Zeelst

Voormalige gemeente
Veldhoven
Zuidoost-Brabant Kempen
Noord-Brabant

nb_gemeente_zeelst_in_ca._1870_kaart_j._kuijper.gif

Gemeente Zeelst anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Zeelst anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Zeelst

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zeelst (online te bestellen).

Terug naar boven

Status

- Zeelst is een voormalige gemeente en dorp, thans wijk in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Veldhoven. Het was een zelfstandige gemeente t/m 30-4-1921.

- In 1921 is aanvankelijk de hele gemeente Zeelst opgegaan in de nieuwe gemeente Veldhoven. Later zijn middels grenscorrecties delen van de voormalige gemeente van de gemeente Veldhoven overgegaan naar de gemeente Eindhoven, met name om het vliegveld (voorheen Vliegveld Woensel, nu Eindhoven Airport) onder één gemeente te brengen, en om de Eindhovense wijk Meerhoven te kunnen realiseren. Het betrof 138 hectare in 1973, 870 hectare in 1994 en 215 hectare in 1995.

- De kern heeft geen plaatsnaamborden (meer), en zelfs ook geen wijkborden, zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat je in deze plaats bent. Toch leeft de identiteit van dit voormalige dorp nog steeds. Zo zeggen geboren en getogen Zeelstenaren nog steeds dat ze in Zeelst wonen en niet in Veldhoven, en schrijven sommigen in hun adres als woonplaats ook Zeelst in plaats van Veldhoven.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Zilst.

Oudere vermeldingen
1297 kopie 18e eeuw Zeelst.

Naamsverklaring
De naam is tot heden nog niet verklaard kunnen worden.(1) De een zegt dat de naam komt van sele of sale, wat zaal betekent. Anderen zeggen dat het van sil afkomt. Dat betekent wilg, een boom. Het zou ook nog afkomstig kunnen zijn van het Latijnse woord sella, wat zoiets betekent als de ambtszetel van een belangrijk bestuurder. (bron: website Geheimenvanveldhoven.nl)

Terug naar boven

Ligging

Zeelst ligt in het NO van Veldhoven.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Zeelst 165 huizen met 1.237 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 37/283 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Akkereind 16/86, Biesekuilen 27/108, Heistraat 20/231, Muggenhool 16/109 en Kopbeek 49/420. Bij de opheffing van de gemeente in 1921 had zij 1.569 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Zeelst werd rond 1400 een zelfstandige parochie. Aanvankelijk viel het dorp onder de schepenbank van Oerle. In 1560 kreeg het een eigen schepenbank, en in 1811 werd het een zelfstandige gemeente, tot aan haar opheffing per 1-5-1921.

Door de verstedelijking ontstonden naast de oorspronkelijke parochie nog 2 parochies, te weten de Parochie Heilige Jozef Werkman in 1957 en de Sint Maartensparochie in 1988. In 2004 zijn deze drie parochies gaan samenwerken in de pastorale eenheid Christus Hovenier, die ook de nieuwe Eindhovense wijk Meerhoven verzorgt. Eind 2012 is deze eenheid samengegaan met de overige parochies in Veldhoven tot de nieuwe parochie Christus Koning.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze voormalige gemeente en dit voormalige dorp, kun je terecht bij de volgende instanties, sites en literatuur:

- Stichting Zeelst Schrijft Geschiedenis.

- Verhalen over de geschiedenis van Zeelst op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

- Tientallen verhalen en filmpjes over de geschiedenis van Zeelst op de site Geheimenvanveldhoven.nl.

- In 2005 is het boek '4000 jaar geschiedenis van Oerle, Meerveldhoven, Veldhoven en Zeelst' verschenen (J.F.C.M. Bijnen, 372 pag.)

- Over de herkomst van de inwoners van Zeelst doen de meest wonderlijke verhalen de ronde. Zo schreef archivaris W. Klaasen in 1971: "De gewoonten, gebruiken en zeden van de oude Zeelstenaren verschillen opvallend van die der omringende dorpen. Men is geneigd aan te nemen, dat men hier in de grijze oudheid te maken heeft met de nederzetting van een apart ras." Omdat de lokale heemkundevereniging Zeelst Schrijft Geschiedenis weleens wil weten hoe dit nu écht zit, is zij in 2013 het project Een Zeelster Slag gestart, waarbij middels DNA-onderzoek de herkomst van de Zeelstenaren nader wordt onderzocht.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Sint Willibrorduskerk uit 1873.

- Heilige Jozefkerk uit ca. 1957.

- Sint Maartenskerk uit 1990.

- Zilster Molen.

- Voor Museum 't Oude Slot zie bij Veldhoven.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Kermis Zeelst (gedurende 5 dagen begin augustus).

- Zilst Blues & Rock (weekend in oktober) is een gratis toegankelijk Blues & Rock festival in de café' s van Zeelst.

Terug naar boven

Links

- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Zeelst-Oost.

- Muziek: - Lied 'Wij komme van Zilst'.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Zeelst.

Reactie toevoegen