Status

- Wieuwens is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Leeuwarden. T/m 1983 gemeente Baarderadeel. In 1984 over naar gemeente Littenseradiel, in 2018 over naar gemeente Leeuwarden.

- De buurtschap Wieuwens valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Easterlittens.

- De buurtschap Wieuwens ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Naam

Oudere vermeldingen
1543 Wybens, 1664 en 1718 Sprong, 1840 Wiewens, 1851 'Wieuwens of Sprong', 1861 'Sprong of Wiwens'.

Naamsverklaring
Wieuwens betekent naar de huidige vorm 'bij de lieden van de persoon Wieu'. Zie ook Wiuwert. Als de identificatie van Wybens correct is, dan is de oorspronkelijke betekenis 'bij de lieden van de persoon Wibe'. Sprong is hier mogelijk een geslachtsnaam. Anderen denken aan sprong 'dubbele bocht, verspringing van een water'.(1)

Ligging

De buurtschap Wieuwens ligt rond de gelijknamige weg, Z van het dorp Easterlittens. Buurtschap en dorp worden van elkaar gescheiden door de Frjentsjerter Feart (voor 2007: Franekervaart).

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Wieuwens 4 huizen met 23 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap een 5-tal panden, met ca. 15 inwoners.

Bezienswaardigheden

- De Alde Swarte ('Oude Zwarte'), ook Wieuwens genoemd (bij Skrinserdyk 3), is een spinnenkopmolen, gelegen aan de Frjentsjerter Feart, en vermoedelijk gebouwd in de 17e eeuw. Tot in 1961 een roede van de molen brak, bemaalde hij de polder Frankena. Zijn functie is daarna overgenomen door een elektrisch gemaal bij Britswert. In 1967 is de molen voor het symbolische bedrag van 1 gulden aangekocht door de gemeente Baarderadeel, die hem in 1969 heeft laten restaureren. In 1981 volgt opnieuw een restauratie, waarbij het bovenhuis van de molen is hersteld en de bovenas, de roeden, de schroef en de schroefbak zijn vernieuwd. De Alde Swarte is bovendien met een inlaat op de polder Easterlittens-Britswert aangesloten, waarvan hij sindsdien het hoge gedeelte kan bemalen.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)