West-Terschelling is een dorp in de provincie Fryslân, in de regio Waddengebied, op het eiland en in de gemeente Terschelling. Het is de hoofdplaats van de gemeente.
De Bessenschuur in West-Terschelling dankt zijn naam aan het feit dat hier vele jaren geleden de cranberries na de oogst werden verzameld en gesorteerd. Het is de enige originele Bessenschuur in Europa. (©https://afanja.com/2017/07/12/bij-de-bessenschuur)
- West-Terschelling is een dorp in de provincie Fryslân, in de regio Waddengebied, op het eiland en in de gemeente Terschelling. Het is de hoofdplaats van de gemeente.
- Onder het dorp West-Terschelling vallen ook de buurtschappen Dellewal en Halfweg en de badplaats West aan Zee.
Terug naar bovenIn het Fries
West-Skylge.
Spelling
De spelling van de plaatsnaam West-Terschelling is officieel met koppelteken. Dat is ook taalkundig de juiste spelling (zie 6.E onder deze link). Op de plaatsnaamborden (of in ieder geval op één plaatsnaambord, zie de afbeelding elders op deze pagina) wordt de plaatsnaam zonder koppelteken geschreven.
Oudere vermeldingen
1773 West Ter Schelling, 1958 Westerschelling.
Naamgeving
De plaats is genoemd naar de ligging in de westhoek van het eiland.(1)
Het dorp West-Terschelling ligt in het uiterste westen van het eiland.
Terug naar bovenIn 1840 heeft West-Terschelling 230 huizen met 1.569 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.100 huizen met ca. 2.600 inwoners.
Terug naar boven- Bestemmingsplan West-Terschelling.
Terug naar boven- West-Terschelling heeft 60 rijksmonumenten.
- Protestantse Westerkerk uit 1654.
- De bekendste én oudste 'vuurtoren' van ons land is de Brandaris in West-Terschelling. De toren dateert oorspronkelijk uit 1594. 'Vuurtoren' staat bewust tussen aanhalingstekens, omdat het nooit een echte vuurtoren is geweest, in die zin dat er nooit een vuur in heeft gebrand. Waarom dat zo is, en de verdere geschiedenis van de toren, kun je lezen onder de link.
- Het markante Seinhuisje staat op het Seinpaalduin direct ten westen van West-Terschelling en is kort na de oorlog gebouwd als peilstation voor de marine. Als bouwplaats fungeerde de fundering waarop de bezetter een zoeklicht van de Duitse West-batterie had geplaatst. Later had het een functie in de oriëntatie van zeelieden, sportzeilers, vliegers en inwoners. De functie is in de loop van de geschiedenis vergroot en versterkt met extra zicht- en koerskenmerken, namelijk kapen, vuurboeten en signaalpalen. Nog weer later zijn hier installaties aan toegevoegd die zeevaart en luchtvaart hielpen bij het bepalen van hun positie. Met de komst van de moderne navigatiemethoden is de functie van het Seinpaalduin verdwenen. Veel van de voorzieningen die hiervoor zijn getroffen, zijn daarmee verwijderd. Het Seinhuisje is gebleven, maar heeft geen functie meer. Anno 2018 verkeert het huisje in vervallen staat en moet het geheel worden gerestaureerd. Eigenaar Staatsbosbeheer gaat het huisje herbestemmen tot hotelkamer. Voor nadere details zie het ontwerp-bestemmingsplan Seinhuisje.
- "Nergens anders ontmoeten natuur, cultuur en folklore elkaar zo innig als in de Bessenschuur in West-Terschelling (gelegen midden in het bos, aan de Badweg richting West aan Zee). De schuur dankt zijn naam aan het feit dat hier vele jaren geleden de cranberries na de oogst werden verzameld en gesorteerd. Deze schuur, die rond 1930 is gebouwd naar origineel Amerikaans model, is de enige originele Bessenschuur in Europa. Van oudsher is dit het middelpunt van de cranberryteelt op het eiland. Je vindt hier een unieke tentoonstelling over de 100-jarige historie van de eilander cranberry in woord en beeld. Ook wordt hier de zeldzame Brandaris vogelcollectie gepresenteerd die is samengesteld door de torenwachten van de vuurtoren Brandaris.
Verder vind je op deze authentieke zolder kunstwerken van eilanders, omgeven door historische fotografische beelden van het eiland. De tijd staat hier stil. Een doorlopende Terschellinger film in de geur van hout, koffie en thee geeft je daar het zo unieke eilandgevoel. Natuurlijk laten we je niet op een droogje zitten en kun je zowel binnen als buiten genieten van onze beroemde bakjes koffie of cranberrythee met het lekkerste eilander cranberry gebak en de meest heerlijke limonades voor kinderen. We zijn geopend op vrijdag, zaterdag en zondag van 10.00-16.00 uur. Van 20 december tot 6 januari zijn wij elke dag open (behalve 1e kerstdag)."
Terschelling is het enige Waddeneiland waar de cranberry groeit. Het is het populairste Terschellinger product, dat je overal ziet en kunt proeven. De eilanders verwerken het besje in talloze lekkernijen. Volgens de verhalen spoelde er ruim honderd jaar geleden een tonnetje cranberries aan op het Terschellinger strand. Een Amerikaans schip moet deze op de Noordzee hebben verloren. Veel zeeschepen hadden de besjes namelijk aan boord als probaat middel tegen de gevreesde ziekte scheurbuik. De cranberry was al bekend in Noord-Amerika, waar de oorspronkelijke bewoners het besje al aten en wisten dat ze gezond waren. En gezond is het: de cranberry zit boordevol vitamine C en antioxidanten. - Lees hier meer over de geschiedenis en de teelt van de cranberries op het eiland.
- Gevelstenen in West-Terschelling.
Terug naar boven- Country & Western-festival Western Terschelling (weekend in juli).
- De Kerstwandeltocht (tweede kerstdag, in 2020 voor de 19e keer) is een feest voor jong en ouder, met aansluitend een supergezellige Kerstwandelnazit. De Kerstwandeltocht voert ongeveer 10 kilomter lang over een speciaal gekozen pad, met theater van Compagnie Barrevoet en muziek van René de Beer. De versnaperingen van de Bessenschuur, Waddenfood en Jumbo onderweg zullen zeker goed smaken. Theater Compagnie Barrevoet levert samen met een talentvolle groep jongeren een theatrale bijdrage aan de Kerstwandeltocht. Ter afsluiting van deze winterwandeling kun je genieten van een gezellige nazit bij Westcord Aparthotel Boschrijck met winterse aankleding van het terras, knapperende houtvuurtjes en achtergrondmuziek. Ook de schaapjes zullen niet ontbreken. Buiten rond het vuur of behaaglijk binnen kun je napraten en genieten met een hapje en een drankje. Ook niet-wandelaars zijn vanaf 14:00 uur van harte welkom op dit Winterfeest.
De tocht gaat zoveel mogelijk via droge paden, maar bij nat weer moet er wellicht op enkele plekken een plas worden gepasseerd. Wind- en indien nodig waterdichte kleding en laarzen/schoeisel zijn daarom aan te raden. Start 11:00-13:00 uur bij Westcord Aparthotel Boschrijck, Sportlaan, West-Terschelling. Bij de start ontvang je een kaart met de route. Bij de finish krijg je het unieke deelnemerscertificaat, ontworpen door de Terschellinger kunstenaar Frans Schot. Kaarten kosten 8,50 euro voor volwassenen en 4,50 euro voor kinderen tussen 6 en 15 jaar. Honden mogen mee aan de lijn. De tocht is minder geschikt voor kinderwagens. Voorverkoop bij Waddenchic Midsland en online via de VVV. Voor een indruk van dit evenement, zie de videoreportage van Kerstwandeltocht 2017.
Terug naar boven- "Dertig kilometer lang en zo'n viereneenhalve kilometer op z'n breedst herbergt Terschelling een zeer afwisselend landschap. Terschelling is een eiland met een wonderschone natuur. Ten zuiden gaat Terschelling bij laag water over in de uitgestrekte wadvlaktes van Waddenzee, bij hoogwater wordt het weer een echt eiland. Aan de noordkant gaat Terschelling over in de Noordzee. Wij hebben niet de illusie die natuur in ons Centrum voor Natuur en Landschap in West-Terschelling na te bootsen. Je zult dus de fiets moeten pakken of gaan wandelen om al dat moois te aanschouwen. De planten, de bomen, de vogels, de insecten en al die andere dieren dragen geen naamplaatje. Die naam vindt je in het Centrum. Zichtbaar, maar meestal onzichtbaar gebeurt er in die natuur ontzettend veel. Ook daaraan wordt in het Centrum uitgebreid aandacht besteed. Door het eiland te verkennen en het Centrum te bezoeken geniet je tweemaal van al dat moois.
Ongetwijfeld ken je de kabeljauw, de schol en de bot. Wellicht ook de zeebaars en de rode poon. Maar ken je ook het harnasmannetje? Of het botervisje, de puitaal, de zeedonderpad? Allemaal niet erg groot en vaste bewoners van de Waddenzee. Je vindt ze samen met nog veel meer andere vissen en zee-organismen in de zee-aquaria van het Centrum voor Natuur en Landschap in West-Terschelling. De zee-aquaria van het Centrum variëren in grootte van enkele honderden liters tot 40.000 liter. Dit laatste aquarium, met 18 vierkante meter ruitoppervak, vormt een kolossale leef- en zwemruimte voor grote zeevissen. Roggen vinden een onderkomen in een speciale ‘roggen-aai-bak’. Hierin bevinden zich 5 stekelroggen. Vooral de vrouwtjes beoefenen veelvuldig de paringsdans, zoals in de roggenbak is te zien. Ze zijn dan makkelijk aan te raken, te aaien, en laten dit ook toe. Hebben ze geen zin, dan kunnen ze zich probleemloos op de bodem terugtrekken. Stekelroggen zijn voor de mens ongevaarlijk. Wist je dat er ook haaien zwemmen in de Noordzee? Dit zijn hondshaaien. Ook die zijn te zien in de aquaria."
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving West-Terschelling, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Fotoreportage van West-Terschelling.
Terug naar boven- Dorpshuis: - "Dorpshuis Ons Huis kent een rijke historie en is een belangwekkend gebouw in een karakteristieke bouwtraditie van het eiland. Veel van het originele is nog aan de gevel af te lezen. In het bestemmingsplan van West-Terschelling is het gebouw onderdeel van het ‘waardevol dorpsgebied’. Aannemer Maarten Daalder heeft in de laatste decennia van de 19e eeuw een aantal voor Terschelling belangrijke gebouwen neergezet. Een aannemer was destijds meestal ook zijn eigen architect. De gebouwen van Maarten Daalder hebben allemaal dezelfde speciale kenmerken: meerkleurig metselwerk en het klimmend boogfries. Maarten Daalder bouwde naast dit dorpshuis (1895) ook het Wakend Oog bij de haven van West (1882), het Toynbee gebouw in het dorp (1902), de kruiskerk van Midsland (1880) en Ons Huis in Hoorn. Een aanrader voor architectuurliefhebbers: pak de fiets, ga de gebouwen langs en zie de overeenkomsten."
- Onderwijs en kinderopvang: - Al sinds 1875 is er een zeevaartschool op het eiland. Het Maritiem Instituut Willem Barentsz (MIWB) in West-Terschelling, onderdeel van NHL Hogeschool, is uitgegroeid tot het best uitgeruste nautisch-technische instituut van Nederland. Het instituut biedt de NHL-opleidingen Maritiem Officier, Ocean Technology (Hydrografie) en Scheepsbouwkunde/Maritieme Techniek.
- In 2014 is in West-Terschelling een 'brede school' gerealiseerd. De brede school biedt onderdak aan de Prinses Margrietschool, de Vossersschool, peuterspeelzaal Ienie Mienie, BSO De Vrije vogels, Stichting Jeugdwerk Terschelling en Stichting Thuishaven. Een brede school kan het best worden omschreven als een koppeling van minstens een basisschool met verschillende andere instellingen in een wijk of dorp. Voor de inwoners van het dorp is het fijn dat op een plek in het dorp (bijna) alle kindvoorzieningen aanwezig zijn. Voor kinderopvang bijvoorbeeld, moesten ouders voorheen naar Midsland. De scholen en voorzieningen zoals de peuterspeelzaal, het kinderdagverblijf, het jeugdwerk, de bibliotheek en de maatschappelijke dienstverlening hebben allemaal profijt van de samenwerking. In het verleden werkten zij los van elkaar. De brede school brengt hun inspanningen bij elkaar en maakt er meer van.
Door de partners in West-Terschelling is een beeld van de brede school geschetst, dat bestaat uit: structurele samenwerking tussen de partners; onderling afgestemde pedagogische visie; doorgaande lijn; organisatorische verankering in samenwerking en beleid. Hiermee worden door de partners duidelijke doelen aangegeven van de brede school op het gebied van samenwerking. De scholen vinden daarbij de eigen identiteit net zo zwaar wegen als die van de brede school in zijn geheel. De kinderopvang heeft de ambitie dagopvang te willen bieden voor kinderen van 0-4 jaar en de harmonisatie van kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk ter hand te nemen. Het jeugdwerk wil de brede school gebruiken voor de uitvoering van activiteiten op een centrale plaats in de school, jaarlijks in de periode Herfst tot Pasen. De scholen willen ook buitenschoolse opvang (BSO) laten aanbieden.
Zo ontstaat er een combinatie van de vier O’s (onderwijs, opvang, opvoeding en ontspanning) van 8.00 tot 18.00 uur op alle schooldagen in de week. Met de vaststelling van deze kenmerken is er sprake van een sluitend dagarrangement dat men met elkaar nastreeft. Dit richt zich op het realiseren van kinderopvang en diverse vrije tijd- of naschoolse activiteiten aanvullend op de kerntaken van het onderwijs. Zie verder het Visiedocument Brede school West-Terschelling en het Bestemmingsplan Brede school. Een van de doelstellingen was ook om een zo duurzaam mogelijk gebouw te realiseren. Dit sluit aan bij de duurzame ambities van de Waddeneilanden om in 2020 zelfvoorzienend te zijn. En, niet minder belangrijk, met een duurzaam schoolgebouw raken kinderen vertrouwd met het thema duurzaamheid. Het extra geïsoleerde gebouw is voorzien van zonnepanelen, een warmtepomp en lage temperatuur vloerverwarming.
- Sport: - Het Terschellinger Handboog Collectief (THC) schiet in januari en februari binnen, in de gymzaal van Dorpshuis De Stoek in Hoorn. Vanaf maart schieten ze buiten, op hun trainingsbaan in West-Terschelling. Jaarlijkse organiseren ze in een weekend in september een 3D Shoot, waar handboogclubs uit het hele land aan meedoen en wat maanden van tevoren al volgeboekt is. Via de videoreportage 3D Shoot 2018 krijg je een indruk van wat dat evenement inhoudt.
- Zorg: - "De Stilen is een fijne plek om te wonen als je veel zorg nodig hebt. Bijvoorbeeld als je dementie hebt, of lichamelijk beperkt bent. Zowel ouderen als jongeren vanaf 25 jaar kunnen bij ons terecht. Bij Woonzorgcentrum De Stilen in West-Terschelling, vallend onder zorginstelling Noorderbreedte, werken we vanuit de visie dat mensen die in een bepaalde periode afhankelijk zijn van zorg zo veel mogelijk zichzelf kunnen zijn. We kijken daarom met jou en de mensen om je heen wat belangrijk voor jou is en wat je wilt en kunt. Dat blijven we doen. Geen mens is immers iedere dag gelijk. We zetten onze deskundigheid in voor een goede en plezierige invulling van jouw dag. We denken daarbij in mogelijkheden en kijken samen met jou wat je zelf kunt doen, met hulp van ons of bijvoorbeeld samen met een familielid of een vrijwilliger. Iedereen speelt op z’n eigen manier een rol van betekenis. Samen zorgen we ervoor dat jouw leven zo normaal mogelijk door kan gaan. Dit betekent dat je zo veel mogelijk zelf de regie houdt en dat je zelf kunt kiezen. Actief blijven, meedoen, rusten, eten en drinken. Telkens op de plek, tijd en manier die bij jou past."
Reactie toevoegen