Wanneperveen

Plaats
Dorp
Steenwijkerland
Kop van Overijssel
Overijssel

gemeente_wanneperveen_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Wanneperveen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Wanneperveen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Wanneperveen

Terug naar boven

Status

- Wanneperveen is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Kop van Overijssel, gemeente Steenwijkerland. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1972. In 1973 over naar gemeente Brederwiede, in 2001 over naar gemeente Steenwijkerland.

- Wapen van de voormalige gemeente Wanneperveen.

- Onder het dorp Wanneperveen vallen ook de buurtschappen Blauwe Hand, De Klosse, De Kolk (deels), Doosje, Leenders (deels), Roekebosch, Ronduite en Westeinde. Dit zijn 8 buurtschappen in totaal. In de 19e eeuw vielen onder het dorp ook de buurtschappen Zandbeld en Schutsloot. Tegenwoordig is dat het dorp Belt-Schutsloot.

Terug naar boven

Naam

Inwoners
Een inwoner van dit dorp is een Veneger.

In het dialect
Wannepervene.

Oudere vermeldingen
1210 kopie 15e eeuw Wanepe, 1217 kopie Wanepe, 1310 Wenepervene, 1372 Wenpervene, 1381-1383 Weneper vene, 1395-1396 Weneperveen, 1531 Waneperveen, 1579 Venneperfeen, 1634 Wannepper veen, 1865 Wanneperveen.

Naamsverklaring
Betekent veen 'veengebied' behorend bij of ontgonnen vanuit Wannepe, een samenstelling van wan 'slecht, onvoldoende' en apa* 'rivier, stroom', met als betekenis 'stroom met weinig water'. Van der Aa noemt de Wennepe als een voormalig riviertje bij Wanneperveen. Vergelijk voor wan ook UUanbeke (1085 vervalst ca. 1200), ligging onbekend, mogelijk in Utrecht of in de omgeving daarvan.(362)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Wanneperveen ligt Z van Steenwijk, W van Meppel.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Wanneperveen 330 huizen met 1.454 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 136/633 en de buurtschappen Dinxterveen 90/438, Schutsloot en Zandbeld samen 94/338 en Zomerdijk 10/45. Per 1-1-1973 is de gemeente opgeheven en opgegaan in de nieuwe gemeente Brederwiede met 3.189 hectare en 1.811 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 600 huizen met ca. 1.500 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

Dorpsplan
"Om een goed beeld te krijgen wat er op dit moment leeft bij de bewoners in Wanneperveen heeft het bestuur van Dorpsbelang ervoor gekozen een nieuw dorpsplan op te laten stellen. Voor dorpsbewoners is het belangrijk om regelmatig na te denken over hun dorp. Bewust te zijn van hun huidige leefomgeving en de kwaliteit van de leefbaarheid. Het is voor het bestuur van Dorpsbelang als vertegenwoordigers van de bewoners van belang om vooruit te denken over de kwaliteit van de leefbaarheid. Nu en in de toekomst. Door het opstellen van een dorpsplan kijken de bewoners naar hun dorps- en hun leefomgeving. Het betekent met elkaar de balans opmaken van positieve en negatieve punten, van knelpunten en verbeteringsmogelijkheden in het dorp, van wensen van bewoners. In het dorpsplan staat het oordeel van de bewoners over de eigen situatie centraal.

Een dorpsplan vormt een eenduidig beeld van het dorp opgesteld door bewoners. Daarnaast is het een werkdocument aan de hand waarvan het bestuur van Dorpsbelang hun beleid en doelstellingen kunnen bepalen. Met een dorpsplan maken de inwoners van Wanneperveen het bestuur van de gemeente Steenwijkerland duidelijk wat er leeft in en om het dorp. In 2002 heeft het bestuur van Dorpsbelang samen met bewoners het tweede dorpsplan (in 1996 is het eerste dorpsplan gerealiseerd) opgesteld en aangeboden aan het bestuur van de gemeente Steenwijkerland. Veel actiepunten uit dit tweede dorpsplan zijn inmiddels gerealiseerd, andere punten zijn niet meer actueel. In het tweede dorpsplan is ook geadviseerd om eens in de vijf jaar een geheel nieuw dorpsplan op te stellen. Na ruim 7 jaar heeft het bestuur van Dorpsbelang in 2009 besloten dat het tijd is voor een nieuw Dorpsplan."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Wanneperveen heeft 5 rijksmonumenten.

- Wanneperveen heeft 1 gemeentelijk monument.

Schultehuis
Het vanwege de trapgevel en de vele ramen en luiken in het straatbeeld opvallende Schultehuis (Veneweg 83) is een echte bezienswaardigheid. Het is na de Hervormde kerk het oudste pand van Wanneperveen. Het Schultehuis was vroeger de ambtswoning van de schout. Het is gebouwd in 1612 in oud-Renaissance stijl en heeft een Oudhollands trapgeveltje. De schout (ook wel schulte of scholte genaamd) was de vertegenwoordiger van de bisschop of graaf. Deze soort van burgemeester inde belastingen en boetes, stelde koopaktes op en deed rechtsuitspraken. Het gebouw heeft in de loop der jaren vele bestemmingen gehad, waaronder die van winkel en museum. Momenteel fungeert het Schultehuis als woonhuis. Aan de straatzijde een trapgevel met zandstenen waterlijsten en afdekkingen. 18e-eeuwse voordeur. Op de verdieping kruiskozijnen. Inwendig grotendeels vroeg-17e-eeuws interieur en onder meer beschilderde zoldering uit het laatste kwart van de 17e eeuw. Sinds 1921 is het Schultehuis al een Rijksmonument.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Dorpsfeest (gedurende 5 dagen eind augustus / begin september).

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je schaatsen op de ijsbaan van IJsclub Wanneperveen.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Wandelen
Loop je het Kiersche Wijdepad (5 km), Z van Wanneperveen, genoemd naar eendenkooi de Kiersche Wijde, dan ervaar je natuurgebied De Wieden optimaal. Trek je wandelschoenen aan en struin langs trekgaten, bosjes en open water. Vooral 's zomers is het volop genieten van vogels, zoals kleine karekiet, rietgors en waterral. De route is in het veld gemarkeerd met gele pijltjes en is niet geschikt voor rolstoelgebruikers en kinderwagens. Omdat je onderweg vee tegenkomt, zijn honden helaas niet welkom.

Toerisme en watersport
Al voor de Eerste Wereldoorlog kwamen toeristen per rijtuig naar Wanneperveen en het dorp kreeg in de loop der jaren steeds meer bekendheid als watersportgebied. De toeristische merknaam van het gebied is niet voor niets Waterreijk.

Hoosjessloot
Het is vandaag de dag bijna niet mogelijk om vanuit het dorp met een boot rechtstreeks naar het Bovenwijde te varen. Door de ruilverkaveling zijn namelijk de meeste sloten gedempt. De enige mogelijkheid is de botenhelling van de plaatselijke ijsclub, gelegen aan de Haagjesgracht, maar deze gracht heeft als groot nadeel dat de te water gelaten boot dezelfde dag weer uit het water moet worden gehaald. Boten kunnen daar namelijk niet blijven liggen, omdat ze in een doorvaart liggen. En juist in een dorp als Wanneperveen, te midden van open water, wil je de boot langer laten liggen. Daarom is in 2012 het idee geopperd om als verbinding de Hoosjessloot achter de boerderij op Veneweg 158 te verbreden en te verlengen. Het slootje, dat langs de rand van de woonwijk en woonzorgcentrum De Perelaar kronkelt, moet verbreed worden tot tien meter en met ongeveer 1.200 meter verlengd worden, voordat hij uitkomt op de Hoosjesgracht, de bevaarbare watergang die uiteindelijk toegang heeft tot open water, zoals het Bovenwijde en het Belterwiede. In de Hoosjessloot beogen verder 50 aanlegsteigers te komen, waar inwoners hun boot kunnen laten liggen. De kosten voor het aanleggen van de Hoosjessloot zijn beraamd op 200.000 euro.

Natuurlijk leg je zo'n sloot niet zomaar even aan. Daar komt nogal wat bij kijken. Dorpsbelang is daarom sinds 2016 in overleg met o.a. boeren, Natuurmonumenten, het waterschap, de gemeente en de provincie, om e.e.a. op haalbaarheid te onderzoeken. Ingenieursbureau Arcadis ondersteunt het plan via de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij (KNHM), door de medewerking van een hydroloog en een ecoloog. Deze specialisten trokken de conclusie dat de Hoosjessloot zonder meer haalbaar is. Maar er zijn wel aanpassingen nodig in verband met het boezempeil en het polderpeil. Het peil van het open water ligt namelijk hoger dan het water van de landbouwgrond. Er zal dus een soort dijkje aangelegd moeten worden (die gemaakt kan worden van de afgegraven bagger), die het boezempeil tegen moet houden. De betrokken partijen staan welwillend tegenover de plannen.

Petgaten
In 2013 zijn 2 nieuwe petgaten gegraven in de 4 hectare grote Polder van Wink ten zuiden van Wanneperveen, die door Natuurmonumenten wordt beheerd. De petgaten moeten ervoor zorgen dat het leefgebied voor zeldzame moerasvogels en bijzondere plantensoorten in natuurgebied De Wieden verbetert. Op termijn zullen de petgaten verlanden, waardoor ook trilveen en veenmos weer kans krijgen zich te ontwikkelen.

Waterplanten
"Overlast van waterplanten in de Oostelijke Belterwijde bij Wanneperveen, onderdeel van Nationaal Park Weerribben-Wieden, wordt voortaan effectiever aangepakt. Onder regie van de provincie Overijssel hebben overheid, recreatiebedrijven en natuurbeschermers de handen ineen geslagen. Mede dankzij de groei van waterplanten is de waterkwaliteit in Nationaal Park Weerribben-Wieden flink verbeterd. Maar er is ook een keerzijde en dat is dat de recreatievaart er hinder van ondervindt in met name de Oostelijke Belterwijde. Door groei van waterplanten wordt vlot en veilig varen nogal eens belemmerd. De plaatselijke zeilvereniging vreest zelfs voor haar voortbestaan. Aan de andere kant is het verbeteren van de waterkwaliteit en de groei van bepaalde waterplanten in dit gebied een wettelijke doelstelling in het kader van Natura 2000. Binnen het huidige beheerplan is het mogelijk om beperkt te maaien zonder vergunning of meer te maaien met vergunning. Toch blijkt het juridisch kader in de praktijk erg complex, waardoor maaiactiviteiten tot nu toe nauwelijks van de grond kwamen. Omdat de provincie niet alleen verantwoordelijk is voor het natuurbeleid, maar ook de recreatie en economie in het gebied een warm hart toedraagt, is in 2018 actie ondernomen richting een oplossing.

Overeenkomst met partners. Het resultaat is een overeenkomst die in juni 2020 is ondertekend door alle relevante partners in de Oostelijke Belterwijde bij Wanneperveen. Ze spreken hierin uit dat de hinder die waterplanten kunnen veroorzaken een gezamenlijk probleem is. Betrokken partners van de provincie zijn gemeente Steenwijkerland, Waterschap Drents Overijsselse Delta, vereniging Natuurmonumenten, vereniging Sportvisserij Oost Nederland, vereniging HISWA-RECRON, zeilvereniging Belterwiede, vereniging Koninklijk Nederlands Watersport Verbond en vereniging recreatieondernemers Weerribben-Wieden Koptop. Jaarlijks maaiplan. Belangrijk onderdeel van de overeenkomst is het jaarlijks opstellen van een concreet maaiplan voor de Oostelijke Belterwijde. Hierin wordt vastgelegd op welke plek gemaaid wordt en hoe de kosten van de maaiwerkzaamheden onderling worden verdeeld. De regie voor dit plan ligt bij de gemeente Steenwijkerland. Waterschap en provincie toetsen daarna of de wettelijke waterkwaliteits- en natuurdoelen in gevaar dreigen te komen. Alleen wanneer deze niet in gevaar komen kan er daadwerkelijk worden gemaaid. Dit gebeurt dan gecoördineerd door één partij en onder ecologisch toezicht. Afspraken lopen drie jaar. Omdat het huidige Natura 2000-beheerplan in 2023 afloopt, loopt de overeenkomst drie jaar. In het nieuwe beheerplan willen betrokken partijen voor een langere termijn afspraken vastleggen over het maaibeleid in het Nationaal Park." (bron: Provincie Overijssel, juni 2020)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Wanneperveen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Wanneperveen.

- Nieuws: - Nieuws uit Wanneperveen op Facebook.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsbelang Wanneperveen is opgericht in 1996 en heeft als doel de belangen van de inwoners van het dorp en haar omgeving te behartigen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: het inventariseren van de belangen van de inwoners; belangen gezamenlijk met de Venegers vastleggen in een dorpsontwikkelingsplan; toezicht houden op de uitvoering van het dorpsontwikkelingsplan; overheden zoals de gemeente en de provincie wijzen op klachten, knelpunten, wensen en verbeterpunten; overleg voeren met de verschillende organisaties om te komen tot oplossingen en ontwikkelingen; het ondersteunen (en initiëren) van lokale initiatieven; het ontwikkelen van de jaarlijkse dorpskrant 'de Veneger'; het beheren van de dorpswebsite. Doel is om gezamenlijk met de Venegers de leefbaarheid van het dorp te behouden en waar mogelijk te versterken. Een leefbare woonomgeving creëren we samen."

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Wanne is het bruisend middelpunt voor vele Venegers. Het is een multifunctioneel gebouw, dat vele mogelijkheden biedt voor in- en ontspanning. Nagenoeg alle groeperingen uit Wanneperveen komen hier samen voor verschillende activiteiten. Daarmee is De Wanne een veelzijdige, culturele, sociale en gezellige ontmoetingsplaats. Letterlijk en figuurlijk staat De Wanne midden in het dorp en is deze voorziening niet meer weg te denken. Loop eens binnen om te zien wat er zich zoal afspeelt.

- Onderwijs: - Samenlevingsschool De Lisdodde.

- Jeugd: - Venekeien is een jeugdclub, geleid door een team dat zich op geheel vrijwillige basis inzet voor de Veneger jeugd (groep 8 tot 16 jr.). Maandelijks wordt er t.b.v. de saamhorigheid onder de jeugd van zowel de christelijke als openbare (middelbare)school een activiteit georganiseerd.

- Sport: - Voetbalvereniging Oranje Zwart.

- Visvereniging De Koelbox.

- Cabaret: - Cabaretgroep Ruzig Volk.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Wanneperveen.

Reactie toevoegen