Buurtschap Vrouwbuurtstermolen is genoemd naar de ligging bij de gelijknamige molen. Deze molen dus.
Buurtschap Vrouwbuurtstermolen, buurtschapsgezicht met o.a. de naamgever van de buurtschap.
Van 1902 tot 1940 was er in buurtschap Vrouwbuurtstermolen een halte aan de spoorlijn Stiens - Harlingen. Het fraaie stationsgebouw - met haltenaam / plaatsnaam in de gevel - staat er gelukkig nog, tegenwoordig in gebruik als woonhuis.
- Vrouwbuurtstermolen is een buurtschap in de provincie Fryslân, in grotendeels gemeente Waadhoeke (t/m 2017 gemeente Het Bildt), deels gemeente Leeuwarden (t/m 2017 gemeente Leeuwarderadeel).
- De buurtschap Vrouwbuurtstermolen valt, ook voor de postadressen, grotendeels onder het dorp Vrouwenparochie in de gemeente Waadhoeke. Een aantal panden aan de O kant, aan de Stienzer Hegedyk en de Leijester Hegedyk c.q. Leyester Hegedyk, vallen ook nog tot de buurtschap te rekenen, en vallen deels onder Vrouwenparochie en deels onder de gemeente Leeuwarden, kernen Stiens en Alde Leie, ook voor de postadressen.
- De buurtschap Vrouwbuurtstermolen ligt buiten de bebouwde kom. De buurtschap moet plaatsnaamborden ontberen. Alleen bij de 'ingang' van de buurtschap aan de kant van de molen en het restaurant, stónd tot voor kort een plaatsnaambordje. Het was een op een kombord lijkend bord, getiteld 'Vrouwbuurtstermolen-Haven' met het symbool van een schip erbij (zie foto). We vermoeden dat het geen formeel bord was maar een particulier initiatief, en dat het dus ook geen echte 'bebouwde kom' betrof. Wat niet wegneemt dat je, bebouwde kom of niet, niet harder dan stapvoets door deze idyllische buurtschap moet willen rijden...
Wij hebben vernomen dat het bordje er anno 2015 niet meer staat. Wellicht leek het bord te veel op een echt kombord en moest het daarom op last van de gemeente worden verwijderd? Als iemand weet hoe deze vork in de steel zit, vernemen wij dat graag. Weliswaar kun je aan de straatnaambordjes Vrouwbuurtstermolen nog zien dat je in deze buurtschap bent aangekomen, maar ons bezwaar daarbij is dat je daaraan niet kunt zien dát je een buurtschap en dus woonplaats bent binnengekomen. Dat kun je immers alleen maar zien aan plaatsnaamborden... Dus in die zin hadden de iniatiefnemers wel een punt. Alleen hadden het dus witte borden moeten zijn (= buiten de bebouwde kom) en geen blauwe...
Terug naar bovenIn het Fries
Froubuorstermûne.
In het Bildts
De Froubuurtstermoln.
Spelling
Soms lezen wij ook weleens de spelling Vrouwbuurstermolen. De correcte spelling is echter Vrouwbuurtstermolen: het is immers de molen van Vrouwbuurt (= het dorp Vrouwenparochie, dat in de volksmond Vrouwbuurt - Bildts: Froubuurt - wordt genoemd).
Oudere vermeldingen
De molen ter plekke komt rond 1700 op een kaart voor als Nye molen. De nederzetting wordt op een kaart uit 1852 vermeld als Vrouwbuurster korenmolen, 1860 Vrouwenbuurster Korenmolen.
Naamsverklaring
Het slotelement is molen, het eerste element is de bijvoeglijke vorm van de lokale variant van de plaatsnaam Vrouwenparochie.(1)
De buurtschap Vrouwbuurtstermolen ligt rond de gelijknamige weg (O van Vrouwenparochie en ZW van Alde Leie), dat een parallelweggetje is van de provincialeweg N393 (Stiens - Harlingen), en even O en ZO daarvan. De buurtschap ligt aan weerszijden van de waterlopen Ouwe Rij en Súdhoekster Faart - onderdelen van de Elfstedentocht-route. Deze locatie ligt aan de zogeheten 'Hel van het Noorden', zoals de Elfstedentocht na Franeker bekend staat (met daar vanuit achtereenvolgens De Rie, Berltsumer Wiid, Moddergat, Blikfaart, Súdhoekster Faart, Ouwe Rij, Leister Feart, Feinsumer Feart, Aldtsjerkster Feart, Dokkumer Ee, Aldtsjerkster Feart, De Moark, Ouddeel en vervolgens de Finish in Leeuwarden) (hier vind je de complete Elfstedenroute beschreven in tekst en beeld).
Terug naar bovenDe buurtschap Vrouwbuurtstermolen omvat naast de gelijknamige molen ca. 20 woonhuizen en boerderijen en enkele bedrijfsgebouwen. De voorzieningen zijn, net als de buurtschap, bescheiden: een bushalte, een brievenbus en een eetcafé. De buurtschap zal ca. 50 inwoners hebben.
Terug naar bovenDe nederzetting Vrouwbuurtstermolen is ontstaan rond de gelijknamige molen. Aanvankelijk vooral ten behoeve van de medewerkers van de molen: de molenaar, de knechten en de voerman die het meel vervoerde.
Terug naar boven- De brug over de Ouwe Rij bij buurtschap Vrouwbuurtstermolen is recentelijk verhoogd. De brug voor zowel auto- als fietsverkeer is verhoogd tot een doorvaarthoogte van ongeveer 2.40 meter (brughoogte is 2.50 meter).
Terug naar boven- In 1555 is er in de archieven voor het eerst sprake van een molen op deze plek. Dat betreft een gerstmolen. De huidige Vrouwbuurtstermolen dateert uit 1854. De molen is toen niet nieuw gebouwd maar overgenomen uit Groningen of de Zaanstreek. Het is de laatste nog bestaande historische molen in de voormalige gemeente Het Bildt. De kap en de romp van de molen zijn met riet gedekt. De molen is prachtig gelegen aan de Ouwe Rij, onderdeel van de bekende 11-steden route in het noorden van Friesland. In de jaren 2007-2008 is de molen gerestaureerd. Hierbij zijn nieuwe molenstenen aangebracht en is het rietdek geheel vernieuwd, de stelling opgeknapt en is er een sprinklerinstallatie aangebracht. In 2013 is het houtwerk opnieuw in de verf gezet, zijn er 4 nieuwe molenzeilen aangeschaft en zo staat de molen er sindsdien weer prachtig bij.
Eigenaar is Stichting de Vrouwbuurtstermolen. De stichting heeft tot doel de molen draaiende en in goede staat van onderhoud te houden. In het kader van de openstelling van de noordelijke 11-stedenroute voor boten is de walbeschoeiing aangepakt en is er een prachtige aanlegsteiger bijgekomen. Bij gunstige weersomstandigheden wordt de molen iedere zaterdagmiddag in bedrijf gesteld door onze twee vrijwillige molenaars en is de molen open voor publiek. Er wordt meel gemalen van lokaal verbouwde tarwe, waar heerlijk pannenkoekenmeel (bildts: struufmeel) van wordt gemaakt en wat te koop is in de molen voor slechts 1,25 euro per pond. Sinds 2010 is de molen ook beschikbaar als trouwlocatie van de gemeente Het Bildt. Hierbij wordt samengewerkt met het naastgelegen restaurant De Molen. Sindsdien zijn er al heel wat huwelijken voltrokken op deze mooie en bijzondere locatie.
Bij gunstige weersomstandigheden wordt de molen op de zaterdagmiddagen door de 2 vrijwillige molenaars in bedrijf gesteld en is de molen open voor publiek. Er wordt meel gemalen van lokaal verbouwde tarwe en spelt, waar heerlijk pannenkoekenmeel (Bildts: struufmeel) van wordt gemaakt en wat verkrijgbaar is in de molen, die daarom in de omgeving ook bekend staat als de Pannenkoekenmolen. De molen is ook beschikbaar als trouwlocatie van de gemeente, waarbij men samenwerkt met het naastgelegen restaurant. - Nieuws van de Vrouwbuurtstermolen op Facebook.
- Van 1902 tot 1940 was er in Vrouwbuurtstermolen een halte aan de spoorlijn Stiens - Harlingen. Het fraaie stationsgebouw - met haltenaam / plaatsnaam in de gevel - staat er gelukkig nog, tegenwoordig in gebruik als woonhuis. Door de bestrating en de roodwitte palen ter plekke kun je nog zien waar vroeger de overweg en de spoorbomen waren.
- Het Bildt heeft sinds september 2017 een eigen Elfstedenmonument, en wel in buurtschap Vrouwbuurtstermolen. De laatste Elfstedenwinnares, Klasina Seinstra (in 1997), heeft het monument bij de molen onthuld. In schaatskringen is dit tijdens de Elfstedentocht gure gedeelte tussen Franeker en Dokkum berucht en vooral legendarisch. Hier waait de kille oostenwind namelijk recht in je gezicht, én heel wat mensen raken hier de weg kwijt in het donker. Bovendien loopt het ijs hier schuin tegen de wal op. Hier moet je schaatsen met de benen wijd.
Het idee voor een monument bij de Vrouwbuurtstermolen kwam van Piet Bron, een eigenzinnige dorpsbewoner die zich niet laat tegenhouden als hij een plan heeft. Toen de gemeente het monument niet wilde sponsoren, regelde hij zelf wel sponsors, die 8000 euro bijeenbrachten. Het monument bestaat uit een uitgesneden staalplaat, met daarop tegeltjes van enkele Elfstedenrijders, onder wie Seinstra en Bron zelf. "Der is plak foar 250 nammen", aldus Bron. Elfstedenrijders zullen wel zelf het initiatief moeten nemen voor een eigen tegeltje, net als bij het grotere kunstwerk tussen Miedum en Gytsjerk. De bij de onthulling aanwezig inwoners van Het Bildt vinden dat de namen van Elftedenrijders uit Sint Anne, Sint Jabik en de andere Bildtse dorpen eigenlijk allemaal op dit bord thuishoren. Nu Vrouwenparochie een monument heeft, is het meteen de symbolische heldenplek voor alle Bilkerts.
Bij de onthulling van het monument wordt de aanwezige oud-Elfsteden-ijsmeester Jan Oostenbrug gevraagd hoe groot hij de kans inschat dat er weer een Elfstedentocht komt. Hij schat die kans in op nul. "Ten eerste moet de Oostzee bevroren zijn en dat is sinds 1997 niet meer voorgekomen." Erger nog vindt hij het grote aantal veiligheidsdeskundigen dat zich tegenwoordig met de tocht bemoeit. Die zien overal problemen, waardoor ze de tocht eeuwig uitstellen, vreest hij: "Wy ha minsken nedich dy’t trochpakke." (bron: LC, 11-9-2017)
Deze uitspraak van dhr. Oostenbrug wekt in de dagen daarna nogal wat commotie. Daarom verschijnt in de LC van 14-9-2017 een uitvoerig artikel, waarin hij e.e.a. nader toelicht en nuanceert. Oostenbrug komt tot de conclusie dat hij de uitspraak "in een opwelling van emotie" heeft gedaan, en licht toe dat er heel veel bij komt kijken, en dat heel veel factoren allemaal moeten kloppen en meewerken, en dat als een van de factoren niet meewerkt, dat al roet in het eten kan gooien. Daarom acht hij al met al de kans niet groot dat er nog een Elfstedentocht komt. Hij stelt o.a.: "De tijd dat het bestuur van De Friesche IJsbond zelf kon besluiten een tocht uit te schrijven en te laten verrijden ligt achter ons. De beslisser zit bij de Veiligheidsregio Fryslân die bepaalt of een evenement kan doorgaan of niet. Hierop moet de vereniging anticiperen door een beroep te doen op gekwalificeerde mensen die op het juiste moment elkaars taal spreken en doorpakken.
Daarbij is kennis van zaken, elkaar wat gunnen en het kennen van je vrijwilligers die de klus moeten klaren een eerste vereiste. Koester daarbij het werk van de lokale mensen die vaak van vader op zoon het ijs prepareren en beloon deze vrijwilligers door hen te kennen en je waardering uit te spreken voor hun kennis en inzet! In de veranderende economie, waarin we het steeds drukker krijgen met zaken die veraf staan van de natuur, en daardoor met jeugd die niet meer de liefde voor het natuurijs door ouders wordt bijgebracht omdat er nauwelijks winters met ijs zijn, wordt uiteindelijk de slagingskans van een Elfstedentocht bedreigd. Immers, wanneer het gaat vriezen, ja zelfs in de periode daaraan voorafgaand, mag er geen uur voorbijgaan zonder dat er gewerkt wordt aan de optimalisatie van omstandigheden om een ijsvloer van voldoende kwaliteit en dikte te krijgen."
Vervolgens somt hij op hoeveel en welke instanties, omstandigheden en factoren bij de voorbereiding en het al dan niet doorgaan betrokken zijn, en wat er in die periode van hen verlangd wordt. En dat zijn er tientallen. Die vind je opgesomd in het hierboven gelinkte artikel in de LC van 14-9-2017, waar het voorgaande een citaat uit is.
Terug naar boven- De 1e editie van de Midseumer Môlnkoier (op een zaterdag in juni) in 2016 was gelijk al een groot succes: de wandeling - waarbij je uit diverse afstanden kunt kiezen - trok gelijk al bijna 600 deelnemers. - Hier lees je een verslag van de 21 km versie van de 2e editie in 2017, en hier een enthousiast verslag van editie 2019, door Mark Moed. Het 5 personen grote organisatiecomité wordt op de dag zelf bijgestaan door 200 vrijwilligers, inclusief de optredende artiesten, korpsen en koren. Je wandelt tussen het wuivende graan, en door en langs gebieden waar veel lopers die voor het eerst meelopen het bestaan niet van wisten. In de dorpen langs de route word je muzikaal onthaald door een hele reeks orkesten, zangers, koren e.d.. De opbrengst van de Midseumer MôlnKoier komt ten goede aan het onderhoud van de Vrouwbuurtstermolen.
Terug naar boven- Bij de Vrouwbuurtstermolen ligt een haventje met plek voor enkele bootjes.
Reactie toevoegen