Zijtaart

Plaats
Dorp
Meierijstad
Noordoost-Brabant
Noord-Brabant

zijtaart_plaatsnaambord_kopie.jpg

Zijtaart is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Meierijstad. T/m 2016 gemeente Veghel.

Zijtaart is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Meierijstad. T/m 2016 gemeente Veghel.

Zijtaart

Terug naar boven

Status

- Zijtaart is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Meierijstad. T/m 2016 gemeente Veghel.

- Het dorp Zijtaart heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Veghel.

- Onder het dorp Zijtaart vallen ook de buurtschappen Biezen (grotendeels), Doornhoek en Zondveld (grotendeels).

Terug naar boven

Naam

In het dialect
Seitert.

Oudere vermeldingen
1794 Seytert, 1837-1838 Groot en Klein Seitaart (1866 Kuijperkaart idem), 1840 Zijtaard.

Naamsverklaring
Tegenwoordig meestal verklaard als het 'zijwaarts gelegene', maar eerder behorend bij het Oudfranse seiture en het middeleeuws Latijnse sectura 'dagmaat'. Zie ook Seters, Zittard, De Zittert en Sittard.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Reigerland.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Zijtaart ligt direct Z van het dorp Veghel en grenst in het N aan Rijksweg N279.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Zijtaart, dan nog een buurtschap, nog slechts 19 huizen met 127 inwoners. Als je de grenzen van het huidige dorp aanhoudt, dus inclusief de onder Status genoemde buurtschappen die onder het huidige dorp vallen, betrof het 122 huizen met 708 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 600 huizen met ca. 1.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht op de zeer uitgebreide site Geschiedenis van Zijtaart van inwoner en heemkundige Martien van Asseldonk.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Samenvatting Structuurvisie Zijtaart.

- De in 2015 opgerichte Werkgroep Geen omleiding N279 wil bereiken dat de verkeersproblemen in en om Zijtaart op een duurzame en verantwoorde manier worden opgelost om daardoor de leefbaarheid en natuurlijke omgeving van het dorp te behouden. "Een omleiding van de N279 - die anno 2015 in voorbereiding was, red. - dicht bij het dorp én dwars door de 46 gezinnen tellende buurtschap Doornhoek is in strijd met deze doelstelling. Deze omleiding lost de verkeersproblemen door sluipverkeer in en rond het dorp absoluut niet op. Een hele buurtschap wordt opgeofferd en de inwoners van het dorp krijgen een (snel-)weg naast hun deur en daardoor fijnstof en verkeerslawaai. Een weg bovendien waar ze zelf nauwelijks gebruik van kunnen maken. De inwoners van deze buurtschap leven in goede harmonie met elkaar en er is sprake van intensieve sociale contacten. Het is er prettig wonen.

Als de omleiding van de N279 doorgaat zoals de gemeente wil, raken tientallen gezinnen hun huis en/of woongenot kwijt en wordt de buurtschap als het ware door een snelweg doormidden gedeeld. Dat zou praktisch het einde betekenen van de buurtschap, die een tiental jaren geleden al zoveel bewoners zag vertrekken voor de oprukkende industrie op Bedrijventerrein Doornhoek. De natuurlijke omgeving van het dorp wordt door de gemeente Veghel steeds verder ingedamd ten behoeve van bedrijventerreinen en wegen. Dit is een onacceptabele ontwikkeling. De leefbaarheid van alle bewoners is in het geding. Nut en noodzaak van de geplande omleiding is totaal niet aanwezig. Al tweemaal eerder werd een MKBA (Maatschappelijke-Kosten-Baten-Analyse) uitgevoerd. Bij deze onderzoeken, waarbij de kosten en baten van de aanleg van de omleiding om Zijtaart tegen elkaar zijn afgewogen, bleken de kosten hoger te zijn dan de baten", aldus de werkgroep. Op enig moment is kennelijk besloten dat deze destijds beoogde omleiding niet doorgaat. Wanneer en waarom dat is besloten, hebben wij vooralsnog niet kunnen vinden. Op de site van de werkgroep lezen wij alleen: "Hoewel de omleiding van de N279 door Zijtaarts buurtschap Doornhoek van de baan is, blijft de werkgroep de ontwikkelingen actief en kritisch volgen."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Zijtaart heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de 19e-eeuwse boerderij van het Kempische langgeveltype op Pastoor Clercxstraat 76, en de boerderij uit 1850 op nr. 85.

- De RK H. Lambertuskerk is een neogotische pseudobasiliek uit 1871 en maakt tegenwoordig deel uit van de gemeentelijke parochie H. Franciscus.

- In 2008 heeft zuster Germana van Ravestein, voormalig overste van de Zusters Franciscanessen te Zijtaart, het initiatief genomen om te komen tot een Zijtaarts Kapelleke. Hiermee wordt een blijvende herinnering gecreëerd aan het religieuze gebruik van het klooster. De Mariakapel is in 2010 gebouwd op een hoek van het kloosterterrein, vlak tegen het klooster kerkhof. De kapel is vrij toegankelijk als ontmoetings en bezinningsplek. De toegang tot de kapel is aan de Meester van de Venstraat, vlak bij de Pater Vervoortstraat.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Nieuwjaarsduik (in 2020 voor de 4e keer).

- Hoofddeel van de 24 uur van Zijtaart (1x in de 2 jaar, in de even jaren, begin januari, in 2022 voor de 5e keer) is de Zijtaartse kwis, die op zaterdagavond velen 'hoofdpijn' bezorgt. Verder krijgen de teams tijdens de 24 uren tal van speelse en onderzoekende taken toebedeeld, die op tijd dienen te worden uitgevoerd. Tijdens editie 2018 hebben de Zijtaarters het wereldrecord 'langste rij trapskelters' verbroken, en komen daarmee dus in het Guinness Book of Records. Zoiets moet natuurlijk wel aan een aantal regels voldoen. Zo moest onder meer elk voertuig zonder hulp over de streep rijden, vier wielen hebben en met menselijke kracht over 500 meter worden voortbewogen. En dat bleek voor sommigen nog een hele klus. Het vorige record, uit 2017, stond met 99 stuks op naam van een school uit Singapore. De Zijtaarters hebben er maar liefst 287 op de been gebracht. - Editie 2020 trok meer dan 400 deelnemers.

- Carnaval. - Carnavalsvereniging De Reigers. - De carnavalsoptocht van Zijtaart is met ca. 60 groepen en ca. 600 deelnemers een van de grootste optochten in de regio.

- Duchenne Trophy MTB Streetrace (mei).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Eric van Zutphen en Jacqueline van Krieken van de Daltonhoeve zijn trots op hun varkensvermeerderingsbedrijf en nodigen je daarom graag uit om eens een kijkje te komen nemen. Dagelijks geopend, gratis toegang.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zijtaart (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Zijtaart.

- Zijtaart Online is een initiatief van de Zijtaartse Ondernemers Vereniging (ZOV). De vereniging heeft als doel om het dorp als woon- en werkgebied te promoten. De vereniging organiseert jaarlijkse diverse activiteiten. Begin augustus 2020 ligt de site eruit. Wij hopen dat hij er alleen tijdelijk uit ligt en niet is opgeheven?

- Nieuws: - De wekelijkse dorpskrant Dorpsnieuws is via de link ook online te lezen.

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Zijtaart is opgericht in 1995. Voorheen was er - sinds 1959 - Stichting Zijtaarts Belang. De Dorpsraad bestaat uit 7 bestuursleden, en houdt bijna maandelijks een eigen vergadering en twee keer per jaar een openbare vergadering. Vooraf aan de eigen besloten vergadering hebben Zijtaartse inwoners altijd de gelegenheid gebruik te maken van het spreekkwartier. Op zo’n moment kan een dorpsgenoot een bepaalde kwestie toelichten of vragen om verduidelijking of advies. Tijdens een besloten vergadering behandelt de dorpsraad actuele zaken betreffende eigen dorp of zaken naar aanleiding van gemeentelijke regelgeving en/of inspraaknotities. De Dorpsraad hecht veel waarde aan een goede communicatie naar twee kanten: zowel naar het gemeentebestuur (college en raadsleden) als naar de eigen achterban. De bestuursleden streven ernaar om zich zo optimaal mogelijk in te zetten voor het belang van de ontwikkeling van het dorp. Niet alleen bij concrete en actuele kwesties, maar ook ten behoeve van de ontwikkelingen op lange termijn. De leefbaarheid van het dorp, de toekomstige ontwikkeling, verkeerskwesties en behoud van het dorps karakter zijn enkele voorbeelden van aandachtspunten.

Uit ervaring van de laatste jaren is gebleken dat de communicatie verloopt zoals dat wenselijk is. De lijnen zijn kort, de contacten met achterban, ambtenaren, raadsleden en college zijn duidelijk en efficiënt. Daardoor kan de dorpsraad terugkijken op een aantal succeservaringen zoals de uitbreiding van het dorp met plan Rudebroeck, de inkrimping van industriegebied Doornhoek, de verlichting in het buitengebied (met name langs fietspad), de aanpassing van het dorpsplein en de inrichting van het kloostergebouw. Dorpsraad Zijtaart wil ook in de toekomst succeservaringen opdoen, door zaken te kunnen regelen die een sterke positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid in en van het dorp. Door middel van onze website houden wij onze achterban graag op de hoogte van de stappen die gezet (moeten) worden om resultaten te kunnen bereiken."

- Dorpshuis / MFC:- Het Dorpshuis is ontstaan vanuit de Zijtaartse gemeenschap. Omdat er onvoldoende ruimte beschikbaar was voor sociaal culturele activiteiten voor met name de jeugd, is in 1977 een werkgroep opgestart. Dit heeft er toe geleid dat in 1983 jeugdcentrum, later dorpshuis De Korenmolen geopend kon worden. De geschiedenis van dat pand van begin tot eind vind je onder de link. Sinds 2011 is Dorpshuis Zijtaart een van de gebruikers van het verbouwde klooster.

Samen met de kerk en de pastorie vormt het forse klooster (uit 1901, sinds 2005 niet meer in functie) de ziel van Zijtaart. Daarom is voor het leeg gekomen klooster gezocht naar een nieuwe invulling die de sterke band met de dorpsgemeenschap opnieuw gestalte kon geven. In plaats van het klooster te verkopen aan een zorginstelling, zoals dat meestal gaat, bleef het klooster behouden voor de gemeenschap en is en passant het woningbouwprobleem opgelost. Basisschool Edith Stein, die in ruimtelijke en functionele zin niet meer voldeed aan de eisen van deze tijd, werd gesloopt en kreeg een plek in het klooster, evenals de peuterspeelzaal / kinderopvang, de gymzaal en de gecombineerde (zorg)voorzieningen en appartementen. Ook het Dorpshuis is in het klooster ondergebracht. Hiermee kreeg het klooster weer de centrale functie die het altijd in het dorp heeft gehad, maar nu met een nieuwe invulling. De herbestemming van het klooster tot multifunctionele accommodatie is in 2011 gereed gekomen.

Door de verplaatsing van de school, het gemeenschapshuis en het speelveld naar het klooster ontstond een ruimte voor nieuwe woningen. Met de opbrengst van de gronduitgifte kon een deel van de forse verbouwing van het klooster worden gefinancierd. De nieuwbouw op de locatie van de school bracht een nieuwe verbinding tot stand tussen de bestaande uitbreidingswijk en het oude centrum. Voor dit goede voorbeeld van herontwikkeling van het klooster heeft Zijtaart de Brabantse Stijlprijs 2014 toegekend gekregen.

- Onderwijs: - "Basisschool Edith Stein is een gezellige dorpsschool, gesitueerd in het prachtige, verbouwde oude klooster dat midden in het dorp staat en waar de 150 kinderen, de juffen en de ouders zich helemaal thuisvoelen. Basisschool Edith Stein kenmerkt zich door de binding tussen leerkrachten, leerlingen en ouders, maar ook een sterke binding van de school met de leefomgeving. Want Zijtaart is een kleine, sociale gemeenschap waarin Edith Stein als enige dorpsschool is verankerd. Onze leerlingen komen elkaar ook buiten de school regelmatig tegen bij sportclubs en activiteiten. Geen wonder dat zij een sterke, onderlinge verbondenheid voelen. Wij zijn een zichzelf ontwikkelende organisatie, waarin we veel van elkaar en van de buitenwereld leren. Daarbij zijn de leervraag en de specifieke talenten van ieder kind uitgangspunten voor ons leeraanbod, naast de algemene basis die voor ieder kind van belang is. Op onze school gaan we respectvol met elkaar om en vullen de eventuele zwakke punten van anderen aan in plaats van erop te wijzen. Wij bieden een veilige (leer)omgeving. Dat doen we vanuit de kernwaarden betrokkenheid, ontwikkeling, verantwoordelijkheid, uniciteit (onderwijs op maat) en respect voor elkaar en de omgeving."

- Jeugd en jongeren: - "Jong Nederland is een landelijke jeugd-en jongerenorganisatie die kinderen en jongeren van 4 tot 18 jaar de mogelijkheid biedt om zich door middel van sport, spel, creativiteit en buitenleven te ontplooien. Voor spannende avonturen, nieuwe vriendjes en vriendinnetjes, creativiteit en activiteiten in groepsverband ben je bij ons op het juiste adres! Je zit samen met je leeftijdsgenoten in een groep en onderneemt samen met hen verschillende activiteiten. Dit kun je zoal verwachten tijdens de clubbijeenkomsten: ACTIEF! Zowel buiten als binnen lekker je energie kwijtraken, samen met anderen. Energie, tactiek bespreken, snelheid en teamwork: daar draait het om! Jong Nederland Zijtaart is expert op het gebied van (veld)spellen, dus dat komt helemaal goed! CREA. Wat kan jij maken met een homp klei, papier, glitters en verf? Ben je een podiumbeest en weet jij wel hoe je een mooie toneel– of modeshow maakt? Jij hoeft alleen je creativiteit mee te nemen. Jong Nederland doet de rest! ER OP UIT! Buiten is het te doen. Tactische spellen in de bossen, vlot varen op het water, spooktochten, een dropping in the middle of nowhere en overnachten in de bossen in een tent. Met Jong Nederland trek je er op uit! Binnen zitten kan altijd nog!"

- Muziek: - Fanfare Sint Cecilia is opgericht in 1902.

- Blaaskapel De Boemelaars.

- "Popkoor Vivace in Zijtaart bestaat uit een groep enthousiaste mensen die al vele jaren plezier beleven aan het maken van muziek. De naam Vivace is een muziekterm en betekent “levendig”. Het koor is voortgekomen uit het jongerenkoor van de parochie. Belangrijkste activiteit zijn de wekelijkse repetities onder leiding van Dorien Nieuwint op donderdagavond in het dorpshuis. Jaarlijks worden een achttal eucharistievieringen verzorgd en 3 tot 4 optredens elders. Vivace wordt begeleid door een eigen combo. Het repertoire bestaat voornamelijk uit populaire liedjes die zich, met soms aangepaste teksten, goed lenen voor de muzikale noot in de kerkdienst. Een tekstgroep zorgt samen met de parochiale werkgroepen voor de voorbereidingen van kerkdiensten. Wil je ook plezier beleven aan het samen zingen, neem dan contact op met Anja Versantvoort of Petra van den Hurk of kom eens luisteren bij onze wekelijkse repetitie op donderdag om 20.30 uur in het dorpshuis."

- Sport: - "Voetbalvereniging Oranje Wit (VOW) is opgericht in 1947. In de loop der jaren is VOW uitgegroeid naar een vereniging met een kleine 400 actieve leden. Wekelijks staan 9 seniorenteams (5 heren, 2 vrouwen, 1 veteranen en 1 veteranen-vrouwen) en 15 jeugdteams (waarvan 6 meisjesteams) op het veld. Daarnaast zijn er ook mini´s aan het trainen. De vereniging wordt door circa 100 vrijwilligers draaiende gehouden."

- WTC Zijtaart heeft als doel het bevorderen en beoefenen van de wielersport in het algemeen en de toerwielersport in het bijzonder, en het organiseren van recreatieve activiteiten voor haar leden. Een belangrijk kenmerk is dat de leden primair voor hun plezier en ontspanning deelnemen aan georganiseerde tochten. De vereniging bestaat uit de afdelingen toerfietsen, damesfietsen, ATB-veldfietsen en senioren. Naast de wekelijkse toerfietstochten organiseert de WTC jaarlijks enkele evenementen of activiteiten, zoals de Klaver van Brabant, de fietscross voor de jeugd van de basisschool, het fietsweekend en de ATB-veldtoertocht.

- Rijvereniging Sint Gregorius (opgericht in 1928) en Ponyclub de Reigertjes (opgericht in 1982) profileren zich gezamenlijk onder de naam Ruitersport Zijtaart. "Jaarlijkse activiteiten: februari/maart: jaarvergadering; de week voor Pasen: verkoop van eieren met spek; april: Outdoor dressuurwedstrijd voor paarden, pony’s en Bixie; september: de Cor Coppens wisselbokaal (clubkampioenschap); oktober: Indoor dressuurwedstrijd paarden en pony’s (alleen klasse BB t/m M2); november: Supriseavond ponyclub. In het zomerseizoen wordt er bij mooi weer een buitenrit gemaakt met de ponyruiters tijdens de clubles op dinsdag- of donderdagavond.

Reactie toevoegen