

Terug naar boven

Status

- Terziet is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Gulpen-Wittem. T/m 1998 gemeente Wittem.

- De buurtschap Terziet valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Epen.

- De buurtschap Terziet heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Terziêt.

Oudere vermeldingen
Ca. 1350 Rosit, Rosyt, 1537 in resyt, in der syt, 1553 Resyt.

Naamsverklaringen
De oude namen moeten herleid worden tot Rausetum*, een afleiding van het Germaanse rausa*, ‘riet’ met als betekenis rietbos.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Terziet ligt Z van het dorp Epen, rond het gedeelte van de Terzieterweg Z van de kruising met de Diependalsweg, het NW gedeelte van de Kuttingerweg en de wegen Helberg en Kleinkullenvoetpad, in het dal van de Terzieterbeek of Sielerbeek, een zijrivier van de Geul. De buurtschap ligt verder NW van de plaats Sippenaeken in België, ONO van de plaats Teuven in België en OZO van het dorp Slenaken.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Terziet omvat ca. 35 huizen en enkele verbijfsaccommodaties, met ca. 90 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Het zeer landelijk gelegen Terziet heeft pas sinds ca. 2000 een aansluiting op de riolering en een aardgasleiding. Van kabeltelevisie blijven de inwoners vooralsnog verstoken.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De buurtschap is samen met buur-buurtschap Kuttingen in 1993 benoemd tot beschermd dorpsgezicht (de procedure tot aanwijziging is in 1987 gestart, de benoeming heeft in 1993 plaatsgevonden). Een citaat uit deze 'aanwijzing': "Aangenomen wordt dat Terziet behoort tot de ontginningsnederzettingen uit de 8e tot de 10e eeuw, mogelijk in de omgeving van een laathof, die gezien ligging en omvang gerepresenteerd zou kunnen worden door de huidige hoeve de Schever. Vergelijken we de huidige situatie met die rond 1800 (kaart van Tranchot, kadastraal minuutplan), dan valt op dat de omvang van de bebouwing nagenoeg gelijk is gebleven en er zelfs ter plaatse van het ten zuiden van de buurtschap gelegen Klein Kullen een teruggang heeft plaatsgevonden. Sinds circa 1800 heeft derhalve in tegenstelling tot vele andere dorpen in de omgeving, vrijwel geen uitbreiding of verdichting meer plaatsgevonden. Ook na de Tweede Wereldoorlog zijn vernieuwingen en verdichtingen zeer beperkt gebleven. Wel heeft zich in het landschap een verandering voltrokken: in samenhang met de veranderingen in de agrarische sector vanaf het einde van de 19e eeuw heeft de verkaveling in het landschap een duidelijke schaalvergroting te zien gegeven.

Het huidige ruimtelijke karakter
De hoofdstructuur van Terziet wordt bepaald door de weg langs de Terzieterbeek, waaraan op betrekkelijk korte afstand van elkaar de bebouwing is gelegen. De bebouwing ligt in de regel op enige afstand van de weg op de hoge berm aan de westzijde van de weg. De relatie van de nederzetting met het omringende landschap, dat hoofdzakelijk uit grasland bestaat, is zeer waardevol te noemen. Vanaf de Terzieterweg heeft men vrij uitzicht over de weilanden op de westelijke helling van het beekdal, welk zicht begrensd wordt door de zoom van het Onderste en Bovenste Bosch. De bebouwing is hoofdzakelijk gelegen aan de westzijde van de weg; aan de andere zijde bevindt zich de Terzieterbeek. Het oostelijk talud is betrekkelijk steil. Daar waar het hoogteverschil geringer is, aan de zuidkant van de nederzetting, is ook aan de overzijde van de beek bebouwing gelegen. Centraal in het gehucht is een wegverbreding, waar zich aan de beekzijde een met hoge bomen omgeven Mariakapelletje bevindt.

Het bebouwingsbeeld van Terziet wordt in hoofdzaak bepaald door boerderijen en huizen in donkere baksteen in een tot twee bouwlagen met een kap. De architectuur is over het algemeen van een gesloten karakter, met relatief kleine gevelopeningen. De nog hier en daar aanwezige vakwerkgevels zijn in een aantal gevallen gewit. De open ruimten tussen de bebouwing hebben over het algemeen een landelijk karakter en zijn in gebruik als erf of moestuin. Siertuinen en voor het historische beeld storende nieuwbouw komen slechts incidenteel voor. Het wegprofiel is, ondanks verbeteringen in het recente verleden, qua breedte en indeling passend gebleven.

Aan de westzijde van Terziet herinneren de hoge, met hagen begroeide bermen aan de oorspronkelijk holle weg. De houten telefoonpalen en de daaraan opgehangen straatverlichting met eenvoudige manchetarmaturen completeren het waardevolle beeld. De omgrenzing van het dorpsge-zicht wordt aan de noordzijde bepaald door het reeds aangewezen dorpsgezicht Plaat-Diependal. Aan de oost-, zuid- en westzijde zijn ter aanduiding van de visuele relatie met het open landschap, op een afstand van circa 200 meter de grenzen getrokken. Het voormalige gehucht Klein Kullen bestaat thans nog uit een boerderij, die echter aan historische waarde sterk heeft ingeboet, en is derhalve buiten de omgrenzing gehouden."

- Terziet heeft 8 rijksmonumenten. Het betreft allemaal vakwerkpanden uit de 18e en 19e eeuw, en wel de huisnrs. 7, 9, 14, 20, 24, 28, 32 en 46. Onder de link wordt ook huisnr. 3 vermeld, maar die valt onder buur-buurtschap Plaat.

- Mariakapel.

- Wegkruis.

Reactie toevoegen