Wilhelminadorp

Plaats
Dorp
Goes
Zuid-Beveland
Zeeland

wilhelminadorp_plaatsnaambord_kopie.jpg

Wilhelminadorp is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zuid-Beveland, gemeente Goes. T/m 1969 gemeente Kattendijke.

Wilhelminadorp is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zuid-Beveland, gemeente Goes. T/m 1969 gemeente Kattendijke.

Wilhelminadorp

Terug naar boven

Status

- Wilhelminadorp is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zuid-Beveland, gemeente Goes. T/m 1969 gemeente Kattendijke.

- Onder het dorp Wilhelminadorp vallen ook de buurtschappen Roodewijk en Het Sas.

Terug naar boven

Naam

In het Zeeuws
't Wulleminadurp.

Oudere vermeldingen en naamsverklaring
Het dorp dankt zijn naam aan de ligging in de Wilhelminapolder (1809), naar Wilhelmina van Pruisen (1774-1837), echtgenote van koning Willem I. In 1808 was bepaald dat de nieuwe polder Lodewijkpolder zou heten, naar koning Lodewijk Napoleon Bonaparte (1778-1846), maar na het vertrek van de Fransen is in 1815 de naam veranderd in Wilhelminapolder.(1) Het dorp heette aanvankelijk Nieuwdorp, 1849 "Wilhelminadorp, veelal het Nieuwedorp genoemd"(2).

Terug naar boven

Ligging

Wilhelminadorp ligt N van Goes.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Wilhelminadorp 88 huizen met 501 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 300 huizen met ca. 750 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Geschiedenis van Wilhelminadorp, op de site StaatsPareltjes.

KMWP
In de Wilhelminapolder bevindt zich het grootste particuliere landbouwbedrijf van Nederland: Koninklijke Maatschap De Wilhelminapolder (KMWP). Het is opgezet als een modelonderneming. Binnen dit bedrijf ontstond een eigen gemeenschap. Het bedrijf behartigde zowel de belangen van de aandeelhouders als dat van de werknemers en werd ook wel een ‘kapitalistische kolchoz’ genoemd. De polder is in de Franse tijd, in 1809, drooggelegd en bedijkt op kosten van een dertigtal Rotterdamse reders en kooplieden. Het landbouwbedrijf is ontstaan direct na de inpoldering van onder meer de schorren Goenje, Hongersdijk en Mosselbank, die in de zeearm de Schenge lagen. Op een veiling in april 1809 kocht een groepje Rotterdamse kooplieden deze schorren. Ze dachten geld te kunnen verdienen aan de verkoop van deze nieuwe grond. De bedijking en de bouw van een sluis kostten echter meer dan verkoop zou opbrengen en er zat dus niets anders op dan zelf een agrarische onderneming te beginnen.

Sindsdien wordt de Koninklijke Maatschap De Wilhelminapolder (KMWP) in eigen beheer geëxploiteerd en is het aantal eigenaren (maten) uitgegroeid tot 395. Na het besluit om zelf te gaan ‘boeren’, zijn er zes hofsteden gebouwd. Later zijn daar de meestoof Zeeland en de meestoof Holland bij gekomen, waarvan de laatste is uitgegroeid tot de hoofdvestiging van het bedrijf. De hofsteden hebben tegenwoordig allemaal verschillende functies. Hier vind je een uitvoerige beschrijving van het ontstaan van de KMWP en wat daaraan voorafging.

"Op ruim 1.400 hectare telen wij graan, consumptie- en pootaardappelen, uien, suikerbieten en luzerne. Ons areaal bestaat hiernaast uit in totaal 500 hectare verpachte grond, mossel- en oesterpercelen, weilanden, wegen, water en natuurgebieden. Onze visie is een duurzame bedrijfsvoering in nauwe samenwerking met ketenpartners ten dienste van de rentabiliteit en continuïteit van de maatschap. Bijhorende missie: een duurzame en bedrijfseconomisch verantwoorde exploitatie van productiemiddelen die in het bezit zijn van de maatschap." Aldus de KMWP op haar site.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Sinds 2016 is in het NW van Wihelminadorp, op de locatie van het voormalige Proefstation van de Maatschap, het nieuwe wijkje Proefstation in ontwikkeling, waarin circa 30 grondgebonden woningen zijn voorzien. De kavelgroottes als ook de typen woningen zijn gevarieerd. Aan de zijde van de Brugstraat is ruimte voor vrijstaande woningen. In het resterende gebied achter de Brugstraat wisselen vrijstaande woningen, twee-onder-een-kapwoningen en rijwoningen elkaar af.

- Dorpsplan Wilhelminadorp (2015).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Het landbouwbedrijf 'Koninklijke Maatschap De Wilhelminapolder' is ontstaan in 1809. De inwoners van de nederzetting Wilhelminadorp die hierbij ontstond gingen aanvankelijk in Kattendijke naar de kerk. Gezien de toestand van de wegen in die tijd was dat een hele afstand, ook omdat men nog geen vervoer had. Daarom kwam er in 1841 een eigen Hervormde (thans PKN) kerk (Brugstraat 12). Het is het enige rijksmonument van het dorp. De pastorie 'Het hoge huis aan de haven' was al iets eerder gebouwd. Het huis verkeet nog in oude staat, maar is niet meer in functie als pastorie. Kerk en pastorie zijn ontworpen door de Amsterdamse architect I. Warnsinck, indertijd een vooraanstaand bouwkundige.

De ontwerpen van nieuwe kerken in die tijd moesten worden voorgelegd aan de ingenieurs-archtecten van Waterstaat. Deze hanteerden een wat nuchter-zakelijke stijl en eenvoudige materialen, waardoor de bouw zo goedkoop mogelijk kon worden uitgevoerd. In het interieur van de kerk in Wilhelminadorp is veel gebruik gemaakt van stucwerk en pleisterwerk en gewoon vuren- of grenenhout, dat zó geschilderd is dat het op marmer of eikenhout moest lijken. Het kerkorgel uit 1917 is een van de weinige mechanische Dekker-orgels. Mechanisch wil zeggen dat het contact van de toets naar de orgelpijp op mechanische wijze tot stand wordt gebracht. Bij de meeste Dekker-orgels gebeurt dit via pneumatische weg, dat wil zeggen met luchtdruk. In 2011/2012 is de binnenkant van het kerkgebouw grondig gerestaureerd. Er is vloerverwarming aangebracht, waarbij de IJsselsteentjes uit de beginperiode weer zichtbaar zijn geworden, er is dubbel glas geplaatst, en het plafond en de beschadigde muren zijn hersteld. Ook het interieur van de consistorie is opgeknapt. Het dak is eveneens aan een restauratiebeurt toe, maar daar worden nog fondsen voor geworven.

- Wilhelminadorp heeft 1 gemeentelijk monument, maar die valt onder buurtschap Het Sas en hebben wij daarom aldaar beschreven.

- Het gebouw Katseveer (aan de Katseveerweg, NW van Wilhelminadorp) is een voormalig wachtlokaal van het Katseveer naar Zierikzee. Met de aanleg van de Zandkreekdam in 1951 werd dit veer en daarmee ook dit wachtlokaal overbodig. Tegenwoordig is er een restauant in gevestigd.

- Gevelstenen in Wilhelminadorp.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- In de jaren zeventig van de vorige eeuw zijn de open water wedstrijden door Sluis, de Braakman en Vlissingen weer nieuw leven ingeblazen. Op dat moment bestond alleen de Havenwedstrijd uit Breskens nog van voorgaande edities. Aangezien de Ganze in de jaren zestig een dergelijk evenement organiseerde aan het Goese Sas, besloot de vereniging in 1974 daar weer een open water wedstrijd te gaan organiseren. Omdat daar nagenoeg geen voorzieningen waren, werd in 1975 gekozen voor Wilhelminadorp als locatie. Daar kon gebruik worden gemaakt van het Wilhelminahuis met zijn faciliteiten. De start en finish waren gesitueerd bij de toenmalige draaibrug. Er werd gezwommen in de richting van het Goese Sas.

Na het vervangen van de draaibrug in de huidige ophaalbrug en het nationale karakter van de Ganzetrek, werd het parcours van de Ganzetrek gewijzigd. De start en finish werd verplaatst naar de steiger bij de meestoof en er wordt vanaf dat moment richting Goes gezwommen. Een kaarsrecht parcours zonder al te veel last van wegverkeer. Omdat Stormvogel (nu DZK) de Kanaalrace op de 1e zondag van september organiseerde, heeft de Ganze voor de Ganzetrek (in 2020 voor de 48e keer) gekozen voor de 1e zaterdag van september. In de zwem-volksmond wordt dit ook wel “een weekendje Zeeland” genoemd; voor deelnemers uit het land is het handig dat de twee wedstrijden in hetzelfde weekend vallen, zodat dit voor hen mooi te combineren is.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Vanuit de Wilhelminapolder kun je drie fietstochten maken in de omgeving van Wilhelminadorp, die desgewenst te combineren zijn. De lengtes zijn 9, 12,5 en 15 km. Nadere informatie op de site van de KMWP.

- In 2010 is het Ommetje Wilhelminadorp geopend, een onbewegwijzerde wandelroute aan de noordkant van het dorp. De totale wandelroute, inclusief het aansluitende Personeelspad, loopt vanaf het dorp naar Kattendijke en is ruim 4 kilometer lang. Het ommetje zelf is een korte wandeling van ongever anderhalve kilometer. Het Personeelspad dankt zijn naam aan de functie die het lange tijd heeft gehad. Landarbeiders uit Kattendijke volgden het kapelse wegje en de Kooiweg om de akkers waar zij werkten, te bereiken. Ook werd het gebruikt als kerkepad. Het Personeelspad leidt wandelaars onder meer langs het kanaal, de schaapskooi en de in 1916 gebouwde arbeidershuisjes. Zowel aan het begin als aan het eind zijn infoborden geplaatst.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Wilhelminadorp, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Dimitri laat je vanuit zijn auto in 60 seconden Wilhelminadorp zien ('enigszins' versneld afgespeeld). - En deze dronevideo laat je het dorp 'van boven' zien.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Wilhelminadorp (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - Belangenvereniging Wilhelminadorp.

- Dorpshuis: - In 1958 is de bouw van een dorpshuis in Wilhelminadorp gerealiseerd dankzij Koninklijke Maatschap De Wilhelminapolder, t.g.v. haar 150-jarig bestaan. Het gebouw was eigendom van de Maatschap en de dorpsverenigingen konden er gebruik van maken. Voor de inwoners was er ook een gedeelte ingericht als wasgelegenheid. Wekelijks kon er ook tegen een geringe betaling worden gedoucht. Er werd een bestuur gevormd dat het gebouw ging beheren, waarin alle dorpsverenigingen waren vertegenwoordigd. In de jaren zeventig is het gebouw voor een symbolisch bedrag overgedragen aan de gemeente Goes. Het bestuur bleef het pand beheren. In de loop der jaren hebben er diverse aanpassingen en verbouwingen plaatsgevonden. Het bestuur verrichtte dan zelf diverse werkzaamheden, zodat de kosten beheersbaar bleven.

Begin deze eeuw zag de toekomst van het dorpshuis er somber uit. De exploitatie werd steeds moeilijker en er moesten zodanige aanpassingen plaatsvinden, die door het bestuur niet gefinancierd konden worden, zodat sluiting dreigde. Gelukkig kwam het niet zover, omdat de gemeenteraad in 2004 besloot het gebouw te laten renoveren. Begin 2005 is het geheel vernieuwde Wilhelminahuis (Brugstraat 4) feestelijk heropend. Dank zij de bijdrage van diverse fondsen kon het gebouw compleet opnieuw worden ingericht. Het bestuur bestaat nog altijd uit vrijwilligers en door een subsidie van de gemeente is er een bijdrage in de kosten. Verenigingen en particulieren uit Wilhelminadorp maar ook van daarbuiten kunnen het gebouw huren. Tegenwoordig is er weer sprake van een gezonde exploitatie, wat van belang is om deze mooie voorziening in dit dorp in stand te houden.

- Onderwijs en kinderopvang: - De dorpsschool van Wilhelminadorp, de St@mperiusschool, werkt naast de overdracht van basiskennis ook aan competenties die kinderen in de 21e eeuw nodig hebben, zoals samenwerken, creativiteit, ict-geletterdheid, communiceren, probleemoplossend vermogen, kritisch denken en sociale en culturele vaardigheden. Ook een betrokken, ondernemende en nieuwsgierige houding komt in de 21e eeuw van pas en leren zij hun leerlingen. De school geeft onderwijs volgens het O4NT-gedachtengoed (= Onderwijs voor een Nieuwe Tijd). O.a. het werken met iPads heeft hierin een plaats. Iedere leerling heeft daarnaast een persoonlijk ontwikkelingsplan. Ook werken zij coöperatief en verwachten ze een betrokken houding van de ouders/verzorgers.

- "Wij vinden het belangrijk dat je kind zich thuis voelt op BSO Kibeo in Wilhelminadorp en een goede band heeft met de pedagogisch medewerkers. Van het samen ondernemen van een activiteit tot het rustig bijkomen van een drukke schooldag: in overleg kan alles. Want zo gaat het thuis vaak ook! Je nieuwsgierige peuter heeft, samen met vriendjes, altijd wel wat te zien, ontdekken of doen bij Kibeo. Samen buiten op avontuur in de tuin. Binnen in uitdagende hoeken spelen of in de kring luisteren naar een spannend voorleesverhaal. Je bent altijd van harte welkom om bij ons binnen te stappen om te zien of Kibeo bij jou en je kind past. Of maak een afspraak voor een rondleiding. We maken graag kennis met je."

- Muziek: - "Tot 1970 vormden de dorpen Kattendijke en Wilhelminadorp één gemeente. Elk dorp had zijn eigen muziekkorps. In eerstgenoemd dorp is dat muziekvereniging Oefening en Uitspanning (O&U, opgericht in 1910) en in laatstgenoemd dorp is dat De Echo (opgericht in 1890). Beide korpsen hebben een rijke geschiedenis. Omdat O&U in 2005 even geen dirigent had en De Echo tijdelijk geen oefenruimte, besloten beide korpsen samen te werken. Deze samenwerking beviel zo goed dat is besloten dit voort te zetten. De samenwerking heeft vele voordelen; het orkest is groter, waardoor er meer keuze in muziekstukken is, het repeteren meer plezier geeft, en het orkest vaker kan optreden. Toch vinden we het van groot belang dat beide dorpen een eigen muziekvereniging blijven houden. Zodat de leefbaarheid in het dorp en de betrokkenheid bij het dorp op peil blijft. Van alle geneugten van het leven is muziek er één. Onze missie is zoveel mogelijk mensen laten genieten van muziek. Dat kan niet alleen als luisteraar, maar zeker ook als muzikant. Of als leerling-muzikant. Onze missie is iedereen in de gelegenheid te stellen om muziek te maken, naar muziek te luisteren of leren een muziekinstrument te bespelen. Onze visie is door oefening en doorzetting goede muziek ten gehore te brengen waar iedereen blij van wordt."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Wilhelminadorp, met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen