Kennisbank

In Nederland zijn veel buitenlandse plaatsnamen. Zo kun je bijv. in Frankrijk op vakantie gaan terwijl je toch gewoon in Nederland blijft...

Er zijn heel wat plaatsnamen in ons land die naar het buitenland verwijzen óf lijken te verwijzen. Of ze ook daadwerkelijk naar dat land of die plaats in kwestie verwijzen is natuurlijk een ander verhaal. Dat is namelijk lang niet altijd het geval. De - vaak dus voor de hand liggende, maar soms ook verrassende - naamsverklaringen vind je op de pagina's van de plaatsen onder het kopje Naam.

- Onderzoekers, archeologen en beleidsmakers hebben sinds september 2018 via een centrale toegang de beschikking over nagenoeg alle Nederlandse archeologische rapporten. Het gaat om vele tienduizenden rapporten. De oudste dateert uit 1783. De rapporten zijn te raadplegen via NARCIS, het online portaal voor wetenschappelijke publicaties. Het archeologische werkveld gebruikt de onderzoeksrapporten van eerdere opgravingen en vondsten om veld- of bureauonderzoek te doen.

Niet alleen gemeenten, ook archieven fuseren om de krachten te bundelen. Zo zijn in 2016 de archieven in Bergen op Zoom, Roosendaal en Oudenbosch gefuseerd tot het West-Brabants Archief. Handig daarom dat diverse sites overzichten van archieven bijhouden

- 'Wat staat daer?' is een online oefentool om spelenderwijs oude handschriften te leren lezen. Belangrijk voor genealogen en anderen die veel aan archiefonderzoek doen, maar ook gewoon leuk voor iedereen die van geschiedenis houdt. Er zijn verschillende soorten oefeningen voor zowel beginners als gevorderden. Teksten ontcijferen achter je laptop of puzzelen met woorden op je mobieltje. Een brief van Vincent van Gogh, een belediging van de koning of een recept voor frikadellen.

Het kleine, idyllisch gelegen buurtschapje Bilderdam viel t/m 2011 onder drie gemeenten en twee provincies

Tot begin 19e eeuw was er in ons land tegen de grenzen met het huidige België en Duitsland sprake van verschilende enclaves: stukjes buitenland die in Nederland lagen. Zo rond 1816, rond de oprichting van het huidige Nederland, zijn de laatste van deze situaties 'rechtgetrokken' (zoals Huissen, dat in de loop der eeuwen regelmatig van overheerser is gewisseld, en van 1813-1816 tot het koninkrijk Pruisen heeft behoord).

Natuurlijk biedt de in 2009 in werking getreden Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) veel voordelen. Minpuntje is echter dat ze wel 'een paar' woonplaatsen zijn 'vergeten'...

In 2009 is de gemeentelijke Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) in werking getreden (die, door een wetswijziging in 2017, vanaf dat moment "Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG)" is gaan heten, slechts een letter korter dus).* Een 'burgerlijke stand', maar dan voor adressen en gebouwen, zou je kunnen zeggen.

Vrijkomende Agrarische Bebouwing (VAB’s)/Erfdelen

Het is een kleine moeite en kost niet veel om voor de argeloze voorbijganger met een bordje aan te duiden dat 'ie door buurtschap X komt. Zoals hier bij buurtschap Kievitswaard gemeente Altena keurig wás gedaan. Helaas is dit bordje recentelijk verdwenen.

De buurtschappen in ons land zijn qua bebording nogal onderbedeeld. Buurtschappen zijn, hoe klein soms ook, óók woonplaatsen, en bij een woonplaats horen logischerwijs plaatsnaamborden, zou je denken. Echter ca. de helft van de ca. 4.000 buurtschappen moet tot op heden plaatsnaamborden ontberen, zodat zeker inwoners die er recent zijn komen wonen, en toeristen en andere passanten, zich er niet altijd van bewust zijn dat zich ter plekke buurtschap X bevindt.

In de buurtschap Schaaphok, gem. Midden-Groningen, staat een piepkleine kerk. Tegenwoordig is deze in gebruik als woonhuis.

In de geografie was het doorgaans zo dat een buurtschap tot dorp 'promoveert' zodra er een kerk komt. In aardrijkskundige woordenboeken uit de 19e eeuw zoals (1) lees je dan ook vaak dat `buurtschap X een dorp wordt door de bouw eener kerk in 18xx`. De plaats krijgt er sowieso al meer status door omdat het vanaf dan doorgaans een eigen parochie dan wel kerkelijke gemeente wordt.

In 2007 is de Canon van Nederland verschenen, die de geschiedenis van ons land behandelt in 50 onderwerpen, die allemaal representatief zijn voor een bepaald thema of periode. Inmiddels zijn er ook veel regionale, lokale en thematische canons verschenen.

Een canon (spreek uit cánon) is een manier om de geschiedenis van een bepaald thema in een beperkt aantal (doorgaans enkele tientallen) representatieve onderdelen ("vensters") te behandelen.

- Het in juni 2019 verschenen boek 'De geschiedenis van Nederland in 100 oude kaarten' (door Marieke van Delft en Reinder Storm, 400 pag., uitg. Lannoo) vertelt de geschiedenis van Nederland aan de hand van honderd bijzondere historische kaarten.

Pagina's