Wachtum

Plaats
Dorp
Coevorden
Drenthe

wachtum_carbid_academie.png

Het kleine dorp Wachtum heeft een rijk verenigingsleven, waaronder een heuse Carbid Academie!

Het kleine dorp Wachtum heeft een rijk verenigingsleven, waaronder een heuse Carbid Academie!

wachtum_carbidschieten_kopie.jpg

Wachtum, de Carbid Academie leidt de jeugd op om met oudjaar hard, maar wel verantwoord carbid te schieten, met een carbidschietkanon dus, zoals deze op de foto.

Wachtum, de Carbid Academie leidt de jeugd op om met oudjaar hard, maar wel verantwoord carbid te schieten, met een carbidschietkanon dus, zoals deze op de foto.

wachtum_feest_2014_markeschool_wagen_kopie.jpg

Wachtum, een van de wagens tijdens de optocht van het dorpsfeest 2014 roept op om de ooievaar aan het werk te houden om zo de kleine dorpsschool open te kunnen houden.

Wachtum, een van de wagens tijdens de optocht van het dorpsfeest 2014 roept op om de ooievaar aan het werk te houden om zo de kleine dorpsschool open te kunnen houden.

wachtum_boerolympics-2015.jpg

Een van de jaarlijkse evenementen in Wachtum zijn de Boerolympics

Een van de jaarlijkse evenementen in Wachtum zijn de Boerolympics

Wachtum

Terug naar boven

Status

- Wachtum is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Coevorden. T/m 1997 gemeente Dalen.

- Onder het dorp Wachtum valt ook een deel van de buurtschap Grevenberg.

Terug naar boven

Naam

Uitspraak
Wachtem.

Oudere vermeldingen
1381-1383 Wachtman, 1399 Wachtmenn, 1399 en 1550 Wachtmen, 1665 Wachtem, in de 19e eeuw komt naast de huidige spelling Wachtum ook de spelling Wachtem nog wel voor.

Naamsverklaring
Etymologie onduidelijk. De een geeft aan zelfs niet te kunnen gissen naar de betekenis van Wacht-, een ander vraagt zich af of dit op een wachtpost duidt; de plaats is gelegen aan de oude heerweg Coevorden-Groningen. Vergelijk Bathmen.(1)

Bijnamen
Oude schimpnamen voor de inwoners: Boeren, Poepen (Duits werkvolk) en Jeuden (slimme kooplieden in allerhande waar).

Terug naar boven

Ligging

- Wachtum ligt N van Coevorden en Dalen. De dorpskern grenst in het N aan de A37. Het buitengebied van het dorp ligt ook nog N daarvan en grenst in het N aan de Verlengde Hoogeveense Vaart.

- Het dorp bestaat uit 3 gedeelten met ieder een eigen buurtvereniging: Westereind, Middendorp en Oostereind.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Wachtum 38 huizen met 338 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 110 huizen met ca. 280 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedernis

Historische geografie
Het middeleeuwse Wachtum is zowel es- als streekdorp: in Westereind en Olde Hoek zijn de boerderijen schijnbaar ordeloos gerangschikt, in Oostereind staan ze op één rij langs de weg. Ondanks verdichting en uitbreiding van de bebouwing is de structuur van omstreeks 1850 nog goed bewaard gebleven. Middendorp is eerst na 1850 ontstaan.

Boermarke
Het begrip Boermarke gaat in feite terug tot de tijd van de Germanen die zich op vaste plaatsen gingen vestigen. Het door een stam in bezit genomen gebied, dat door alle leden van de stam gemeenschappelijk werd gebruikt, is eigenlijk de oervorm van de Boermarke of Marke. Marke betekent oorspronkelijk 'grens'. In de 13e eeuw krijgen de Marken een duidelijke vorm. Er worden grenzen vastgesteld en regels opgesteld voor het gebruik van gemeenschappelijke gronden. Na de inlijving van ons land bij Frankrijk in 1810 worden vele taken van de Boermarke overgenomen door de provincie, gemeenten en waterschappen. Als (privaatrechtelijke) rechtspersonen nemen Boermarken nog altijd deel aan het maatschappelijk verkeer. Ook met eigendommen zoals brinken, ijsbanen, wegen, bosjes zijn ze nog steeds een belangrijk onderdeel in de gemeenschap. De Vereniging Drentse Boermarken telt nog 87 actieve en zelfstandige Boermarken, waaronder de Boermarke Wachtum.

School
Het is zeker dat er in ieder geval in 1741 al een school bestaat in Wachtum. In 1975 wordt het voortbestaan van de Markeschool bedreigd, omdat er nog maar 26 kinderen naar de school gaan, terwijl er in 1965 nog 40 en in 1936 zelfs nog 83 leerlingen zijn. Er wordt een advertentie in de dagbladen geplaatst, waarin een kinderrijk gezin wordt gevraagd zich in het dorp te vestigen. Een stormloop van gegadigden is het gevolg. Het gezin Velzel uit Aadorp (bij Almelo) met 9 kinderen wordt gekozen en is zo voorlopig weer de redding voor de school. Voor de actuele situatie m.b.t. de school zie het hoofdstuk Links.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Anno 2016 is ons dorp een klein dorp waar het prettig wonen en werken is. Vereniging Dorpsbelangen Wachtum en omstreken heeft in samenspraak met de bewoners nagedacht over hoe ons dorp er over 10 jaar uit zou moeten zien en wat er nodig is om dat te bereiken. Over tien jaar, in 2025, is ons dorp nog altijd een klein dorp, met nog altijd een actief verenigingsleven. Prettig en veilig om te wonen. Het aantal inwoners schommelt tussen de 350 en 400, de vergrijzing zal zijn gestabiliseerd. De veelal rietgedekte boerderijen, waarvan de meeste met een woonbestemming, geven het dorp een eigen markante uitstraling. Een aantal panden is verbouwd met meerdere appartementen onder één dak. Een deel wordt verhuurd als starterswoningen. Dat zorgt er voor dat jonge gezinnen in ons dorp kunnen blijven wonen, terwijl het een uitnodiging is voor anderen om naar ons dorp te verhuizen. Ook oudere inwoners die kleiner willen gaan wonen, vinden er onderdak.

De vergrijzing heeft geleid tot toegenomen noaberschap, en een zorgcoöperatie, of andere vormen van georganiseerde zorg voor elkaar, is opgericht. Hierdoor zijn zorg en welzijn van de (oudere) inwoners gewaarborgd. De aanwezigheid van jonge gezinnen draagt bij tot het in stand houden van de lagere school, het hebben van vele activiteiten in en daardoor voortbestaan van het dorpshuis. Dit draagt bij aan de leefbaarheid van het dorp in brede zin. Er is een fietsvriendelijke en goed verlichte verbinding tussen Wachtum en Dalen. De verkeersveiligheid wordt verder bevorderd door snelheidsremmende maatregelen bij de ingang van het dorp aan het Oostereind. Van Giestee tot Rieweg is zelfregulerende led-verlichting aangebracht. In 2025 zal het aantal actieve boeren misschien iets afgenomen zijn, maar de oppervlakte van de grond met een agrarische bestemming is gelijk gebleven. In voorgaande jaren heeft dit geleid tot het onttrekken van meerdere boerderijen aan een bedrijfsbestemming. Regelmatig overleg tussen boeren en burgers zorgt voor het behoud van de typisch landschappelijke waarden van het dorp.

Weelderig Wachtum is een aantrekkelijk dorp voor de recreatieve fietser en wandelaar, waarbij verschillende routes noord- en oostwaarts kunnen worden gevolgd. Picknicktafels langs de routes noden tot genieten van het uitzicht op dorp en es. Bloemenperken bij de ingangen van het dorp en kleurige bermen versterken het vriendelijke beeld. Het multifunctionele sportveld wordt door het dorp zelf onderhouden. Sportverengingen maken er actief gebruik van. Ook recreatieve activiteiten vinden er plaats. De muziek- en revue verenigingen bestaan nog steeds, maar hun voortbestaan wordt wel bedreigd door een afnemend ledenaantal. De jaarlijkse rommel- en boekenmarkt trekt bezoekers uit het hele land. De vrijgekomen (boeren) bedrijfspanden hebben geleid tot de komst van kleinschalige ambachtelijke bedrijven. Sommige houden zich bezig met kunstnijverheid, wat de toeristische infrastructuur versterkt." Aldus het beeld van het dorp dat men in 2025, met als hulpmiddel de Dorpsvisie 2015-2025, beoogt te bereiken.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Molen De Hoop is in 1813 gebouwd als poldermolen voor het bemalen van een polder bij Veendam. In 1894 is de molen naar Wachtum verplaatst en ging toen dienst doen voor het malen van diervoer. In 2000 is de molen voor het laatst gerestaureerd. Sinds 2010 in bezit van de gemeente Coevorden. In 2012 komt door sloop van diverse bijgebouwen de molen weer vrij te staan. Met de molen wordt regelmatig graan voor veevoeder gemalen. In 2015 heeft de molen remkleppen gekregen. Remkleppen worden aan het eind van de wieken van de windmolen aangebracht als veiligheidsvoorziening. Bij een aantrekkende (sterker wordende) wind gaan de kleppen open, waardoor de wieken worden afgeremd. Dit is te vergelijken met de kleppen van een vliegtuig bij het landen. Als een molen zonder rempkleppen te snel gaat draaien zijn de wieken moeilijk te stoppen er is er, wegens verhitting van de as van de molen, grote kans op brandgevaar.

- Wachtum heeft 2 rijksmonumenten. Naast de hiervoor genoemde molen is dat de boerderij uit de 2e helft van de 19e eeuw op Noordenveldseweg nr. 3.

- Verzetsmonument bij de Oosterhesselerbrug.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Paasvuur.

- Schuurfeest (2e zaterdag van juni). Eind jaren negentig begon het Schuurfeest in Wachtum als een ledenwerfactie voor het Drents Agrarisch Jongeren Kontakt (DAJK), als een feestje in een schuur even buiten het dorp, inmiddels uitgegroeid tot een tentevenement van formaat waar jong en ouder jaarlijks op af komt.

- Op een zaterdag in juni is er in Wachtum de jaarlijkse Rommelmarkt, rondom Dorpshuis De Kom en deels op straat in het Middendorp. Bezoekers zijn van harte welkom van 10.00-15.00 uur. De markt is alleen bedoeld voor tweedehands spullen, er mag geen detailhandel plaatsvinden en de verkoop van voedingswaren is niet toegestaan. Een ieder die een plek op de rommelmarkt wil reserveren dient zelf voor een kleed, tafel, kraampje o.i.d. te zorgen. Het bedrag per meter bedraagt € 2,-, het maximale aantal te bespreken meters is 6 meter. Voor kinderen in de basisschoolleeftijd uit het dorp is deelname aan de markt gratis. Indien je wilt deelnemen aan de rommelmarkt kun je mailen naar rommelmarktwachtum@hotmail.com of bellen naar tel. 06-15203533.

- Boerolympics (op een zondag in september).

- De Snerttocht (op een zondag begin november) start bij molen De Hoop. De routes hebben een lengte van 5, 10 of 15 kilometer (wandelen). Ook liefhebbers van nordic walking kunnen zich opgeven. Na de wandeling staat een bord eigen gemaakte snert met roggebrood klaar. Deelname kost ca. €7,00 (inclusief snert). De opbrengst gaat naar activiteiten in en om de molen. Nadere inlichtingen en aanmelden op tel. 0524-551267.

- "De Wachtummer Revue brengt niet alleen jaarlijks in november een nieuw stuk op de planken in Wachtum, maar brengt ook al meer dan 30 jaar voorstellingen door de gehele provincie Drenthe en ver daarbuiten. We zijn een gezelschap dat zich toelegt op sketches en liedjes met humor. Humor die dicht bij de dagelijkse gang van zaken staat en natuurlijk herkenbaar is vanuit de eigen omgeving. Het is de bedoeling mensen een ontspannen avond te bieden en tegelijk het Drents levend te houden. We zijn in het hele Drentse taalgebied in te huren op bijna elke locatie. Een gezellige avond in uw dorpshuis, clubhuis of buurthuis of gewoon op de camping. Voor een leuke avond met uw vereniging, of omdat u eens iets anders wilt. Weinig is deze groep te gek. Ook onze Diner Show is een echte aanrader. Lekker eten tussen de lach door. Wilt u eens iets anders, informeer dan naar de verschillende pakketaanbiedingen."

- Carbidschieten (oudjaarsdag). De Carbidacademie Wachtum (CAW) is in 2011 in het leven geroepen door een fanatieke groep carbidschieters. Het doel van de CAW is om de jeugd kennis te laten maken met carbid, zodat deze traditie overgedragen wordt aan de jeugd. Het motto van de CAW is dan ook: "Harder knapp’n kuj leer’n!"

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Van 2008 t/m 2011 is het Landschapsontwikkelingsproject Dalen - Wachtum uitgevoerd. Het project draagt bij aan het duurzaam herstellen en beheren van een waardevol esdorpenlandschap en aan versterking van de recreatie in het gebied. De werkzaamheden zijn gericht op het herstel van de onderlinge samenhang en herkenbaarheid van de verschillende landschappelijke elementen. Het resultaat van het project is een beter herkenbaar esdorpenlandschap, met herstelde landschapselementen en erfbeplanting.

De gemeente Coevorden heeft het initiatief genomen om in samenwerking met Landschapsbeheer Drenthe het Landschapsontwikkelingsplan op te zetten. Er is voor dit gebied gekozen omdat het belangrijke landschappelijke en cultuurhistorische waarden heeft die in hoofdlijnen nog zijn te herkennen, maar waar de onderlinge samenhang in veel delen weinig zichtbaar meer was. Het project is gerealiseerd door intensieve samenwerking tussen de grondeigenaren, de gemeente Coevorden, de Boermarke Wachtum, Landschapsbeheer Drenthe, Waterschap Velt en Vecht en het Recreatieschap.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Wachtum, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links / voorzieningen / verenigingsleven

- Algemeen: - Site van en over Wachtum.

- Nieuws: - Actualiteiten uit Wachtum op Facebook. - Actualiteiten uit het dorp op Twitter.

- Belangenorganisatie: - "Vereniging Dorpsbelangen Wachtum e.o. is in 1992 ontstaan op initiatief van de buurtverenigingen, omdat er nog vereniging bestond die de algemene belangen van het dorp behartigde. Doelstelling van de vereniging is in hoofdzaak het behouden van een aantrekkelijk woon- en leefklimaat in het dorp. Het streven is daarom gericht op onder meer: het in stand houden van de in het dorp aanwezige voorzieningen, zoals bijvoorbeeld de Markeschool, die essentieel is voor de leefbaarheid in het dorp; het behouden van het agrarisch karakter en de huidige bedrijvigheid in het dorp; op beperkte schaal nieuwbouw; de verkeersveiligheid en het milieu. De vereniging is lid van de BOKD (Brede Overleggroep van Kleine Dorpen in Drenthe). Deze vereniging denkt mee met verenigingen voor Dorpsbelangen, hoe genoemde doelstellingen gerealiseerd kunnen worden. Met de gemeente is regelmatig overleg over zaken die het dorp aangaan."

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Kom bestaat sinds 1968 en is gevestigd in de voormalige dorpsschool uit 1905.

- Onderwijs: - De huidige dorpsschool, de Markeschool, is gevestigd in een in 1964 gebouwd pand, en is een kleine school met in schooljaar 2018-2019 32 leerlingen. "Wij zijn er trots op dat wij erin slagen om alle kinderen in Wachtum het onderwijs te kunnen bieden dat bij hen past. Wij houden in ons onderwijs rekening met de verschillen die er zijn tussen kinderen en we zorgen ervoor dat ons onderwijs actueel is. Zowel ouders als leerlingen beoordelen de school met een hoog cijfer. Rekening houden met elkaar is voor ons en voor onze kinderen vanzelfsprekend. Wij vinden het belangrijk de kinderen zelfverantwoordelijkheid en respect bij te brengen. De school vervult een bindende rol in het dorp. Veel activiteiten in het dorp worden in overleg en samen met de school en de verenigingen georganiseerd. Iedereen is zeer betrokken bij de school Kortom: Wij zijn trots op onze school en op ons dorp!"

- Muziek: - Muziekverenging Ons Genoegen uit Wachtum is opgericht in 1928. Ze oefenen wekelijks in het dorpshuis. De vereniging is ook eigenaar van een overdekte wagen die zeer geschikt is om rijdend te spelen in bijvoorbeeld een optocht. Deze wagen biedt plaats aan ongeveer 20/30 personen en is ook te huur (met of zonder trekker en/of chauffeur).

- Zorg: - Martin en Sonja Dries van Zorgboerderij De Dissel in Wachtum hebben een kleinschalige biologische boerderij, waar zij een groep van maximaal 7 deelnemers met uiteenlopende zorg- en / of hulpvragen begeleiden. Ze bieden een veilige en stimulerende plek voor jongeren en volwassenen met psychosociale problemen. Dit kan eventueel gepaard gaan met een lichte verstandelijke beperking. Zij creëren betekenisvolle situaties waardoor mensen zich vrij snel geroepen voelen deel te nemen aan de diverse activiteiten. De Dissel staat voor verbinden vanuit een open, respectvolle sfeer. Door te verbinden verschaffen ze zich inzicht in de wensen en behoeften van deelnemers. Ze willen helpen de leefwereld van de deelnemers te vergroten en hen te laten ervaren hoe het is een volwaardige en zingevende rol te vervullen in de maatschappij.

Reactie toevoegen