Zuidwest-Drenthe omvat in ieder geval de gemeenten Hoogeveen, Meppel, Westerveld en De Wolden. Soms wordt de gemeente Midden-Drenthe er ook nog toe gerekend.
- Zuidwest-Drenthe is een regio in de provincie Drenthe.
- Deze regio is, zoals veel regio's in ons land, niet ´hard´ afgebakend. Veel regionale instanties en samenwerkingsverbanden in de regio gebruiken de naam Zuidwest-Drenthe en de gebieden die zij bestrijken verschillen nogal eens. De meest gebruikelijke indeling is dat men de gemeenten Hoogeveen, Meppel, Westerveld en De Wolden tot deze regio rekent. In sommige gevallen rekent men ook de gemeente Midden-Drenthe er nog toe.
Terug naar bovenDe regio Zuidwest-Drenthe wordt in het westen begrensd door de provinciegrens met Overijssel en Fryslân, in het zuiden door het riviertje de Reest, tevens provinciegrens met Overijssel, in het noorden door de cultuurhistorische regio Smildervenen (bij Hoogersmilde en het Oranjekanaal) en in het oosten door de cultuurhistorische regio Echtenervenen (tussen Ruinen en Echten).
Terug naar boven- De vier gemeenten in de regio Zuidwest-Drenthe hebben in 2012 een Regionale Woonvisie opgesteld. In deze visie is de gezamenlijke woningbouwopgave bepaald, zodat er in plaats van concurrentie afstemming komt tussen de gemeenten. Door de veranderende woningmarkt is afstemming van groot belang. De verandering in de woningmarkt kenmerkt zich enerzijds door een koper die veel eisen stelt aan een woning en die daarbij over gemeentegrenzen heen kijkt. Aan de andere kant is de bouwopgave in Drenthe beperkt door een veranderende huishoudensontwikkeling. Deze kenmerkt zich nu al door bevolkingsdaling in verschillende kernen in deze regio.
- De provincie Drenthe trekt zich terug op het terrein van landschap en cultuurhistorie, natuur buiten de Ecologische Hoofdstructuur en sociaaleconomische vitalisering. Dit was reden voor de gemeenten Midden-Drenthe, De Wolden, Westerveld, Meppel en Hoogeveen om samen in de Agenda Platteland vorm te geven aan de ontwikkeling van het platteland in de regio Zuidwest-Drenthe. De Agenda laat zien waar de kansen en behoeftes in de regio liggen. Behoud en ontwikkeling van het landschap zijn essentieel voor het benutten van het gevarieerde landschap en de rijke cultuurhistorie in de regio.
De landschappelijke en cultuurhistorische waarden en de sociaal-economische vitaliteit zijn de gouden eieren van de streek. De gemeenten willen dat behouden door in te zetten op landschap en cultuurhistorie, leefbare dorpen, werkgelegenheid en bedrijvigheid, toerisme en recreatie.Voor nadere informatie zie de Agenda Plattelandgemeenten Zuidwest-Drenthe. (bron: gemeenten Midden-Drenthe, De Wolden, Westerveld, Meppel en Hoogeveen, 31-1-2013) Zie ook de flyer over het Leader-programma in deze regio.
- De in 2015 opgerichte Gebiedscoöperatie Zuidwest-Drenthe (GCZWD) is een van de zeven experimenten - gericht op het behouden van de leefbaarheid in krimpgebieden en een betere afstemming van vraag en aanbod van woningen, voorzieningen en werkgelegenheid - die Platform31 begeleidt. De gebiedscoöperatie verbindt onderwijs, overheid en ondernemerschap in de regio. Met als doel: innovaties tot stand te brengen; de economie te stimuleren; dorpen en buurten leefbaar te houden en; het gebied aantrekkelijk te maken / te houden om te wonen, werken en ondernemen. - Reportage over de toegevoegde waarde van deze Gebiedscoöperatie (2017).
De GCZWD heeft inmiddels, anno 2019, een mooi track record aan innovatieve projecten op haar naam staan. Zo zijn de projecten Glasvezel De Wolden en 'Van bermgras naar biobrandstof' succesvolle voorbeelden waar de GCZWD als initiator, aanjager en begeleider fungeerde. Anno 2019 zijn ze volop aan de slag met het project Korte Voedselketen. Jan van Goor, coördinator van de GCZWD: "In Zuidwest-Drenthe worden verschillende gewassen zoals uien, graan en veldbonen verbouwd die na een reis door Nederland, of zelfs in het buitenland, uiteindelijk weer als eindproduct in de winkels in de regio te vinden zijn. Kan die voedselketen niet korter en meer regionaal gemaakt worden?, zo vroegen wij ons af. Ketenverkorting biedt de regio niet alleen perspectieven voor economie en werkgelegenheid, maar vergroot ook de herkenbaarheid van voedsel. In de regio zijn bijvoorbeeld veel melkveehouders. De melk van al die melkveehouders komt nu ergens ver weg in een grote fabriek bij elkaar. Waarom kunnen de melkveehouders hun melk niet weer zoals vroeger bij een plaatselijke melkfabriek brengen?”
Geert Lindenhols, als akkerbouwer in zijn eigen bedrijf Agraservice werkzaam, is het met Jan eens: "De essentie van de korte voedselketen is dat de consument zo komt te weten wat er in een product zit, hoe het geproduceerd is en door wie. De consument staat zo dichter bij het product waardoor tevens meer bewustwording ontstaat over de kwaliteit van het voedsel." Geert’s 75 hectare grote bedrijf in Zuidwolde, een dorp in Zuidwest-Drenthe op een steenworp afstand van Overijssel, richt zich hoofdzakelijk op koolzaadplanten (50 hectare), maar ook worden tarwe (13 hectare) en veldbonen (11 hectare) verbouwd. "Ik doe de teelt zelf, de opslag, het persen, het bottelen en voer gesprekken met de winkels. Voor mij is de korte voedselketen vooral van belang omdat het tot eerlijke producten voor de consument leidt, tastbare, regionale producten waarvan duidelijk is wat er in zit en waar het vandaan komt." Geert is van mening dat de ketens van alle producten voor de consument bekend zouden moeten zijn: "De wortels van de koolzaadplant zijn bijvoorbeeld de voedingsbron van de aardappelen die ik het jaar erna verbouw. Er is geen gewas dat meer organische stof aan de grond geeft als koolzaad. Koolzaad geeft dus bemesting aan onze grond toe."
Een van de producten afkomstig van de koolzaadplant is koolzaadolie. Koolzaadolie kan worden gebruikt voor bakken en braden maar ook voor dressings: "Het is een botervervanging, er zit alleen koolzaad in. Er worden geen andere ingrediënten aan toegevoegd. Koolzaadolie is beter dan olijfolie, maar wie weet dat?", aldus Geert. In supermarkt Coop Dunnink in het dorp De Wijk, eveneens gelegen in Zuidwest-Drenthe, ligt de door Geert geproduceerde koolzaadolie, maar ook koolzaadhoning, in de schappen. Niek Slomp, eigenaar van supermarkt Coop Dunnink (als franchisenemer) en van Bakkerij Dunnink, kwam Geert tegen tijdens een door de GCZWD georganiseerde bijeenkomst waarin het verkorten van de voedselketen centraal stond. "De juiste mensen kennen is belangrijk en een verbindende partij als de GCZWD is dan cruciaal. Ik sta open voor nieuwe streekproducten, maar soms weet je niet dat er op een paar kilometer afstand van je eigen bedrijf een mooi product wordt gemaakt", aldus Slomp.
Waarom spreken streekproducten hem aan?: "Bij streekproducten weet iedereen waar de producten vandaan komen, waar het gemaakt wordt. In mijn eigen bakkerij heb ik een grote glaswand, ook de slagerij is ‘open’, alles is te zien. Ook merk ik dat mijn klanten het enorm waarderen dat ik plaatselijke producten heb." Volgens Slomp zorgt het hebben van streekproducenten voor een aanwas van klanten, het aantal streekproducten neemt daarom ook toe. “Er is vanuit de consument in toenemende mate vraag naar eerlijke streekproducten. De bewustwording van de consument neemt toe, rundvlees uit Twente is bijvoorbeeld populair (meer dan vlees uit Zuid-Amerika), ‘beter leven’ keurmerken zijn ook voor de coop steeds belangrijker.” Het is echter niet zo dat het nieuwe streekproduct het ‘reguliere’ product vervangt, het is niet ‘ter vervanging van’ maar ‘aanvullend op’.
Geert: “Sojaschroot (diervoeding) komt veelal uit Brazilië. Het kan echter ook hier in Drenthe worden geteeld omdat het een nevenproduct van koolzaad is. Ook het gebruik van eiwitbrokken (eveneens afkomstig uit de koolzaadplant) kan als diervoeding tot een verkorting van de voedselketen leiden,” Jan van Goor: “Een ander mooi voorbeeld van een streekproduct is Dubbel Drents. Dat is een meelproduct (baktarwe) dat in het Drentsche Aa-gebied en in Zuidwest-Drenthe wordt verbouwd, in Kropswolde wordt het gemalen en door een molenaar verwerkt. Er zijn nu zo’n 10 bakkers in Drenthe waar Dubbel Drents broden te krijgen zijn. In 2019 wordt dat nog verder uitgebreid.”
In het verkorten van de voedselketen speelt ook het lokale onderwijs een rol. Jan van Goor: “In Zuidwest-Drenthe hebben we samenwerking gezocht met Terra MBO. In schooljaar 2018-2019 is daar een nieuwe opleiding gestart: Terra MBO: Food, Life & Innovation. In deze opleiding leren de studenten onder andere over voeding, de productie, de verpakking, de weg die voedsel aflegt. Een samenwerking met producenten van streekproducenten ligt dan ook voor de hand. Door intensief met elkaar op te trekken ontstaat innovatie en kennis.” Geert vult aan: “Het is fijn dat studenten van Terra kunnen worden ingezet voor praktijkgericht onderzoek, dat helpt ons. Op termijn hoop ik dat ook Hogescholen en Wageningen Universiteit een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van streekproducten en het verkorten van de voedselketen." (bron: kennisplatform Kennis voor Krimp)
Terug naar boven- Site over natuurgebieden in Zuidwest-Drenthe van Staatsbosbeheer. De grote nationale parken Dwingelderveld en Drents-Friese Wold zijn erg bekend. Minstens zo mooi en verrassend is een gebied als de Havelterberg. Met zijn bijzondere plantengroei is deze archeologische schatkamer een echte verrassing. Vanaf de ‘berg’ kun je heel ver kijken. Ook is er een uitgestrekt heideveld waar een schaapskudde loopt.
- Zuidwest-Drenthe is een glooiend keileem- en dekzandlandschap aan de rand van het Drents Plateau, doorsneden door de dalen van verschillende beken, zoals de Wold Aa, de Wapserveense Aa en de Havelter Aa/Oude Smilder Diep. Tussen de heuvels van Havelte, Steenwijk en Ruinen enerzijds en de Reest anderzijds ligt een uitgestrekt veengebied waarin de dorpen Ruinerwold en Nijeveen liggen. De regio kent een zeer lange bewoningsgeschiedenis: het gebied is vrijwel ononderbroken bewoond gedurende meer dan 5000 jaar. Hierdoor wordt de regio gekenmerkt door tal van prehistorische restanten als hunebedden, grafheuvels, urnenvelden, celtic fields en andere archeologische terreinen met sporen van bewoning uit verschillende prehistorische perioden.
De regio Zuidwest-Drenthe bestaat uit verschillende landschapstypen: het esdorpenlandschap, veenontginningen, jonge heideontginningen en kolonienederzettingen. Het grootste, hoger gelegen gedeelte wordt in beslag genomen door het karakteristieke Drentse esdorpenlandschap, met zijn brinkdorpen, essen, kampen, groenlanden en heidevelden. De vroeger zo uitgestrekte heidevelden zijn voor een deel omgezet in bossen en jonge heideontginningen. In het zuiden van de regio liggen de uitgestrekte veenontginningen van Ruinerwold en omgeving. De inrichting en het gebruik van het landschap wijken hier duidelijk af van de zandgebieden.
De cultuurlandschappen van Zuidwest-Drenthe vertonen een nauwe samenhang met het oorspronkelijke natuurlijke landschap. Waar bredere dekzandwelvingen voorkwamen, konden grotere akkercomplexen ontstaan: hierbij concentreerde zich de bewoning aan de rand van het bouwland. Waar het reliëf meer variatie vertoonde in de vorm van kleine dekzandkopjes konden geen grote essen worden aangelegd. Hier vinden we kampontginningen en kleine esgehuchten. Dit is bijvoorbeeld het geval aan de noordkant van de Reest, waar verspreide bewoning met kleine, afgeperkte stukjes akkerland - de zogeheten kampen - ontstond. De beekdalen werden gebruikt als hooiland en weidegrond, de woeste gronden (de bossen, het veen, en de heide) dienden als leverancier van plaggen en als weidegrond voor het vee. Nog in het begin van de 20e eeuw waren de onafzienbare heidevelden de plek waar de grote schaapskudden te vinden waren.
Naast enkele interlokale wegen had het wegennet vooral een lokaal karakter. De zandpaden verbonden het dorp met de akkers, de weilanden en de woeste gronden. Kenmerkend voor het landschap van de zandgronden zijn de wildwallen rond de akkercomplexen en de kampen, de houtwallen en -singels in de beekdalen en de verspreid voorkomende boscomplexen. Karakteristiek zijn ook de oude bomen op en rond de brinken en rond de boerderijen. De 19e-eeuwse en latere heideontginningen, zoals het Ruinerveld en het Pesserveld, hebben een veel regelmatiger inrichting dan het oude cultuurland. Ze vertonen een sterke samenhang tussen de bebouwing, het wegenpatroon, de percelering en de beplanting. De boerderijen komen meestal verspreid voor en zijn te vinden langs rechte wegen. De verkaveling heeft een rationeel karakter. De beplanting bepaalt in sterke mate het karakter van het heideontginningslandschap. Het gaat hierbij voornamelijk om wegbeplanting.
Opmerkelijk voor Zuidwest-Drenthe is het onderscheid tussen het zandlandschap en het veengebied van Nijeveen, Koekange en Ruinerwold. In dit laatste gebied vinden we langgerekte streekdorpen met een opstrekkende strookvormige percelering. Delen van de dorpen zijn in de loop der eeuwen verplaatst, wat geresulteerd heeft in de merkwaardige, verspringende structuur van de zogeheten kluften. Door de relatieve leegte en rust heeft de regio te maken gekregen met ruimteverslindende gebruiksvormen, zoals de opvoedingskolonies uit het begin van de 19e eeuw, de militaire oefenterreinen en het terrein van de sterrenwacht.
Cultuurhistorische blikvangers: de verschillen tussen het esdorpenlandschap, de heideontginningen en het veengebied; de brinkdorpen met de fraaie boerderijen, schaapskooien en de met bomen beplante brinken; de heidevelden en zandverstuivingen, onderbroken met kleine venen; de bosgebieden; de radiosterrenwacht met telescopen bij Westerbork; de rationeel ingerichte opvoedingskolonies in de heideontginningen in het noordwesten; de lineaire streekdorpen met de kluften van Ruinerwold en de opstrekkende percelering; de prehistorische elementen van grafheuvels en hunebedden; het hoevenlandschap met landgoederen, voormalige havezaten en kleine buurtschappen nabij de Reest. (aldus het inleidende hoofdstuk van de uitvoerige Cultuurhistorische beschrijving regio Zuidwest-Drenthe, door het Ministerie van Lamdbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Zuidwest-Drenthe (online te bestellen).
Terug naar boven- Zorg en welzijn: - "Nabij, Vertrouwd en Gastvrij. Voor ons de kernwoorden die we elk met een hoofdletter schrijven. Zorgcollectief Zuidwest-Drenthe, oftewel ZZWD, is de meest complete zorgaanbieder in de Drentse gemeenten Westerveld en De Wolden. Onze medewerkers en vrijwilligers ondersteunen (voornamelijk) ouderen met diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg, zodat zij zolang mogelijk thuis kunnen blijven wonen, dicht bij familie, vrienden en kennissen. Dit kan zijn door ondersteuning in de huishouding of door een bezoek thuis door een van onze verpleegkundigen. Lukt het thuis niet meer dan biedt ZZWD wonen met (24-uurs)zorg in Diever, Dwingeloo, Ruinen en Havelte. In deze dorpen (m.u.v. Diever) heeft ZZWD ook de mogelijkheid om tijdelijk te verblijven in een van onze gastenverblijven, bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname.
Het activiteitenprogramma Welkom bieden wij naast de genoemde dorpen ook aan in Diever en Koekange. Activiteiten waar je je prettig bij voelt. Gezond eten is belangrijk. Wil je gezellig samen eten kom dan naar een van onze restaurants in Dwingeloo of Ruinen. Maaltijdservice Thuis van ZZWD bezorgt warme maaltijden in de gehele regio. Je hebt altijd keuze uit heerlijke gerechten. ZZWD heeft voor iedereen een oplossing op maat, met de gewenste zorg en/of dienstverlening. Dit kan vaak snel worden geregeld. Kom gerust eens langs, je bent van harte welkom!" - Deze korte film laat zien wat ZZWD doet aan ouderenzorg in Zuidwest-Drenthe, met ruim 400 vrijwilligers en evenzoveel medewerkers.
- Bedrijfsleven/ondernemen: - LTO Noord afdeling Zuidwest-Drenthe is de belangenbehartiger voor boeren, tuinders en andere ondernemers in het landelijk gebied in deze regio. Ze doen dit onder meer door het onderhouden van nauwe contacten en overleg met de gemeente, haar inwoners, waterschap en provincie. Zij vragen aandacht voor de belangen, knelpunten en ideeën van hun leden. Dat vanuit hun overtuiging dat boeren en tuinders alleen zo op een duurzame wijze hun bijdrage kunnen leveren aan onze voeding, onze economie en het welzijn van velen. Het bestuur van de afdeling vormt een afspiegeling van haar leden en werkt samen met die leden aan het ondernemerschap van vandaag en morgen.
Reactie toevoegen