Munsterscheveld, het rechts naast de Willehaduskerk gelegen pand Mariahof is een voormalige RK huishoudschool en kloosterkapel. In 2010 is het pand verbouwd tot een complex met 18 appartementen. (© Google)
- Munsterscheveld is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Emmen.
- Geografisch gezien is het dorp er wat ons betreft nog altijd. Maar het heeft geen plaatsnaamborden meer (tot ca. 2000 had het nog witte plaatsnaamborden) en omdat het dorp in 1978 ook geen eigen postcode en plaatsnaam heeft gekregen in het postcodeboek, ligt Munsterscheveld voor de postadressen daarom sindsdien 'in' Emmer-Compascuum, daarom wordt het tegenwoordig als wijk van dat dorp beschouwd (wellicht vergelijkbaar met het dorp Emmer-Erfscheidenveen aan de andere kant van Emmer-Compascuum). Maar een beetje curieus vinden wij het wel, omdat de bebouwing er nog gewoon is en niet echt in de kern Emmer-Compascuum ligt, maar er aan grenst. Daarom blijven wij het gewoon - net als Emmer-Erfscheidenveen - als dorp beschouwen.
Terug naar bovenNaamsverklaring
De nederzetting is genoemd naar de veenontginning het Munstersche Veld, die op zijn beurt genoemd is naar de uit het Duitse Munsterland afkomstige veenarbeiders.
Munsterscheveld ligt (in het) N van Emmer-Compascuum.
Terug naar bovenHet dorp Munsterscheveld omvat ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.
Terug naar bovenUit De Tijd, 8 augustus 1889: "Z.D.H. de aartsbisschop van Utrecht heeft op 11 augustus 1889 een collecte uitgeschreven, te houden in alle kerken en openbare kapellen van het aartsbisdom, voor den bouw van een kerk in het Munsterscheveld. In deze veenstreek, tusschen Emmer-Compascuum en Ter Apel, nabij de pruisische grens, zegt de aartsbisschop in zijn herderlijk schrijven, hetwelk in de kerken van het aartsbisdom werd voorgelezen, heeft zich langzamerhand een katholieke bevolking gevestigd, wier geestelijke belangen, wegens verren afstand van een kerk, niet langer naar behooren kunnen worden behartigd.
Overtuigd dat, zoo ergens, daar vooral door het gemis van een kerkgebouw, moet worden geleden, rekenden Wij Ons, overeenkomstig de bede van die bevolking, verplicht, ter voorziening in de bestaande behoefte maatregelen te beramen, en hebben Wij mitsdien onderzocht, hoeveel men bij onderlinge samenwerking zou kunnen bijdragen voor den eventueelen bouw van een kerk. Op dat beroep is door gezegde geloovigen te Munsterscheveld bereidwillig geantwoord met het doen van een inteekening, hoog te waardeeren als blijk van godsdienstige gezindheid, doch van een wel beperkt bedrag, immers grootendeels bestaande uit het offer van weinig bemiddelden, uit den penning van gezinnen, die zelven hulpbehoevend moeten heeten. Het was een uiting van goeden wil, een toezegging naar vermogen, doch waarbij des te meer in het licht is gekomen: de vereischte middelen voor den bouw ontbreken bjjna geheel en al en zullen, gelijk te voorzien is, blijven ontbreken, zoo niet altijd, ten minste nog veel jaren lang, weshalve niet dan met hulpmiddelen van elders aan de uitvoering van het werk te denken is."
Daar leken de 'hulpbehoevenden' in Munsterscheveld het mee te moeten doen. Toch is de fondsenwerving uiteindelijk kennelijk wel geslaagd, want de eerste RK Willehaduskerk wordt hier gebouwd in 1893, als bijkerk van de parochie Ter Apel. In 1905 wordt het een zelfstandige parochie, waar ook de dorpen Roswinkel en Emmer-Compascuum onder vielen. In 1924 wordt de kerk gesloopt en vervangen door een nieuwe kerk, waarvoor zie verder het hoofdstuk Bezienswaardigheden.
Terug naar boven- De huidige RK Sint Willehaduskerk in Munsterscheveld (Hoofdkanaal Oostzijde 83) is gebouwd in 1924, als opvolger van de eerste kerk uit 1893. De kerk is ontworpen door architect H. Kroes. De vormentaal is enigszins verwant aan de kerken uit het late oeuvre van architect Jan Stuyt. De kerk lijkt veel op de door Stuyt ontworpen, in 1982 gesloopte RK kerk St. Gerardus Majella in Den Haag. De bouwstijl is licht expressionistisch, met verwijzingen naar de romaanse bouwkunst. Het is een driebeukige kerk met halfronde absis. De zijbeuken hebben puntgevels met steekkappen. De toren met spits staat aan de zijde van het kanaal. De constructieve onderdelen van het interieur, zoals paraboolbogen, zijn in schoonmetselwerk uitgevoerd. De zuilen zijn van graniet. De wanden zijn gepleisterd. De houten tongewelven in de zijbeuken zijn decoratief beschilderd. Het middenschip heeft een cassettenplafond. Eenvoudig orgel (unit systeem, type "Crescendo"), gebouwd in 1959 door fa. Verschueren te Heythuysen. De Groninger architect H.J. Bakx heeft de van 1959 daterende bidkapel ontworpen.
Van 1989-2004 is de kerk gerestaureerd; de dakvlakken, behoudens die van de toren, zijn voorzien van een nieuwe leibedekking. De glas-in-loodramen van de kerk met uitzondering van de toren zijn geheel gerestaureerd. In juni 2004 is de kerk met veel festiviteiten opnieuw in gebruik genomen. De kerk valt tegenwoordig onder de parochie Maria Hertogin van Drenthe. - Gevelstenen Willehaduskerk.
- Het naast de kerk gelegen pand Mariahof (Hoofdkanaal Oostzijde 81) dateert uit 1924. Het is een tweelaags pand met expressionistische details. Het was een RK huishoudschool en een kloosterkapel van de zusters van Onze Lieve Vrouwe ter Eem (Amersfoort). Het pand is sinds 2006 niet meer in functie en is in 2010 verbouwd tot een complex met 18 appartementen.
- In de jaren veertig nemen 24 soldaten uit Emmer-Compascuum deel aan de politionele acties in Nederlands-Indië. De inwoners beloven een kapel te bouwen als deze mannen ongeschonden uit het verre oosten zouden terugkeren. Dit gebeurde inderdaad, en in 1951 kan de Mariakapel Onze Lieve Vrouwe de Hertogin van Drenthe (bij de kerk in Munsterscheveld) worden ingezegend. Het hele bouwproject is door de gelovigen zelf bekostigd. De kapel is gebouwd van middeleeuwse kloostermoppen afkomstig van het (toen in verval zijnde) kruisherenklooster in Ter Apel.
- Omstreeks 1890 is in Munsterscheveld een stoommaalderij gebouwd. De maalderij werd aangedreven door een stoommachine (locomobiel) die gestookt werd met turf, want die had men genoeg in deze streek. In 1907 wordt de huidige windkorenmolen gebouwd van onderdelen uit een watermolen uit Oude Pekela, die daar als poldermolen overbodig was geworden. Het is een achtkantige stellingmolen met een bovenkruier. Als hulpkracht in de molen wordt eerst een ruwoliemotor van 22 pk gebruikt. Sinds 1941 is dit een elektromotor van 25 pk. In 1987 krijgt de molen zijn huidige naam, Grenszicht. Sinds 1998 is het onderhoud in handen van Stichting tot Behoud van korenmolen Grenszicht. Sinds 2002 is er een Molenmuseum in de molen gevestigd. Je krijgt er een indruk van het leven rond 1920. Op zaterdagen is de molen te bezichtigen tussen 10 en 16 uur. De vrijwilligers geven je graag tekst en uitleg. De molen is voor groepen ook op afspraak te bezichtigen. De molen is ook te huur voor een feest evt. in combinatie met een brunch of buffet.
- Gevelstenen in Munsterscheveld.
Terug naar boven- In de jaren vijftig van de 20e eeuw waren er geregeld georganiseerde bedevaarten naar Munsterscheveld. In de jaren zestig raakte de devotie in onbruik. In 1987 wordt de Mariaverering door pastoor B.J.M. van den Barselaar o.f.m. nieuw leven ingeblazen. Sinds die tijd is het een jaarlijkse regionale Mariabedevaart voor Zuidoost-Drenthe, altijd op tweede pinksterdag.
Terug naar boven- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Munsterscheveld.
- Onderwijs: - "In 1986 is bij de invoering van de Wet op het Basisonderwijs en de ingebruikname van een nieuw schoolgebouw in Munsterscheveld voor de naam De Hoeksteen gekozen. De naam verwijst naar diverse bijbelse geschriften waaronder Jesaja 28: Daarom, alzo zegt de Heere: Ziet, Ik leg een grondsteen in Sion, een beproefden steen, een kostelijken hoeksteen, die wel vast gegrondvest is; wie gelooft, die zal niet haasten. De naam staat dus voor een stevig en betrouwbaar fundament. Iets wat wij als school aan onze leerlingen willen meegeven. De funderingen van de huidige school dateren uit 1925. De destijds gebouwde St. Aloysius jongensschool is in 1986 verbouwd en uitgebreid en als basisschool in gebruik genomen. De school is in 2011 verbouwd en aangepast aan de onderwijsbehoeften van deze tijd."
- Zorg: - Huize Henricus in Munsterscheveld (Kloosterweg 40-42) is gebouwd rond 1920 als zusterhuis bij het in 1917 gestichte meisjespensionaat en de uit 1915 daterende RK Leer-, naai- en bewaarschool. Het voormalig klooster ‘Huize Henricus’ was tot 1997 eigendom van de congregatie van de zusters van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort. In 2008 is het aangekocht door de ‘Stichting Ankherplaats’. In 2009 werd het volledig verbouwd voor de nieuwe bestemming. Historische kenmerken zijn in stand gelaten. Het resultaat is een woon- en werklocatie met een geheel eigen sfeer. Zorgondernemers Peter van Donselaar en Ingrid van den Burg namen rond 2010 het initiatief om een woon- en werkvoorziening op te zetten voor mensen met een beperking. Zij wonen direct tegen het voormalig klooster Huize Henricus en vormen een vaste factor in het dagelijks leven van de bewoners. Zorg, dagbesteding, wonen en werken; woonvorm Huize Henricus levert zorg op maat. De zorgaanbieders noemen het ‘Eigenwijs wonen en werken’. Op de dagbesteding kunnen bewoners op het atelier of in de houtwerkplaats werken. Daarnaast biedt Huize Henricus de mogelijkheid om in de ruime kloostertuin of met de aanwezige dieren te werken. Zowel bewoners als begeleiding worden uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Munsterscheveld - Sint Willehaduskerk.
Reactie toevoegen