Westrik

Plaats
Buurtschap
Breda
West-Brabant Baronie en Markiezaat
Noord-Brabant

Westrik Prinsenbeek Westrikseweg 26 [640x480].jpg

Westrik, dit fraaie monumentale pand op Westrikseweg 26 dateert uit 1823 en is het enige rijksmonument van de buurtschap.

Westrik, dit fraaie monumentale pand op Westrikseweg 26 dateert uit 1823 en is het enige rijksmonument van de buurtschap.

Westrik

Terug naar boven

Status

- Westrik is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Breda. T/m 1941 gemeente Princenhage. In 1942 over naar gemeente Beek, in 1951 over naar gemeente Prinsenbeek (naamswijziging), in 1997 over naar gemeente Breda. T/m 1996 gedeeltelijk reeds gemeente Breda (Z van de spoorlijn), gedeeltelijk gemeente Prinsenbeek (N van de spoorlijn).

- De buurtschap Westrik valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Prinsenbeek.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1408 in Westric, 1440 in Westerwyck, 1474 Westrik, 1529 en 1634 in Westrick.

Naamsverklaring
Samentrekking van Westerwijk, een samenstelling van wester 'westelijk gelegen' en wijk 'hoeve, nederzetting, dorp'.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Westrik ligt rond de gelijknamige weg (vroeger Westriksestraat geheten) en de Westrikseweg, direct ZO van Prinsenbeek, grenst in het O aan de A16 en wordt doorsneden door de spoorlijn Breda-Roosendaal.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Westrik 8 huizen met 69 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De buurtschap Westrik viel in de middeleeuwen onder de heerlijkheid Gageldonk.

In het kader van de aanleg van de Hogesnelheidslijn (HSL) en de verbreding van de A16 is in 1999-2000 in Westrik archeologisch onderzoek verricht. Er zijn bewoningssporen gevonden uit de IJzertijd, Bronstijd, Romeinse Tijd, Karolingische Tijd en de Middeleeuwen.

Na de afbraak van de voormalige Saval fabriek, die O van de weg Westrik heeft gestaan, was er de mogelijkheid om in 2004-2005 ook hier uitgebreid archeologisch onderzoek uit te voeren. Uit historische bronnen is van de buurtschap erg weinig bekend. De oorsprong zou kunnen liggen in een verplaatsing van de bewoning in de late middeleeuwen naar de lager (en natter) gelegen delen van het landschap, waardoor het akkerareaal werd vergroot. In de proefsleuven werd al duidelijk dat het terrein rijk was aan bewoningssporen. Er zijn huisplattegronden aangetroffen uit de IJzertijd waarbij er een doorsneden werd door een boerderij uit de volle middeleeuwen. Verder zijn er perceelgreppels uit de middeleeuwen gevonden en de resten van de voormalige Westrikse Dijk. Tijdens het definitieve onderzoek bleek het fabrieksgebouw het archeologische vlak nauwelijks te hebben verstoord. De funderingsbalken zaten zeer ondiep. Slechts de onderliggende heipalen vormden relatief kleine verstoringen.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2020 is O van de weg Westrik het gelijknamige nieuwbouwwijkje gereedgekomen. De buurt omvat 105 koopwoningen en 8 sociale huurwoningen, variërend van vrijstaande villa’s en tweekappers tot rijtjeshuizen. Wethouder Bouwen en Wonen van gemeente Breda Daan Quaars: “Wat dit plan extra bijzonder maakt, is er dat er relatief veel ruimte is gereserveerd voor groene en ecologische inbedding van de woningen. Veel aandacht gaat uit naar een kwalitatief hoogwaardige invulling van de openbare ruimte. Het plan krijgt daarmee een ontspannen, groen en dorps karakter. Een goed voorbeeld van hoe ecologie en hinderzones door integraal denken tot een aantrekkelijke en functionele oplossing kan leiden. Opgaven als gasloos bouwen, mobiliteit, terugdringen van de CO2-uitstoot en het behoud en de versterking van ecologisch waardevolle gebieden moeten worden gecombineerd met de nog altijd groeiende vraag naar nieuwe woningen. Dit vraagt meer en meer om ontwikkelaars en bouwers die verder kijken dan woningaantallen en v.o.n.-prijzen. Plannen als Westrik kunnen niet worden gerealiseerd zonder dit nieuwe, integrale denken.”

"Het stedenbouwkundig plan wordt gekenmerkt door de langere doorgaande verbindingen in oost-west richting en de kortere dwarsverbindingen in noord-zuid richting. Er is veel aandacht voor het behoud van de dorpse sfeer, met smalle straten, gevarieerde bebouwing, wisselende kaprichtingen en groene erfafscheidingen. Parkeren gebeurt zoveel mogelijk op eigen terrein, waardoor de straat weer het speeldomein van kinderen kan worden. Als referentie voor de architectuur in de wijk is goed gekeken naar de bestaande bebouwing in de directe omgeving van het plangebied. Goede voorbeelden werden gevonden langs de oude linten Westrik en Oude Molenweg. De bebouwing kenmerkt zich door ingetogenheid, zowel in massa als in uitstraling. Volumes zijn opgetrokken in baksteen en voorzien van een hellend dak en witte kozijnen. De meer uitgesproken variatie word bereikt door verschillende architectuurstijlen in het plan toe te staan. Hierdoor ontstaat er, net als elders in Prinsenbeek, een gevarieerd straatbeeld.

Westrik wordt een duurzame enclave. Met drie groene speel- en ontmoetingsplekken in het hart van de buurtschap, de parkachtige zoom aan de noordzijde en de ecologische verbindingszone* langs het spoor aan de zuidzijde. Daar komt een ecologisch geluidsscherm dat een weelderig aandoende levende muur voor flora en fauna gaat worden. Daarnaast worden er veel nieuwe kruidengrassen, struiken en bomen geplant en zorgen de wadi's en poelen ervoor dat het hemelwater bovengronds wordt afgevoerd.
* Die de natuurgebieden Liesbos en park Over-Bos met elkaar verbindt. Deze zone doet dienst als leef- en voortplantingsgebied voor dieren en planten en maakt onderdeel uit van het Natuurbeheerplan van de Provincie Noord-Brabant.

In de verbindingszone is ruimte voor bijzondere dieren zoals alpenwatersalamanders en vinpootsalamanders. Door de gevarieerde natuurlijke gras- en kruidenvegetatie zullen ook veel vlinders, andere insecten, kleine zoogdieren en zangvogels gaan voorkomen. In het geluidsscherm worden speciale verblijfplaatsen voor vleermuizen gebouwd. Bij elkaar een eigen beekdalbiotoop met een voedselweb. Daarnaast worden er inheemse kruiden, grassen, struiken en (fruit)bomen ingezaaid en geplant. Wadi's, greppels en poelen zorgen ervoor dat het hemelwater bovengronds wordt afgevoerd en geïnfiltreerd. Vanuit de wijk heb je ook nog een prachtig uitzicht op de ‘levende muur’. De woningen gelegen aan het zuidzijde van het plan, ervaren zo een prachtige verlengde tuin.

Hemelwaterinfiltratie. Een hemelwaterinfiltratiesysteem van de gehele wijk is op eigen terrein ingepast. Door klimaatverandering wordt het namelijk warmer en natter en zal er vaker wateroverlast ontstaan. Maar kennen we ook meer periodes van droogte en extreme hitte. Vanuit klimaatadaptatie wordt al het hemelwater binnen dit plangebied bovengronds afgevoerd naar het oppervlaktewater van wadi's en poelen of in de bodem geïnfiltreerd. Publieksprijs SKG Award. Tijdens het SKG Jaarcongres op 7 november 2019 is deze publieksprijs voor duurzame gebiedsontwikkeling toegekend aan Giesbers Ontwikkelen en Bouwen, voor haar project Westrik. "Duurzaamheid is meer dan energiebesparing. Bijvoorbeeld ook behoud en ontwikkeling van biodiversiteit. Natuurinclusief bouwen is een manier van duurzaam bouwen, waarbij de natuur een prominente rol krijgt", aldus de jury. Samen met onze partners hebben we een stap verder gedacht, zodat er een meerwaarde ontstaat voor de natuur en voor de leefomgeving van de bewoners. Een belangrijk gegeven bij deze ontwikkeling. DIT is wonen. De woningen zijn ontwikkeld volgens ons 'DIT is wonen' concept. In de vervolgfase realiseert Giesers woningen volgens het FITWONEN concept (Flexibel, Innovatief en Toekomstbestendig), een Nul-op-de-Meter-concept ontwikkeld vanuit woonbeleving.

Blauwe Draad. De ontwikkeling van Westrik in Prinsenbeek gaat volgens De Blauwe Draad, een geheel eigen, procesmatige en integrale aanpak van Giesbers. De Blauwe Draad geldt als een richtsnoer dat ervoor zorgt dat alle betrokken partijen vroegtijdig hun inbreng hebben in het proces. Zij worden in staat gesteld om met inventieve oplossingen te komen en samen het proces te dragen. Met als uiteindelijk resultaat kwaliteitsverbetering, een vlot en efficiënt verloop van het project en draagvlak bij alle betrokkenen, dus ook de omgeving. (bron: Giesbers Ontwikkelen en Bouwen) - Hier kun je een 'virtuele toer' door de wijk maken. - Ido Borkent van Bosland Adviesbureau was nauw betrokken bij de landschappelijke ontwikkeling van Westrik. Onder de link vertelt hij in enkele artikelen over de bijzondere landschapselementen die in de wijk zijn aangelegd.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Het pand op Westrikseweg 26 (zie foto) is het enige rijksmonument van buurtschap Westrik. "Monumentale boerderij, geheel van gele baksteen; woonhuis haaks op de stal. In de oostgevel jaarankers 1823 met initialen L.B. Tegen deze gevel onder een afdak aan twee armen een luiklok. Rietdaken. Vrijstaande Vlaamse schuur en een bakhuisje, voorzien van een zadeldak tussen tuitgevels. Tegen de achterwand een schouwmantel. Gerestaureerd in 1976." Aldus de beschrijving van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Toepasselijk is dat het pand bewoond wordt door Ria de Beer, secretaris van de Prinsenbeekse Heemkundekring Op de Beek.

Reactie toevoegen