Wilbertoord

Plaats
Dorp
Land van Cuijk
Noordoost-Brabant Land van Cuijk
Noord-Brabant

wilbertoord_pakt_uut.jpg

Op de tweede zondag van september Pakt Wilbertoord Uut met een jaarlijks groot dorpsfeest met o.a. spektakel, oldtimershow, Zwarte Cross, feestavond met livemuziek, hobbyistenmarkt, kofferbakverkoop en een veiling. (© http://wilbertoordpaktuut.nl)

Op de tweede zondag van september Pakt Wilbertoord Uut met een jaarlijks groot dorpsfeest met o.a. spektakel, oldtimershow, Zwarte Cross, feestavond met livemuziek, hobbyistenmarkt, kofferbakverkoop en een veiling. (© http://wilbertoordpaktuut.nl)

Wilbertoord

Terug naar boven

Status

Wilbertoord is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente (en streek) Land van Cuijk. T/m 2021 gemeente Mill en Sint Hubert.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1964 Wilbertoord.

Naamsverklaring
Jonge nederzetting in de Peel. Het eerste deel is mogelijk de naam van de eerste ontginner, volgens plaatselijke overlevering echter een vernoeming naar Sint Willibrord.(1) Volgens (2) heet deze in het plaatselijke dialect Sint Wilbert.

Terug naar boven

Ligging

Wilbertoord grenst in het W aan Odiliapeel en buitengebied van Zeeland, in het N aan Mill, in het O aan Sint Hubert, in het O en ZO aan Wanroij en in het Z aan Landhorst, en ligt O van Vliegbasis Volkel, Volkel en Uden, ZZO van Langenboom en Grave, ZW van Cuijk, W van Boxmeer, NW van Sint Anthonis en NO van Boekel.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Wilbertoord heeft ca. 430 huizen met ca. 1.100 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In den beginne
De peelnederzetting Wilbertoord is ontstaan op delen van de Millse Peel, de Sint Hubertse hei en de Wanroijse Peel. Boeren uit Mill en Wanroij vestigen zich in de Peel. Dat is het prille begin van het dorp. Rond 1840 staan er nog maar 6 huizen. Enkele decennia later laat Dominicus van Ophoven, een welvarend en talentvol zakenman, zijn oog op de 'woeste grond' vallen. Hij sticht maatschappij Princepeel en brengt tussen 1888 en 1908 een gebied van 580 ha in cultuur. Voor de aanvoer van kunstmest komt er zelfs een station Princepeel aan het befaamde ‘Duitse lijntje.’ En op een gegeven moment is de Princepeel de grootste werkgever in de gemeente. Er verrijzen woningen voor werknemers, waarvan er tientallen een boterham verdienen op het landbouwbedrijf. Daaronder ook Belgen die tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) in Uden op kamp Vluchtoord Uden verblijven. Van Ophoven is ook medeoprichter van de Boerenbond NCB. Hij heeft een behoorlijke stempel gedrukt op de ontwikkeling van Wilbertoord, want in zijn spoor zijn ook andere stukken hei ontgonnen.

De volgende fase
Rond 1920 wordt een weg aangelegd van Mill naar Landgoed Princepeel, waarlangs ontginningswerkzaamheden worden uitgevoerd. Het Rijk verleent renteloze voorschotten voor de bouw van boerderijen, en zo ontstaat geleidelijk het dorp Wilbertoord. Langzamerhand vestigen zich hier meer mensen en in 1928 wordt er een drieklassige lagere school geopend. Dat er een school komt is te danken aan de toenmalige wethouder Coos Linders (35 jaar raadslid en wethouder), naar wie later de hoofdstraat in het dorp is genoemd. Natuurlijk is er ook een Van Ophovenlaan, er is ook nog een Dominicushoeve, en veel straatnamen verwijzen naar de ligging in de Peel.

Kerkelijk
In 1939 worden voor Nederlandse soldaten missen opgedragen in een schuurkerk bij de Boshoeve. Vanaf 1945 worden missen opgedragen in een houten noodkerkje, dat gebouwd is met afvalhout afkomstig van het Amerikaanse leger. Kunstschilder Kees Bastiaans uit Mill maakt een interieurschildering van Sint Willibrord die het geloof verkondigt aan de bewoners van de Peel. De noodkerk wordt bediend door geestelijken uit Mill. In 1958 wordt Wilbertoord een zelfstandige parochie (wat met name betekent dat het dorp een eigen pastoor krijgt). Toen het dorp nog geen eigen parochie was, was er jaarlijks een ‘strijd’ om de afdracht tussen de pastoors van omliggende parochies. Het dorp lag vanouds immers op grondgebied van zowel Mill, Sint Hubert als Wanroij. De Sint Josephkerk is pas in 1966 gereed gekomen.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Wilbertoord, kun je terecht bij Heemkundekring Amansheem, die voor zover ons bekend nog niet met een website of -pagina op het internet aanwezig is. De afgelopen jaren hebben zij de geschiedenis van het dorp grondig uitgezocht, en t.g.v. het 25-jarig jubileum van de vereniging gepubliceerd in 2 boekwerken. Deel 1 (300 pagina's, rijk geïllustreerd) is verschenen in 2014, deel 2 is als alles volgens plan is verlopen, verschenen in 2016. Volgens een recensent van Kliknieuws / De MaasDriehoek heeft Amansheem het Peeldorp "klot voor klot doorgespit" (klot is dialect voor turf). Met het boek willen de samenstellers een zo compleet mogelijk beeld schetsen van de huizen, bewoners, ondernemers en verenigingen door de jaren heen.

Actuele situatie
Volgens de lokale dorpssite is het dorp nog altijd "een gemeenschap van mensen die zich sterk onderling verbonden voelt, die met elkaar de hoogte- en dieptepunten van het leven beleven, dus elkaar kennen en met elkaars lot begaan zijn. Wier woningen gegroepeerd zijn om een centrum. Waarbinnen men iedereen kent en iedereen gekend en herkend wordt als menselijke persoonlijkheid. Waar men elkaar zoekt en weet te vinden, ook de verenigingen, voor allerlei activiteiten. Een gemeenschap die iets specifiek eigens heeft."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In de kern van Wilbertoord tegenover het dorpshuis aan de Wethouder Lindersstraat is in 2011 een nieuw woonwijkje met 19 woningen gebouwd. Het plan heeft de uitstraling van een boerenhof gekregen om zo het dorpse karakter te benadrukken.

- Voor telecomproviders was het commercieel niet interessant om een zendmast in het dorp neer te zetten. In grote delen van Wilbertoord was er daarom nauwelijks bereik. De inwoners gingen daarom zelf op zoek naar een tweedehandse mast en een aannemer die de mast wilde plaatsen. Ook voor de aannemer was dat eigenlijk niet lonend. In overleg met KPN is men er alsnog uit gekomen; KPN heeft de ruim 37 meter hoge mast aan het dorp geschonken. Daarom heeft men nu sinds februari 2018 ook in dit dorp een goed mobiel bereik. (bron en voor nadere informatie zie de videoreportage op Omroep Brabant, 20-2-2018)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Wilbertoord heeft 1 rijksmonument, zijnde Huize Princepeel op Princepeelweg 50. Het landhuis, dat vroeger ook Wilbertsoord heeft geheten, is in 1871 in eclectische stijl gebouwd door de familie Nering-Bögel van Hoytema. Tussen 1864 en 1879 waren zij de eerste pioniers van landbouwontginning de Princepeel. De familie bouwde tevens een zestal boerderijen en een zevental arbeidershuizen verspreid over de gemeente. In 1879 wordt NV Landbouwonderneming de Princepeel opgericht. De legendarische groot-ontginner Dominicus Hubertus van Ophoven heeft van 1888 tot 1908 in het huis gewoond. Aan de voor- of zuidzijde een monumentale ingangspartij in portiek op de bel-etage met zwierige hardstenen trap en bordes. Aan de achterzijde een uitgebouwd balkon gedragen door vier ronde kolommen met daaronder een waranda met de dienstingang. Aan de westzijde van het huis een vroeg 20e-eeuwse uitbreiding van het souterrain met balkon op de beletage.

Het huis is gepleisterd in blokverband met lisenen, cordonlijst, plint en kroonlijst met fries. Getoogde muuropeningen voorzien van T-vensters op de bel-etage en zesruitsvensters op de verdieping. De vensters hebben aan de binnenkant vouwblinden. Op het erf een theehuisje onder pagode-achtig dakje. In de parkachtige tuin, met kenmerken van de Engelse landschapstuin, vele bomen uit de bouwtijd. Met onder meer acacia's, eiken en platanen van ca. 150 cm omtrek. Diverse zichtassen in de tuin geven de relatie weer met de rondomliggende Princepeel. Het landhuis is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarden als uitdrukking van de eerste ontginningsactiviteiten in de Brabantse Peel door Dominicus van Ophoven. Het heeft architectonische waarden als voorbeeld van een landhuis in Eclectische stijl. Het is gaaf bewaard gebleven en is een zeldzaam voorbeeld van een dergelijk landhuis als kern van een jongere ontginning.

- De Sint Josephkerk (Sint Josephplein 4) dateert uit 1966 - voor de voorgeschiedenis zie het hoofdstuk Geschiedenis - en viel sinds 2005 onder de Pastorale Eenheid Regio Mill. Het priestertekort is de voornaamste reden geweest voor de parochies Haps, Langenboom, Mill, Sint Hubert en Wilbertoord om in 2003 bijeen te komen om te spreken over inniger samenwerking. Daartoe is in 2005 de Pastorale Eenheid Regio Mill in het leven geroepen. Per 1 december 2014 zijn deze 5 parochies opgegaan in de nieuwe Parochie Regio Mill, die later kennelijk hernoemd is in Parochie De Goede Herder.

- In 1945 ontstaat de Vereniging Wilbertoord, die in 1995 haar 50-jarig bestaan heeft gevierd. Ter gelegenheid daarvan is op het Sint Josephplein een beeld onthuld van de Turfsteker.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Stichting VIS (Vriendengroepen in Samenwerking) Wilbertoord is een evenementenorganisatie die feestavonden en busreizen naar evenementen organiseert voor voornamelijk de jeugdige volwassenen uit het dorp.

- Carnaval. - Carnavalsvereniging De Klotstèkers (klot is dialect voor turf). - Dweilorkest De Heigalmers.

- Damestoernooi De Willy's (weekend in juni) is een voetbalfeest voor damesvoetbalteams.

- De combinatie van oldtimers, motorisch geweld, terrassen met live muziek en een mega kofferbakverkoop is de perfecte mix voor het door De Peeltuffers georganiseerde jaarlijkse evenement Wilbertoord Pakt Uut (2e zondag van september, in 2020 voor de 11e keer), een gezellig dagje uit voor het hele gezin. Met verder gratis kinder- en kermisattracties, luchtkussens, quads en pop-up buitenspeeltuin voor de jeugd. Jaarlijks zetten meer dan 300 vrijwilligers zich in om er telkens weer een onvergetelijke dag van te maken. Bezoekers kunnen deze dag genieten van een allround oldtimershow met veiling, zwarte cross demonstraties, de regiofair Land van Cuijk, hobbymarkt en diverse gezellige terrassen met live muziek, roofvogelshows en straattheater. Voor ieder wat wils!

Zo kun je ’s ochtends koe-knuffelen en genieten van het koffieconcert van de fanfare uit Landhorst, terwijl je ’s middags helemaal uit je dak kunt gaan tijdens het Outdoor Rock Festival. Van een Pels en Pluim kleindierententoonstelling tot demonstraties van ruige fun buggy’s, Unimogs, Zwarte Cross en Dakar voertuigen. Bij het bezoek aan de kofferbakverkoop, hobbymarkt, regiofair en oldtimerveiling kun je onverwacht artikelen tegenkomen die je op geen enkele webshop zult vinden. Dat maakt een bezoek aan Wilbertoord Pakt Uut extra spannend. Vanaf 18.00 uur start de avondmatinee met live muziek en het spectaculaire Whipe Out spel. Én om 18.00 uur vertrekt de enige echte Land van Cuijkse Luchtballon. De entree is slechts €2,50 per persoon, kinderen van 2 tot 12 jaar betalen €1,-.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Peelpad etappe 22 loopt van Wilbertoord via Mill naar Langenboom. Je komt o.a. door de natuurgebieden Molenheide, Groespeel, de Kuilen en de Langenboomse Bossen.

- Wilbertoord ligt in een Peelontginningsgebied dat, op een paar kleine stukjes bos na, een agrarische bestemming heeft. Direct O van het dorp liggen echter de uitgestrekte Gemeentebossen van Mill, die een oppervlakte van 490 ha beslaan. Ze bestaan voornamelijk uit naaldhout, wat hier en daar met loofhout wordt afgewisseld.

- Landgoed Princepeel was van oudsher een jachtgebied, eigendom van de Heren van Cuijk. In de tijd dat de Prinsen van Oranje de Heren van Cuijk waren, heeft het landgoed de naam Princepeel gekregen. Landgoed Princepeel is in 1864 publiekelijk verkocht. Sinds die tijd is het in zijn geheel intact gebleven landgoed door haar pachters en eigenaren beheerd, bewerkt en bewoond. Huize Princepeel, zoals het landhuis op het landgoed heet, is gebouwd in 1870. Momenteel exploiteert de fam. Smits op het ruim 540 ha tellende landgoed een akkerbouwbedrijf, een varkensbedrijf en een bio-vergister. Er waren rond 2010 ook plannen voor de aanleg van een 36-holes golfbaan, maar daar kunnen wij geen recente berichten van vinden, dus of dit project uiteindelijk doorgang heeft gevonden of gaat vinden, is ons niet bekend.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Wilbertoord, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links/voorzieningen

- Algemeen: - Site van en over Wilbertoord.

- Belangenvereniging: - Het doel van Vereniging Wilbertoord is: "Het behartigen van gemeenschapsbelangen - zowel stoffelijk als geestelijk - van de bewoners dezer streek, overal waar en in alle omstandigheden dat dit mogelijk zal zijn." Aldus staat te lezen in de oprichtingsnotulen van 19 juni 1945.

- Dorpshuis: - "Gemeenschapshuis De Wilg is geschikt voor zeer uiteenlopende activiteiten. Van toneelvoorstellingen, playbackshows, biljarttoernooien tot een eenvoudige vergadering. Voor ons is geen vraag te gek. Als gemeenschapshuis organiseren wij zelf geen activiteiten. Maar wij helpen graag mee om jouw activiteit tot een succes te maken! De Wilg heeft de beschikking over 3 zalen, die door middel van het openen van schuifwanden te combineren zijn tot maximaal 1 grote zaal van 242 vierkante meter. De Wilg heeft 3 vergaderkamers van ieder 20 vierkante meter. Vergaderkamer 2 en 3 zijn door het openen van de schuifwand te combineren tot 1 grotere vergaderruimte van 40 vierkante meter. Onze ontmoetingsruimte is voorzien van een bar en 2 biljarts. Hier kan ook na afloop van activiteiten een drankje worden genuttigd."

- Onderwijs: - Wat vinden ze belangrijk op Basisschool De Klimop in Wilbertoord: "De kinderen gaan met plezier naar school en we werken zoveel mogelijk adaptief om aan te sluiten bij de mogelijkheden van ieder kind. Er is veel aandacht voor kinderen die moeite hebben met leren of daar juist erg goed in zijn. Er is geregeld contact met de ouders. De kinderen kunnen samenwerken maar we stimuleren ook het zelfstandig werken. We leggen een goede grondslag voor elke vorm van vervolgonderwijs. Bij het aanleren van de basisvaardigheden zoeken we een evenwicht tussen de behoefte op maat en het aanleren van de vereiste cognitieve vaardigheden." De afgelopen jaren/decennia is de school 'gekrompen' van ca. 150 naar ca. 80 leerlingen. Hoe ze daar mee omgaan en dat dat ook zo zijn voordelen heeft, kun je lezen in dit artikel in dagblad de Gelderlander d.d. 14-4-2018.

- Lezen: - "Iedereen kan terecht in De Wilg voor het gratis lenen van boeken. Het is een breed assortiment in categorieën als romans, thrillers, streekromans, oorlog, kinder- en tienerboeken, waar gebeurd. Bij de opening van de boekenkast in het gemeenschapshuis van Sint Hubert ontvingen we een boekenlegger met daarop de volgende tekst: "Boeken van mensen, voor mensen. Verzameld met elkaar, voor elkaar. Kom kijken, zoek en leen. Lezen maakt wijs." Deze tekst is ook van toepassing voor Wilbertoord. Op dezelfde manier is de boekenkast hier ontstaan. Vrije inloop tijdens de openingstijden van De Wilg en op het blauwe bordje kun je zien of de boekenkast open is. Een boekenkast in het gemeenschapshuis is ook ter bevordering van de leefbaarheid. Wij wensen iedereen veel leesplezier en eindigen met onze slogan: "In een hoekje met een boekje“. Heb je nog vragen en/ of ideeën, laat het ons weten. Werkgroep Boekenkast: Tiny van Lith, Kitty van Rijswick, Riek Hermens en Helma Kuppen namens Vereniging Wilbertoord."

- Jeugd: - AKM (= Actiegroep KinderMiddagen) Wilbertoord is ca. 40 jaar geleden begonnen als onderdeel van de NIMO (= Niet Inspannen Maar Ontspannen). Het bestuur van de NIMO zocht jeugdleden die een bouwweek voor de basisschooljeugd wilden organiseren. Na een paar bouwweken gedraaid te hebben kwamen er ook op zondag kindermiddagen bij. De AKM was een feit. De AKM is er voor de jeugd van de groepen 3 t/m 8. Inmiddels is de vereniging zelfstandig geworden en organiseert zij naast de vele zondagmiddagactiviteiten ook activiteiten op de vrijdagavond.

- Sport: - Voetbalvereniging De Willy's in Wilbertoord is opgericht in 1945. De vereniging was genoemd naar de jeeps van de Amerikaanse bevrijders, die Willy's werden genoemd. In 2018 is de vereniging wegens teruglopende ledentallen opgeheven en gefuseerd met SC St. Hubert uit buurdorp Sint Hubert. De nieuwe vereniging heet DWSH'18: een combinatie van de eerste letters van de beide fusiepartners. "sv DWSH'18 is een actieve en sportieve voetbalvereniging, waar de saamhorigheid en gezelligheid voorop staan. In het eerste jaar startten we met 8 seniorenteams, 2 damesteams, 6 juniorenteams en 5 pupillenteams. Voor de historie van ons fusietraject verwijzen wij u naar de pagina ´clubhistorie´. Wilt u meer weten over het heden van onze club? Kijk dan eens rustig rond op onze website. Er is een duidelijk overzicht van al onze teams, uitslagen, standen, toernooien, bestuur en de vele commissies. Verder vindt u hier informatie over het aanmelden als lid en natuurlijk staan er ook zeer veel foto's op onze site. Wij hebben ons uiterste best gedaan om zoveel mogelijk informatie over DWSH'18 op een duidelijke manier op onze website weer te geven. Kunt u desondanks iets niet vinden, neem dan contact met ons op."

- Twirlvereniging TOPIDO.

- Korfbalvereniging Klick '15 is ontstaan door een fusie tussen de korfbalverenigingen Ajola uit Landhorst en De Wilma's uit Wilbertoord.

- Senioren: - KBO Wilbertoord is opgericht in 1968 en heeft tot doel de behartiging van de belangen van haar ca. 200 leden, en het organiseren van activiteiten, zoals wekelijke jeu de boules en fietsen, maandelijks kienen, en door het jaar heen diverse activiteiten zoals workshops, kaartmiddag, excursie, vissen, fietsdag, busreis, burendag en kerstviering.

- Tractoren: - Tractor oldtimerclub De Peeltuffers is opgericht in 2001.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Wilbertoord.

Reactie toevoegen