Zweth

Plaats
Buurtschap
Rotterdam Midden-Delfland
Delfland
Zuid-Holland

Zweth plaatsnaambord.jpg

Zweth is een buurtschap N van Schiedam, NW van Overschie, rond het punt waar Delftse Schie en Berkelse Zweth elkaar ontmoeten.

Zweth is een buurtschap N van Schiedam, NW van Overschie, rond het punt waar Delftse Schie en Berkelse Zweth elkaar ontmoeten.

Zweth De plaatsnaambord.jpg

De paar panden N van de Berkelse Zweth worden als De Zweth, met lidwoord dus, betiteld

De paar panden N van de Berkelse Zweth worden als De Zweth, met lidwoord dus, betiteld

Zweth Zwethheul.jpg

(De) Zweth, direct N van de Berkelse Zweth ligt op voorheen Delfts, sinds 2004 Midden-Delflands en daarmee Schipluidens grondgebied, het beroemde restaurant Aan de Zweth (hier nog met de oude naam t/m 2014: De Zwethheul).

(De) Zweth, direct N van de Berkelse Zweth ligt op voorheen Delfts, sinds 2004 Midden-Delflands en daarmee Schipluidens grondgebied, het beroemde restaurant Aan de Zweth (hier nog met de oude naam t/m 2014: De Zwethheul).

Zweth

Terug naar boven

Status

- Zweth is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek Delfland, in grotendeels gemeente Rotterdam (t/m 31-7-1941 gemeente Overschie), deels gemeente Midden-Delfland (t/m 30-8-1855 gemeente 'Ackersdijk en Vrouwenregt' [van 1812 t/m 31-3-1817 gemeente Pijnacker], per 1-9-1855 over naar gemeente Vrijenban, in 1921 over naar gemeente Delft, in 2004, d.m.v. een grenscorrectie, over naar gemeente Midden-Delfland).

- De buurtschap Zweth valt, ook voor voor de postadressen, grotendeels onder de stad Rotterdam, deels onder het dorp Schipluiden.

- De buurtschap Zweth heeft officiële, blauwe plaatsnaamborden en heeft daarmee een bebouwde kom.

Terug naar boven

Naam

Spelling
Aan de Rotterdamse kant staat een officieel blauw plaatsnaambord (kombord) Zweth, aan de Schipluidense kant staat een al even officieel bord met spelling De Zweth, met lidwoord dus. Dat bord staat er overigens pas sinds de grenscorrectie van 2004. Voorheen (toen het dus nog onder de gemeente Delft viel) stond er aan deze kant in het geheel geen plaatsnaambord. Geografisch lijkt het ons één buurtschap en zou het dus ook eigenlijk één spelling moeten hebben...

Oudere vermeldingen
1280-1287 Suette, 1458 (datering kopie onzeker) Zwette.

Naamsverklaring
De naam komt overeen met het Middelnederlandse swette en het Oudfriese sueththe 'grens', teruggaand op swathjôn* (een afleiding bij swathô* dat is geworden tot het Middelnederlandse swade 'hoeveelheid gras met de zeis gemaaid'). Doordat bij verkaveling van laaggelegen land sloten vaak als grens dienden, kon zwet zich tot waternaam ontwikkelen. Zwet heette ook het water dat, voor de inpoldering in de 17e eeuw, de Beemster met de Schermer verbond. (1) (er is een Zwetstraat in Schermerhorn, een dorp dat op de grens van Schermer en Beemster ligt, red.)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

- De buurtschap Zweth ligt N van de stad Schiedam, NW (en aan de N grens van) het Rotterdamse stadsdeel Overschie en de stad Rotterdam, W van de A13, Z van het dorp Delfgauw, ZO van de stad Delft, O van de A4, OZO van het dorp Schipluiden en NO van het 'dorp in de stad' Kethel, rond de oostzijde van de Delftse Schie, waar deze 'kruist' met de waterloop Berkelse Zweth. Het Rotterdamse deel ligt Z daarvan, rond de Zwethkade en de Delftweg, het Schipluidense deel ligt N ervan, rond de Rotterdamseweg en ook de Zwethkade. De gemeentegrens loopt door de Berkelse Zweth. De beide buurtjes worden van elkaar gescheiden door de ophaalbrug over deze waterloop. Aan de overzijde van de Delftse Schie ligt de (Rotterdamse) buurtschap Kandelaar.

- In de directe omgeving zijn nóg enkele waterlopen genaamd Zweth, waar je een gelijknamige buurtschap zou kunnen veronderstellen (maar áls ze dat ooit al zijn geweest, in ieder geval niet meer als zodanig in de atlassen staan). Vanwege de verwarring die dit kan wekken, noemen wij deze hier: 1) een waterloop Zweth, die direct N van Vlaardingen begint vanuit de Vlaardingervaart en gedurende 3 km naar het NO loopt, Z onder de buurtschappen Zouteveen en De Kapel langs. Deze waterloop vormt hier ter plekke de grens tussen de gemeente Midden-Delfland (t/m 2003 gemeente Schipluiden) in het N enerzijds en de gemeenten Vlaardingen (ZW deel) en Schiedam (ZO deel) anderzijds; 2) direct N van De Lier loopt een water de Kromme Zweth - met daaraan o.a. panden genaamd Zwethoeve en Zwethburch - in NO richting, die verderop gewoon Zweth gaat heten en uitkomt nabij de A4.

Niet alleen de plaatsnaam Zweth is oneenduidig gespeld, ook de straatnamen langs de gelijknamige waterlopen blinken niet uit door eenduidigheid. Let met name op het al dan niet gebruik van de letter h:

- Langs de hierboven genoemde 'Zweth 2)' liggen de wegen Zwethlaan in Honselersdijk, Zwet in Kwintsheul, Zwetkade Noord in Wateringen (die in 1840 nog als buurtschap De Zwet werd beschouwd, met 19 huizen en 142 inwoners). Zwethkade Zuid in Den Hoorn en het Oude Zwethpad in Rijswijk. En dan ligt er nog de weg Zwetburgh in De Lier...

- Langs de Berkelse Zweth (bij de buurtschap waar deze homepage over gaat, vanaf het restaurant richting NO) hebben we achtereenvolgens de Zwethkade onder Schipluiden, na de A13 wordt dat de Zwetkade onder Pijnacker (eigenlijk buurtschap Oude Leede) en vervolgens, na de kruising met de Oude Bovendijk, nog een klein stukje Zwethkade onder Berkel en Rodenrijs...

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Zweth omvat ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De Rotterdamseweg / Delftweg was vóór de aanleg van de A13 de doorgaande weg van Delft naar Rotterdam-Overschie v.v. Tegenwoordig is de weg verboden voor vrachtverkeer en geen doorgaande route meer (behalve voor de bus). Tijdens de ochtend- en avondspits is er ter voorkoming van sluipverkeer een 'pollerinstallatie' in werking, die 1 auto per minuut doorlaat, waardoor het niet lonend is om deze 'binnendoorweg' te nemen.

In de Zweth is diverse oude bedrijvigheid inmiddels verdwenen. Zo was er sinds 1853 bierbrouwerij De Hoop en rond 1900 de drukbezochte speeltuin Land- en Schiezicht, die een attractie was voor veel Delftenaren. Tegenwoordig is de buurtschap vooral bekend van restaurant Aan de Zweth, met chefkok Joris Peters (t/m 2014: De Zwethheul, met 2 michelinsterren, met chefkok Mario Ridder, die sinds 2015 de scepter zwaait in restaurant Joelia in Hilton Rotterdam). Peters is blij verrast als hij al na een jaar, in december 2015, een Michelinster krijgt toegekend.

Vanouds was hier ook nog een buitenplaats (later hotel) Zweth, ongeveer waar nu het gebouw De Hoop staat. De kleine buitenplaats dateerde uit de 17e eeuw. Beth en Marie Bierhuizen, die het pand in 1870 kochten, gingen in een deel van het huis wonen, het overige gedeelte van het oude gebouw lieten ze tot hotel verbouwen. Aan de overzijde van de Delftweg aan de oever van de Schie lieten ze een fraaie speeltuin aanleggen. Jan van Leeuwen maakte er een café met speeltuin van en trachtte het hotel nieuw leven in te blazen. Met de crisisjaren en de aanleg van Rijksweg 13 verdwenen de laatste gasten. In 1939 is Hotel Zweth gesloten, na 1945 is het toen inmiddels verpauperde pand afgebroken.

Vroeger was hier een pontje over de Delftse Schie. Sinds 1995 is er iets ten noorden van de Berkelse Zweth de ophaalbrug - voor langzaam verkeer - Kandelaarbrug, die de buurtschappen Zweth en Kandelaar met elkaar verbindt.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De meeste huizen in buurtschap Zweth zijn gebouwd in de 20e eeuw, waarvan het merendeel niet is onderheid. Werkzaamheden aan de infrastructuur hebben hier grote invloed op de bebouwing. Bij een nodige ophoging van de kering die onder de doorgaande weg ligt, gaat Hoogheemraadschap van Delfland dan ook zorgvuldig en omgevingsgericht te werk. In dit project is vanaf het begin samenwerking en afstemming gezocht met de bewoners, de gemeenten en de provincie Zuid-Holland. Door kennis, ervaring, kansen en belangen uit te wisselen is uiteindelijk gekozen voor het plaatsen van een stalen damwand langs de Schie.

Deze toekomstbestendige waterkering heeft verschillende voordelen. De weg hoeft niet langer opgehoogd te worden. De provincie kan de vaargeul van de Schie beter op diepte houden. Verder creëert het kansen voor de gemeente Rotterdam door een aantal huizen in buurtschap Zweth die nu nog afvalwater op de Schie lozen, aan te sluiten op de riolering. Om de nauwe samenhang tussen deze twee projecten goed te borgen, bij zowel het verdere ontwerp van de damwand en de riolering als de uitvoering, hebben beide organisaties een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Het project is in de herfst van 2018 van start gegaan. (bron: Hoogheemraadschap van Delfland)

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In 2017 is de Ecopassage Schie gereed gekomen, nabij de buurtschappen Zweth en Kandelaar. Zie verder bij Kandelaar.

Reactie toevoegen