Velsen-Noord

Plaats
Dorp
Velsen
Kennemerland
Noord-Holland

Velsen-Noord

Terug naar boven

Status

Velsen-Noord is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek Kennemerland, gemeente Velsen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Deze nederzetting heette oorspronkelijk Wijkeroog. De gemeente Beverwijk had in 1930 plannen om het dorp te annexeren. De gemeente Velsen was hierin niet gekend, was daar begrijpelijk 'not amused' over en doopte het dorp om tot Velsen-Noord, om te benadrukken dat het toch echt Velsens grondgebied betrof.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Velsen-Noord ligt aan de Noordzee en aan de N oever en N uitwatering van het Noordzeekanaal en ligt verder Z van de stad Beverwijk en het dorp Heemskerk, N van de dorpen Velsen-Zuid, Velserbroek, Santpoort en Driehuis en NO van de stad IJmuiden. O van de dorpskern loopt de A22 en is de N ingang van de Velsertunnel.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Velsen-Noord heeft ca. 2.100 huizen met ca. 5.200 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Auteur Wim Spruit heeft, na eerdere publicaties over Wijk aan Zee en Beverwijk, in december 2019 zijn 320 pagina's tellende boek 'Het dorp Velsen-Noord' gepresenteerd. In het boek beschrijft hij de ontstaansgeschiedenis vanaf de Romeinse tijd, de mooie plekjes en de markantste inwoners die het dorp gekend heeft en nog altijd kent. Wethouder Bram Diepstraten schetste de dorpsgemeenschap bij de boekpresentatie als betrokken, met het hart op de tong. "Dat laatste is wel eens moeilijk voor een wethouder, maar tegelijk ook belangrijk. Ik wil graag meewerken aan een leuker, veiliger, mooier en socialer dorp." Verschillende panden worden in het boek uitvoerig belicht, zoals Rooswijk, Westerwijk en De Schulpen. Bedrijven zoals de papierfabriek, de voormalige Plaatwellerij, het staalbedrijf en de PEN-centrale worden besproken. Een enorme hoeveelheid foto’s maakt het boek zeer levendig. Foto’s van het straatbeeld in vroeger jaren, oude schoolfoto’s en ook veel materiaal van diverse evenementen is in de uitgave opgenomen. Tevens is een hoofdstuk gewijd aan het Velser Aardenwerk, dat ongeveer een eeuw geleden door Potterie Kennemerland werd vervaardigd. Het boek kost 22,50 euro en is zolang de voorraad strekt te koop bij Gemakswinkel Rozing (Wijkerstraatweg 175, Velsen-Noord), Read Shop Paul Worp (Marktplein 33, IJmuiden), Read Shop Dekker (Breestraat 77, Beverwijk) en boekhandel Stumpel (Van Coevenhovenstraat 34, Heemskerk).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Velsen-Noord heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de St. Josephkerk en het hoofdgebouw van Hoogovens/Tata Steel.

- Velsen-Noord heeft 8 gemeentelijke monumenten.

- Beschrijving van de rijks- en gemeentelijke monumenten van Velsen-Noord, in tekst en beeld, op de site van de gemeente.

- "Opmerkelijk aan de stedenbouwkundige planning van het gemeentedeel Velsen-Noord is de rol van de industrie als bouwheer. Veel van de woningbouw in de jaren ’20 en ’30 gebeurt in opdracht van de Hoogovens (het huidige Tata Steel). En ook na de oorlog was de Hoogovens regelmatig initiator van nieuwbouw. De bebouwing van dit dorp is grotendeels na-oorlogs. Architectuur uit de 19e eeuw is nauwelijks te vinden. Op de grens met Beverwijk staat villa Beecksangh, een classicistische 19e-eeuwse villa met Empire-stijlkenmerken. Aan de Grote Hout- of Koningsweg staan 19e-eeuwse dubbele baanwachterswoningen, gedecoreerd met de voor deze architectuur karakteristieke keperbogen van gele baksteen.

De 20e-eeuwse bebouwing van voor de Tweede Wereldoorlog is in Velsen-Noord veelal uit de jaren ’20 en ’30. Eerdere bebouwing is alleen nog te vinden aan de oude, al voor de kanaalaanleg bestaande wegen zoals de Wijkerstraatweg en de Grote Houtweg of Koningsweg. In alle gevallen gaat het om betrekkelijk rijk gedecoreerde, in hoofdvorm en vaak ook in detaillering op de 19e-eeuwse woningbouw geënte architectuur. Anders dan bijvoorbeeld IJmuiden is de architectuur uit de jaren ’20 en ’30 uit de vorige eeuw hier betrekkelijk rijk. Mogelijk hangt dit samen met de gemeentelijke intentie om juist in dit dorp een fraaie woongemeenschap te willen realiseren. Een voorbeeld hiervan is het rijtje arbeiderswoningen van architect Bartels aan de Wijkerstraatweg.

Ook de architectuur uit de wederopbouw onderscheidt zich kwalitatief van de bebouwing uit dezelfde periode in de andere gemeentedelen. Dit is onder meer te zien bij de drie woningen op Wijkerstraatweg 84-88, die architect Romke de Vries ontwierp voor de Melkinrichting. De woningen onderscheiden zich door de licht modernistische invloeden in het ontwerp (grote doorlopende glaspartijen) en de zorgvuldige detaillering. Ook veel latere ontwerpen in Velsen-Noord onderscheiden zich door hun kwaliteit. Het grootste naoorlogse bouwproject in het gemeentedeel, het Administratiekantoor van de Hoogovens, is een van de fraaiere naoorlogse ontwerpen van architect Dudok. De kwaliteit van veel voor- en naoorlogse architectuur ten spijt wordt dit dorp van alle Velsense gemeentedelen het minst gewaardeerd als woongebied. Dan hangt niet alleen samen met de geïsoleerde ligging, maar ook met het feit dat architectonische kwaliteit alleen niet opweegt tegen een uitzicht dat wordt gedomineerd door schoorstenen, loodsen en hoogovens." (bron: gemeente Velsen)

- De RK St. Josephkerk in Velsen-Noord (Wijkerstraatweg 55) is gelegen op een ruim perceel tussen de Wijkerstraatweg en de Grote Hout- of Koningsweg. Deze georiënteerde basiliek met toren op het zuidwesten is in twee fasen gebouwd, naar ontwerp van architect Jan Stuyt: met de eerste steenlegging op 19 maart 1908 (het feest van St. Joseph) werd begonnen aan de bouw van koor, dwarsschip, eerste schiptravee en sacristie; de tweede bouwfase vond plaats in 1927-1928 en breidde de kerk uit met vier schiptraveeën en een hoektoren. Blijkens een bewaard gebleven presentatietekening was overigens aanvankelijk een tweetorenfront gepland. De architectuur van de kerk grijpt terug op de vroegchristelijke basilica. In het interieur zijn tussen 1917 en 1919 door kunstschilder Albert Loots muurschilderingen aangebracht in het koor en het transept. Het verhoogde priesterkoor is in 1978 verlengd tot halverwege de viering. De St. Josephkerk met bijbehorend interieur is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde, als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een rooms-katholieke kerk uit de eerste helft van de 20e eeuw, opgetrokken in een op vroegchristelijke basilica teruggrijpende bouwtrant. Tevens is het kerkgebouw van belang als karakteristiek werk uit het oeuvre van architect Jan Stuyt. Het orgel is gebouwd door firma B. Pels in 1928. Het orgel is niet meer in gebruik, alleen de frontpijpen en speeltafel zijn nog aanwezig. Men maakt nu gebruik van een electronisch Monarke orgel, dat staat opgesteld in het koorgedeelte van de kerk. De boxen staan achter het loze orgelfront.

- Het hoofdgebouw van Hoogovens (tegenwoordig Tata Steel) in Velsen-Noord (Wenckebachstraat 1) is in 1951 gereedgekomen. Het is een ontwerp van architect Willem Dudok in samenwerking met zijn compagnon Robert Magnée. Zij wonnen een prijsvraag die in 1947 voor het ontwerp was uitgeschreven. Het hoofdgebouw bestaat uit een langwerpig kantoorgebouw van drie verdiepingen dat onderbroken wordt door een bijna even hoge glazen poort die toegang geeft tot het productieterrein. Links voor de poort was de eerste vleugel. Hierin bevond zich de tekenkamer. Een tweede vleugel is de zogenoemde gouden vleugel, de plaats van de directie. Hoofdgebouw, tekenkamer en gouden vleugel vormen de drie wanden van een plein dat de entree vormt. Aan de 'achterkant' van het gebouw, aan de kant van de productie, zijn in de loop der jaren nog drie vleugels aangebouwd. Een van de redenen dat het ontwerp van Dudok de prijsvraag won, is dat het hoofdgebouw zich goed leende voor uitbreiding. De buitenkant van de gebouwen is bekleed met bruine tegelstrips om de aanslag van luchtvervuiling niet direct zichtbaar te laten zijn. Alleen de gouden vleugel is bekleed met wit natuursteen. In het hoofdgebouw bevond zich tot voor kort een werkende paternosterlift.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Sinds 2009 is er een Watertaxi IJmuiden / Velsen-Noord. Met de watertaxi is de bereikbaarheid van de Noordzeekust sterk verbeterd. De nu ontstane doorgaande route langs de Noordzeekust vormt een aantrekkelijke en snelle verbinding voor wandelaars en fietsers. De barrière die het Noordzeekanaal lange tijd vormde, is hiermee verleden tijd. De Koningin Emma vaart van half april tot half oktober, vier keer per dag tussen 10.15 en 18.35 uur en biedt plaats aan honderd passagiers of vijftig fietsen. Tijdens de vaart maakt de watertaxi een tussenstop bij het Forteiland IJmuiden. Het Forteiland ligt in de monding van het Noordzeekanaal en maakt deel uit van de Stelling van Amsterdam. Het halfondergrondse fort met uitgebreid gangenstelsel is bovendien een Unesco-monument. Van mei tot en met november is het verdedigingsfort uit 1885 elke eerste zondag voor publiek geopend.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Velsen-Noord, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - "Stichting Vrienden van Velsen-Noord (SVvVN) bevordert de leefbaarheid en sociale samenhang in het dorp door het ondersteunen en begeleiden van evenementen en projecten. De stichting vindt het belangrijk om sociale dynamiek en participatie te prikkelen waardoor bewoners in hun wijk of dorp met elkaar in contact kunnen komen. Om deze doelen te verwezenlijken ondersteunt en begeleidt de stichting jaarlijks diverse evenementen en projecten, zoals het driedaagse Dorpsfeest, een Zeskamp voor bedrijven & buurtteams, het Sinterklaasfeest en niet te vergeten de sfeervolle ‘Kerst Inn’ waarbij lokale ondernemers hun kerstartikelen en kenmerkende winterlekkernijen, zoals Glühwein en warme chocolademelk presenteren."

- Wijkcentrum: - "Wijkcentrum de Stek is een centrale ontmoetings- en activiteitenplaats in Velsen-Noord. Nadat in 1979 de toenmalige Mel door brand volledig in de as was gelegd, vond het buurtcentrum een plek in de gereformeerde kerk aan de Grote Hout of Koningsweg. Helaas moest het buurtcentrum na zo’n 14 jaar weer naar een ander onderkomen verhuizen want de klimaatbeheersing in dit kolossale pand werd een groot probleem. Het nieuwe pand, het voormalige vormingscentrum aan de Wijkermeerweg, werd in zo’n anderhalf jaar tijd, met name door inzet van een geweldige groep vrijwilligers, omgeturnd tot buurtcentrum (hier komen de begrippen ‘oude Mel’ en ‘nieuwe Mel’ vandaan). In de nieuwjaarsnacht van 2012 kwam daar helaas een einde aan toen De Mel opnieuw in vlammen opging. De Mel vond onderdak bij Watervliet en deze werden samengevoegd tot De Mel-Watervliet. Ondertussen is De Mel-Watervliet verhuist naar een gloednieuw onderkomen, namelijk de Brede School. Met het intrekken in een gloednieuw gebouw werd het ook wel eens tijd voor een gloednieuwe naam. Daarom heten wij je voortaan welkom in Wijkcentrum de Stek!"

- Onderwijs en kinderopvang: - "De Plataan is een moderne en gezellige basisschool in Velsen-Noord. Een bijzondere school, want onze leerlingen komen uit verschillende culturen. Daardoor leren ze al vroeg dat niet iedereen hetzelfde denkt. En dat er op de wereld veel meer gewoonten en gebruiken zijn dan wij in Nederland kennen. Respect voor medeleerlingen en voor andere culturen vinden we op de Plataan heel belangrijk. Want een school is eigenlijk een kleine samenleving, waarin we kinderen voorbereiden op de grote samenleving. Op de Plataan leren we ze om volwaardig en sterk in die samenleving te staan. We bieden een veilige leeromgeving waar kinderen graag naar toe komen om te leren. Ook uw kind is van harte welkom. Op onze school is een 'Bibliotheek op school' ingericht met actuele en diverse boeken. Zo zetten school en Bibliotheek zich samen in voor meer leesplezier en betere schoolprestaties. Want een kind dat graag en goed leest, is taalvaardig en leert makkelijker. Leerlingen worden lid van de Bibliotheek op school en kunnen onder schooltijd boeken lenen.

Onze school kent een continurooster, alle schooldagen zijn de schooltijden van 8:30 uur tot 14:00 uur. Dat betekent dat alle leerlingen vijf dagen per week tussen de middag op school blijven. Zij lunchen in de klas en er is tijd om buiten te spelen. Tijdens de pauze worden de kinderen een half uur begeleid door medewerkers van Kinderstralen. Ouders kunnen gebruikmaken van buitenschoolse opvang bij De Boomhut. De Boomhut biedt de kinderen een leuke tijd waarin ze andere kinderen kunnen ontmoeten, allerlei activiteiten kunnen doen, uit kunnen rusten, lol maken, sportief bezig zijn of spelletjes doen; er is alle gelegenheid en ruimte voor! Het is fijn dat de kinderen in hetzelfde gebouw kunnen blijven. De buitenschoolse opvang is alleen tijdens de schoolweken open. Opvang is ook mogelijk in de vakanties als daar voldoende aanmeldingen voor zijn. Dit wordt per vakantie bekeken."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Velsen-Noord RK.

Reactie toevoegen