Velserbroek

Plaats
Dorp
Velsen
Kennemerland
Noord-Holland

Velserbroek

Terug naar boven

Status

- Velserbroek is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek Kennemerland, gemeente Velsen.

- Onder het dorp Velserbroek valt ook de buurtschap Hofgeest.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving/naamsverklaring
Genoemd naar de ligging in de Velserbroekpolder. Broek 'moerassig gebied' bij Velsen.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Velserbroek ligt O en NO van het dorp Santpoort, N van de stad Haarlem, NW van het dorp Spaarndam, Z van het Noordzeekanaal, het dorp Velsen-Zuid en de stad Beverwijk, ZO van het dorp Velsen-Noord en de stad IJmuiden en OZO van het dorp Driehuis.

Velserbroek is gelegen tussen de rijkswegen A9 in het noordoosten en A208 in het westen. In het zuiden vormt het agrarisch gebied 'De Verdolven Landen' de grens tussen het dorp en de groenzone van Haarlem-Noord. In het zuidoosten grenst het dorp aan de Westbroekplas, dat een onderdeel is van recreatiegebied Spaarnwoude. Ten westen van het dorp vormt bedrijventerrein Broekerwerf en het gebied Hofgeest de overgang naar het dorp Santpoort(-Noord).

Terug naar boven

Statistische gegevens

Velserbroek heeft ca. 6.000 huizen met ca. 15.000 inwoners en is daarmee na qua grootte na IJmuiden de 2e kern van de gemeente Velsen.

Terug naar boven

Geschiedenis

"Velserbroek maakt deel uit van de Hollandse kustzone. Vanaf 6000 jaar geleden ontwikkelde het landschap zich van een sterk door de zee gedomineerd gebied van wadplaten en getijdengeulen tot een rijk geschakeerd landschap van zandruggen, met hier en daar geïsoleerde zandopduikingen omgeven door moerassen, lagunes en kreken. 1500 jaar later raakte de kustlijn in deze omgeving definitief gesloten. Vanaf deze stabiele strandwal zorgde de wind voor een frequente zandaanvoer, zodat aan de zijde van de huidige Hofgeest een solide binnenduinrand ontstond.

De ontwikkelingen weerspiegelen zich ook in de bewonings- en gebruiksgeschiedenis, zoals deze in de metersdikke bodemlagen is vastgelegd. Archeologisch booronderzoek vanaf 1983 toonde met name in de ondergrond van de Hofgeest een grote stapeling van achtereenvolgende cultuurlandschappen aan. De tot en met 1994 door de Universiteit van Amsterdam jaarlijks uitgevoerde opgravingen bevestigen aan de hand van belangwekkende vondsten de grote rijkdom aan achtereenvolgende cultuurlandschappen. Zij dateren vooral uit de Brons- en Ijzertijd (2000 v.Chr. tot begin van de jaartelling) en zijn vol van sporen en resten van opeenvolgende boerengemeenschappen en hun leefwijze.

Niet alleen het archeologisch bodemarchief van de zone rond de Hofgeest is rijk. Van de talrijke vindplaatsen in Velserbroek valt bijvoorbeeld het gebied rond de Westbroekerweg op. Op de in de ondergrond aanwezige en naar het noorden toe wegduikende zandrug van de Haarlemse strandwal, zijn de restanten van meerdere boerderijen teruggevonden die ooit waren opgericht tussen uitgestrekte akkers. Zeer bijzonder was de vondst van twee bijbehorende grafheuvels uit de Bronstijd. De jongste van de twee, opgeworpen rond 1400 v.Chr., bevatte onder meer een ceremoniële bronzen bijl en twee gouden haarsieraden.

In de uiterste zuidhoek, achter de Dammersboog, komen zeer oude duintjes voor die reeds 5000 jaar geleden zijn verdronken en vervolgens bedolven zijn geraakt. Hierop zijn sporen en vondsten aangetroffen die even oud zijn als de hunebedden in Drenthe. Ook heel waardevol is de grotendeels opgegraven offerplaats in de uiterste zuidwesthoek van Velserbroek, ter hoogte van het PWN-gebouw. Gedurende meerdere eeuwen zijn hier rituele handelingen verricht, maar een zwaar accent valt kort na het begin van de jaartelling toen talrijke munten, wapens en sieraden aan de bodem werden toevertrouwd. Hieronder ook vele zaken van Romeinse komaf.

Afgezien van dit uitzonderlijke monument, dat samenhing met de kortst mogelijke oversteek door het moeras tussen het zand van het huidige Santpoort en de strandwal van Haarlem, zijn in Velserbroek nauwelijks sporen uit de Romeinse Tijd bekend. Tussen 14 en 50 n.Chr. bouwde het Romeinse leger twee havenforten pal ten noorden van het huidige dorp, maar de offerplaats is tot heden het belangrijkste bewijs voor hun aanwezigheid binnen het plangebied.

Sporen uit de Vroege Middeleeuwen (450 – 1050 n.Chr.) zijn niet met zekerheid bekend. Naar verwachting zijn er echter onder de talrijke, inmiddels in onbruik geraakte en reeds lang opgevulde sloten aan de zijde van de Hofgeest, meerdere exemplaren die toentertijd functioneerden. De sloten die tot aan de start van de bouw van het dorp fungeerden, stamden voor het overgrote deel nog uit de tijd van de ontginning van het veen dat gedurende de Vroege Middeleeuwen de gehele Velserbroek had overwoekerd. In de 11e eeuw werd dit veengebied definitief ontgonnen. Veel sloten en de algehele verkaveling structuur getuigden direct van de verovering van het veen, nu 1000 jaar geleden.

Aanvankelijk werd akkerbouw uitgeoefend, maar vanwege het onvoldoende kunnen beheersen van het waterpeil veranderde het gebruik spoedig in dat van weidegebied. Brak water dat bij vloed via de Waddenzee, Almere-lagune / Zuiderzee en het IJ het steeds lagergelegen gebied overstroomde, zorgde voor de vorming van een pakket vette klei. Het met deze ‘zware klei’ bedekte veenlandschap bepaalde tot aan de bouw van Velserbroek de exploitatie van het gebied. De hogere zandige gronden (geestgronden) van de Hofgeest boden plaats aan de boerderijen en er ontstond aan de rand van het gebied zelfs een voorname buitenplaats: Huis te Spijk. Het was echter niet voor niets dat huis en tuin werden beschermd door een omringend dijklichaam.

In de tweede helft van de vorige eeuw zijn de gronden aangekocht om, als onderdeel van Recreatiegebied Spaarnwoude, te kunnen worden ingezet ten behoeve van sportaccommodaties. Om aan de woningbehoefte te voldoen verschoof de bestemming naar de realisatie van een nieuwe kern. In 1985 werd gestart met de bouw van Velserbroek.

Velserbroek is voor Velsen tot op heden de laatste grootschalige uitleglocatie geweest voor nieuwbouw. De woonkern is in diverse fasen tot stand gekomen en herbergt op dit moment zo’n 6.000 woningen en ca. 15.000 inwoners. Door de fasering in de ontwikkeling kent het dorp een relatief lange bouwtijd, waardoor een grote diversiteit aan buurten en woningtypen is ontstaan." (bron: Bestemmingsplan)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Bestemmingsplan Velserbroek.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Velserbroek heeft 2 rijksmonumenten.

- Velserbroek heeft 3 gemeentelijke monumenten.

- Beschrijving van de rijks- en gemeentelijke monumenten in het dorp, in tekst en beeld, op de site van de gemeente Velsen.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- De in 1997 opgerichte Dorpsvereniging Velserbroek organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten, zoals: Koningsdag met gezellige spelletjes voor de kinderen, Avondvierdaagse met feestelijke intocht op het Vestingplein, Sinterklaasintocht, Kerstsamenzang op 24 december, Groep8disco voor schoolkinderen in Jongerencentrum De Koe, en knutselmiddagen voor de jeugd uit groep 3 t/m 8. "Na 20 jaar opnieuw geboren: Dorpsvereniging Velserbroek 2.0. Klaar voor de volgende 20 jaar! Samen maken we het verschil! Iedere Velserbroeker, van driewieler tot booster, van step tot rollator, is welkom bij onze vereniging. Ons doel is om alle inwoners samen te brengen en samen iets voor elkaar te betekenen, ongeacht geloof, politieke kleur, afkomst. Dat kan al vanaf een vriendelijke glimlach en een welgemeend goedendag op straat, het gezamenlijke zingen op kerstavond, tot het lidmaatschap van de dorpsvereniging voor de hele familie."

- Rabobank Stratenteams Toernooi Velserbroek (zaalvoetbal, januari).

- Avondvierdaagse (juni).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- "Stichting Kringloop Velserbroek is een gezellige kringloopwinkel waar gebruikte goederen kunnen worden ingeleverd. Als spullen bij ons worden binnengebracht bekijken wij of het niet stuk is en of het te verkopen is. Daarna worden alle goederen schoongemaakt en komt het in de winkel te liggen waar onze bezoekers deze weer kunnen kopen. Met het verkopen van deze spullen steunen wij goede doelen. Je kunt bij ons van alles vinden van meubilair, cd’s & dvd’s tot boeken & kleding aan toe, maar ook elektronica & keukenapparatuur. We hebben ook een ophaal- en bezorgdienst waarmee wij spullen op het gewenste tijdstip bij je kunnen ophalen of bezorgen. Aan het ophalen van goederen zijn geen kosten verbonden. Voor het bezorgen vragen wij een kleine onkostenvergoeding."

- "Noppes Velserbroek biedt een ruim assortiment van meubels, kleding, schoenen, boeken, platen, cd’s, huishoudelijke artikelen, koelkasten, wasmachines, fornuizen, diepvriezers, afzuigkappen, video- en audioapparatuur, tv’s, speelgoed, computers, fietsen, wandversiering, verlichting, serviezen, glaswerk en nog veel meer! Noppes Kringloopwinkels beperken de hoeveelheid grof huisvuil door hergebruik te stimuleren, met balans tussen milieu, mens en maatschappij. In de professioneel opgezette, zonder winstoogmerk werkende kringloopwinkels krijgen minder kansrijken op de arbeidsmarkt de mogelijkheid zich op werkgebied te (her)ontwikkelen. Daarmee is Noppes milieubewust, maatschappelijk betrokken én voordelig voor iedereen."

- "In Centrum Velserbroek is het gezellig winkelen, midden in het hart van het dorp. Met ruim 30 schitterende winkels, in een grote variëteit in branches. Uitstekende horeca. Altijd makkelijk parkeren. Met grote regelmaat organiseren we aansprekende evenementen voor jong en ouder. Gezelligheid, samenzijn en het onverwachte zijn daarbij altijd belangrijke ingrediënten. Wij kijken er met een warm en trots gevoel op terug. Kijk op de site om de evenementen te bekijken."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Velserbroek, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Velserbroek (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Sport: - "VVH is opgericht in 1906 en is een van de oudste verenigingen in de regio. VVH / Velserbroek is in 1993 ontstaan na het samengaan van v.v. Hercules en v.v. Velserbroek. We zijn een gezellige voetbalvereniging waar iedereen even belangrijk is. Wij koesteren al jarenlang het motto: "Met vriendschap komen de prestaties." Dit heeft zich de laatste jaren ook bewezen. De betrokkenheid van de leden en aanhang is erg groot. Wil jij dit ook ervaren, kom dan een keer langs op ons mooie complex!"

- "De geschiedenis van VSV is een stukje geschiedenis van IJmuiden. IJmuiden bestond in het begin van de vorige eeuw uit 32 straten en stegen. Veel ontspanning was er niet voor de jeugd. De ontspanning die er was vond plaats op straat en bestond voor de meisjes uit touwtje springen, knikkeren, hoepelen en tollen. De jongens vermaakten zich met vliegeren en als ze een bal konden bemachtigen met voetballen op straat. Verkeer was er nog niet, hooguit een hondenkar. Wat oudere jongeren, geprikkeld door de reeds bestaande voetbalverenigingen als “Kinheim” uit Wijkeroog (het huidige Velsen-Noord) en IJFC uit IJmuiden staken de koppen bij elkaar en vormden zo ook een voetbalclubje. In 1900 richten Cor Engelhart, Cor Griekspoor en Cor van der Zee een voetbalclubje op met de naam Unitas. Unitas speelde onderlinge wedstrijden op het Hanenveld, dit was een grote vlakte ten westen van het toenmalige station Velsen.

In 1912 ontstond het verlangen om in competitieverband te gaan spelen, en men deed het verzoek bij de Haarlemse Voetbalbond. Dit verzoek kon worden ingewilligd onder twee voorwaarden. Ten eerste moest de naam worden veranderd daar deze al bestond, en ten tweede moest uitgekeken worden naar een ander terein. Het oog was gevallen op De Kickvors, een vlakte aan de Frans Halsstraat. Dit terrein kon voor enkele tientjes gehuurd worden van de eigenaar, de Fam. Boreel. Unitas werd Velseroorder Sport Vereniging (VSV), en het terrein werd geschikt gemaakt om als voetbalveld te kunnen worden gebruikt. VSV heeft op dit terrein gespeeld tot 1942. Toen werd VSV door de Duitse bezetter verbannen." Velseroord was destijds de plaatsnaam voor het huidige IJmuiden-Oost. In 1949 koopt VSV een terrein in Driehuis. In 1998 is het nieuwe, huidige sportcomplex in Velserbroek gerealiseerd. Hoe het VSV sinds de oprichting in 1912 is vergaan, kun je hier lezen.

- Zorg: - Wijkgezondheidscentrum Velserbroek bestaat ruim 25 jaar en omvat diverse zorgverleners, zoals apotheek, huisarts, fysiotherapie, logopedie, tandarts, mondhygiënist, verloskunde, Mensendieck therapie, het Centrum voor Jeugd en Gezin en het consultatiebureau.

Reactie toevoegen