Status

- De Zwarte Kat is een buurtschap in de provincie Noord-Holland, in de streek Amstelland, gemeente Amstelveen. T/m 1963 gemeente Nieuwer-Amstel (de wijziging in 1964 betrof geen gemeentelijke herindeling maar alleen een naamswijziging van de gemeente Nieuwer-Amstel naar Amstelveen).

- Buurtschap De Zwarte Kat valt - onder meer getuige de posters van het gelijknamige, voormalige café - onder het dorp Nes aan de Amstel, maar omdat dat dorp in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam heeft gekregen in het postcodeboek, liggen beide kernen sindsdien voor de postadressen 'in' Amstelveen.

- Buurtschap De Zwarte Kat ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Naam

Oudere vermeldingen
Aanvankelijk heeft de buurtschap Weteringbrug geheten. Er was een vaart die naar het westen voerde, de Simon Koolenvaart. De Amsteldijk ging daar met een brug overheen.

Naamsverklaring
In de buurtschap was een café gevestigd, dat in 1646 in handen kwam van Gerrit Willemsz. Kat en naar hem "De Kat" werd genoemd. Het café had een gevelsteen die een zwarte kat toonde waaronder stond: 'In de Kat'. Later werd de buurtschap naar die zwarte kat genoemd. In 1940 is het café gesloten.

Ligging

Buurtschap De Zwarte Kat ligt rond de weg Amsteldijk Zuid (het gedeelte van deze weg tussen het kruispunt met de Nesserlaan en het noordelijkste kruispunt met de weg Ringdijk BP), de beide delen van de weg 'Ringdijk BP' N van huisnummer 9b, en het ZO gedeelte van de weg De Afslag. De buurtschap ligt aan de W oever van de rivier de Amstel, O van de stad Amstelveen, Z van de A9, ZW van het dorp Ouderkerk aan de Amstel en NO van het dorp Uithoorn.

Statistische gegevens

Buurtschap De Zwarte Kat omvat ca. 25 huizen met ca. 55 inwoners.

Geschiedenis

De geschiedenis van café De Zwarte Kat gaat in elk geval terug tot in de 17e eeuw. In 1646 verkoopt eigenaar Claes Hendriksz Brug zijn zaak aan Gerrit Willemsz Kat uit Kudelstaart. De herberg krijgt een gevelsteen met daarop een zwarte kat en de naam van de zaak: 'In de kat'. In dezelfde periode wordt de buurtschap, die voorheen Weteringbrug* heette, vernoemd naar het café, dat inmiddels in handen was gekomen van stiefzoon Hendrik Kat. Deze had geen gelukkige hand van ondernemen en moest de zaak in 1689 wegens torenhoge schulden verkopen aan Hendrik van Leeuwen. Het café bleef zijn oude naam behouden tot de eigenaar in 1940 de deuren sloot.
* Op het pand op huisnr. 94 staat deze naam nog wel op de gevel.

Na de oorlog maakt het café een doorstart, enkele huizen verderop aan de dijk. Op de site van het café beschreef men het als volgt: "Café De Zwarte Kat, sinds jaar en dag een van de gezelligste bruine cafés, gelegen in de gelijknamige buurtschap, tussen Ouderkerk aan de Amstel en Nes aan de Amstel, prachtig gelegen aan de Amstel. Het formidabele uitzicht als je op het terras aan het water zit, de bootjes die voorbij komen varen, zorgen dat je je bezoek aan dit café nooit meer vergeet. Maar ook een drankje op het in de luwte gelegen tuinterras achter het café, met uitzicht over het platteland, zorgt voor een onvergetelijke ervaring.

Het charmante café zelf is rustiek en pittoresk. Het is er altijd gezellig, op elk moment van de dag. Zeer geschikt voor feestjes en partijen, zowel op het terras aan het water of in de tuin (of in de gezellige buitenbar) als binnen in het café. Het team van De Zwarte Kat brengt je versnaperingen met een glimlach en een vriendelijk woord. De muziek die wordt gedraaid varieert naar gelang de smaak van de bezoekers. Het team nodigt je uit om eens langs te komen voor een lekker drankje of hapje en om de sfeer van vroeger te proeven."

In 2017 besluit eigenaar Jack van den Busken het café, dat hij dan 41 jaar heeft gerund, te sluiten. Het werd steeds moeilijker om de zaak draaiende te houden, mede door de komst van de horeca op het achtergelegen golfterrein. En Jack vond dat hij nu weleens wat meer aan zichzelf mocht gaan denken, na het zoveel jaren anderen naar de zin te hebben gemaakt. Er is geen opvolger gevonden, en het pand stond 'op instorten'. Van de verkoop van zijn café, inclusief de toestemming van de gemeente om het café af te breken en op de locatie - destijds beoogd - twee woningen te bouwen, beoogt Van den Busken zijn pensioen te kunnen betalen. Vanwege de rijke geschiedenis van het café betreurt de gemeente de plannen, maar zij beseft dat als de aanloop door een bepaald minimum zakt het een keer ophoudt. Op 19 november 2017 heeft het café voorgoed de deuren gesloten. Op de Facebookpagina van het voormalige café De Zwarte Kat kun je terugkijken wat er door de jaren heen zoal georganiseerd is en vind je reportages van de afgelopen jaren m.b.t. de sluiting, en video's van het slotfeest.

Anno 2019 blijkt dat een ontwikkelaar het vroegere café wil slopen en op die locatie drie villa's wil realiseren. De inwoners van buurtschap De Zwarte Kat zijn daar 'not amused' over. Ze vinden dat dit buurtschapje dan zijn landelijke karakter verliest en zouden het voormalige café liever tot gemeentelijk monument benoemd zien worden. Maar dat zit er niet in, want het College van B&W schreef in 2019 aan de gemeenteraad: “De commissie ruimtelijke kwaliteit (erfgoedcommissie) heeft dit op 1 juli 2019 besproken en ziet onvoldoende aanleiding voor het ondersteunen van een aanwijzing tot gemeentelijk monument. De bouwhistorische waarde van het pand is op het eerste gezicht uiterst summier. En de cultuurhistorische waarde van het café is verbonden aan een ander pand in de directe nabijheid.” Vastgoedmagnaat Cor van Zadelhoff zou aangegeven hebben om het café te willen kopen en te restaureren. Van Zadelhoff is vlakbij het café geboren. Inwoners overhandigden daarop in het najaar van 2018 een petitie aan het college, waarin zij stelden dat gezien het dagtoerisme langs de Amstel horeca op deze plek rendabel te maken moet zijn. De gemeente reageerde dat er al een procedure liep voor woningbouw en dat daarmee zou worden verder gegaan.

Volgens de gemeente voorziet het plan van de ontwikkelaar in een transformatie en bouwplan in bestaand ‘stedelijk’ (bebouwd) gebied, waarbij de ‘landschappelijke waarden in stand’ blijven en de ruimtelijke kwaliteit wordt verbeterd. “Het onderhavige bouwplan is passend binnen de Amstelscheg. Het plangebied is in de huidige situatie reeds bebouwd en geen open landschap”, vindt de gemeente. Zij stelt ook dat het gebied binnen de bebouwde kom zou liggen. Maar dat klopt niet; want komend vanuit het noorden, vanuit Ouderkerk aan de Amstel, is daar een bord einde bebouwde kom en begin 60-km-zone, waarna je vervolgens enkele honderden meters verder buurtschap De Zwarte Kat binnenkomt. En ook komend vanuit het zuiden, vanuit Nes aan de Amstel, is daar een bord einde bebouwde kom en begin 60-km-zone, waarna je vervolgens enkele honderden meters verder deze buurtschap binnenkomt. En ter plekke rondkijkend, lijkt ons dit toch wel een - maar zeer schaars bebouwd - 'landelijk gebied', met een landelijke, nostalgische uitstraling, waar een nieuw pand op zijn plaats zou zijn, als het café-pand niet kan worden herbestemd, maar drie villa's lijkt ons voor zo'n kleine buurtschap inderdaad - zoals de omwonenden ook stellen - een aardige 'verstedelijking'...