Witharen

Plaats
Buurtschap
Ommen
Salland
Overijssel

witharen plaatsnaambord.jpg

De buurtschap Witharen heeft een heel kleine kern met een heel groot buitengebied

De buurtschap Witharen heeft een heel kleine kern met een heel groot buitengebied

Witharen

Terug naar boven

Status

- Witharen is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Ommen.

- De buurtschap Witharen heeft een eigen postcode (7738) en plaatsnaam in het postcodeboek en is daarmee een formele woonplaats.

- De kern van buurtschap Witharen heeft een bebouwde kom en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden).

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Witharen ligt NW van Ommen. De buurtschap heeft een kleine kern (bebouwde kom met blauwe plaatsnaamborden en 30 km-zone) rond de Balkerweg en Tolhuisweg, met daarnaast een groot buitengebied. De grenzen van de buurtschap zijn globaal: in het westen langs de weg De Stouwe tot in het oosten ongeveer langs de N48, in het noorden Z parallel aan de Koloniedijk tot in het zuiden Z langs de Witharenweg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Witharen omvat ca. 250 huizen met ca. 600 inwoners, waarvan ca. 70 inwoners in de kern.

Terug naar boven

Geschiedenis

De Nieuwe Vaart
Halverwege de 19e eeuw was het de bedoeling om de Nieuwe Vaart aan te leggen tussen Balkbrug en Ommen. Het moest een verbinding worden tussen de Dedemsvaart, Balkbrug, kolonie de Ommerschans en de Vecht in de stad Ommen. Het graven van de vaart, in de volksmond ’t Voartien genoemd, werd vol energie aangevat maar werd een lijdensweg voor de toenmalige bewoners van de Ommerschans. De Nieuwe Vaart zou nooit worden voltooid. Bij Witharen stuitte men op een witte zandrug. Later heeft Stad Ommen, die voor de verbinding moest zorgdragen, op de plaats van ’t Voartien een grindweg aangelegd, de huidige Balkerweg. Om deze geschiedenis in beeld te brengen heeft Plaatselijk Belang in augustus 2018 het eenmalige evenement ‘De Verborgen Vaart’ georganiseerd. Het programma bestond onder meer uit een gevarieerde wandeling over privélanderijen, afgewisseld met een boottocht en huifkartocht, langs de restanten van de Nieuwe Vaart. Onderweg is het verhaal door ‘zwervers’ (gidsen) verteld. Voor nadere informatie zie het artikel 'De Nieuwe Vaart tussen Ommen en Balkbrug die er nooit kwam', door Harry Woertink.

- Geschiedenis van Witharen.

- De Handleiding Erve Witharen (63 pag.) is in 2016 gemaakt zodat inwoners belangstellenden, gecombineerd met de attributen van een gerestaureerd melkwagentje, kunnen vertellen over de geschiedenis van de buurtschap en omgeving, hoe men hier vroeger woonde, leefde en werkte, welke beroepen er allemaal waren en dergelijke. De handleiding bevat veel lezenswaardige informatie met veel toepasselijke afbeeldingen erbij, dus wij kunnen je aanbelen om dit een keer te lezen als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis van deze omgeving. Voor nadere informatie over het project zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Het nieuwbouwproject aan de Tolhuisweg in Witharen begint duidelijk vorm te krijgen. Met 8 van de 9 huizen die al bewoond of nog in aanbouw zijn, wordt ons doel ‘Bouwen voor onze jongeren!’ stilletjes aan werkelijkheid. Gezien het succes van het project en de grote vraag naar betaalbare woningen, zijn we met de gemeente Ommen in gesprek over een vervolg. De gemeente is over de hele lijn positief en wil deze tweede fase graag samen met ons realiseren. Net zoals in de eerste fase willen we verschillende doelgroepen een kans geven op een eigen koop- of huurwoning. We denken hierbij ook aan jongeren die een eigen huis willen, en aan ouderen die wat kleiner willen gaan wonen. Het aanbod van de toekomstige huizen is dan ook breed. Gedacht wordt aan een 10-tal woningen waaronder zowel 2-onder-1-kapwoningen, vrijstaande huizen en geschakelde (starters)woningen. Kopers kunnen kiezen voor eigen ontwerp, project- of cascobouw. Met fase twee bouwen is dus opnieuw voor alle leeftijden, voor elk budget en met 1 doel: iedereen een reële kans geven op een eigen droomhuis.

Het idee is om de nieuwe woningen van Fase 2 te laten aansluiten op de nieuwe woningen aan de Tolhuisweg. Zo creëren we een prettige wijk voor jong en ouder. Over de definitieve plannen denken we graag samen na en houden we de inspraakmogelijkheden zo breed mogelijk. Zo worden toekomstige kopers (net zoals in Fase 1) betrokken bij kavelverdeling en planvorming. Het doel is om eind 2019 of begin 2020 te beginnen met bouwen en de hele ontwikkeling van Fase 2 over een aantal jaren uit te spreiden." Aldus een nieuwsbericht van Plaatselijk Belang.

- "De provinciale plannen om de N340 om te leggen door onder meer deze buurtschap heeft de bewoners ertoe aangezet om in 2009 een Gebiedsvisie Witharen op te stellen. De buurtschap moet `op de kaart` komen bij allerlei plannen, zoals: bestemmingsplan, N340, waterbeheerplan en omgevingsvisie. De inwoners willen oplossingen vinden voor planologische opgaven en de kansen benutten die er zijn om het gebied leefbaar te houden. Naast een toekomstvisie vind je in de Gebiedsvisie ook een uitvoerige beschrijving van de geschiedenis van de buurtschap en haar grondgebied.

Tijdens het onderzoek voor de opwaardering van de N340 bleek dat Witharen e.o. in maar weinig rapporten voorkomt. Een ‘witte vlek’ op de kaart... Op 20 augustus 2008 is in de buurtschap een avond georganiseerd in het kader van de MER N340. Vertegenwoordigers van bewoners lieten aan de aanwezige plaatselijke en provinciale politici weten welke mogelijke ontwikkelingen doorsneden zouden worden door een noordelijk tracé. Dit leidde tot de conclusie dat er een ‘gebiedsvisie’ nodig was. Een stuk waarin de buurtschap e.o. zelf aangeeft welke richting ze in de toekomst op wil. Een visie waaraan bestaande en toekomstige ontwikkelingen getoetst kunnen worden.

Binnen de buurtvereniging is toen de werkgroep ‘Gebiedsvisie Witharen e.o.’ opgericht met vertegenwoordigers van de verschillende functies en belangen. Door het voorgenomen overheidsbeleid m.b.t. de N340 en de Robuuste VerbindingsZone hoort ook het Varsenerveld (landbouw- en natuurgebied) erbij. De werkgroep verzamelt informatie en bereidt concepten / bijeenkomsten voor. Zij wil in beeld brengen welke kansen en oplossingen voor problemen er mogelijk zijn. Het is de bedoeling om met elkaar en met overheden en instanties via overleg te komen tot een optimale inpassing van functies. Het is het streven om dit in een open en transparant proces te doen. Naast deze werkgroep is er een bredere kring van belanghebbenden en geïnteresseerden waarmee inhoudelijk wordt overlegd." Aldus de site van de werkgroep.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Witharen heeft 3 rijksmonumenten, zijnde de boerderij uit 1856 op Balkerweg 60, met bakhuis en schuur. Het is een voormalig Tolhuis. Overigens werd er in de buurtschap al sinds 1809 tol geheven, vanuit een ander pand. Eigenaar Cees Zoon kon vanaf 2014 dankzij ca. 290.000 euro subsidie van de provincie Overijssel zijn restauratieplan voor het Tolhuis daadwerkelijk gaan uitvoeren. Hij had het destijds leegstaande pand enkele jaren daarvoor gekocht. De woning moest ingrijpend worden gerenoveerd. Om de monumentale status in stand te houden, moest Zoon zich aan strenge regels houden. Daar had hij geen moeite mee, want het pand, inclusief deel, tuin, waterput en schuur, vormt een bijzonder historisch juweeltje in de buurtschap. De restauratie is in 2016 gereedgekomen. Zie de reportage met Cees Zoon over de restauratie door Vechtdal Leeft, januari 2016. Zoon wil het pand ook maatschappelijke functies voor de buurtschap geven. Zo heeft hij de historische moestuin al omgetoverd tot schooltuin voor de leerlingen van de tegenovergelegen basisschool. De kinderen hebben er een moestuintje waar ze 'vergeten groentes' verbouwen die hier werden geteeld en gegeten.

- De tegenover de hierboven beschreven boerderij op Balkerweg 60 gelegen boerderij op nr. 61 is even oud, maar heeft geen formele monumentale status.

- "Erve Witharen is de projectnaam van de oude ontginningsboerderij op Witharenweg 17a. De boerderij is eigendom van de familie Veenstra, wonend aan de overkant en nu in gebruik bij motorclub Route 66. Het bijbehorende bosje met schuren is eigendom van Jan Winters op nr. 19. In de jaren zestig heeft de toenmalige eigenaar, de familie Praas, een nieuwe boerderij gebouwd op de plek van een schuur aan de overkant van de weg. Daarmee heeft de oorspronkelijke boerderij de bestemming schuur gekregen. In 2014 blijkt het rieten dak van de boerderij zodanig te lekken dat reparaties niet veel meer uithalen. Het dak moest vervangen worden. Daarvoor waren grofweg twee oplossingen: hetzij goedkoop herstellen met golfplaten, waardoor het oorspronkelijke karakter verloren zou gaan; hetzij herstellen zodat deze - aan de buitenkant nog grotendeels oorspronkelijke - ontginningsboerderij met bijbehorend erfbosje behouden zou blijven.

Eigenaren, buurtbewoners en verenigingen vonden het belangrijk dat een zo oorspronkelijk mogelijke boerderij als herinnering aan de geschiedenis van Witharen behouden zou blijven en wilden zich inzetten om voor herstel en verbetering te gaan. Daarom is door Plaatselijk Belang begin 2015 een projectplan bij de provincie ingediend. Hierin staat beschreven wat er allemaal nodig is om boerderij en bosje met schuren te herstellen en wat er wordt ondernomen om iedereen, maar met name de bewoners van en betrokkenen bij de buurtschap, te laten kennismaken met de geschiedenis van het buurtschap. Naast de bijdragen van de eigenaren en de inzet van veel bewoners werd de provincie gevraagd het project financieel te ondersteunen. Eind juni 2015 kwam het bericht dat de subsidie was toegekend en kon met het herstel en het opzetten van de activiteiten worden begonnen. Voor de winter werd het tijdelijke zeil op het dak vervangen door een nieuw rieten dak. Het bosje werd opgeschoond en doorgeplant. In het voorjaar werd gestart met het herstel van de schuurtjes waarna zij met hout werden betimmerd, om ze een passend aanzicht te geven.

Op 3 september 2016 is als afsluiting van het herstel en als start van de ‘beleving’ een Open Dag georganiseerd, die mooi aansloot bij de activiteiten van Zomerfeest Witharen. Toen is ook de folder met informatie gepresenteerd en een verbeelding van de ‘cruescule’ (gemaakt door Thea Dijkema) onthuld. Met een mooie flyer (gemaakt door Danielle Tesselaar) zijn alle bewoners en speciaal ook de schoolkinderen uitgenodigd. Daarnaast is de flyer ook breder verspreid om geïnteresseerden en toeristen te informeren. Sindsdien is het mogelijk de boerderij vanaf de weg te zien, naar de verhalenpaal te luisteren, het informatiebord over de ‘cruescule’ te lezen en de verbeelding hiervan te bekijken. De folder met informatie over Erve Witharen is te verkrijgen op Witharenweg 17 en 24 en Balkerweg 55. Het is ook mogelijk een afspraak te maken om de boerderij aan de buitenkant te bekijken, waarbij dan verteld wordt over het vroegere buitenleven en werken in de buurtschap. Dit gebeurt onder andere aan de hand van een gerestaureerd melkwagentje met voorwerpen van vroeger." (bron: de lokale website)

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Koningsdag.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Cees Zoon heeft in 2008 in een rapport 'Natuur en landschap van Witharen' in kaart gebracht.

Terug naar boven

Beeld

- Filmpje over de beeldentuin Witharen door John M. Pieper.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Witharen.

- Nieuws: - Nieuws uit Witharen op Facebook. - 2x per jaar verschijnt de kleurrijke dorpskrant De Witharenaar.

- Belangenorganisafie: - Plaatselijk Belang Witharen. - "Mediagroep De Witharenaar heeft als doel om de buurtschap beter 'op de kaart te zetten'. Deze groep beheert Facebookpagina De Witharenaar, de lokale website, de site van Gebouw Irene, en zij brengt 2x per jaar de krant De Witharenaar uit."

- Buurthuis: - Gebouw Irene (Balkerweg 56) is in 1951 gebouwd omdat de kerk in Ommen te klein werd om alle kerkgangers nog te kunnen herbergen. Voorheen van de Gereformeerde Kerken in Nederland, zijn er tegenwoordig op zondag diensten van PKN gemeenten Ommen. Op de overige dagen is het pand in gebruik als buurthuis. "Vereniging Gebouw Irene heeft als doel een open organisatie te zijn voor alle inwoners van Witharen en omstreken. Zij organiseert activiteiten waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en samen bezig kunnen zijn. Ook biedt zij de mogelijkheid om cursussen en workshops te volgen. Hiervoor heeft zij Gebouw Irene ter beschikking. Buurthuis Irene is ook te huur voor vergaderingen, verjaardagen, kinderfeestjes, trouwerijen, als oefenruimte etc."

- Onderwijs: - Basisschool De Triangel heette voor de in 2001 gerealiseerde nieuwbouw School met den Bijbel. Er is al onderwijs in Witharen sinds 1927. "Wij vinden het belangrijk om een duidelijke, gestructureerde sfeer te scheppen waarin leerlingen, leerkrachten en ouders zich veilig, gewaardeerd, geaccepteerd en vertrouwd voelen. Wij willen graag dat kinderen met plezier naar school komen en we leren hen op een open, respectvolle en betrokken manier met elkaar om te gaan. Wij vinden het belangrijk de kinderen te leren om samen te werken. Dit is een leerproces waar de leerkracht en kinderen altijd aan blijven werken. Wij vinden het belangrijk dat kinderen een positief zelfbeeld ontwikkelen dat een gevoel van eigenwaarde en een goede leerhouding ondersteunt. Het belang van de samenwerking tussen school en ouders is evident. Wij vinden het belangrijkdat ouders betrokken zijn bij de school en onze visie onderschrijven, steunen en delen.

Ons doel is om een belangrijke bijdrage te leveren in hun eerste schoolperiode aan de evenwichtige ontwikkeling van de kinderen die aan onze zorg zijn toevertrouwd. Deze ontwikkeling betreft kennis en inzicht in cognitieve, sociale, culturele en lichamelijke vaardigheden. Daarbij vinden we het belangrijk dat de leerstof zo wordt ingebed dat bij elke onderwijs- of lessituatie er ruimte moet zijn voor oplossingen en opmerkingen vanuit het kind en dat tevens de creativiteit en vindingrijkheid worden gestimuleerd. Wij zijn een school waar geleerd én geleefd wordt. Elk kind is uniek en daarom is ons beleid erop gericht zoveel mogelijk rekening te houden met de verschillen tussen kinderen. Ons zorgsysteem is zodanig ingericht en gestructureerd dat de kinderen de begeleiding krijgen die zij nodig hebben. In de klas hanteren we ‘zelfstandige' werkvormen om de zelfredzaamheid van kinderen binnen de groepen te bevorderen. Ook het samenwerken tijdens bepaalde opdrachten wordt gestimuleerd. Leren ván en mát elkaar. De leerstof wordt zodanig aangeboden dat de leerlingen zoveel mogelijk op hun eigen niveau worden benaderd." Aldus een citaat uit de schoolgids.

- Jeugd: - Vakantiecommissie Witharen organiseert door het jaar heen allerlei leuke activiteiten voor de kinderen uit de buurtschap en omstreken. Zoals bijvoorbeeld Pietenparty, paasactiviteiten en nog veel meer.

- Dansen: - "Mijn naam is Henri ten Brinke. In 1998 ben ik begonnen met het volgen van lessen Country Line-Dance. Sinds 2002 geven wij zelf les in Ankum, en in 2008 zijn we ook begonnen met lessen in Witharen, bij Buurthuis Ommerkanaal. Dit doen we wekelijks van september tot en met mei. Bij ons clubje Country Dancers dansen kinderen en volwassenen, van jong tot oud. Het leuke aan Country Line-Dance is dat je niet afhankelijk bent van een partner, omdat je veel dansen alleen doet. Bij ons staan vooral plezier en gezelligheid hoog in het vaandel. Voor informatie over de lessen en demonstraties: stuur ons een mail (henritenbrinke204@gmail.com) of bel naar 0572-371644, b.g.g. 06-22221161."

- Sport: - Touwtrekvereniging TTV Horsman in Witharen is opgericht in 1981.

- Zorg: - "Zorgboerderij De Haarhoeve in Witharen biedt weekend- en vakantieopvang, individuele training en groepstraining, en opvoedkundige ondersteuning. Jeugdzorg op De Haarhoeve kenmerkt zich door kleinschaligheid en is er voor alle kinderen die om welke reden ook ondersteuning nodig hebben bij zijn of haar ontwikkeling. Zij kunnen gedragstoornissen en/of opvoedkundige problemen hebben, al dan niet voortkomend uit het autistisch spectrum. Vindt je zoon of dochter het moeilijk om op een goede manier te reageren in een voor hem of haar moeilijke situatie? Denk bijvoorbeeld aan thuis, school, sport enz. Door middel van doelgerichte training werkt De Haarhoeve aan: sociale contacten maken en onderhouden; weerbaarheid en hoe te reageren in verschillende situaties; omgaan met boosheid/agressie en groepsdruk; inzicht in eigen handelen."

Reactie toevoegen