Zeerijp

Plaats
Dorp
Eemsdelta
Hoogeland
Groningen

zeerijp_molen_de_leeuw_kopie.jpg

Molen De Leeuw in Zeerijp is altijd fotogeniek, en des te meer als de bloembollen er in bloei staan (in dit geval in mei 2021). (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2021/05/14/hemelvaartrondje-zijldijk)

Molen De Leeuw in Zeerijp is altijd fotogeniek, en des te meer als de bloembollen er in bloei staan (in dit geval in mei 2021). (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2021/05/14/hemelvaartrondje-zijldijk)

zeerijp_spooktochten.jpg

Waar een klein dorp groot in kan zijn: de jaarlijkse Spooktochten Zeerijp (november) zijn een begrip in de regio en trekken ca. 900 deelnemers. Ca. 100 vrijwilligers uit het dorp zorgen er iedere keer weer voor dat e.e.a. professioneel wordt opgezet.

Waar een klein dorp groot in kan zijn: de jaarlijkse Spooktochten Zeerijp (november) zijn een begrip in de regio en trekken ca. 900 deelnemers. Ca. 100 vrijwilligers uit het dorp zorgen er iedere keer weer voor dat e.e.a. professioneel wordt opgezet.

Zeerijp

Terug naar boven

Status

- Zeerijp is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hoogeland, gemeente Eemsdelta. T/m 1989 gemeente 't Zandt. Toen in 1811 de gemeenten werden geformeerd, is er lang over gediscussieerd of dit dorp nu onder de gemeente 't Zandt of Loppersum moest komen te vallen. Uiteindelijk is dat dus 't Zandt geworden. In 1990 over naar gemeente Loppersum, in 2021 over naar gemeente Eemsdelta.

- Onder het dorp Zeerijp valt ook buurtschap De Groeve.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Zairiep of kortweg Riep.

Oudere vermeldingen
10e-11e eeuw Ripon, 13e eeuw Ripa, Rip, 1396 kopie Serijp, 1464 Zerijp, 1658 Zeeryp.

Naamsverklaring
Samenstelling van rijp 'rand, oever, strook land' en zee. Zeerijp lag aan de Fivelboezem, die in open verbinding met de zee stond. Men woonde in de ryp (1525). De identificatie van Ripon (datief meervoud van het Oudfriese rîp 'rijp') is onzeker: ligging onbekend (Groningen). Vergelijk Striep (voorheen Seeryp).(1)

Terug naar boven

Ligging

Zeerijp ligt NO van Loppersum, ZW van 't Zandt, rond de Borgweg. Door het dorpsgebied loopt de waterloop Zeerijpstermaar, die in het N overgaat in de Garsthuizermaar.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Zeerijp 83 huizen met 508 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 230 huizen met ca. 550 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Op (2) vind je een uitvoerig betoog over de geschiedenis en ontwikkeling van Zeerijp.

- In het dorpshuis is een Archeologisch Informatiepunt (AIP) gevestigd. De tegenovergelegen Jacobuskerk maakt ook deel uit van dit AIP, een educatief centrum waar onder meer de ontstaansgeschiedenis van de kerk en het dorp Zeerijp wordt verteld.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2014 zijn in de ondergrond van NAM-locatie Zeerijp - onderdeel van het Groningen-gasveld - permanente geofoons geplaatst. Deze geofoons zijn zo gevoelig dat ze zelfs heel lichte bewegingen in de ondergrond kunnen registreren. De kennis die hiermee verkregen wordt, kan hopelijk gebruikt worden om de werking van de bodem beter te begrijpen of zelfs te voorspellen. In ieder geval kan op deze manier beter bepaald worden op welke diepte de aardbevingen precies plaatsvinden. De geofoons staan in verbinding met opnameapparatuur boven de grond. Het KNMI heeft inzage in de gegevens en doet een kwaliteitscontrole. Tot begin 2014 zijn met de voorgaande tijdelijke geofoons circa 100 micro-seismische events geregistreerd. Van deze bewegingen was 99% kleiner dan 1 op de Schaal van Richter.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Zeerijp heeft 9 rijksmonumenten.

- De Hervormde (PKN) Jacobuskerk is de laatste Groninger kerk die is gebouwd in de stijl van de romanogotiek. Sinds de bouw in de 14e eeuw is er maar weinig aan deze kruiskerk veranderd. De vrijstaande toren is gebouwd in de 2e helft van de 15e eeuw. De twee grote klokken die in de kerktoren hangen dateren uit 1502. Tot de 17e eeuw is de aanbouw aan de kerk gebruikt als school. Het orgel is in 1651 gebouwd door Th. Faber. Het instrument is later verschillende keren aangepast, onder andere door A.A. Hinsz. Op zondag worden er diensten gehouden in de kerk. Door de week is het gebouw vrij toegankelijk.

- Door het samenvoegen van de doopsgezinde gemeenten in de respectievelijke dorpen in 1988 is de Doopsgezinde Gemeente Zeerijp / Zijldijk ontstaan. Beide gemeenten hadden hun eigen vermaning. In 2006 is de Doopsgezinde Vermaning 'De Kleine Antonius' in Zeerijp (Borgweg 22) uit 1847 verkocht en herbestemd tot een centrum voor vergaderingen, trainingen, workshops e.d.
* Sindsdien vinden alle activiteiten plaats in de vermaning te Zijldijk.

- Molen De Leeuw (Borgweg 59) is in 1865 herbouwd in Zeerijp, en stond daarvoor in het dorpje Solwerd bij Appingedam. De compleet houten molen is uitgerust met twee koppels maalstenen en twee pelstenen. De maalstenen malen nog regelmatig veevoer. De molen wordt elke zaterdag door vrijwillige molenaars in bedrijf gesteld. Jarenlang was de molen eigendom van Molenstichting Fivelingo. Sinds 2016 is dit Stichting Het Groninger Landschap. Molen De Leeuw is in 2009/2010 voor het laatst gerestaureerd. In november 2009 is Dunning Molenbouw gestart met het herstel van de stelling. Vervangen zijn de liggers, het dek met regenkraag en de gehele leuning. Tevens zijn de stellingschoren aangelast. In september 2010 hebben ze de roeden kaal gezet en hierop volgend de kap met staartwerk gedemonteerd en de kap naast de molenromp geplaatst. Vervolgens is de kap gerestaureerd en weer op de romp geplaatst. Ze hebben ook nieuwe, door hen gefabriceerde molenroeden geplaatst en de pellerij weer draaivaardig gemaakt.

- In het dorpshuis bevindt zich het Archeologisch Informatiepunt Fivelboezem, met informatie over de geschiedenis van de Fivelboezem en over de baksteenindustrie van de vroege middeleeuwen tot begin 20e eeuw.

Terug naar boven

Evenementen

- De ZZ Races, regelmatigheidswedstrijden voor historische motoren (1x in de 3 jaar in juni) is een aantrekkelijk evenement voor zowel coureur als bezoeker: een mooie landelijke omgeving, en een circuit - met een lengte van ongeveer 5800 meter het langste stratencircuit van Nederland! - dat voor de coureurs zeer veel te bieden heeft: lange rechte stukken, afgewisseld met snelle en langzame bochten. Het circuit tussen 't Zandt en Zeerijp staat ook wel bekend als het 'Eiland Man in het klein'. Gezien wat er allemaal bij komt kijken om zoiets te organiseren, doet men dit in principe 1x in de 3 jaar. In het jaar dat de races zijn, is er op een zaterdag eind januari als 'opwarmertje' de ZZ Raceshow.

"Helaas gaat de 10e editie in juni 2021 niet door. De reden hiervoor is de afsluiting van een groot deel van het circuit als gevolg van werkzaamheden aan het riool in Zeerijp. De planning van deze werkzaamheden is aanvang oktober 2020 met een verwachte duur van twee en half jaar. Dat betekent dat 1 of 2 jaar opschuiven geen optie is. Helaas, helaas, een hele editie overslaan; voor jou waarschijnlijk net zo’n tegenvaller als voor ons. Om de smart te delen denken we erover na om een raceshow te organiseren, zoals gebruikelijk bij de voorbereidingen van de ZZ-races. Graag houden wij jullie hiervan op de hoogte; want we blijven op jullie rekenen, ook al gaat er een hele editie overheen. De planning van de volgende editie is 22 juni 2024."

- Tijdens de Spooktochten Zeerijp (november) is het dorp een heel weekend in de ban van spoken, vampiers, zombies, heksen e.d. In 2007 is het voorzichtig begonnen, met 50 deelnemers. Inmiddels is het evenement een begrip in de regio, met in 2015 maar liefst 900 deelnemers. Er werken bijna 100 vrijwilligers mee om een spectaculaire tocht neer te zetten. Tijdens de Spooktochten worden de deelnemers verrast door ongeveer 15 acts langs de route waar het er soms heftig aan toe gaat. Er worden grote bouwwerken opgebouwd in de bossen, er is een act in de molen en er is zelfs een heus Spookhuis. Dat de acts spectaculair zijn blijkt wel uit de grote hoeveelheid rookmachines, blacklights, stroboscopen, geluidsinstallaties en lasers die ingezet worden. Ook de schmink, maskers en kleding zijn van een hoog niveau. In 2014 heeft het evenement de Waarderingsprijs gekregen van de gemeente Loppersum, voor het neerzetten van een evenement met een zeer positieve uitstraling op het dorp en op de hele gemeente Loppersum.

Terug naar boven

Beeld

- Veel oude en recente foto's van Zeerijp op onderwerp, met toelichting, door Appie Smit.

- Reportage over 3 bijzondere Zeerijpers door RTV Noord (juni 2015).

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zeerijp (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Zeerijp.

- Dorpshuis: - Stichting Dorpshuis Ons Huis is opgericht in 1963. Het doel van de stichting is het instandhouden en (laten) exploiteren van een dorpshuis in Zeerijp ten behoeve van het verenigingsleven in het dorp en omliggende dorpen en voor ontplooiing van sociale en culturele activiteiten. Het dorpshuis is in 1967 in gebruik genomen. Tot 2004 was er een gezamenlijk gebruik met voetbalvereniging De Fivel. De voetbalclub groeide echter uit haar jasje en heeft toen een eigen onderkomen gebouwd. Sinds 2005 werkt de stichting niet meer met een beheerder, maar met een pachter. Om het dorpshuis naar buiten toe meer uitstraling te geven is de naam veranderd in Dorpshuis Bij Jacobus. De stichting heeft wel gewoon haar naam gehouden. Sinds 2017 zijn de pachters Alie Leeuwis en Bert Kremer. Dorpshuis Bij Jacobus is een centraal punt waar de meeste dorpsactiviteiten plaatsvinden. De verschillende verenigingen houden hun vergaderingen of uitvoeringen in dit multifunctionele centrum. In het dorpshuis is ook een eetcafé/cafetaria met terras en een multifunctionele (vergader)zaal. Het dorpshuis is rolstoelvriendelijk.

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool OBS De Wilgenstee.

- Gastouderopvang Het Huis van Tante Muis.

- Muziek: - Popkoor Ripa is opgericht in 2009.

- De (Groningse) Rijdende Popschool heeft een bijzonder concept: er wordt lesgegeven in inmiddels al tientallen dorpen, want de muziekschool komt naar de kinderen (en volwassenen) toe. Een professionele bandcoach rijdt naar het dorp met alle spullen die nodig zijn, zoals instrumenten, versterkers, microfoons en een zanginstallatie. De bedoeling van de Rijdende Popschool is om het maken van muziek voor zoveel mogelijk kinderen, jongeren en volwassenen toegankelijk te maken. In de bandjes wordt vooral popmuziek gemaakt, waarbij de liedjes door de kinderen uitgekozen worden, in overleg met de bandcoach. De Rijdende Popschool komt ook in Zeerijp.

- Zorg: - "De doelgroep waar 'Kinghorn, de brede boerderij' in Zeerijp zich op richt is een brede doelgroep. Van kinderen in de basisschoolleeftijd tot de bejaarde medemens en alle leeftijdscategorieën daar tussenin, kortom: iedereen die hulp nodig heeft kan terecht op deze boerderij. Op Kinghorn is er sprake van een breed concept omdat het mogelijk is om een zo breed mogelijke doelgroep te bedienen. Hier is bewust voor gekozen omdat Kinghorn een afspiegeling wil zijn van de maatschappij, uiteindelijk zal iedereen op een gegeven moment ook weer terug keren in de maatschappij. Dit betekent dat Kinghorn, naast zijn cliënten, ook deze maatschappij naar binnen haalt. Dit wordt vormgegeven door de kinderboerderij, een deel van de horecahoek (namelijk het erfterras) en natuurlijk het winkeltje, op gezette tijden open te stellen voor publiek.

Voorbijgangers (fietsers, wandelaars, toeristen) kunnen in alle rust een bezoekje brengen aan de kinderboerderij en/of het winkeltje en, indien zij dit wensen, even uitrusten op het terras onder het genot van een versnapering. Dit biedt voor cliënten de mogelijkheid om de bezoekers te ontmoeten, een praatje te maken of te bedienen op het terras, de kinderen een rondleiding te geven op de kinderboerderij of de producten te verkopen in het winkeltje. Ook zullen de cliënten onderling natuurlijk (veel) contact hebben. Ze zullen veelal samenwerken en daardoor leren om naar elkaar te luisteren, elkaar te waarderen en te respecteren, kortom: sociaal vaardig(er) worden. Dit alles uiteraard onder begeleiding van professionele begeleiders. Uit bovenstaande kan geconcludeerd worden dat Kinghorn op iedere vraag een passend antwoord heeft." Zie ook deze mooie uitvoerige reportage over Kinghorn in tekst en beeld (2017).

- Op De Pastorie uit 1882 verblijven cliënten die door omstandigheden niet thuis of op zichzelf kunnen wonen en die toe willen werken naar zelfstandigheid. Het speerpunt van De Pastorie is om de jongeren hulp, ondersteuning en structuur te bieden in een warme en huiselijke omgeving.

- Welzijn: - Vind je het leuk om nieuwe mensen te leren kennen en een keer bij een gastgezin aan te schuiven bij de maaltijd? Ook in Zeerijp is een gastgezin van Schuif Aan, die maandelijks iemand uitnodigen om mee te eten. Hoe het werkt kun je lezen onder de link.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Zeerijp. - Lidmaten van de lokale Hervormde kerk 1655-1811.

Reactie toevoegen