Status

- Witten is een buurtschap in de provincie Drenthe, gemeente Assen.

- De buurtschap Witten valt, ook voor de postadressen, onder de stad Assen.

- Het bescheiden kerntje van buurtschap Witten is door de gemeente groot en/of dichtbebouwd genoeg bevonden voor een 'bebouwde kom' en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden in plaats van de voor buurtschappen gebruikelijker witte plaatsnaamborden (omdat het meestal dunbebouwde lintbebouwingen zonder 'bebouwde kom' zijn).

Naam

Inwoners
Een inwoner van Witten is een Witter.

Oudere vermeldingen
1294 Withen, 1298-1304 apud Witten, 1304 Witte, 1534 to Wytten.

Naamsverklaring
Nog niet bevredigend verklaard. Als betekenis is voorgesteld 'nederzetting op wit zand'. Een persoonsnaam Witte is zeker niet waarschijnlijk.(1)

Ligging

De buurtschap Witten ligt direct ZW van Assen, rond de weg Witterhaar en grenst in het O aan de A28 en de stad Assen en in het W aan het dorp Bovensmilde.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Witten 8 huizen met 86 inwoners. Tegenwoordig heeft de kern van de buurtschap ca. 30 huizen met ca. 70 inwoners. Met het bijbehorende omringende buitengebied erbij is er in totaal sprake van ca. 80 huizen met ca. 200 inwoners.

Geschiedenis

De marke Witten wordt voor het eerst in 1294 vermeld. Tot de gronden van de marke behoorde ook het latere Kloosterveen, tegenwoordig een buitenwijk van Assen. De marke kwam tussen 1302 en 1487 volledig in het bezit van het cisterciënzer nonnenklooster Mariënkamp (Maria in Campis) in Assen, dat zijn ontwikkeling grotendeels aan dit klooster heeft te danken. Met de reformatie kwamen de bezittingen van Mariënkamp in 1600 in het bezit van de Landschap Drenthe.

Bezienswaardigheden

- Witten heeft 2 rijksmonumenten.

- Witten heeft 1 gemeentelijk monument.

Evenementen en activiteiten

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je schaatsen op de ijsbaan van IJsvereniging Witten e.o.

Landschap, natuur en recreatie

Rondje en beekherstel Witterdiep
"Gemeente Assen gaat de oude Ambulanceweg verbinden met het fietspad langs De Haar. Dit project combineren we met het werk binnen het beekherstelproject van Waterschap Hunze Aa’s. Fietsers en wandelaars kunnen straks een leuk rondje Witterdiep maken. Wat houdt het project in? Over het Witterdiep bij Witten ligt een brug die nu van niks naar nergens loopt. Deze brug krijgt een nieuwe plek ongeveer 200 meter verderop, waar de brug een verbinding maakt tussen het fietspad De Haar en de Ambulanceweg. Dat is richting het voormalige oefenterrein van defensie. Omdat het gebied nu wordt aangepakt en er toch al machines in het veld zijn kunnen we deze verbinding maken. Natte voeten. Het nieuwe fietspad ligt voor een deel in de winterbedding van het Witterdiep. In periodes met heel veel regen kan een stuk fietspad enige dagen onder water staan. Dit gebeurt vooral in de winterperiode. Dan kunnen wandelaars en fietsers omkeren of de gok wagen en misschien natte voeten krijgen. De brug plaatsen we uiterlijk in januari 2022. Het fietspad maken we pas in het voorjaar, omdat dan de kans op overstroming afneemt.

Beekherstel Witterdiep. Het beekdal van het Witterdiep is een verborgen parel ten zuiden van Assen, tussen de A28 en het TT-circuit. Het gebied is grotendeels in beheer bij Defensie. In 2021 heeft Waterschap Hunze en Aa’s het project Beekherstel Witterdiep uitgevoerd. In dit project heeft de beek weer lussen (meanders) gekregen op de oude historische locaties, zodat ze meer water kunnen bergen en de waterkwaliteit én het waterleven kan verbeteren. De nieuwe ondiepe, licht slingerende loop is een stuk smaller en ondieper dan de oude diepe brede loop. - Hier kun je er mooie dronefoto's van bekijken.

Het Witterdiep is over een lengte van 5 km hersteld. Hiermee is ongeveer 40.000 m3 extra waterberging beschikbaar gekomen. Vanwege de militaire functie is dit mogelijk in het gebied. De militaire voertuigen rijden op zandbanen en doorkruisen de beek straks met voordes. Benedenstrooms komt een groot waterbergingsgebied voor het stedelijk gebied van Assen. In de bovenloop komen kenmerkende insteekwallen voor. Deze bijzondere soort houtwallen staan dwars op het beekdal vanaf de dalrand tot aan het natste deel van het beekdal. Insteekwallen komen vooral voor in het Drentse Aa gebied. In het plan worden de insteekwallen hersteld en vrijgekapt. De omliggende functies rondom de beek blijven behouden of worden gecompenseerd. De gemeente Assen en Defensie hebben ook aan dit project meegewerkt. " (bron: gemeente Assen)

Witterveld
"Het Witterveld is een 500 ha groot hoogveen- en heidegebied direct ZW van Assen, Z van buurtschap Witten. Het gebied is in eigendom van de gemeente Assen. Sinds 1891 is het gebied in gebruik als militair oefenterrein. Aan de noordgrens ligt een schietbaan, waardoor de rest van het gebied als permanente veiligheidszone dienst doet. Met name het oostelijk deel van het Witterveld is van belang vanwege de nog actieve hoogveenvorming rond het Klein Meeuwenmeer, met veel zeldzame veenmossoorten, Veenbes, Lavendelheide en Ronde zonnedauw. Het vochtige berkenbos is een voorbeeld van het zeer zeldzame berkenbroek, een natuurlijk berkenbos op hoogveen. Met name Eenarig wollegras groeit hier massaal. In de vochtige heide groeit veel Klokjesgentiaan. Het zeldzame vlindertje Gentiaanblauwtje komt hier eveneens voor.

Het gebied is van belang voor vogels van heide en hoogveen, zoals Paapje, Roodborsttapuit, Boomleeuwerik en Tapuit. Opvallend is het grote aantal Adders dat hier voorkomt. Het uittredende water aan de oostzijde van het natuurgebied vormde eertijds de bron van een zijtak van het Witterdiep. Door ontginning en kanalisatie is die functie verloren gegaan. De gemeente Assen heeft door vergaande inrichtingsmaatregelen de verdroging van het gebied gestopt. Verder beheert zij het gebied door maaien, begrazing met runderen en schapen en door het plaggen van vergraste heide. In 1991 is het Witterveld bij Witten aangewezen als Beschermd Natuurmonument op grond van de Natuurbeschermingswet. Tevens is het gebied van belang als speciale beschermingszone in het kader van de Europese Habitatrichtlijn." (bron: Geheugen van Drenthe)

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)