Vroenhout

Plaats
Buurtschap
Roosendaal
West-Brabant Baronie en Markiezaat
Noord-Brabant

Vroenhout

Terug naar boven

Status

- Vroenhout is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Roosendaal. T/m 1996 gemeente Roosendaal en Nispen.

- De buurtschap Vroenhout valt, ook voor de postadressen, onder de stad Roosendaal.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Diverse kaarten uit de 17e en de 18e eeuw vermelden ten onrechte de schrijfwijze Groenhout.

Naamsverklaring
- Wordt, wat het eerste deel betreft, gelijkgesteld aan een woord vroon ‘heer, vorst’. De oudste vorm maakt het echter mogelijk aan te knopen bij vruotic ‘overvloedig gedijen’. Dit leidt tot een betekenis; overvloedig gedijend hout ‘hoogstammig bos’. (1)
- “Vroen moet hetzelfde zijn als Middelnederlands Vroon en heeft dus de betekenis van ‘gebied van een Heer’. Het beteekent dus hetzelfde als zijn afleiding vroente. Men sprak van ’s Heeren Vroente, waar er bijvoorbeeld nog aan den oorspronkelijken landheer toebehoorende gronden bedoeld werden, welke dus nog niet aan anderen waren uitgegeven en deze typische uitdrukking trof ik ook aan bij de uitgifte van wildert en woeste gronden onder Langdonk in de 17e eeuw. Vroenhout zou aldus de beteekenis hebben van een bosch of woudgebied, dat nog aan den oorspronkelijken heer toebehoorde.” (100, 1942)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Vroenhout ligt W van Roosendaal, rond de Vroenhoutseweg en de daaraan gelegen zijwegen Heirweg, Dalstraat, Hogeweg, Hilstraat, Slaaistraat, Noordstraat, Holterbergsestraat en Biezenstraat. W gelegen aan de grens met de voormalige gemeente Wouw, N aan de grens met de gemeente Steenbergen (de buurtschap Visberg), Z grenzend aan de buurtschap Boeiink, O aan de A17.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Vroenhout 36 huizen met 249 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners aan de Vroenhoutseweg, 6/15 aan de Heirweg, 4/10 aan de Dalstraat, 1 pand aan de Hogeweg, 1 pand aan de Hilstraat, 3/10 aan de Slaaistraat, 5/15 aan de Noordstraat, 7/20 aan de Holterbergsestraat en 10/25 aan de Biezenstraat. Totaal dus circa 80 huizen met ca. 200 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In 1269 is in Vroenhout door Servaas Heer van Liedekerke klooster Sint Catharina gesticht, dat eerst door monniken, later door nonnen werd bewoond. Na de Sint Aagtenvloed in 1288 werd het klooster ernstig door het water bedreigd. In 1295 is het klooster naar Breda verplaatst. In 1647 was het voor de katholieke kloostergemeenschap onmogelijk geworden om zich nog langer in Breda te handhaven; uitoefening van het katholieke geloof was immers na de Opstand moeilijk, zo niet onmogelijk geworden. Dank zij tussenkomst van prins Frederik Hendrik konden de zusters uitwijken naar Oosterhout. Zij bewonen daar nu nog steeds het slotje De Blauwe Camer, een van de fraaiste monumenten van Noord-Brabant.

Het klooster in Vroenhout was het eerste vrouwenklooster in Nederland en het klooster in Oosterhout is daarmee de oudste kloostergemeenschap in Nederland die kan bogen op een ononderbroken bestaan.

Tot enkele eeuwen geleden stond hier een kapel. De ruïnes hiervan bestonden nog in 1770. De buurtschap heeft ook enkele brouwerijen gehad en een ‘gilde van den Kruisboog van Vroenhout’, het Sint Jorisgilde. Dat gilde is omstreeks 1890 ontbonden. De buurtschap heeft ook een galg gehad aan de Wouwsebaan. In 1639 wordt deze vermeld als ‘den hoeck lant daer de galge op staet, niet verre vande Woutsche Molen.’

NO van Vroenhout ligt het streekje De Maai. O grenzend aan de Nieuwe Roosendaalsche Vliet en aan de A17, W aan de Holterbergsestraat en aan de Kruislandse buurtschap Visberg. “Achter den Holterberg liggen de Maden, de Maai, zooals die streek thans heet. Merkwaardig is, dat Made en al zijn vormen; Madeken, Maay-etsel, Maaiken en ’t klein Maken (vroeger waren er veel meer dan thans), als een aaneengesloten gebied in het Noorden van onze gemeente, tusschen Vroenhout en Kalsdonk liggen, gewoonlijk onderscheiden in de Calsdonksche Made en Vroenhoutsche Made, aan weerszijden van de Vliet. Als weide en hooiland werden zij in vroegere eeuwen zeer op prijs gesteld en het was gebruikelijk, dat alle landbouwers hier in onze streek een of meer perceeltjes, groot of klein, van die weilanden hadden om er hun vee op te laten weiden en te hooien. Het was naar het schijnt geen bezwaar, dat die weilanden uren ver van de boerderijen zelf gelegen waren en men halve dagen noodig had om er z’n vee naar toe te brengen of te gaan melken in die verspreid liggende ‘Maden’.

Wij kennen nu nog de Strijmade, westelijk van de Vliet. Vroeger waren er nog de zogenoemde Culdonk- of Culsdonksche Maden, een naam die nu geheel verdwenen is, maar de Vrouwe-Made is thans nog bekend. In de 17e eeuwsche schotboeken, de registers der belasting op onroerende goederen dier tijden, kent Roosendaal zelfs een afzonderlijk ‘Madeboek’, waarin die tallooze, meestal smalle perceeltjes weiland omschreven staan” (100, 1942).

Vroenhout lag in het zogeheten Land van Nassau, dat even ten westen van Roosendaal gelegen was. Het land van Nassau bestond onder andere uit de gehuchten Vroenhout, Boeiink, Haiink en Vinkenbroek. Het Land van Nassau was medio 15e eeuw door koop in bezit gekomen van Engelbrecht II, graaf van Nassau, en gevoegd bij de Baronie van Breda, dat door de Nassaus al eerder in leen was verkregen van de Hertog van Brabant.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De ca. 400 jaar oude Vlaamse schuur (met inscripties uit 1630) van toenmalig eigenaar dhr. Jan van Gastel (1928) op Vroenhoutseweg 15 in buurtschap Vroenhout is in 2008 gerestaureerd. De schuur kenmerkt zich door zijn driebeukige opzet en asymmetrische gebind met aan één zijde een overstek waaronder de langsdeel. De schuur werd gebruikt voor de opslag van de oogst. Na de restauratie is het een museum van oude landbouwwerktuigen geweest. - Videoreportage door BN/De Stem met Jan van Gastel over zijn museum. In 2016 is het woonhuis met de schuur verkocht aan een nieuwe eigenaar.

Terug naar boven

Links

- Dierenopvang: - Dierenopvang en -pension Arduin (Vroenhoutseweg 37) heeft als werkgebied de gemeenten Bergen op Zoom, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen en Woensdrecht.

- Duurzaamheid: - Energiebedrijven Tomorrow Energy en Infinergy hebben anno 2019 plannen voor de aanleg van Zonnepark Vroenhout, in de oksel van de Vroenhoutseweg en de Heirweg, met een oppervlakte van ca. 9,8 hectare. Daar moeten 35.000 panelen komen, goed voor ca. 10 megawatt. Daarmee moeten ca. 2.700 huishoudens van energie kunnen worden voorzien. Jaarlijks bespaart dat ca. 3.775 ton CO2-uitstoot. De bedoeling is dat het zonnepark medio 2021 gereed komt.

Reactie toevoegen