Vlagtwedde

Plaats
Dorp
Westerwolde
Westerwolde
Groningen

gemeente_vlagtwedde_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Vlagtwedde anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Vlagtwedde anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Vlagtwedde

Terug naar boven

Status

- Vlagtwedde is een dorp in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerwolde. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2017. Het gemeentehuis was te Sellingen.

- De gemeente Vlagtwedde omvatte de volgende (in december 2008 door de gemeenteraad vastgestelde) 60 woonplaatsen: Abeltjeshuis, Bakovensmee**, Barnflair, Borgertange, Borgerveld, Bourtange*, Burgemeester Beinsdorp, De Bruil, De Maten, Ellersinghuizen, Hanetange (deels), Harpel, Hasseberg**, Hebrecht, 't Heem**, Jipsingboermussel, Jipsingboertange*, Jipsinghuizen, Lammerweg, Laude, Lauderbeetse, Laudermarke, Lauderzwarteveen, Leemdobben, Munnekemoer, Over de Dijk, Overdiep, Pallert, Plaggenborg, Poldert, Renneborg, Rhederveld (deels), Rijsdam, Roelage, 't Schot, Sellingen*, Sellingerbeetse, Sellingerzwarteveen, Slegge, Stakenborg, Stobben, Ter Apel*, Ter Apelkanaal*, Ter Borg, Ter Haar, Ter Walslage, Ter Wisch, Veele, Veerste Veldhuis, Vlagtwedde*, Vlagtwedder-Barlage, Vlagtwedder-Veldhuis, Weende, Weenderveld, Weite, Wessingtange, Wollingboermarke, Wollinghuizen, Zandberg* (deels) en Zuidveld.
* Dit zijn dorpen. De overige plaatsnamen betreffen buurtschappen.
** Van deze entiteiten hebben wij geen pagina aangemaakt, omdat het geen buurtschappen blijken te zijn wegens geen woonbebouwing (de eerste twee), dan wel in dorpskern opgegaan (de laatst vermelde).

Curieus dat men het lokaal toch zeer bekende plaatsje Agodorp is vergeten. Verder is in 2011 kennelijk als 'nakomeling' nog een buurtschap 'ontdekt' en alsnog van plaatsnaamborden voorzien: Oud Veele. In totaal zijn dit 8 dorpen en 51 buurtschappen. In 2017 blijkt ook nog een plaatsnaambordje Weenderkanaal te zijn geplaatst, bij het gelijknamige kanaal W van Weende. Aan de gelijknamige weg staan maar 2 ver van elkaar verwijderde panden, die deel lijken uit te maken van buurtschap Weenderveld. Wellicht hebben de inwoners om een plaatsnaambordje verzocht, maar het komt verder nergens voor als buurtschap dus classificeren wij het vooralsnog ook maar niet als zodanig. Hier schrijft iemand dat hij destijds "naar het Weenderveld is verhuisd" en op Weenderkanaal 4 heeft gewoond. En in het dorpsgebied van Bourtange blijkt nog een door de inwoners vervaardigd plaatsnaambordje De Kiele te hebben gestaan, voor een huizengroepje ter plekke. Maar omdat deze naam niet voorkomt op de gemeentelijke, hierboven vermelde lijst, ook verder niet voorkomt in atlassen en in plaatsenlijsten, en wij er niets inhoudelijks over kunen vinden, maken wij daar vooralsnog geen pagina van. Voor nadere informatie zie de link.

- Onder het dorp Vlagtwedde vallen ook de buurtschappen Ellersinghuizen, Harpel, Hebrecht, Jipsinghuizen (deels), Oud Veele, Plaggenborg, Poldert, Renneborg, Veele, Vlagtwedder-Barlage, Vlagtwedder-Veldhuis, Weende, Weenderveld, Weite, Wollinghuizen en een klein deel van de buurtschap Rhederveld (dit zijn 16 buurtschappen in totaal).

- De gemeentebesturen van Bellingwedde en Vlagtwedde hebben in 2013 de intentie uitgesproken te willen fuseren tot de nieuwe gemeente Westerwolde. De gemeente Westerwolde is ontstaan per 1-1-2018.

- Wapen van de voormalige gemeente Vlagtwedde.

- De gemeente heeft in december 2008 besloten al haar buurtschappen van een plaatsnaambord te voorzien, voor zover dat nog niet het geval was (na inventarisatie bleken 25 van de 50 buurtschappen in deze gemeente nog geen plaatsnaambordjes te hebben). Dit op initiatief van raadslid Willem Hoftijzer, die - terecht - stelt dat dit bevorderlijk kan zijn voor het toerisme. Buurtschap Agodorp was de eerste die in 2008 bij de gemeente kwam vragen om plaatsnaambordjes. Dat vernomen hebbend, kwamen nog meer buurtschappen om plaatsnaambordjes vragen. Waarop de gemeente besloot het dan maar gelijk in een keer goed te doen en bordjes te plaatsen bij álle buurtschappen. Eind 2009 bleken de meeste borden reeds te zijn geplaatst. Bij enkele buurtschappen heeft het iets langer geduurd, die zijn in de jaren daarna alsnog voorzien. - Artikel in Trouw over het plaatsen van buurtschapsborden in de gemeente Vlagtwedde.

Plaatsengids.nl propageert o.a. dat eigenlijk alle 4.000 buurtschappen in Nederland een plaatsnaambord zouden moeten hebben (dat is nu nog maar bij ca. de helft het geval). Immers buurtschappen zijn, naast steden en dorpen, ook plaatsen - hoe klein soms ook - en bij een plaats hoort een plaatsnaambord. Dat lijkt ons althans een 'open deur'. Maar helaas denken kennelijk nog niet alle gemeenten er zo over...

Het plaatsen van plaatsnaamborden bij buurtschappen is enerzijds een kwestie van erkenning van de identiteit van de plaats en haar inwoners. Daarnaast is het bevorderlijk voor het kleinschalig toerisme, wat bijna alle gemeenten zeggen te willen bevorderen. Je maakt je gemeente er toeristisch nog aantrekkelijker mee. Het is immers leuker voor een toerist om te kunnen zeggen dat hij wandelend en fietsend onderweg door die en die buurtschappen is gekomen, in plaats van dat hij/zij 'zomaar' een aantal boerderijen in het buitengebied van stad of dorp X heeft gezien. Als er geen plaatsnaamborden staan, is men zich daar doorgaans niet van bewust. Tevens draagt het hopelijk bij aan het cultuurhistorisch besef van de toerist en van de autoriteiten, en daarmee van het belang van het behoud van het buitengebied.
Een compliment dus voor de (voormalige) gemeente Vlagtwedde. Hopelijk doet goed voorbeeld goed volgen! Zoals in (voormalige) buurgemeente Bellingwedde, waar in 2013 ook plaatsnaambordjes zijn geplaatst bij de tientallen buurtschappen in die gemeente, voor zover ze die nog niet hadden. Wij weten niet of buurgemeente Vlagtwedde daarbij als inspirerend voorbeeld heeft gediend, maar dat ligt wel voor de hand.

Terug naar boven

Ligging

De gemeente Vlagtwedde grensde in het W aan de provincie Drenthe, de buurtschap 2e Valthermond, de delen van het dorp Zandberg binnen de gemeenten Borger-Odoorn en Stadskanaal en de dorpen Musselkanaal, Mussel en Onstwedde, in het N aan de dorpen Wedde en Veelerveen en nog net aan buitengebied van het dorp Vriescheloo, in het O aan Duitsland en de Duitse plaatsen Rhede, Heede (Ems), Dersum, Walchum, Sustrum en Rütenbrock en in het Z ook aan de provincie Drenthe, de dorpen Munsterscheveld, Roswinkel en Nieuw-Weerdinge, en lag N van het dorp Emmer-Compascuum, NNO van de dorpen Klazienaveen-Noord en Klazienaveen, NO van het dorp Weerdinge en de stad Emmen, O en NO van de dorpen Valthermond, 2e Exloërmond, 1e Exloërmond, Valthe, Odoorn, Exloo, Buinerveen, Buinen en Borger, O van de dorpen Nieuw-Buinen en Stadskanaal, ZO van de dorpen Alteveer, Nieuwe Pekela en Oude Pekela, ZZO van de stad Winschoten, Z en ZZO van het dorp Blijham, Z vande dorpen Vriescheloo en Bellingwolde, ZW van de Duitse plaats Papenburg, W van de Duitse plaats Dörpen en NW van de Duitse plaats Haren (Ems). Het gelijknamige dorp lag N en de voormalige hoofdplaats Sellingen lag centraal-oostelijk in de gemeente.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Vlagtwedde 356 huizen met 2.403 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 93/660 (= huizen/inwoners), de dorpen Ter Apel 23/136 en Sellingen 30/220, de buurtschappen De Batterij 1/8, De Boekhorst 3/17, Ter Borg 3/20, Ellersinghuizen 13/95, Ter Haar 6/45, De Hanetang (deels) 1/7, Het Heem 9/59, Jipsinghuizen 11/96, Laude 15/80, De Maten (deels) 1/9, De Plaggenborg 2/13, De Renneburg 2/15, De Rijsdam 3/21, Het Schot 3/18, De Stakenborg 1/7, De Stobben 2/12, Veele 36/224, Terwolslage 2/10, Weende 11/83, Wessinghuizen (Wessingtange) 1/6, De Wiltskamp (deels) 8/62, Terwisch 5/29, Wollinghuizen 14/81 en Het Zuidveld 3/15 en het fort Bourtange 54/355. Vlak voor haar opheffing in 2018 heeft de gemeente Vlagtwedde ca. 6.400 huizen met ca. 16.000 inwoners. Het gelijknamige dorp heeft tegenwoordig ca. 1.310 huizen met ca. 3.300 inwoners (dit is inclusief de aantallen voor het dorp Veele).

Terug naar boven

Geschiedenis

- "In 1987 overleed de heer Wilke Roelf Hesse op 93-jarige leeftijd, na een actief en arbeidzaam leven. De familie Hesse was een boerenfamilie met een lange traditie in Westerwolde. Na zijn overlijden is - in overeenstemming met de laatste wilsbeschikking van de heer Hesse - Stichting Gebroeders Hesse Fonds in het leven geroepen. De stichting stelt zich ten doel de bevordering van de culturele belangen en activiteiten* in het grondgebied van de voormalige gemeente Vlagtwedde. De inkomsten van de stichting worden voornamelijk verkregen uit de verpachting van ca. 150 hectare landbouwgrond. * Onder culturele activiteiten wordt onder meer verstaan: amateuristische kunstbeoefening, archeologie, historisch onderzoek, culturele uitvoeringen (muziek/toneel/cabaret), beeldende kunst, tentoonstellingen, monumenten etc.

Uit die opbrengsten worden subsidies verstrekt, met als doel: het verrichten of doen verrichten van onderzoekingen naar de geschiedenis van Westerwolde; het bevorderen van de publicatie, zo mogelijk in samenwerking met anderen, van het resultaat der onderzoekingen in een of meer uit te geven boeken of andere geschriften; het subsidiëren van culturele activiteiten voor de dorpen Ter Apel, Sellingen en Vlagtwedde; alle andere wettige middelen, die voor het doel der stichting bevorderlijk zijn. Een en ander dient volledig te worden bekostigd uit de inkomsten van de stichting. Er mogen voor het bereiken van het doel nimmer delen van het kapitaal van de stichting worden aangewend; dit kapitaal moet in stand worden gehouden."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Vlagtwedde heeft 3 rijksmonumenten.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- WDB (Wellness, Doe & Beleef) Fair (augustus).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Golfclub Westerwolde weert kraaien van de 9 holes-baan. De kraaien vernielen namelijk de golfbaan doordat zij, op zoek naar engerlingen in de bodem, hele stukken gras van het golfterrein omwoelen. De club hoopt nu een middel tegen de overlast te hebben gevonden: eind 2016 zijn 40 nestkastjes voor spreeuwen opgehangen. Ook spreeuwen eten engerlingen, maar zij pikken de larven uit de grond zonder die om te woelen.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Vlagtwedde, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Fotoalbums met duizenden oude en recente foto's en krantenartikelen van plaatsen in de voormalige gemeente Vlagtwedde en omliggende gemeenten.

Terug naar boven

Literatuur

- In opdracht van de gemeente Vlagtwedde is in 2012, t.g.v. het 200-jarig bestaan van de gemeente, het boek 'Lezen in het Landschap' verschenen, geschreven door historicus Jochem Abbes. Het is een landschappelijk en cultuurhistorisch portret van de gemeente. Aan de hand van landschapsfoto’s wordt een reis door de geschiedenis van het gebied gemaakt. Het boek illustreert de rijke cultuurhistorie van de gemeente en is een uitnodiging aan de lezer om er zelf op uit te trekken en te gaan 'Lezen in het Landschap'.

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Vlagtwedde (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Onderwijs: - Basisschool De Clockeslach. - Basisschool De Zaaier.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Vlagtwedde.

Reactie toevoegen