Wapse

Plaats
Dorp
Westerveld
Drenthe

wapse_collage.jpg

Wapse, dorpsgezicht (© Jan Dijkstra, Houten)

Wapse, dorpsgezicht (© Jan Dijkstra, Houten)

wapse_plaatsnaambord_640x480.jpg

De gemeente Westerveld is zo attent om ook in het buitengebied van Wapse met witte plaatsnaamborden aan te geven dat je het grondgebied van dit dorp betreedt. Chapeau! Dat zouden meer gemeenten moeten doen!

De gemeente Westerveld is zo attent om ook in het buitengebied van Wapse met witte plaatsnaamborden aan te geven dat je het grondgebied van dit dorp betreedt. Chapeau! Dat zouden meer gemeenten moeten doen!

Wapse

Terug naar boven

Status

- Wapse is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Westerveld. T/m 1997 gemeente Diever.

- Onder het dorp Wapse vallen ook de buurtschappen Soerte en Veldhuizen.

- De dorpskern is een bebouwde kom met derhalve blauwe plaatsnaamborden. Maar rond de dorpskern is er nog sprake van een fors buitengebied dat ook nog tot het dorpsgebied behoort. De gemeente Westerveld is zo attent om komend vanuit bijv. Diever middels witte plaatsnaamborden aan te geven dat en wanneer je het grondgebied van de plaats Wapse betreedt. Enkele kilometers verder kom je dan pas de dorpskern = bebouwde kom = blauwe borden binnen. Complimenten voor de gemeente dat ze dit zo netjes aangeven. Bij de meeste dorpen wordt namelijk vergeten om de buitengebieden middels witte borden ook ter plekke herkenbaar te maken onder welk dorp het valt.

Terug naar boven

Ligging

Wapse ligt W van Diever, O van Vledder.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Wapse 40 huizen met 252 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 140 huizen met ca. 350 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

"In 1797 was Wapse de tweede plaats van de gemeente Diever en bestaat uit een krans van kernen in een wijde boog om de dorps-es. Daar liggen Veenhuizen, Zoerte, Veldhuizen, Ten Have en Ten Darpe, ook wel buurtschappen genoemd. De buurtschappen waren alle kleine agrarische nederzettinkjes met nauwelijks enige middenstand. Sinds 1871 kent de Binnenesch lintbebouwing langs de weg Vledder-Dieverbrug, de Ten Darperweg. Hier ligt het huidige dorp, dat eerder samenviel met Ten Darpe. Op de Franse kaart van 1811-1813 is het dorp aangeduid als verzamelnaam van de vijf gehuchten rond de Binnenesch. In 1925 is het gebied van dit dorp met de vijf gehuchten omschreven als: '...zand, zand en nog eens zand, ter afwisseling misschien een beetje hei of een heideplas, maar voor 't overige zandverstuivingen, binnenduinen, opgewaaide en verplaatste heuvels, een oord van dorre verlatenheid'.

De inwoners van het 'verzameldorp' onderscheiden zich van het kerkdorp Diever. Het is een gemeenschap met een eigen karakter, verzameld rond het dorpshuis Óens Huus. In 1897 is de coöperatieve zuivelfabriek aan de Ten Darperweg gebouwd. Tot 1903 werkte deze op handkracht, later machinaal. Op den duur werd deze fabriek verdrongen door de DOMO te Beilen. Aan dezelfde weg is de dorpsschool gebouwd. Deze stond vóór 1874 aan de Rolle en is in 1892 gerenoveerd. Het oude schooltje is later verworden tot een arbeiderswoning en is kort na 1970 afgebroken. Het vroegere centrum van Wapse is het huidige gehucht Ten Darpe, gelegen tussen Veenhuizen en Zoerte. Omstreeks 1830 stonden daar twee erven." (bron: Historische Vereniging Gemeente Diever)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2012 zijn in Wapse 14 zogeheten hoevewoningen gerealiseerd, zorgvuldig ingepast in de bestaande bebouwing, in en rond een boerderij aan de Rollerweg.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Wapse heeft 1 rijksmonument, zijnde de boerderij uit 1860 op Veenhuizerweg 6. Door linden overschaduwde boerderij met zijbaander, opgetrokken uit baksteen en gedekt door een aan voorzijde afgewolfd schilddak met uilebord; topschoorsteen. De voorgevel uitgerust met drie rechtgesloten zesruitsschuifvensters, rechtgesloten opgeklampte deur met bovenlicht en snijraam; 1,5 steens strekken; vierruitsvensters. De zij- en achtergevels uitgerust met baanderdeuren met loopdeur, opgeklampte staldeuren en vensters van verschillende soort en maat; alle rechtgesloten.

- Wapse heeft 3 gemeentelijke monumenten.

- Gevelstenen in Wapse.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Het Wapserfeest (4 dagen rond het 3e weekend in augustus) is naar eigen zeggen het gezelligste dorpsfeest van Drenthe. Jaarlijks wordt er gestart op de donderdagavond met de keuring van de straatversieringen. Vrijdagmiddag staat in het teken van de kindermiddag. De vrijdagavond begint met een activiteit gevolgd door lekker swingen in de feesttent op live muziek. De zaterdagmiddag is bestemd voor de Zeskamp. Zaterdagavond kan er ook weer gedanst worden op live muziek. De zondagochtend wordt aangebroken met het optreden van een koor. De zondagmiddag is voorzien van een activiteit en daarna wordt het feest afgesloten onder leiding van een muziekduo.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Sinds 2010 heeft Landschapsbeheer Drenthe in samenwerking met de gemeente Westerveld het Landschapsproject Wapse uitgevoerd. Dit project heeft als doel om samen met de bewoners, de lokale Boermarke en Agrarische Natuurvereniging 't Maolaand te werken aan het terugbrengen en herstellen van karakteristieke erven, singels en landschapselementen in het gebied.

- Het gebied De Nul en het natte heidegebied Wapserveld liggen aan de zuidzijde van het Nationaal Park Drents-Friese Wold, N van Wapse. In dit gebied zijn greppels gedempt en 6 vennen zijn heringericht, zodat er minder fluctuatie komt in het waterpeil. Een stabieler niveau is goed voor het hoogveen, dat zich zo mooi kan ontwikkelen. Bij de vennen is de bosrand verder teruggebracht en zijn er geleidelijke overgangen tussen bos en hei gerealiseerd. Die overgangen verbeteren het leefgebied van veel planten, vogels, amfibieën en reptielen. Er stonden vaak grove dennen, die veel water gebruiken. Door deze weg te halen, komt er meer licht en ruimte en worden de vennetjes weer natter. In het Wapserveld en het Doldersummerveld is ook een slenk verontdiept. Die waterde veel te enthousiast af op de Vledder Aa, waardoor het gebied verdroogde. Door de vernattingsmaatregelen is het klokjesgentiaan gered en doet ook de vlinder gentiaanblauwtje het weer goed.

De bosrand, die nu een geleidelijker overgang tussen bos en heide vormt, is een uitstekende habitat voor de draaihals, een zeldzame vogelsoort die op niet veel plaatsen in Nederland nog voorkomt. De bomen zogen de bodem leeg. De bodem moet voldoende nat blijven, anders verdwijnen de vennen. Het bos is in een flinke cirkel rond elk vennetje gekapt. Bij andere bomen is een ring uit de bast gefreesd, zodat de sapstroom is doorbroken. De boom sterft dan langzaam, maar vervult nog jaren een functie in het plaatselijke ecosysteem, bijvoorbeeld als huisvesting en voedselbron voor de zeldzame zwarte specht. Het bos was tot aan de waterranden van de vennetjes gegroeid. Het water was overwoekerd. Nog even en het zou helemaal overgroeid zijn. Nu hebben de vennen weer de ruimte.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Wapse, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - "Mensen uit Wapse zijn trots op hun dorp en dat vindt de Wapser Gemeenschap erg belangrijk. Hiervoor willen wij ons inzetten om te zorgen dat dit zo blijft. Dit doen we door nauwe banden te onderhouden met gemeente, instanties, bedrijven en verenigingen, waarbij wij onze dorpsbelangen zoveel mogelijk naar voren halen. Uit onze ervaring blijkt, dat wij als een serieuze gesprekspartner worden beschouwd. Met nadruk willen wij aangeven dat de Wapser Gemeenschap geen politieke vereniging is. Wel is het zo dat we af en toe de politiek benaderen om bepaalde zaken te verdedigen of aan te kaarten, die specifiek in het belang zijn van ons dorp. Het doel van het dorpsbelang is, de leefbaarheid in het dorp te waarborgen, in stand te houden en door samenwerking de algemene belangen van het dorp te behartigen. Onder algemeen belang wordt verstaan; alles wat het dorp en het welzijn van haar inwoners betreft. Het bevorderen van de economische en maatschappelijke bloei en ontwikkeling van het dorp en zijn naaste omgeving."

- Dorpshuis: - "Dorpshuis Oens Huus in het centrum van het mooie Wapse is gebouwd in 1976. In de loop van de jaren is het een aantal keer verbouwd en uitgebreid tot wat het nu is. Het dorpshuis is het middelpunt van het dorpsleven. Binnen haar muren is heel wat lief en leed gedeeld. Ook biedt het dorpshuis onderdak aan sociale dorpsactiviteiten zoals het dorpsfeest, (buurt)vergaderingen, workshops en borrels. Ons Dorpshuis is eveneens de thuishaven van een scala aan clubs en verenigingen zoals onze muziekverenigingen, de dartclub, de biljarters en koersballers, de volleybal, de tafeltennis, de kaartclub en de voetbal. Iedereen voelt zich hier thuis. Ook mensen van buitenaf die willen vergaderen of iets willen organiseren zoals een workshop of informatieavond zijn hier van harte welkom. Wij bieden verschillende zalen en faciliteiten aan, ook een lunch of diner voor groepen kan in overleg worden verzorgd. Daarnaast is er in het dorp een activiteitenteam dat regelmatig voor jong en ouder leuke of interessante activiteiten organiseert."

- Onderwijs: - De Ten Darperschoele in Wapse is een zeer kleine school. In schooljaar 2016-2017 hadden ze 53 leerlingen en in schooljaar 2017-2018 39. Scholenkoepel Talent Westerveld wilde de school in 2016 sluiten. Maar de ouders hebben zich ingezet om dat tij te keren, en vooralsnog mag de school nu doorgaan, mede dankzij samenwerking met Basisschool De Singelier in Diever.

- Muziek: - Muziekvereniging VCE Westerveld is in 2013 ontstaan uit fusie van de muziekverenigingen Vogido uit Wapse, Excelsior uit Wapserveen en Concordia uit Frederiksoord (de laatste twee waren al eerder met elkaar gefuseerd). "Het orkest bestaat uit ongeveer 60 enthousiaste leden, jong en ouder, die het leuk vinden om samen muziek te maken. Ons orkest bestaat uit een modern fanfare orkest, een opleidingsorkest (voor jeugd en beginnende volwassenen), Blaoskapel de Zendestriekers en een Saxofoonensemble. VCE Westerveld organiseert ook tal van andere activiteiten zoals het bezoeken van basisscholen, voorspeelmiddagen en diverse concerten in de regio. Daarnaast verlenen wij onze medewerking aan concerten in verzorgingshuizen of tijdens andere evenementen. Het repertoire van het orkest is breed: van klassiek tot marsen, van de roaring twenties tot de Flower Power, van film- tot musicalmuziek en van Adele tot Armin van Buuren. Nieuwe leden zijn altijd van harte welkom. Bekijk onze site voor de mogelijkheden of kom eens langs tijdens een van onze concerten of repetities. We ontmoeten je graag!"

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Diever-Wapse is in 2011 ontstaan uit een fusie van de voorheen 2 lokale voetbalverenigingen.

- Zorg: - Op Zorgboerderij De Veldhof wordt zonder werkdruk gewerkt, d.w.z. ze proberen zo veel mogelijk het werk op de deelnemer aan te passen. Als je bij hen woont, kun je de dagbesteding bij hen doen. Het is ook goed mogelijk en vaak wenselijk om dit ergens anders te doen, bijvoorbeeld op een andere zorgboerderij, bij een winkel of in de vorm van een betaalde baan. Kortom: zorg op maat voor iedereen. Hun sterke kant is de kleinschaligheid, dus veel 1 op 1 begeleiding en aandacht.

- Zorgboerderij Hesselshoeve heeft sinds 2014 ook een woonzorgfaciliteit onder de naam Woonzorg Hesselshoeve.

- Duurzaamheid: - In maart 2018 is bij Landbouwwerktuigenvereniging De Noeste Vlijt in Wapse een nieuwe wasplaats voor landbouwwerktuigen gerealiseerd. Met deze ‘Wasplaats 2.0’ wordt vervuiling van het oppervlaktewater verder teruggedrongen. Het project ‘Wasplaats 2.0’ is uitgevoerd onder de vlag van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer. Hierin werken agrariërs, provincies en waterschappen samen aan het verbeteren van het bodem- en waterbeheer. De oude wasplaats van De Noeste Vlijt was 18 jaar oud en voldeed niet meer aan de actuele milieuregels. De voorziening waar machines werden schoongemaakt kon alleen olie en vet verwerken. Met de ‘Wasplaats 2.0’ worden nu ook de resten gewasbeschermingsmiddelen in het afvalwater op een verantwoorde manier verwerkt tijdens het schoonmaken van verschillende landbouwwerktuigen. Hierdoor komen de resten niet terecht in omliggende sloten of in de bodem. (bron: LTO Noord, 12-3-2018)

Reacties

(2)

Hallo, volgens mij valt onder Wapse ook de buurtschap Soerte.
Groeten!

Dank voor de tip! Foutje van de kaartenmakers: de plaatsnaam was de afgelopen decennia van de kaarten verdwenen, ten onrechte (gebeurt helaas vaker, is bij meer buurtschappen in die omgeving gebeurd zie ik net), vandaar dat wij hem bij onze inventarisaties ook gemist hebben. Sinds 2017 staat de plaatsnaam weer op de kaarten, zie ik net, hopelijk nu wél blijvend. Gelukkig kan een site in tegenstelling tot mijn boeken van voorheen wél worden bijgewerkt. Dit is dan weer een mooi voorbeeld van wat het voordeel daarvan is. Ik heb de pagina zojuist aangemaakt, op https://www.plaatsengids.nl/soerte.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen