De huidige buurtschap Westerhoeven, zoals die er tegenwoordig uitziet, is een jonge nederzetting, ontgonnen in de jaren veertig van de 20e eeuw. Vanouds gemeente Vriezenveen, sinds 2001 gemeente Twenterand.
- Westerhoeven is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Twenterand. T/m 2000 gemeente Vriezenveen.
- De buurtschap Westerhoeven valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Vriezenveen.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1740 Westerhoeve, 1808 Westere Hoeve, 1867 Wester Hoeven, 1949 Westerhoeve. "Pas in 1975 is officieel de naam De Westerhoeven vastgesteld. Per raadsbesluit vond in dat jaar namelijk de indeling van de gemeente in wijken plaats", aldus de heemkundekring (zie de link bij Geschiedenis). Bij het CBS staat de buurtschap nog te boek als De Westerhoeve, met lidwoord dus en zonder n aan het eind, maar op de plaatsnaamborden staat staat de plaatsnaam zonder lidwoord en met een n, dus gaan wij ervan uit dat dat de kennelijke huidige voorkeursspelling is.
Naamsverklaring
Betekent 'de westelijk gelegen hoeven'. Met als scheidingslijn Vriezenveen liggen hier vele veldnamen gevormd met west of oost.(1) In de nabijheid ligt ook een gebied Oosterhoeven, dat in tegenstelling tot Westerhoeven niet als buurtschap beschouwd wordt.
De buurtschap Westerhoeven ligt direct NW van Vriezenveen, als een 2 km lange lintbebouwing rond de verticaal lopende Westerhoevenweg en Daarlerveenseweg, de kruisende wegen (van Z naar N) Kreuzendijk, Buntgrasdijk, Russendijk en Rietdijk, de Stouweweg in het N voor zover horizontaal lopend, en de Veenweg N hiervan. De buurtschap grenst in het N aan het (Hellendoornse) dorp Daarlerveen, in het Z aan de Hammerweg (exclusief de bebouwing aan die weg), in het O aan het Overijssels Kanaal (ook wel Kanaal Almelo-De Haandrik), in het W aan de waterloop Veneleiding of Stouwe, en wordt in het O doorsneden door de spoorlijn Mariënberg-Almelo.
Terug naar bovenDe buurtschap Westerhoeven omvat ca. 60 huizen met ca. 160 inwoners.
Terug naar bovenVroeger groter dan nu
Vereniging Oud Vriezenveen concludeert uit archiefstukken dat deze buurtschap vroeger veel groter was dan nu. Zij stelt o.a.: "Uit de oude bevolkingsregisters uit de 19e eeuw leren we dat het gebied waar de woningstichting haar eerste woningen bouwt, tot een apart vermelde wijk Westerhoeven behoort; het station is ook genummerd Westerhoeve nr 9. In 1921 wordt bij de Algemene Politieverordening de gemeente in 12 wijken verdeeld. Het dorp Vriezenveen in wijk I tot en met wijk VI, en de buurtschappen krijgen een letter: Sibculo (Westerhaar) wijk A, Bruinehaar wijk B, de Pollen wijk C, ’t Slot wijk D, de Woesten (Binnen en Buiten Woesten, later Aadorp) wijk E en de Molenstraat met de Westerhoeven wijk F. Daarna krijgt de gehele wijk een nummer, wijk VII. Het station wordt dan wijk VII nr. 1166." (citaat uit het document dat aan het eind van het hoofdstuk Geschiedenis is gelinkt)
Wirwar van versnipperde turflandjes
Westerhoeven is lange tijd een gebied dat jaar in jaar uit aan enkele honderden mensen brandstof levert. De meeste eigenaren van een stukje turfgrond komen uit Vriezenveen, maar er zijn ook eigenaren uit Avereest, Den Ham, Ommen, Daarle, Vroomshoop, Daarlerveen, Wierden en Almelo. Veengrond en nog eens veengrond, verder heide en grasland. 190 hectare van het 240 hectare grote gebied wordt ontgonnen. Aanvankelijk is alles versnipperd in langgerekte smalle strookjes grond. In totaal maar liefst 792 kadastrale perceeltjes die toebehoren aan 250 eigenaren en familieboedels, die vaak zo ingewikkeld zijn dat de familieleden nauwelijks weten welk deel op hun naam staat, laat staan dat men weet daar grond te bezitten.
Vanaf 1938 ontginnen, verkavelen en 'in cultuur brengen'
De gronden zijn slecht te bereiken door het ontbreken van goed begaanbare toegangswegen; de Oude Hoevenweg, Nieuwe Hoevenweg en de drie Leidijken in het complex zijn veenwegen: zandweggetjes die een groot deel van het jaar per kar of wagen onbegaanbaar zijn. Zo is de situatie nog altijd anno 1934, als de Commissie Werkverschaffing aangeeft dat de Westerhoeven als werkverschaffingsproject in aanmerking kan komen. Onderhandelingen en besprekingen worden opgestart om te komen tot ontginning, verkaveling en in cultuur brengen van het hele gebied. De werkzaamheden nemen in 1938 een aanvang en worden na de bezettingsjaren volbracht. Overigens is vlak hiervoor - begin jaren dertig - de eveneens Vriezenveense buurtschap Weitemanslanden op soorgelijke wijze - als werkverschaffingsproject dus - ontgonnen.
Stopplaats
Van 15 augustus tot 1 oktober 1945 is er in het kader van de ontginning een tijdelijke, niet-officiële stopplaats Westerhoeve aan de spoorlijn Mariënberg-Almelo, van de Noordoosterlocaalspoorweg Maatschappij (NOLS), om de niet-Vriezenveense arbeiders daar gelegenheid te geven in en uit te stappen. Volgens overlevering stopt de trein daar 2 keer per dag.
Nutsvoorzieningen
Als 'onrendabel buitengebied' (dunbebouwd en met grote onderlinge afstanden) wordt de buurtschap pas relatief laat aangesloten op de nutsvoorzieningen. In de 2e helft van de jaren veertig krijgen de inwoners elektriciteit, in 1952 waterleiding (voorheen had men waterputten, deels waterkuilen en 7 gezinnen moesten hun water zelfs uit het Overijssels Kanaal halen!) en in 1970/1971 aardgas. Ook de voorheen slechte zandwegen, deels met grint of sintels, zijn pas laat bestraat, doorgaans rond 1957.
Sinds 1975 is er de Buurtvereniging Westerhoeven.
Bron en ©: artikel over de geschiedenis van Westerhoeven van Vereniging Oud Vriezenveen.
Terug naar boven- De buurtschap heeft de beschikking over een eigen 'treintje' (met luchtbanden) genaamd Bello / Westerhoeven Express. - Nog een filmpje over Bello.
Reactie toevoegen