Vorstenbosch

Plaats
Dorp
Bernheze
Noordoost-Brabant
Noord-Brabant

vorstenbosch_plaatsnaambord_kopie.jpg

Vorstenbosch is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Bernheze. T/m 1993 grotendeels gemeente Nistelrode, deels gemeente Heeswijk-Dinther (t/m 1968 gemeente Dinther).

Vorstenbosch is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Bernheze. T/m 1993 grotendeels gemeente Nistelrode, deels gemeente Heeswijk-Dinther (t/m 1968 gemeente Dinther).

Vorstenbosch

Terug naar boven

Status

- Vorstenbosch is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Bernheze. T/m 1993 grotendeels gemeente Nistelrode, deels gemeente Heeswijk-Dinther (t/m 1968 gemeente Dinther).

- Onder het dorp Vorstenbosch vallen ook de buurtschappen Bedaf (deels) en Dintherse Hoek (in de praktijk, niet voor de postadressen).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1485 Vorsschenbosch, 1530 Vorstebosch, 1532 Vorstenbosch.

Naamsverklaring
Verklaard als vorste 'voorste' bosch = bos 'hoog hout, geboomte', naar de relatieve ligging, maar dat sluit niet aan bij de variant Vorsschenbosch, waarin mogelijk vorsch 'kikvors'.(1)

Achternaam
Er zijn ook mensen met de achternaam (Van de) Vorstenbosch. Het ligt voor de hand dat de voorouders van deze mensen uit dit dorp afkomstig zijn te meer daar zij zich inmiddels over het hele land hebben verspreid, maar volgens de Volkstelling van 1947 in dat jaar nog vrijwel allemaal in Noord-Brabant woonachtig waren.

Terug naar boven

Ligging

Vorstenbosch ligt W van Uden, N van Veghel, Z van Nistelrode, NO van Heeswijk-Dinther.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Vorstenbosch 86 huizen met 466 inwoners, verdeeld over de gemeenten Nistelrode 64/355 (= huizen/inwoners) en Dinther 22/111 (dat betrof de buurtschap Dintherse Hoek). Anno 2018 heeft het dorp ca. 700 huizen met ca. 1.700 inwoners. In 2017 is het dorp met 65 inwoners gegroeid. Om de voorzieningen in het dorp in stand te houden, streeft de Dorpsraad naar ca. 2.000 inwoners. Daarom hebben ze tot doel gesteld '2.020 inwoners in 2020'. Overigens rekenen zij tot het dorpsgebied het grondgebied van de parochie, waarbij ook een stukje zit dat formeel, d.w.z. voor de postadressen, niet - meer - tot het dorp behoort, wat vermoedelijk ermee te maken heeft dat het dorp vroeger onder meer gemeenten viel. In die definitie zitten ze in januari 2018 al op 1.935 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Heemkunde
"Heemkunde, naar het oude woord heem, betekent kennis van en onderzoek naar de eigen historische leefomgeving. Heemkringen houden zich bezig met de geschiedenis van hun plaats, gemeente of streek. Zij beheren lokaal erfgoed en organiseren allerlei ledenactiviteiten. Ook bestuderen zij de veranderingen door de tijd en raadplegen velerlei geschreven en ongeschreven bronnen. Daarna leggen zij de resultaten van hun onderzoek vast en de resultaten worden gedeeld. Zij inventariseren en conserveren zaken, die de moeite waard zijn om te behouden voor de toekomst, voor ons nageslacht, de heemkundigen van straks. Heemkundekring Nistelvorst is opgericht in 1983 als heemkundekring voor de dorpen Nistelrode en Vorstenbosch met de bijbehorende buurtschappen. Sinds 2011 beschikken wij over een eigen heemhuis op Maxend 3, gehuurd van de gemeente Bernheze.

Het aantal leden bedraagt ca. 100. Nieuwe leden zijn van harte welkom. Je kunt deelnemen aan ons interessante jaarprogramma. Ook kun je zitting nemen in de diverse werkgroepen. Onze actieve werkgroepen houden zich bezig met o.a. genealogie, bidprentjes, monumenten, fotoverzameling, knipsels, archeologie, bibliotheek, het digitaliseren van oude kadasterkaarten van Nistelrode en Vorstenbosch e.d. Wij geven ondersteuning met je eventuele eigen onderzoekswensen. Ook nieuwe initiatieven worden toegejuichd. De contributie bedraagt €25,00 p/jr, €17,50 p/jr voor het 2e lid uit hetzelfde huishouden. Leden ontvangen een jaarprogramma met lezingen, tentoonstellingen, excursies en een kerstviering. Tegen een vergoeding kan men deelnemen aan onze gezellige en informatieve jaarlijkse heemreis. Maandelijks (10 maal per jaar) ontvangen de leden een nieuwsbrief met actuele zaken. Wekelijks is er op maandag een bijeenkomst van de werkgroepen. Wij nodigen je van harte uit om op maandagavond eens geheel vrijblijvend te komen kennismaken. De sfeer is altijd ongedwongen en de koffie staat klaar."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2021 worden middels het project 'Bergakkers 3 fase 1' 56 woningen (waarvan 6 huurwoningen) toegevoegd aan de wijk Bergakkers in Vorstenbosch. Het betreft zowel rijwoningen, twee-onder-een-kapwoningen als vrijstaande woningen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Vorstenbosch heeft 3 rijksmonumenten.

- De RK Sint Lambertuskerk (Kerkstraat 2) dateert uit 1932 en is ontworpen door Hendrik Christiaan van de Leur. Het is een zogeheten christocentrische kerk, met een breed schip en smalle zijbeuken. In de kerk is met veelkleurige tegels en keperbogen een rijke versiering aangebracht, die doet denken aan de baksteenarchitectuur van Dom Bellot, van wie Van de Leur een leerling was. Het interieur kent elementen van het expressionisme en de art-decostijl. In het koor van de kerk zijn vijf reliëfpanelen aangebracht die afkomstig zijn uit de preekstoel die in 1858 vanuit Erp naar Vorstenbosch is overgebracht. Zij stellen de vier evangelisten en de Verlosser voor. In de kerk zijn tal van beelden te vinden die heiligen voorstellen met hun attributen, zoals de Heilige Isidorus met spade, de Heilige Appolonia met nijptang, de Heilige Catharina van Siena met beker enz. In de Mariakapel is een Maria met kindje Jezus te vinden uit 1955, vervaardigd door H. Suiskens. In het priesterkoor hangt een drieluik, waarop de Verzoeking van de Heilige Antonius is afgebeeld. Het orgel, afkomstig uit de Waterstaatskerk, dateert uit 1880 en is gebouwd door Adrianus Kuijte uit Oss. Het is van 1992-1994 gerestaureerd. Zowel de kerk als het orgel is een rijksmonument.

- Ten zuiden van de RK Lambertuskerk in Vorstenbosch bevindt zich op Kerkstraat 4 de bijbehorende, eveneens rijksmonumentale pastorie met koetshuis. Het vrijstaande blokvormige gebouw heeft hoog opgaande zadeldaken. Via een tussenlid met gang onder een zadeldak is de pastorie met de kerk verbonden. De pastorie is in 1933 gebouwd naar een ontwerp van architect H.C. van de Leur. In het gebouw zijn elementen van de Art Déco en het Expressionisme te herkennen. De architectuur van het gebouw sluit aan bij die van de kerk. De pastorie is door middel van een lage tussengang met de kerk verbonden. Voor en achter de pastorie ligt een tuin met onder meer treurbeuk, hulst en berken. Aan de zuidelijke zijde leidt een oprijlaan naar het achter het het huis gesitueerde koetshuis. "De pastorie met koetshuis is van algemeen belang. De pastorie heeft cultuurhistorische waarden als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en sociaal-economische ontwikkeling, waarbij ook in kleinere kerkdorpen een klein conglomeraat religieuze architectuur langs de uitvalsweg ontstaat. De pastorie heeft architectuurhistorisch belang als voorbeeld van de sterke invloed van Dom Bellot in het werk van architect H.C. van de Leur, vanwege de detaillering en het bijzondere en gevarieerde materiaalgebruik. De pastorie met koetshuis heeft ensemblewaarden vanwege de functionele, architectonische en typologische samenhang van de pastorie en het voormalige klooster (nr.6-9). De pastorie is verder van belang wegens de uitzonderlijke gaafheid van exterieur en interieur." Aldus de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

- Molen Windlust in Vorstenbosch (Kerkstraat 22) is in 1860 als grondzeiler gebouwd en is tot 1950 als korenmolen operationeel geweest. Rond 1900 is de romp verhoogd en is aarde tegen het onderste deel gestort, waardoor het een beltmolen is geworden. De kap en het wiekenkruis zijn gehandhaafd, wat mogelijk was omdat het opgemetselde deel van de romp recht en niet conisch was gemaakt. Na restauratie in 1970 draaide de molen regelmatig op vrijwillige basis, maar raakte door onvoldoende onderhoud beschadigd. In 2008 is een restauratie voltooid. Sindsdien draait de molen weer onder beheer van twee vrijwillige molenaars. De molen staat midden in het dorp. Bij de molen staat het kunstwerk 'De molenaar'.

- Mariakapel.

- Gevelstenen in Vorstenbosch.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- De Dorpsraad heeft in 2018 een nieuw Ommetje Vorstenbosch gemaakt. Nadat in 2017 de doorgang via het Gildebergske naar Bedaf van het oude ommetje werd afgesloten, werd de roep om een nieuw ommetje groter. De route is van oranje pijlen voorzien en is 6,15 km lang. Start- en eindpunt is op het Meester Loeffenplein. Daar is de route ook op een informatiepaneel te vinden. Er is ook een handig online kaartje van met routebeschrijving. Voor de GPS-wandellaars is er tevens een GPX-bestand gemaakt.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Vorstenbosch, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links / voorzieningen / verenigingsleven

- Algemeen: - Site van en over Vorstenbosch.

- Nieuws: - Nieuws uit Vorstenbosch op Facebook.

- Belangenvereniging: - Dorpsraad Vorstenbosch.

- Buurtverenigingen: - Buurtvereniging De Bergakkers. - Buurtvereniging Bedaf. - Buurtvereniging De Helling.

- Zorg: - "Op Zorgboerderij John en Marga van der Wijst in Vorstenbosch kunnen mensen met een verstandelijke beperking en NAH invulling geven aan hun dagbesteding. John en Marga van der Wijst zijn de eigenaar en initiatiefnemers van deze zorgboerderij. Deze is operationeel sinds 1999. De agrarische tak is een pony-/paardenpension, pompoenkwekerij, sierteelt en landbouw. Verder heeft de boerderij enkele kippen, konijnen, cavia's en honden en hebben we een falabella stoeterij. Fam. van der Wijst bezit ongeveer 6 hectare grond waarvan een gedeelte wordt gebruikt voor de teelt van pompoenen, kalebassen en siervruchten. Een ander gedeelte wordt gebruikt voor de weidegang van de paarden. Bij de boerderij staan fruitbomen met appels, peren, kersen, bessen en walnoten.

De zorgboerderij heeft een breed aanbod van creatieve dagbestedingsactiviteiten. De meest voorkomende werkzaamheden zijn: mee verzorgen van de pony's en paarden (borstelen, weidegang geven enz.); mee verzorgen van de konijnen, kippen en honden; mee uitmesten van de stallen; helpen bij onderhoud aan het erf, gebouwen en machines; helpen bij het kweken van pompoenen; de verkoop van producten in het winkeltje; bewerken van hout; bijhouden en verzorgen van de tuin, het land, de boomgaard en de plantsingel; helpen bij de kantine en vergaderruimte werkzaamheden en verder voorkomend werk.

De kracht van de zorgboerderij ligt vooral in het gewone. Mensen komen (opnieuw) in contact met dieren, planten, natuurlijke processen en ritmes. De boerderij is een overzichtelijke eenheid die door haar vele mogelijkheden de deelnemers kansen biedt voor ontwikkeling en groei. Ook het genieten van de dieren en de natuur neemt een belangrijke plaats in. De eigenheid en mogelijkheden van de deelnemers staan centraal. Het is belangrijk dat deelnemers belangstelling hebben voor, en plezier hebben in de activiteiten of kunnen genieten van de omgeving. De bedrijfsopbouw biedt veel variatie in aanbod en mogelijkheden. Door de contacten met mensen buiten het bedrijf zijn er mogelijkheden tot participatie in de maatschappij."

Reactie toevoegen