Uitwijk

Plaats
Dorp
Altena
West-Brabant Land van Heusden en Altena
Noord-Brabant

Uitwijk (2).jpg

Aan de horizon zien we Uitwijk al liggen.

Aan de horizon zien we Uitwijk al liggen.

Uitwijk.JPG

Het mooie dorp Uitwijk bereikt

Het mooie dorp Uitwijk bereikt

Uitwijk (3).JPG

Doorkijkje naar de kerk van Uitwijk, met vlag

Doorkijkje naar de kerk van Uitwijk, met vlag

Uitwijk (4).JPG

In het centrum van Uitwijk

In het centrum van Uitwijk

Uitwijk (5).JPG

Wat een heerlijke rust daar in Uitwijk

Wat een heerlijke rust daar in Uitwijk

Uitwijk

Terug naar boven

Status

- Uitwijk is een dorp (en polder en voormalige heerlijkheid) in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Land van Heusden en Altena, gemeente Altena. T/m 1972 gemeente Almkerk, die tot medio 19e eeuw ook 'Almkerk en Uitwijk' werd genoemd. In 1973 over naar gemeente Woudrichem, in 2019 over naar gemeente Altena.

- Onder het dorp Uitwijk valt ook de buurtschap Eng.

Terug naar boven

Naam

In het dialect
Uittik.

Oudere vermeldingen
1108 kopie 12e eeuw Hubertus de Utwic, 1173-eind 13e eeuw Fastradus de Utvvicht, 1203 Wtwik, 1228 Utwik, 1280-1287 Didderic van vtwike, 1300 kopie Uutwijc, 1357 Uutwike, 13e en 14e eeuw Utewyc, Uutwic, 1665 Wtwyck.

Naamsverklaring
Samenstelling van uit 'buitenwaarts gelegen' en wijk 'hoeve, nederzetting, dorp'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Uitwijk ligt Z van Woudrichem. Het dorp ligt hoog op een zanddonk aan de oevers bij een bocht van de rivier de Alm. Het is een typisch dorp met in het midden de kerk, omgeven door een langgerekte rondweg. Een ligging waarvan in de streek geen ander voorbeeld is.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Uitwijk 36 huizen met 180 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 140 huizen met ca. 350 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Archeologische aardewerkvondsten hebben uitgewezen dat de Uitwijkse bewoningsgeschiedenis teruggaat tot in de Romeinse tijd dan wel de Karolingische tijd (beide aanduidingen komen wij tegen, in verschillende bronnen).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Uitwijk heeft 2 rijksmonumenten.

- Uitwijk heeft 5 gemeentelijke monumenten.

- Uitwijk is een beschermd dorpsgezicht.

Hervormde kerk
"Omstreeks 1100 begon men met de bouw van de aan Onze-Lieve-Vrouw gewijde kerk, terwijl er mogelijk ook al een houten voorganger heeft gestaan. Deze kerk was oorspronkelijk een eenvoudig zaalkerkje. Omstreeks 1280 werd aam de oostzijde het driezijdig gesloten koor gebouwd en omstreeks 1300 kwam de zware vlakopgaande bakstenen toren gereed. Deze bestaat uit drie geledingen die gescheiden zijn door bakstenen waterlijsten welke zijn uitgevoerd met muizentanden. De bovenste geleding moet hoger zijn geweest. Naar wordt aangenomen is de toren omstreeks 1400 door de bliksem getroffen, waarna de bovenste geleding maar half is opgebouwd. Het schip van de kerk is tegenwoordig gepleisterd. In het portaal bevindt zich een koepelgewelf. In 1607 trad de eerste Hervormde predikant in het kerkje aan. Dit was Cornelius Pollets. Op een fraai bord is een lijst van alle predikanten weergegeven. In de kerk bevindt zich een grafsteen uit 1639. De orgelkast stamt uit 1842 en is vervaardigd door Carl Friedrich August Naber. Hierin is een orgel geplaatst dat in 1841 door Jacobus Armbrost is vervaardigd voor de kerk van Geesteren en in 1971 in de kerk van Uitwijk is geplaatst."(2)

- De 400 jaar oude bronzen klok van de Hervormde kerk is in 1943 door de Duitsers gestolen om in Duitsland te worden omgesmolten als grondstof voor munitie of tanks. Het schip waar de klok zich op bevond, is echter op de Eems bij Delfzijl door de geallieerden tot zinken gebracht. Na de oorlog is de klok opgedoken en dankzij het randschrift herkend als die van Uitwijk. Het duurde 'even' voor er genoeg geld bij elkaar was voor de restauratie van de kerk en de klok. De klok is in 2015 gerestaureerd bij Koninklijke Eijsbouts in Asten. - Geschiedenis en beschrijving van de Hervormde kerk. - Beschrijving orgel Hervormde kerk.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- A Rocha (Portugees voor 'de rots') is een internationale beweging van christenen, die vanuit hun geloof zorgen voor Gods schepping en anderen inspireren om de natuur te ontdekken en te beschermen. In ons land zijn diverse lokale afdelingen. Sinds april 2016 is Natuurwerkgroep A Rocha Altena actief op een 1,4 ha groot natuurterrein aan de Poortweg in Uitwijk, dat ze De Poort hebben gedoopt. Het natuurterrein aan de gezapig kabbelende Alm kent een klein weitje, boomgroepen, bosschages en een oeverzone. Naast flora is er ook de nodige fauna. Er huizen vossen, roofvogels en reeën. Dit bijzondere gebiedje wordt beheerd door Stichting De Rotonde i.o. in samenwerking met A Rocha Altena. Stichting De Rotonde i.o. initieert maatschappelijke (zorg)projecten, waaronder crisisopvang in Altena, en zorgverlening in de vorm van zinvolle dagbesteding (door buitenactiviteiten). Ook op terrein De Poort willen ze op die manier aan de slag. Op hoofdlijnen streven A Rocha Altena en De Rotonde naar onderhoud en versterking van natuurwaarden, beleving van natuur en landschap, natuur- en milieueducatie, zorg voor de schepping en sociale interactie (samenwerken en samenzijn).

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van Uitwijk door Kees Wittenbols uit Breda.

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Actualiteiten en foto's m.b.t. Uitwijk op Facebook.

- Dorpshuis: - "Dorpshuis De Hoogt in Uitwijk is gebouwd in 1963/1964 en in september 1964 geopend. Dit was toen het vervangende gebouw voor “de oude school” die naast de Hervormde Kerk stond en werd gebruikt voor activiteiten in de dorpen. De Hoogt had toen één grote zaal met een podium, een klein keukentje en een toiletgroep voor heren en dames. Er zat nog wel een kleine vergaderruimte aan vast die een aparte ingang had via buiten. De grote zaal werd toen ook gebruikt voor sportactiviteiten van de basisschool Waardhuizen. Er hingen ringen/klimtouwen en er stond een klimrek langs de wand opgesteld. Ook toen werden er allerlei activiteiten in gehouden zoals toneelavonden/jeugdavonden (de Sprankel), jubilea en bruiloften.

In 1987 bleek dat de kozijnen van de grote glazen wand (rechts) heel slecht werden, er is toen besloten om er een stukje aan te zetten mede omdat dit toch anders een geheel nieuwe muur zou gaan worden. Er zijn toen oplossingen gezocht om dit te financieren en toen bleek dat er ook naar ruimte werd gezocht voor de opvang van peuters van 2 t/m 4 jaar door ouders/vrijwilligers. Dit werd toen mede gesubsidieerd door de gemeente Woudrichem om hier in Uitwijk een peuterspeelzaal op te zetten. Dus werd in 1989 een eigen peuterspeelzaal Ukke Pukke Hoogt opgericht. Deze nieuwe ruimte werd ’s ochtends gebruikt voor de peuters en ’s avonds voor vergaderingen, oefenruimte en voor het vieren van verjaardagen in kleine kring e.d.

In 2004 bleek uit rapporten van opvang peuters dat de ruimte niet meer voldeed aan de daarvoor gestelde eisen en was het voor de leiding bijna iedere dag de spullen opbouwen en aan het einde van de ochtend alles weer opruimen in de kelder en kasten wegens een overvol programma. Er is toen in het bestuur besloten diverse instanties te benaderen wat de mogelijkheden zijn voor uitbreiding of nieuwbouw. Na een gesubsidieerd dorpsonderzoek bleek dat De Hoogt te klein was en liefst op de bestaande locatie moest blijven. Er is een architect benaderd die alle plannen en iedeeën uit dat onderzoek heeft meegenomen in een geheel nieuw plan, waaruit bleek dat ook tijdens de verbouw alles zoveel mogelijk door kon gaan met betrekking tot gebruik De Hoogt. Dit heeft geresulteerd in het gebouw dat er nu staat, geheel verbouwd/gerenoveerd door één zelfstandige aannemer samen met tientallen vrijwilligers uit de omgeving. Dorpshuis De Hoogt is in september 2006 heropend, verbouwd naar de eisen van deze tijd en geheel klaar voor de toekomst. Een gebouw dat daardoor wordt beschouwd als het mutifunctionele gebouw van en voor alle inwoners van Uitwijk / Waardhuizen en dagelijks bezet is voor allerlei activiteiten, zoals je onder het menu Gebruikers op onze site kunt zien."

- Kinderopvang: - Peuterspeelzaal Ukkepukkehoogt (sinds 2011 onderdeel van Hoppas Kinderopvang) is opgericht in 1989, op initiatief van enkele moeders, die dit belangrijk vinden voor de ontwikkeling van hun kinderen. Door het relatief kleine aantal peuters in Uitwijk en Waardhuizen en het feit dat deze meestal ver bij elkaar vandaan wonen, komen zij niet zoveel met elkaar in aanraking. De peuterspeelzaal beoogt daar verandering in te brengen. De peuterspeelzaal krijgt een plek in gemeenschapscentrum De Hoogt. Naast de genoemde dorpen bezoeken ook kinderen uit de dorpen Rijswijk en Giessen de peuterspeelzaal.

- Muziek: - Midden in Uitwijk staat de Muziektent van het in 1927 opgerichte Fanfarecorps Juliana. Het tastbare bewijs dat Juliana een vereniging is die figuurlijk en letterlijk midden in het dorp staat: door de leden, voor de inwoners! Juliana is een bloeiende vereniging. De leden komen niet alleen uit het dorp en uit buurdorp Waardhuizen, maar ook uit de omliggende woonplaatsen. Naast het A-orkest is er ook een enthousiaste B-orkest jeugdgroep. Bij Fanfarecorps Juliana is gezellig samen muziek maken het belangrijkst. Tijdens de wekelijkse repetities wordt geoefend voor een komend optreden. Bij Fanfarecorps Juliana is altijd plaats voor nieuwe muzikanten, dus geïnteresseerden zijn altijd welkom. Juliana biedt ook graag muzieklessen aan om een instrument te leren bespelen of de vaardigheid van vroeger weer boven te halen. Naast de fanfare is er ook nog Toneelgroep Juliana, die sinds 1956 jaarlijks een toneeluitvoering op de planken brengt.

- "De Slagwerkgarage in Uitwijk is in 2010 gestart door Ron van Vuuren en Gijsbert van Rijswijk. Samen zijn de heren goed voor meer dan 55 jaar slagwerkervaring in het verenigingsleven. Door de combinatie van de technische opleiding van Ron, de commerciële opleiding van Gijsbert en de gezamenlijke interesse voor de HaFaBra-wereld, is het idee voor De Slagwerkgarage ontstaan. De Slagwerkgarage repareert, reviseert, onderhoudt en verkoopt slagwerkinstrumenten voor verenigingen en particulieren. Onderhoud en reparatie doet De Slagwerkgarage in de werkplaats, maar indien gewenst kan dit ook op locatie worden uitgevoerd. De Slagwerkgarage heeft een breed aanbod aan nieuwe en gebruikte slagwerkinstrumenten en toebehoren. In de showroom zijn de instrumenten te bezichtigen en te proberen. Het is ook mogelijk dat De Slagwerkgarage de instrumenten op locatie komt demonstreren met daarbij horend advies."

- Zorg: - Op een mooie groene lokatie, aan het doodlopend straatje Eng en het riviertje de Alm, huist Stichting De Enghoeve. Het is de plek waar behandeling en begeleiding voor de jeugd en activiteiten vanuit de zorgboerderij zoals dagbesteding en begeleiding perfect samengaan. Een bevlogen team van professionals, stagiaire en vrijwilligers uit uiteenlopende vakgebieden werkt hier met zorg en aandacht voor mens, dier en de natuur.

- Veiligheid: - EHBO vereniging Uitwijk-Waardhuizen is opgericht in 1981. In 2007 kon via het project ‘Toekomst door samenspel’ van de Rabobank een AED worden aangeschaft. Deze is opgehangen in gemeenschapscentrum De Hoogt. Sindsdien werden er ook cursussen gegeven in het gebruik van de AED. De vereniging organiseert cursussen op het gebied van eerste hulp, eerste hulp aan kinderen, eerste hulp jeugd A, BLS/AED, verbandleer, wandelletsel, en herhalingslessen.

Reactie toevoegen