Tjalhuizum, collage van buurtschapsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)
In de verte zien we de toren van Tjalhuizum
Het oorlogsmonument dicht bij Tjalhuizum
De eenzame toren van Tjalhuizum
- Tjalhuizum is een buurtschap* in de provincie Fryslân, gemeente Súdwest-Fryslân. T/m 2010 gemeente Wymbritseradiel.
* Tjalhuizum staat in de meeste bronnen nog als dorp te boek, maar gezien de grootte of beter gezegd de kleinte van de 'kern', plus het ontbreken van een kerk, kern en voorzieningen, lijkt ons deze nederzetting vandaag de dag geografisch en maatschappelijk gezien als buurtschap te kwalificeren. Het plaatsje is ook zodanig dunbebouwd dat het geen 'bebouwde kom' heeft en daarom witte plaatsnaamborden heeft in plaats van blauwe.
- De buurtschap Tjalhuizum heeft een eigen postcode (8772) en plaatsnaam in het postcodeboek en is daarmee een formele woonplaats, die daarmee formeel niet onder een dorp valt. In de praktijk zal men voor voorzieningen zoals het verenigingsleven aanhaken bij de buurdorpen Nijland, Folsgare en Ysbrechtum.
Terug naar bovenIn het Fries
Tsjalhuzum.
De buurtschap Tjalhuizum ligt WNW van het dorp Ysbrechtum, W van de stad Sneek, N van de A7 en het dorp Folsgare, O van het dorp Nijland en ZW van het dorp Tirns, en ligt rond de gelijknamige weg, het Z gedeelte van de weg Ringdyk en het O gedeelte van de Ingenawei. Postaal gezien worden alle adressen van de buurtschap evenwel aangeduid met de straatnaam "Nr".
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Tjalhuizum 7 huizen met 51 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 10 huizen (boerderijen) met ca. 25 inwoners.
Terug naar boven- Tjalhuizum heeft 1 rijksmonument, zijnde de kerktoren op de begraafplaats, de enige overblijfselen van de kerk die hier vroeger heeft gestaan. Thomas Ydes, destijds kastelein van een café in Ysbrechtum, heeft de kerk in 1817 'op afbraak gekocht'. De toren is dus blijven staan.
- Op de hoek van de Ingenawei en de Monumentwei in Tjalhuizum staat een 10 meter hoge zuil. Dit oorlogsmonument 'De Hoanne' herdenkt de burgerslachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de gemeente Wymbritseradiel zijn gevallen. Op de zuil staat een haan in gevechtshouding als symbool van ’de drang naar vrijheid’ van het Nederlandse volk en zijn bereidheid om die vrijheid tot elke prijs te verdedigen. De zuil heeft een Friestalige inscriptie, die de onverzettelijkheid van de bewoners prijst. Sinds de onthulling in 1951 wordt bij het oorlogsmonument elk jaar op 4 mei een herdenkingsbijeenkomst gehouden. De basisscholen van Nijland en Ysbrechtum hebben het monument geadopteerd. Per toerbeurt wordt de jaarlijkse herdenking door een van deze scholen georganiseerd.
De herdenking begint met een stille tocht vanuit de genoemde dorpen naar het monument. De dorpsbewoners en de schoolkinderen verzamelen zich en lopen te voet, voorafgegaan door een trommelslager, vanuit hun dorp naar het monument waar ze tegelijkertijd behoren aan te komen. Bij het monument houden vier leden van de nationale garde de erewacht. Door muziekkorps Excelsior uit Nijland wordt koraalmuziek gespeeld tijdens de aankomst van de dorpsbewoners, met als afsluiting net voor acht uur The Last Post. Hierna volgen om exact acht uur twee minuten stilte, wat gevolgd wordt door het met elkaar zingen van het Wilhelmus. Daarna volgen kransleggingen en toespraken. De afsluiting is het gezamenlijk zingen van het Friese Volkslied.
Terug naar boven- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Tjalhuizum.
Reactie toevoegen